Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Gezondheidspsychologie > Gezondheidspsychologie H8 > Flashcards

Gezondheidspsychologie H8 Flashcards

Stress, gezondheid en ziekte: theorie (74 cards)

Start Studying
1
Q

Wat zijn de concepten van stress?

A
  • stress als reactie op een stimulus
  • stress als transactie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de focus bij de theorie van stress als reactie op een stimulus?

A

Stressvolle gebeurtenissen zelf en externe omgeving

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is het concept van stress als reactie op een stimulus?

A

Invloed van uiteenlopende gebeurtenissen op individuen zoals catastrofale gebeurtenissen en levensgebeurtenissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat zijn catastrofale gebeurtenissen?

A

Rampen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat zijn levensgebeurtenissen?

A

Bv huwelijk, overlijden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is de social readjustment scale (SSRS)?

A

Een score die wordt gegeven aan gebeurtenissen die een aanpassing vragen
-> mensen moeten gebeurtenissen rangschikken naar aanpassing leven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn life changing units (LCU)?

A

Hoeveelheid aanpassing er nodig is in een leven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is het effect van de LCU’s op de gezondheid?

A

Hoe meer levensgebeurtenissen, hoe groter kans op problemen met lichamelijke gezondheid
Hoe hoger LCU, hoe meer effect op gezondheid en hoe groter risico op gezondheidsklachten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat zijn beperkingen bij de meting van levensgebeurtenissen?

A
  • prospectief onderzoek is niet hetzelfde als retrospectief onderzoek
  • onderwerpen/gebeurtenissen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat houdt de beperking retrospectief onderzoek in bij de meting van levensgebeurtenissen?

A

Onderzoek was retrospectief: hebt u dit meegemaakt en bent u ziek geworden
-> achteraf beoordelen is anders dan op moment zelf
-> je steekt het op een gebeurtenis
Onderzoek correlationeel (geen oorzaak-gevolg)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat houdt de beperking onderwerpen/gebeurtenissen bij de meting van levensgebeurtenissen in?

A
  • sterk afhankelijk van de leeftijd
  • komen niet vaak voor
  • worden niet opgemerkt
  • doen elkaar effect teniet of versterken elkaar
  • zijn vaag, ambivalent
  • worden niet altijd gelijk beoordeeld
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat zijn dagelijkse ergernissen bij stress als reactie op een stimulus?

A
  • invloed op leven duidelijk indien frequent, chronisch of herhaald
  • sterk verband met negatieve geestelijke of lichamelijke gevolgen
  • stress meer dan alleen stimulus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat wordt er bedoeld met een sterk verband met negatieve geestelijke en lichamelijke gevolgen?

A

Mensen ervaren gebeurtenissen/stress anders
- afhankelijk van levensfase en geslacht
- vrouwen stress na negatieve en positieve gebeurtenissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat wordt er bedoeld met dat stress meer is dan alleen een stimulus?

A

Hoe: antwoord via fysiologische theorieën van stress
Waarom: psychologische theorieën en sociologische verklaringen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat houdt stress als een transactie in?

A
  • het eerste transactionele stressmodel van Lazarus
  • ontwikkeling van het model: 2 evaluaties en 3 (4) beoordelingen
  • kritiek op model
  • factoren van stimulus van invloed op beoordeling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Welk experiment laat stress als een transactie zien?

A

Stressvolle film met info op voorhand
-> fysiologische arousal gemeten
-> besluit: beoordeling van situaties speelt rol bij stressreacties

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat houdt het eerste transactionele stressmodel van Lazarus in?

A

Primaire beoordelingsprocessen:
- schade berokkenen
- bedreiging vormen
- uitdaging vormen
Secundaire beoordelingsprocessen
- stress
- minimale stress

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat houden de primaire beoordelingsprocessen in?

A

Beoordeling van de kwaliteit, de aard en het belang van een stressor
3 typen van mogelijke stressoren
- schade berokkenen (heeft al plaatsgevonden)
- bedreiging vormen (verwachting toekomstige schade)
- uitdaging vormen (kansen persoonlijke groei)
Niet schadelijk, niet bedreigend, uitdagend = goedaardige gebeurtenissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat gebeurd er bij een negatieve beoordeling in de primaire beoordelingsprocessen van het transactionele stressmodel?

A

Fysiologische reacties

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat houden de secundaire beoordelingsprocessen van het transactionele stressmodel in?

A

Beoordeling van vermogen om met stressor om te gaan en hulpmiddelen
- stress: als schade/bedreiging hoe en vermogen tot coping laag
- minimale stress: vermogen coping groot

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wanneer ontstaat stress volgens het transactionele stressmodel van Lazarus?

A

Als de vermeende eisen niet in verhouding staan tot de beschikbare hulpmiddelen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat zijn de ontwikkelingen in de primaire beoordeling in het transactionele stressmodel?

A

Motivationele relevantie
Motivationele congruentie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat is de motivationele relevantie?

A

Mate waarin dat relevant beschouwd voor huidige doelen/verplichtingen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is de motivationele congruentie?

