Kolos 1 z wykładów Flashcards

(42 cards)

1
Q

Metody cytologiczne

A
  • pozwalają na mikroskopową ocenę izolowanych komórek, muszą być zweryfikowane badaniem histopatologicznym (analizą całych wycinków tkankowych a nie pojedynczych komórek)
  • metoda złuszczeniowa - ocena materiału, do którego komórki same się złuszczają (np. płyn z otrzewnej, mocz) lub mechanicznie złuszczonego za pomocą narzędzi (wymaz, zeskrobiny)
  • metoda odbitkowa - odbicie powierzchni przekroju świeżo usuniętego guza na szkiełku podstawowym
  • metoda aspiracyjna = biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (B.A.C.) - komórki aspirujemy z głębi zmiany lub guza z pomocą igły i strzykawki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Metody histopatologiczne pobrania materiału

A
  • pozwalają na analizę całych wycinków tkankowych a nie pojedynczych komórek. Umożliwia to ostateczne rozpoznanie zmian patologicznych
  • oligobiopsja - otrzymujemy niewielkie wycinki tkankowe z pomocą narzędzi: igła “tru-cut”, automatyczna strzykawka do biopsji, endoskopy
  • biopsja chirurgiczna - całkowite lub częściowe wycięcie zmiany: np trepanobiopsja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zasady pobierania materiału do badań histologicznych

A
  • pobranie materiału do badania powinno nastąpić jak najszybciej po jego usunięciu z ciała/ po śmierci zwierzęcia
  • fragment powinien być stosunkowo niewielki - jeden wymiar nie powinien przekraczać 0,5cm
  • pobieramy z makroskopowo widocznej strefy wzrostu nowotworu (margines głęboki) lub z granicy linii cięcia (marginesy boczne - informują, czy zmiana została usunięta w całości)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Co powinno zawierać skierowanie na badanie cytologiczne/ histopatologiczne?

A
  • dane o miejscu pochodzenia materiału
  • dane id właściciela
  • dane id zwierzęcia
  • rodzaj materiału (z lokalizacją anatomiczną, topograficzną)
  • rozpoznanie kliniczne
  • ocena wg klinicznego systemu TNM (nowotwory)
  • kierunek badania (cytologiczne/ histopatologiczne/ immunohistochemiczne)
  • data pobrania materiału
  • dane z wywiadu, dotychczasowe leczenie
  • uwagi
  • podpis i pieczątka lekarza + środek do kontaktu (nr tel)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Co powinien zawierać raport histopatologiczny?

A
  • dane pacjenta
  • dane właściciela
  • dane kierującego
  • opis makroskopowy otrzymanego materiału
  • opis mikroskopowy
  • rozpoznanie histopatologiczne
  • uwagi - rokowanie, diagnostyka różnicowa, ewentualne sugestie dot. dalszej diagnostyki
  • podpis patomorfologa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zasady opisu zmian nienowotworowych

A
  • narząd/ tkanka
  • umiejscowienie, rozmieszczenie i rozmiar zmian

elementy opisu:

  • opis zmian w tkance (makro i mikroskopowy)
  • elementy komórkowe
  • elementy bezkomórkowe - włóknik, przesięk/ wysięk/ obrzęk, wynaczynienia krwi, masy martwicowe itp
  • czynnik etiologiczny - bakterie, strzępki grzybni, pasożyty, ciałka wtrętowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q
  1. Rogowacenie nadmierne lub nieprawidłowe
A
  • Hiperkeratoza ortokeratotyczna (hiperkeratosis) - nadmierne rogowacenie naskórka przy zachowaniu fizjologicznego przekształcania komórek - komórki rogowaciejące tracą jądro komórkowe
  • Parakeratoza = hiperkeratoza parakeratotyczna (parakeratosis) - nadmierne, przyspieszone i niepełne rogowacenie naskórka, komórki rogowaciejące zachowują jądro komórkowe. Obserwowane najczęściej przy niedoborze cynku przy nieprawidłowym żywieniu (parakeratosis diaetetica)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

