Endokryno Flashcards
(109 cards)
1
Q
gdy mamy pierwotną niedoczynność kory nadnerczy to jaka to choroba?
A
choroba Addisona
2
Q
przyczyny choroby Addisona
A
- Immunologiczne zniszczenie kory (80%)
- Gruźlica
- inne - amyloidoza, nowotwory, AIDS
3
Q
zniszczenie kory nadnerczy w AIDS
A
infekcje oportunistyczne niszczą nadnercza
- CMV
- gruźlica
- hokus pokus kryptokokus
4
Q
autoimmunologiczne niszczenie kory nadnerczy - Ab i które swoiste?
A
- Ab przeciw korze nadnerczy
- Ab przeciw 21-hydroksylazie (specyficzne dla Addisona)
5
Q
W jakich zespołach występuje zespół Addisona?
A
APS(autoimmune poliendocrine system) I i II
6
Q
APS I
A
- ch. Addisona
- niedoczynność przytarczyc
- grzybica skóry i śluzówek
- ujawnia się w dzieciństwie
7
Q
APS II
A
- ch, Addisona
- Hashimoto
- ujawnia się w wieku dorosłym
8
Q
ch. Addisona - niedobór jakich hormonów?
A
- kortyzolu
- aldosteronu
9
Q
objawy ch. Addisona
A
- hiponatremia
- hiperkaliemia
- odwodnienie, hipowolemia
- niedociśnienie
- hipoglikemia (bo brak kortyzolu i glukoneogenezy)
- ACTH -> przebarwienia skóry
10
Q
przełom nadnerczowy
A
- w przebiegu przewlekłej niewydolności nadnerczy
- albo nagłe zniszczenie nadnerczy np. DIC
- znaczne osłabienie, apatia
- silne bóle jamy brzusznej-niewydolność nerek
11
Q
wtórna niedoczynność nadnerczy - kiedy występuje?
A
- w niewydolności przysadki
- najczęściej u chorych przewlekle leczonych GKS -> bo wtedy hamowanie ACTH
12
Q
wtórna niedoczynność nadnerczy- jakich hormonów brakuje?
A
- GKS
- aldosteron ok, bo on zależy głównie od RAA a nie ACTH
13
Q
wtórna niedoczynność nadnerczy- objawy
A
są to objawy braku GKS:
- osłabienie, apatia
- nudności, wymioty
- może wystąpić wstrząs oporny na leczenie - bo brak reakcji naczyń na katecholaminy (GKS uwrażliwiają adrenoreceptory)
14
Q
jak potwierdzić pierowtną niedoczynność nadnerczy?
A
- nisko poziom kortyzolu w osoczu
- brak reakcji nadnerczy na ACTH
15
Q
postaci nadczynności kory nadnerczy
A
-wirylizm (androgeny)
-z. Conna (aldosteron)
-z. Cushnga (GKS)
mogą występować równolegle
16
Q
czym może być spowodowana nadczynność nadnerczy?
A
- przerost
- gruczolak
- gruczolakorak
- gruczolakowatość
17
Q
Zespół nadnerczowo - płciowy (wirylizm) - najczęstsz przyczyna
A
- niedobór 21-hydroksylazy
- nie powstają aldosteron i kortyzol
- ich brak stymuluje ACTH
- ACTH pobudza w korze syntezę jedynych możliwych hormonów - androgenów
18
Q
Zespół nadnerczowo - płciowy - objawy u kobiet
A
- hirsutyzm
- łysienie
- trądzik
- obniżenie tonu głosu
- zmalenie piersi
- wzrost masy mięśniowej
- przerost łechtaczki
- brak miesiączki
- atrofia macicy
19
Q
przyczyny z. Cushinga zależnego od ACTH
A
- nadprodukcja ACTH przez przysadkę (ch. Cushinga)
- ektopowa produkcja ACTH (rak drobnokomórkowy płuc)
- podaż egzogenna
20
Q
z. Cushinga a choroba
A
- z. Cushinga - objawy nadmiaru kortyzolu niezależnie od przyczyny
- ch. Cushinga - gdy przysadka produkuje za dużo ACTH
21
Q
wpływ z. Cushinga na gospodarkę węglowodanową i tłuszczową
A
- na początku hiperlikemia
- potem wzrost magazynowania glukozy
- wyczerpanie kom. trzustki - niedobór insuliny
- to powoduje, że kom spalają tłuszcze zamiast glukozy
- WKT są uwalniane z tk tłuszczowej i wykorzystywanej
- to co się nie zużyje jest odkładane w twarzy (księżycowata twarz) i na karku (bawoli kark)
22
Q
wpływ z. Cushinga na gospodarkę wodno-elektrolitową
A
- w dużych stężeniach kortyzol ma działanie aldosteronu
- więc pobudza zatrzymywanie Na+ i wody
- a do tego kortyzol zwiększa skurczową akcję naczyń na aminy i wzrost HR
- nadciśnienie
23
Q
wpływ z. Cushinga na tk. łączną
A
-aktywacja elastazy i hialuronidazy
-rozkład tk łącznej
rozstępy
24
Q
wpływ z. Cushinga na szpik kostny
A
- wzrost RBC, WBC
- spadek MONO I EOS
25
wpływ z. Cushinga na gospodarkę wapniową
- wzrost wydalania wapnia z moczem
| - a to promuje kamicę nerkową i osteoporozę
26
diagnoza Cushinga
- oznaczenie kortyzolu
| - test supresji niską i wysoką dawką deksametazonu
27
gdy ACTH brak w osoczu a próba hamowania wysoką dawką deksometazonu nic nie daje to co jest?
