Farmaco Les 2

Question 1

Geneesmiddel =

Answer 1

Vorm waarin geneeskrachtige stof aan gebruiker wordt toegediend

Question 2

Kinetiek definitie

Answer 2

Wat doet het lichaam met het geneesmiddel

Question 3

Fases van kinetiek

Answer 3

Absorptie
Distributie
Metabolisme
Excretie
(Fases lopen door elkaar heen)

Question 4

Dynamiek definitie

Answer 4

Wat doet het geneesmiddel met het lichaam (werking)

Question 5

Absorptie definitie

Answer 5

Proces waarmee het geneesmiddel zich in onveranderde vorm beweegt van plaats van toediening naar algemene circulatie

Question 6

Wat is de enige toedieningsvorm waarbij absorptie geen rol speelt?

Answer 6

Intraveneus want het zit al in de bloedbaan

Question 7

Waar rekening mee houden mbt absorptie in maag?

Answer 7

Volume maag (nuchter=kleiner oplosvolume)
PH in maag (lege maag= lage ph)

Question 8

Wat is Biologische beschikbaarheid

Answer 8

Mate waarin geneesmiddel werkzaam is, aangeduid met F tussen 0 en 1. De hoeveelheid stof die uiteindelijk de algemene circulatie bereikt. F=1 bij iv, f<1 bij orale toediening

Question 9

Waardoor verlies van geneesmiddel bij orale toediening?

Answer 9

Slechte membraanpassage
Slechte wateroplosbaaraheid
Ontwerp van de toedieningsvorm
Afbraak werkzame stof in darmwand
Afbraak eerste passage lever (bloed vanuit darm komt langs lever, lever bekijkt hoe bloed eruit ziet en haalt stoffen eruit)
Interacties

Question 10

Hoe kan je verlies van geneesmiddel voorkomen of verbeteren?

Answer 10

Iets veranderen aan geneesmiddel of toedieningsvorm: coating om geneesmiddel of iv (geen first-pass effect)

Question 11

Schijnbaar verdelingsvolume =

Answer 11

Om aan te geven of een geneesmiddel liever bindt in plasma of weefsel. Als je een geneesmiddel geeft en je een lagere spiegel meet, dan weet je dat dit middel voorkeur heeft voor weefsel binding. Hoog schijnbaar verdelingsvolume zorgt voor langere eliminatie tijd

Question 12

In welke fases van ADME vind eliminatie plaats en welke organen werken hieraan mee?

Answer 12

Metabolisme en excretie fase:
Lever: biotransformatie (omzetting) (CYP enzymen), first pass effect
Nieren: uitscheiding
Overig: long (bv alcohol), gal, darm, huid (bv knoflook)

Question 13

Wat is klaring?

Answer 13

Hoeveelheid bloed die per tijdseenheid van stof wordt ontdaan

Question 14

Halfwaardetijd =

Answer 14

Tijdsduur waarin de plasmaspiegel van het geneesmiddel in waarde halveert

Question 15

Als het verdelingsvolume hoog is, wat doet dit met halfwaarde tijd?

Answer 15

Die is groter

Question 16

Als het getal voor klaring hoog is, wat doet dit met de halfwaardetijd?

Answer 16

Korter

Question 17

Wat is het therapeutisch raam? Wat zegt onder en bovengrens

Answer 17

Raam waarin geneesmiddel werkt. Ondergrens is concentratie waarin effect optreedt. Bovengrens is bijwerkingen/toxiciteit.

Question 18

Welke leeftijdsgroepen ander therapeutisch raam?

Answer 18

Kind en oudere

Question 19

Hoe kan je medicijn starten?

Answer 19

Oplaaddosis, als je geen tijd hebt te wachten op steady-state
Insluipen, lijf laten wennen
Normale steady state na ongeveer 4 halfwaardetijden

Question 20

Rebound fenomeen

Answer 20

Klachten die voor behandeling bestonden komen in versterkte mate terug na abrupt staken

Question 21

Wanneer heb je geen effect meer van geneesmiddel bij stoppen?

Answer 21

Afhankelijk van ondergrens therapeutisch raam en halfwaardetijd
Soms laat je geneesmiddel uitsluipen, ivm bv ontrekkingsverschijnselen of reboundfenomeen

Question 22

Hoe werkt een geneesmiddel?

Answer 22

• gaat reactie aan met receptor/bindingsplaats
  -opent/remt/sluit ionkanaal
• remt enzym
• invloed op transporteiwitten

Question 23

2 verschillende receptoren en hoe werkt dit

Answer 23

Agonist: geneesmiddel gaat op receptor en hierdoor gaat receptor aan (volledig of partieel)
Antagonist: geneesmiddel gaat op receptor en doet niks. Hierdoor is receptor bezet en kan geen lichaamseigen stof in je receptor

Question 24

Allergie

Answer 24

Een bijzondere, in de regel heftige reactie door overgevoeligheid

Question 25

Intolerantie

Answer 25

Onvermogen om iets te verdragen

Question 26

Tolerantie

Answer 26

Verminderde gevoeligheid voor langere tijd na langdurige toediening. Duurt lang voor je dit opbouwt maar ook lang om terug te kunnen draaien

Question 27

Tachyfylaxie

Answer 27

Snelle gewenning / kortdurende verminderde gevoeligheid kort na toediening geneesmiddel

Question 28

Resistentie

Answer 28

Ongevoelig worden voor een geneesmiddel, niet meer terug te draaien

Question 29

Interactie

Answer 29

Verandering van werking van geneesmiddel door toediening van andere stof of geneesmiddel

Question 30

Bijwerkingen 2 groepen/soorten

Answer 30

Type A: frequent, logisch. Samenwerkend met werkingsmechanisme. Bijvoorbeeld lage rr bij rr verlagers. Type B: zeldzaam, overgevoeligheidsreactie

Question 31

Geneesmiddel interacties

Answer 31

Middel A + B hebben ander effect dan verwacht op grond van effect van middel A of middel B alleen. Effect kan zijn: sterker, zwakker, langer, korter.

Question 32

3 soorten geneesmiddel interacties

Answer 32

1 farmaceutisch: kan ooo buiten het lichaam. Meestal adsorptie, soms inactiviteit. Vb melk+gnm 2. Farmacokinetisch: wanneer gnm elkaars kinetiek beïnvloeden. Vb ph is verhoogd waardoor opname veranderd 3. Farmacodynamisch: als gmn elkaars effect beïnvloeden

Question 33

Farmaceutische interacties

Answer 33

Binding van geneesmiddel aan - ander gnm: calcium, magnesium, aluminium, zink, ijzer - voedsel: met name bij geneesmiddel met lage biologische beschikbaarheid: bifosfonaten, semaglutide, levothyroxine

Question 34

Farmacokinetische interacties in absorptie fase

Answer 34

Verandering in opname: - verhoging ph in maag - vertraging maaglediging

Question 35

Farmacokinetische interacties distributie fase

Answer 35

Verandering in distributie bij patiënten met verlaagd eiwitgehalte in hun bloed

Question 36

Farmacokinetische interacties eliminatie fase

Answer 36

1 Eliminatie via nieren: uitscheiding verhogen of verlagen: probenecide 2 Eliminatie via lever: beïnvloeding CYP- enzymen (remming of acitiveren(inductie))

Question 37

Uitleggen wat er gebeurt als CYP-enzym remmer of inductor toevoegt

Answer 37

Als je een remmer toevoegt dan stijgt de spiegel van het medicijn, want je remt de eliminatie fase Als je een inductor toevoegt dan daalt de spiegel, want je activeert de eliminatie fase

Question 38

Voorbeeld CYP1A2 enzym

Answer 38

Afbraak clozapine, theofylline Remmers: ciprofloxacine Inductoren: sigarettenrook, rifampicine

Question 39

Additie

Answer 39

2 geneesmiddelen die onderling uitwisselbaar zijn voor zelfde effect 1+1=2

Question 40

Synergisme

Answer 40

2 geneesmiddelen die elkaars werking versterken 1+1=3