2.Róg skórny

A

cornum cutaneum

Pojedynczy twór przypominający prawidłowy róg, wystający ponad powierzchnię skóry

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q
  1. Modzel
A

callus

Rozrost warstwy rogowej naskórka, powstały wskutek długotrwałego ucisku. Typowy dla dużych ras psów w okolicy guza łokciowego. Jest niebolesny i fizjologiczny, o ile nie ma torbieli podmodzelowych, w których zbiera się chłonka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q
  1. Nagniot, odcisk
A

clavus

Praktycznie nie występuje u zwierząt. Ma kształt stożka, który wpukla się w skórę właściwą tworząc ból

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

6.Rybia łuska

A

Ichtyosis

Wrodzona, zwykle obejmuje całą powierzchnię skóry lub znaczną jej część. Polega na nadmiernym rogowaceniu całego naskórka, który w postaci łusek pokrywa całą skórę.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

7.Łuszczyca

A

psoriasis

Nadmierne rogowacenie powierzchniowych warstw naskórka przy nadmiernym pobudzeniu warstwy rozrodczej, wskutek czego powstają na skórze łuski.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

8.Rogowacenie ciemne

A

acanthosis nigrans

Rozrost warstwy kolczystej skóry (stratum spinosum) z równoczesnym pojawieniem się dużej ilości melaniny. Najczęściej u psów (predysponowane jamniki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

9.Rogowacenie brodawkowate

A

acanthoma papillare

Dotyczy wewnętrznej powierzchni małżowiny usznej koni starszych, bez odkładania barwnika. Przebiega z udziałem wirusów papillomaviridae, wektorem przenoszącym je są muchy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

10.Rogowacenie starcze

A

keratosis senilis

Dotyczy osobników starszych. Okres nadmiernego rogowacenia naskórka, po czym następuje jego zanik. Może być punktem wyjścia do rozrostu nowotworowego (raka płaskonabłonkowego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

11.Dyskeratoza

A

dyskeratosis

Nieprawidłowe rogowacenie nabłonka wielowarstwowego płaskiego - powstają tzw perły rogowe -> perły rakowe -> rak płaskonabłonkowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

12.Rogowacenie błon śluzowych

A

leucoplakia

Rzadka choroba. Ogniskowe zgrubienie nabłonka wielowarstwowego płaskiego błon śluzowych. Ogniska są białoszare, płaskie i dobrze odgraniczone od niezmienionej (lub zgrubiałej) błony śluzowej.

Powstaje najczęściej na tle przewlekłego nieżytu i dotyczą jamy ustnej, przełyku, żołądka, pochwy. W krtani podobne zmiany nazywamy skórzastością krtani (pachyderma laryngis). Czynnikiem sprzyjającym są niedobory wit.A i zakażenia wirusowe

18
Q

Zasady opisu zmian nowotworowych

A

typ histologiczny nowotworu

lokalizacja

rozpoznanie patomorfologiczne

19
Q

Wrzód trawienny żołądka lub dwunastnicy

A

ulcus pepticum

Proces rozpłynięcia się tkanki nosi nazwę malacji: żołądek (gastromalatio), dwunastnica (duodenomalatio)

Wrzód trawienny to ograniczona martwica błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, spowodowana trawieniem przez sok żołądkowy.

20
Q

owrzodzenie

A

ulcus

Głęboki ubytek zmienionej chorobowo tkanki nabłonka, przekraczający barierę błony podstawnej i wnikający w podścielisko. Poprzedza go martwica nabłonka z niedokrwienia, zapalenia, nowotworu

Skutek - gojenie (z bliznowaceniem), owrzodzenie przewlekłe, perforacja (krwawiący wrzód, bezpośrednie zagrożenie życia -> zapalenie otrzewnej)

21
Q

Nadżerka

A

erosio

Powierzchowny ubytek błony śluzowej, nie przekraczający błony podstawnej (brak blizny po wygojeniu)

22
Q

Martwica kory mózgowej

A

necrosis cerebrocorticalis, encephalomalatio

Występuje głównie u nieprawidłowo żywionego młodego bydła i owiec (niedobór wit.B1 - tiaminy), najczęściej w okresie zimowym (brak dostępu do zielonki).

Przyczyny niedoboru tiaminy: zaburzenia fermentacji w żwaczu (nagła zmiana karmy, pasza zanieczyszczona, bogata w węglowodany przy niedoborze włókna surowego, terapia antybiotykowa), spożywanie roślin bogatych w tiaminazę (np skrzyp)

Objawy: zaburzenia koordynacji, chwiejność chodu, sztywność karku, ślepota, nadmierne pobudzenie ruchowe, drżenia mięśniowe i konwulsje

Diagnozujemy naświetlając powierzchnię mózgu światłem UV (wznieca autofluorescencję). Różnicujemy z listeriozą, wścieklizną, zatruciem miedzią

23
Q

Zgorzel

A

gangrena

Martwica wymagająca specjalnych warunków, przy której w obumarłych tkankach namnaża się flora bakteryjna. Jest efektem działania 2 procesów- martwicy i gnicia

  • zgorzel sucha (gangrena sicca)
  • zgorzel wilgotna (gangrena humida)
  • zgorzel gazowa (gangrena emphysematosa)
24
Q

Zgorzel sucha

A

gangrena sicca

Dotyczy skóry i tkanek o małej zawartości wody, z naturalną florą bakteryjną. Pojawia się przy ucisku, odmrożeniach, braku krążenia -> martwica tkanek -> zaczynają się namnażać bakterie.

25
Zgorzel wilgotna
gangrena humida Dotyczy narządów dobrze ukrwionych. Zdarza się na skórze przy odleżynach (decubitus) W płucach rozwija się przy zachłystowym zapaleniu płuc W zgorzelowym zapaleniu gruczołu mlekowego
26
Zgorzel gazowa
gangrena emphysematosa Odmiana zgorzeli wilgotnej, gdy do organizmu dostaną się bakterie beztlenowe pojawiają się pęcherzyki gazu. - Clostridium chauvoei (szelestnica) - Clostridium septicum (obrzęk złośliwy)
27
Tętniak
aneurysma Odcinkowe nieprawidłowe rozszerzenie światła tętnicy/ serca połączone z przebudową ścian Najczęściej lokalizują się w tętnicach krezkowych (u koni), aorcie, sercu i tętnicach mózgowych. U koni przyczyna to najczęściej larwy słupkowców -> tętniaki robacze (aneurysma verminosa) -> kolki zakrzepowo-zatorowe (colica thrombo-embolica)
28
Podział tętniaków
- prawdziwy (aneurysma verum) - ścianę tętniaka stanowi ściana tętnicy - rzekomy (aneurysma spurium) - pozanaczyniowy, który przez ubytek ściany tętnicy komunikuje się z jej światłem - rozwarstwiający = śródścienny (aneurysma dissecans) - w następstwie pęknięcia błony wewnętrznej tętnicy, przemieszczenia krwi do jej błony środkowej -> wytworzenie w niej kanału naczyniowego
29
Powikłania tętniaków
- pęknięcie i krwotok (np do jamy otrzewnowej) - ucisk na okoliczne strukturyj - zamknięcie światła naczynia powyżej tętniaka - zator materiałem zakrzepowym z tętniaka
30
Żylak
varix Nieregularne poszerzenie naczyń żylnych na przemian z ogniskowymi zwężeniami, zaburzeniami funkcjonowania zastawek i zastojem krwi. Jest odpowiednikiem tętniaka w żyle, najgroźniejszym powikłaniem jest jego pęknięcie. Najczęściej lokalizuje się w : - przełyku (varices oesophagi) - odbycie (varices haemorrhoides) - powrózku nasiennym (varices funiculi spermatici) - kończynach - u ludzi
31
Prawidłowe pH płynów ustrojowych
7,36-7,44
32
Kwasica
obniżenie pH płynów ustrojowych poniżej 7,36, poniżej 7,0 powoduje smierć
33
Zasadowica
Wzrost pH płynów ustrojowych powyżej 7,44, powyżej 7,8 powoduje śmierć zwierzęcia
34
Kwasica metaboliczna
- wywołana nieprawidłowością przemian metabolicznych, np przy: uporczywych biegunkach, niewydolności nerek, cukrzycy z ketozą, chorobach infekcyjnych - organizm dąży do wyrównania powstających wahań przez zwiększenie intensywności oddychania (wydalanie nadmiaru CO2) i przywrócenie właściwego stosunku między HCO3- i H2CO3
35
Kwasica oddechowa
- powstaje wskutek wzrostu stosunku H2CO3 do HCO3- - pojawia się w chorobach układu oddechowego, np zapaleniu płuc, rozedmie pęcherzykowej płuc, zastoju żylnym w płucach (niewłaściwa wymiana gazowa)
36
Zasadowica metaboliczna
- wzrost stosunku HCO3- do H2CO3 - pojawia się przy uporczywych wymiotach (utrata nadmiaru HCl), nadmiernej utracie K, niedrożnościach PP głównie u bydła (!), po zabiegach operacyjnych
37
Zasadowica oddechowa
- zmniejszenie stężenia H2CO3 | - przy hiperwentylacji (np przy gorączce i zaburzeniach nerwowych)
38
Nieprawidłowości w budowie ścian naczyń krwionośnych
- arteriosclerosis = stwardnienie tętnic - pogrubienie i utrata elastyczności tętnic - atheromatosis = kaszowatość tętnic - odkładanie się lipidów i powstawanie kaszowatych złogów w ścianie naczynia - atherosclerosis - współistnienie ognisk kaszowatych i stwardnienia naczyń - miażdżyca tętnic
39
Budowa naczyń krwionośnych
- tunica intima - błona wewnętrzna - tunica media - błona środkowa - tunica externa - błona zewnętrzna (przydanka)
40
Miażdżyca tętnic
- Przewlekła postępująca choroba zapalno-zwyrodnieniowa tętnic - powstawanie płytek miażdżycowych (ognisk kaszowatych), zwężenie światła tętnic, osłabienie ściany naczynia - przyczyny: hipercholesterolemia, nadciśnienie tętnicze, reakcje immunologiczne, toksyny i infekcje - u zwierząt znaczenie ma wiek, żywienie, uszkodzenia śródbłonka naczyń, choroby wątroby i nerek i inne. Najczęściej dotyczy brzusznego odcinka aorty! - powikłania: zmniejszenie przepływu krwi przez naczynie, powstanie zakrzepów, krwotok do blaszki miażdżycowej, osłabienie ściany naczynia (-> tętniak), zwapnienie
41
Patogeneza miażdżycy
- uszkodzenie śródbłonka naczyniowego -> uwolnienie czynników mitogennych (stymulujących procesy naprawcze) -> proliferacja uszkodzonego śródbłonka i miocytów mięśniówki tętnicy, które to zaczynają gromadzić i odkładać lipidy z krwi -> powstaje blaszka miażdżycowa (atheroma, ognisko kaszowate) w ścianie -> pojedyncze blaszki mogą się ze sobą zlewać i powodować zaburzenia przepływu krwi
42
Budowa blaszki miażdżycowej
cześć rdzenna: masy kaszowate (cholesterol), komórki fagocytujące cholesterol (m.in. miocyty mięśniówki + makrofagi), złogi wapnia cześć włóknista: miocyty gładkie, macierz pozakomórkowa