guz nadnerczy produkujący GKS
28
gdy ACTH wysoki w osoczu a próba hamowania wysoką dawką deksometazonu nic nie daje to co jest?
ektopowe wydzielanie ACTH
29
gdy ACTH wysoki w osoczu a próba hamowania wysoką dawką deksometazonu coś daje to co jest?
choroba Cushinga
30
zespół Conna - przyczyny
- gruczolak produkujący aldosteron (najczęściej)
- przerost kory
- rak
31
zespół Conna - częściej pierwotny czy wtórny?
wtórny
32
zespół Conna- objawy
- hipernatremia
- hipokaliemia
- hiperwolemia
- alkaloza
- hipokalcemia
- nadkwaśność żołądka
- nefropatia hipokaliemiczna
33
zespół Conna- objawy hipokaliemii
- powoduje nietolerancję węglowodanów
- osłabia reakcję baroreceptorów na stres ortostatyczny -> hipotonia ortostatyczna
- arytmie
- nefropatia hipokaliemiczna - nerka nie odpowiada na ADH - utrata zdolności zagęszczania moczu, wielomocz i pragnienie
34
zespół Conna- skutki alkalozy
spadek wapnia zjonizowanego -> tężyczka
35
czy jest forma rodzinna z. Conna?
- tak
- rodzinny hiperaldosteronizm I
- nadaktywność 11 hydroksylazy
36
Nefropatia hipokaliemiczna - kiedy jak?
- przy nadczynności aldosteronu (z. conna), bo wzrost wydalania K+
- nerka nie odpowiada na ADH -> nie zagęszcza moczu
- poliuria, polidyspja
37
Czy u chorych z nadmiarem aldosteronu występują obrzęki?
- nie
- bo po osiągnięciu pewnego punktu wzrasta wydalanie sodu z moczem
- dlatego nie ma obrzęków
38
jak różnicujemy hiperaldosteronizm z przerostu nadnerczy a z gruczolaka?
- pomiar poziomu aldosteronu
| - w gruczolaku jest wyższy
39
przyczyny wtórnego z. Conna
-zwężenie naczyń nerkowych
-niedokrwienie nerek
-obniżenie łożyska naczyniowego
-wszystko co zaktywuje reninę
też guz wydzielający reninę
40
czym różni się pierwotny zespół Conna od wtórnego?
-w pierwtnym niska aktywność reninowa, a we wtórnym wysoka
41
Hipoaldosteronizm - rodzaje
- hipoaldosteronizm niskoreninowy - gdy zniszczenie aparatu przykłębkowego
- hipoaldosteronizm nerkowy - oporność cewek na działanie aldosteronu
42
Hipoaldosteronizm - objawy
- hiponatremia, hipowolemia, niedociśnienie
- hiperkaliemia
- kwasica metaboliczna
- hiperkalcemia
43
guz chromochłonny - lokalizacja
- 80% nadnercza - tu zwykle łagodny
| - 20% gdzie indziej - częściej złośliwy
44
guz chromochłonny - co najczęściej produkuje?
NA
45
MEN II
- guz chromochłonny
- rak rdzeniasty tarczycy
- gruczolak przytarczyc (nadczynność)
46
MEN I
- guz przysadki
- guz przytarczyc
- guz z komórek wysp trzustki
47
guz chromochłonny - objawy (inne niż oczywiste)
- niedrożność porażenna jelit, zaparcia
- insulinooporność, cukrzyca
- hiperglikemia (+ alfa 1 rec -> glikogenoliza)
48
Różnicowanie nadciśnienia pierwotnego od wywołanego przez guz
- wjeżdżamy z klonidyną
- jeśli pierwotne to spadnie poziom katecholamin i spadnie CTK
- a jak guz, to katecholaminy są niezależne i nie spadną i nie spadnie CTK
49
zespół Cushinga - różnica między gruczolakiem i rakiem produkującym kortyzol?
- gruczolak jest dobrze odgraniczony i mamy wzrost tylko kortyzolu
- rak nacieka, może stymulować również wydzielanie androgenów
50
w jakim zespole Cushinga poziom androgenów jest podwyższony i stymuluje wirylizację?
- pierwotny zespół, gdy rak
| - ektopowe wydzielanie ACTH (bo jest go tak dużo, że może pobudzać androgeny
51
pierwotny zespół Cushinga - poziom ACTH i wpływ na nadnercza?
- brak ACTH
| - zanik tej zdrowej kory nadnerczy
52
w jakim typie z. Cushinga jest przerost kory nadnerczy?
- choroba Cushinga
- ektopowe wydzielanie ACTH
- bo dużo troficznego ACTH
53
poziom ACTH w chorobie Cushinga i w ektopowym wydzielaniu?
- ch. Cushinga - podwyższony lub górna granica normy
| - ektopowe - bardzo podwyższony
54
zespół pseudocushinga
- kortyzol podwyższony
- ale test hamowania małą dawką deksometazonu ujemny
- przy otyłości
- depresji, stanach lękowych
- w ciąży
- alkoholizm
55
test stymulacji CRH - wyniki dla z. Cushinga
tylko w chorobie Cushinga zwiększy się wydzielanie ACTH (bo komórki gruczolaka przysadki mają receptory dla ACTH)
56
w jakich typach Cushinga mamy brak zwiększenia ACTH po stymulacji CRH?
- pierwotny z. Cushinga
| - ektopowe wydzielanie ACTH
57
jak różnicujemy pierwotną (ch, Addisona) i wtórną niedoczynność kory nadnerczy?
- test stymulacji ACTH
- w ch. Addisona ACTH nie powoduje wzrostu kortyzolu
- we wtórnej niedoczynności po daniu ACTH mamy wzrost kortyzolu
58
jak różnicujemy pierwotny i wtórny z. Conna?
- przez ARO
- pierwotny z. Conna -> niskie ARO (bo nadciśnienie)
- wtórny -> wysokie ARO (bo jest przyczyną)
59
różnicowanie typów Cushinga, niewydolności kory nadnerczy i z. Conna?
1. Cushing - poziom ACTH, hamowanie deksometazonem
2. Niedoczynność kory nadnerczy - test stymulacji ACTH
3. Z.Conna - ARO
60
czy w guzie chromochłonnym może nie być nadciśnienia?
tak, 10% guzów tych produkuje DA i wtedy brak nadciśnienia
61
rzekoma niedoczynność narządu
to brak reakcji narządu na prawidłowe stężenie hormonu
62
skutki wzrostu NPY (np. gdy spadek uwalniania leptyny)
- pobudzenie głodu
- spadek akt, współczulnej
- spadek wydatków energetycznych
- spadek uwalniania GnRH
- wzrost uwalniania CRH
63
wpływ GKS na głód
- pobudzają uwalnianie leptyny
| - a więc promują sytość
64
działanie adiponektyny
- zwiększa wrażliwość na isulinę
- zwiększa zużycie glukozy
- zmniejsza TAG we krwi
- działanie przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe, przeiwzapalne
65
zespół pustego siodła
- ucisk pajęczynówki na przysadkę
- wrodzony lub wtórny
- zaburzenie wydzielania hormonów
- zaburzenia miesiączkowania
- przyczyna niedoczynności przysadki
66
ile przysadki musi być zniszczone, żeby była niedoczynność?