A

Mate waarin situatie/gebeurtenis congruent met huidige doelstellingen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Wanneer is de kans op stress het grootste volgens de ontwikkelingen in het primaire beoordelingsproces?
Relevantie hoog en concentratie laag -> bedreiging zelfgevoel -> woede -> schending morele codes -> schuldgevoel
26
Wat zijn de ontwikkelingen van secundaire beoordeling?
4 Beoordelingen (smith) en 3 beoordelingen (Lazarus - interne en externe verantwoordelijkheid - vermogen tot probleemgerichte coping - vermogen tot emotiegerichte coping - toekomstige verwachtingen -> emoties en cognities in interactie (samen bij Lazarus)
27
Wat is de kritiek op het raamwerk van Lazarus?
Vicieus: gebeurtenis al dan niet belastend hangt af van capaciteit tot coping, die weer afhangt van de ervaren belasting Zowel primaire als secundaire beoordeling nodig? -> stress neemt toe met belang gebeurtenis
28
Wat zijn de factoren van de stimulus van invloed op de beoordeling?
- spoedig plaatsvinden - op onverwachte moment - onvoorspelbaar - onduidelijk mbt persoonlijke rol, potentieel risico - ongewenst - geen controle - levensveranderd
29
Wat zijn de typen van stress?
- acute stress - chronische stress
30
Wat zorgt voor acute stress?
Rampen - levensbedreigende gebeurtenissen waard de persoon met afschuw, angst of verlammende hulploosheid op reageert - kan verschillende oorzaken hebben - theorie van de omgevingsstress - gaan gepaard met alamreactie het lichaam reageert met stress - ernst en duur reacties afhankelijk van omvang van verlies
31
Wat is de theorie van de omgevingsstress?
Stress = gecombineerde psychologische en fysiologische reactie op belasting
32
Wat zijn veelvoorkomende acute stressoren?
Examenstress Vatbaarheid voor ziekten verhoogt - indirecte invloed - directe invloed Arousal = stress
33
Wanneer treedt chronische stress op?
Wanneer acute stresssituaties ertoe leiden dat er geen plaats meer is voor rust en herstel en je lichaam doorlopend in een staat van paraatheid blijft
34
Wat heeft een belangrijke rol voor stress?
Controleverlies
35
Wat is de goodness-of-fit?
Aanpassingsgraad Draagkracht die een persoon heeft om met de stressor om te gaan
36
Wat is de job demand-control model (JDC) van Karasek?
Beroepskenmerken die stress veroorzaken - belasting, autonomie, voorspelbaarheid, ambivalentie - combinatie van belasting-controle bepaalt ervaring stress
37
Wanneer is er veel stress volgens het job demand-control model (JDC)?
Hoge belasting + weinig controle
38
Wanneer is er minder stress volgens het job demand-control model (JDC)?
Hoge belasting + hoge controle
39
Welke effecten hebben belasting en controle op de ervaren stress?
Onafhankelijke en directe effecten
40
Wat is er toegevoegd bij het JD-R model van Demerouti?
Bronnen -> Job demand-control resources model
41
Wat gebeurt er in het alternatief model JD-R?
Effort/reward imbalance -> welke moeite persoon in werk steekt + gebrek aan erkenning/beloning kan stressvol zijn
42
Wat heeft een significant verband met ziekteverzuim?
Pesterijen op het werk
43
Wat is het gevolg van chronische langdurige werkstress?
Burn-out
44
Waaruit bestaat burn-out volgens Marslach?
3 Opeenvolgende delen - emotionele uitputting - depersonalisatie - verminderde persoonlijke prestaties
45
Waaruit bestaat burn-out volgens Desart?
5 Kernsymptomen - uitputting - emotioneel controleverlies - cognitief controleverlies - depressieve klachten - mentale distantie
46
Wat is de kritiek op burn-out?
- niet altijd verband tussen werkbelasting en niveaus burn-out gevonden - individuele eigenschappen en copingsreacties vertonen verschillende associaties met werkstress - werkeisen voorspellen waarschijnlijk emotionele uitputting, terwijl bronnen op werk geassocieerd worden met terugtrekken en verminderde prestaties
47
Wat verklaart stress als fysiologische reactie?
Algemeen aanpassingssyndroom (GAS) 1. Alarmfase 2. Weerstandsfase 3. Uitputtingsfase
48
Wat houdt het algemeen aanpassingssyndroom in?
Stressor -> universele, niet-specifieke lichaamsreactie
49
Wat is een reactie volgens het algemeen aanpassingssyndroom?
Aangeboren drift om een intern evenwicht te handhaven
50
Wat houdt de Alarmfase in?
Waarnemen stressor Verhoging lichamelijke weerstand tegen stress Bijniermerg scheidt (nor)adrenaline af Hypofyse scheidt adrenocarticotroon hormoon (ACTH) af -> cortisol
51
Wat houdt de Weerstandsfase in?
Lichaam probeert zich aan stressor aan te passen Hypofyse blijft ACTH afscheiden -> bijnierschors geeft corticosteroïden vrij Stimuleert omzetting vetten en eiwitten in suikers -> verhoging van de weerstand tegen stressfactor