>75%
67
nieywdolność przysadki w zakresie produkcji FSH i LH - objawy
- zanik drugorzędowych cech płciowych
- zanik miesiączki
- zanik jąder
- bezpłodność
68
gruczolak przysadki produkujący GH - akromegalia - objawy
- powiększenie twarzy
- obrzęk tkanek miękkich dłoni i stóp
- powiększenie języka
- pogrubienie chrząstek krtani - ochrypły głos
- pogrubiona skóra
- nadaktywność gruczołów potowych, łojowych - przykry zapach
- ucisk nerwów obwodowych
- organomegalia
- gruczolak może uciskać skrzyżowanie wzrokowe -> niedowidzenie
69
najczęstszy gruczolak przysadki i jego objawy
- prolaktinoma -> PRL
- wyciek mleka
- hamowanie FSH i LH
- hipogonadyzm
- zanik IIrzędowych cech płciowych
70
Moczówka prosta - rodzaje
1. Centralna - niedobór ADH
| 2. Nerkowa - defekt rec. V2 lub upośledzające działanie leków
71
moczówka jako powikłanie ciąży
bo z łożyska jest uwalniana wazopresynaza
72
objawy moczówki prostej
- poliuria, polidypsja
- nykturia
- nocne moczenie u dzieci
- utrata wody jest większa niż sodu -> hipernatremia
- to powoduje objawy OUN -> odwodnienie neuronów
73
czy w moczówce prostej zawsze objawy OUN?
Nie, bo jak hipernatremia narasta powoli to neurony sobie zdążą zgromadzić jakieś związki osmotycznie czynne, żeby utrzymać wodę
74
różnicowanie moczówki centralnej i nerkowej
- dajemy ADH
- w moczówce centralnej nastąpi spadek obj i wzrost osmolarności moczu
- a we wtórnej nie
75
SIADH - zespół niewłaściwego uwalniania ADH - przyczyny
- raki - ektopowa produkcja ADH
- choroby płuc (bo spadek impulsacji hamującej z baroreceptorów)
- choroby CSN (bo uszkodzenie dróg hamujących wydzielanie ADH)
- leki
76
SIADH - objawy
- hiponatremia
- hipourykemia
- ale brak obrzęków
- objawy CSN bo obrzęk mózgu
77
co hamuje uwalnianie TSH?
stres - GKS
78
działanie T3 i T4
- wzrost metabolizmu w prawie wszystkich tkankach
- wzrost lipolizy w tk tłuszczowej
- na mieśnie katabolicznie
- na serce chronotropowo i inotropowo dodatnio
79
zespół Refetoffa
- defekt rec dla T3 w tkankach
| - oporność na hormony tarczycy
80
przyczyny nadczynności tarczycy?
- autoimmuno - Graves Basedow
- gruczolak tarczycy (ch. Plummera)
- gruczolak przysadki produkujący THS
- ektopowa produkcja TSH
- kosmówczak produkujący hCH, który wiąże się do rec THS
81
najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy?
-autoimmunizacja, czyli ch. Gravesa Basedowa
82
objawy Gravesa-Basedowa
- wole
- wytrzeszcz gałek ocznych
- obrzęk przedgoleniowy podudzi
- tachykardia
- rozszerzanie naczyń, spadek TPR
- pocenie się
- nietolerancja ciepła
- nadpobudliwość
- drżenia drobnofaliste mięśni
- upośledzenie mieśni (bo katabolizm), problemy z chodzeniem
- wzrost czułości na katecholaminy
- zwiększona motoryka gastro, biegunki
- spadek cholesterolu w surowicy
- wzrost estrogenu, testosteronu
- ale spadek mieisiączki u kobiet, bezpłodność
- ginekomastia u mężczyzn, bo wzrost przemiany androgenów do estrogenów
- skóra przegrzana, wilgotna
- lid lag
83
do czego w serc prowadzi nieleczona nadczynność tarczycy?
- kardiomiopatia
| - niewydolność
84
Graves-Basedow - oftalmopatia naciekowa
- wytrzeszcz
- są przeciwciała przeciw mm gałkoruchowym
- nacieki limfocytów
- obrzęk tkanki pozagałkowej, wzrost jej ilości
- w końcu zwłóknienie mm gałkoruchowych
- zaburzenia wzroku
85
test stymulacji TSH w pierwotnej nadczynności tarczycy
nie ma wzrostu TSH
86
przełom tarczycowy
-tachykardia
-wzrost CTK
-nadpobudliwość, psychozy
-osłabienie siły mięśniowej
-gorączka duża
-biegunka, wymioty
-może dojść do wstrząsu
w przebiegu źle leczonej nadczynności tarczycy, albo nagłego odstawienia leku
87
choroba Plummera
- wole wieloguzkowe toksyczne
- guzki tarczycy produkują T3, T4
- spadek TSH i produkcji hormonów przez zdrową tkankę
- brak wytrzeszczu oczu i obrzęku podudzi
- często wybiórczo wydzielają T3
88
eutyreotyczna forma Gravesa-Basedowa
- wytrzeszcz oczu
| - ale brak objawów nadczynności
89
test stymulacji TSH w ch. Plummera
nie daje wzrostu TSH
90
pierwotna niedoczynność tarczycy - przyczyny
- Hashimoto (najczęściej)
| - jatrogenna - stosowanie jodu radioaktywnego, amiodaron (zawiera dużo jodu -> r Wolffa Chaikoffa)
91
test stymulacji TSH w pierwotnej niedoczynności tarczycy
wzrost TSH
92
test stymulacji TSH we wtórnej niedoczynności tarczycy
brak wzrostu TSH
93
objawy Hashimoto
- nietolerancja zimna
- wzrost TPR
- bradykardia
- obrzęk śluzowaty w skórze
- częste parestezje z powodu obrzęknięcia tkanek
- wzrost białka w PMR
- kardiomiopatia (odkłądają sie mukopolisacharydy)
- skóra zimna i sucha
- normocytowa anemia
- karotenemia
- wzrost PRL
- mlekotok
- amenorrhea
- ginekomastia (bo PRL)
- osłabienie mięśni (bo za mało mitochondriów)
- zaparcia
- wzrost cholesterolu
94
podostre zapalenie tarczycy
- infekcja wirusowa
- najpierw uwalnianie dużych ilości hormonów
- potem niedoczynność
- ziarniniaki
95
najczęstsza przyczyna powiększenia tarczycy?
wole obojętne
96
wole obojętne - eutyreotyczne
- powiększenie, bo niedostateczna ilość hormonów, więc wzrost TSH
- ale brak objawów niedoczynności/nadczynności
- jeśli to z niedoboru jodu to endemiczne
97
kiedy dochodzi do powstania wola obojętnego?
- okres dojrzewania/przekwitania
- ciąża
- obecność w pożywieniu czynników wolotwórczych
98
rak rdzeniasty tarczycy - diagno
- test prowokacyjny kalcytoniny
- dajemy glukonian wapnia
- wzrost kalcytoniny > 2 razy -> pato
- bo ten rak wytwarza kalcytoninę
99
wiązanie wapnia z albuminą w zależności od pH
- wzrost w alkalozie
| - spadek w kwasicy
100
nadczynność przytarczyc pierwotna- przyczyny
- gruczolak
- rak
- przerost
101
nadczynność przytarczyc - skutki
- hiperkalcemia
- hipofosfatemia
- kwasica metaboliczna
- kamica nerkowa
- osteoporoza (najbardziej dotknięte paliczki dystalne, obojczyki)
- wrzody (Ca -> HCl)
- łatwe męczenie się, słaba koncentracja
102
ile wapnia, żeby był przełom hiperkalcemiczny?
4-4,8
103
wtórna nadczynność przytarczyc - przyczyny
- spadek wapnia bo:
- hipoalbuminemia
- hipomagnezemia
- spadek produkcji wit D3
104
pierwotna nadczynność przytarczyc - poziom wapnia w moczu
wysoki
105
niedoczynność przytarczyc - przyczyny
- przypadkowe usunięcie w operacji tarczycy
- radioterapia
- urazy szyi
106
niedoczynność przytarczyc - skutki
- hipokalcemia
- hiperfosfatemia
- tężyczka
107
napad tężyczkowy
- symetryczne skurcze toniczne
- nadgarstki ->przedramiona -> ramiona -> twarz
- bezdech
- świadomość zachowana
108
tężyczka utajona - objawy
- Chvostka
| - Trousseau (zaciskamy naczynia ręki -> skurcze nadgarstka)
109
równoważniki teżyczki
- skurcz powiek
- światłowstręt
- podwójne widzenie
- bóle brzucha
- bóle wieńcowe
- napady astmy