52
Wat houdt de Uitputtingsfase in?
Stress blijft voortduren, weerstandsfase duurt te lang Reserves en energie van het lichaam raken uitgeput Sterk verminderde weerstand tegen ziekte
53
Waarvoor zorgde het werk van Selye?
Leidde tot heel wat onderzoek naar fysiologie van stress
54
Wat wordt er niet altijd bevestigd bij het werk van Selye?
De niet-specifieke respons niet altijd bevestigd -> verschillende stressoren kunnen verschillende fysiologische reactief oproepen
55
Hoe werkt de fysiologische reactie op stress?
Centraal zenuwstelsel geactiveerd Autonoom zenuwstelsel
56
Hoe werkt het autonomisch zenuwstelsel bij de fysiologische reactie op stress?
2 onderling verbonden systemen verdeeld met een antagonistische spanning 1. (Ortho)sympathisch systeem 2. Parasympathisch systeem
57
Wat doet het sympathisch systeem?
Zet sommige delen af
58
Wat doet het parasympathisch systeem?
Brengt het terug in evenwicht
59
Wat doet het adrenomusculair systeem?
Bijniermerg: secretie van catecholamines in de bloedbaan Fight/flight reactie Kortdurende stressreactie
60
Wat doet het neuro-endocriene systeem?
Hypofyse laat ACTH (adrenocarticontrone hormoon) in bloedbaan los ACTH stimuleert - afscheiding van vetvuren - verbruik van glucose: energie voor reactie op stressfactor - bijnierschors: afscheiding corticosteroïden
61
Wat houdt het immuunsysteem in?
Verdediging van het lichaam tegen ziekte Witte bloedcellen Cortisol kan de actie van dergelijke immuuncellen afremmen
62
Wat is het verband tussen stress en ziekte?
- directe route - indirecte route - stress en verkoudheid - stress en hart- en vaatziekten - stress en kanker - stress en darmaandoeningen - stress en HIV/aids
63
Wat is de directe route tussen stress en ziekte?
Stress -> fysiologische veranderingen functie immuunsysteem -> ontstaan van ziekte Individuele variatie in reactie op stressoren: directe route = complex
64
Wat is de indirecte route van het verband tussen stress en ziekte?
Gedragsmatige reacties op stress Persoonlijkheid bepaalt mede reacties op stress Ontstaan symptomen
65
Wat is het verband tussen stress en verkoudheid?
Experiment: blootstelling aan rhinovirussen in labo -> meer chronische negatieve levensgebeurtenissen = vaker ziek Langere duur gebeurtenis vaker infectie dan korte hevige stress Relatie tussen chronische stress en bovenste luchtweginfecties, verkoudheid en griep
66
Wat is het verband tussen stress en hart- en vaatziekten?
Rol bij stress bij ontstaan van aandoeningen van de kransvaten Onderscheid rol stress
67
Wat is de rol van stress bij het ontstaan van aandoeningen van de kransvaten?
Bijdragende factor - hoge bloeddruk - verhoging van vetgehalte in bloed -> cholesterol -> artherosclerose - meer roken - catecholaminen -> bloedplaatjes kleveriger -> stolsel/blokkade - cardiovasculaire reactie tijdens stress --> gevolgen voor bepaalde ziekteprocessen
68
Wat is het onderscheid van de rol van stress bij hart- en vaatziekten?
- rol in starten of onderhouden van bepaalde risicogedragingen die de indirecte link vormen met chronische manifestaties van cardiovasculaire aandoeningen - rol in activatie van fysiologische risicofactoren - rol door meer acute stressvolle gebeurtenissen in acute coronaire aandoeningen
69
Wat is het verband tussen stress en kanker?
Geen eenduidige onderzoeksresultaten, geen duidelijk verband, gemengde resultaten over impact stress en recidive
70
Wat is het verband tussen stress en darmaandoeningen?
Prikkelbaardarm-syndroom: stress verergerde symptomen Inflammatoire darmziektes
71
Wat is het verband tussen stress en inflammatoire darmziektes?
- vroeger dacht men dat ze psychosomatisch waren - weinig bewijs dat stress een rol speelt bij het ontstaan - ziekteactiviteit voorspellend voor stress, niet andersom - stress geassocieerd met opvlammingen symptomen
72
Wat is het verband tussen stress en HIV/aids?
Leven met HIV is stressvol Aanwijzingen stress sterke rol progressie HIV->aids Stress vooral bij rol sterk modererende variabelen Enkele bewijzen voor direct effect van stress op ontwikkeling ziekte, vaal effecten stress zijn indirect
73
Waarbij is de progressie van HIV->aids sneller?
- opeenstapeling stressvolle levensgebeurtenissen - symptomen van depressie - geringe sociale ondersteuning
74
Bij welke sterk modererende variabelen speelt stress een rol?
- depressie - sociale ondersteuning - copingvaardigheden

Gezondheidspsychologie (11 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions