H11 Flashcards

Question

Basale ganglia als volumeknop

Answer 1

De functie van de basale ganglia is als een "volumeknop" waarmee de kracht (amplitude) van bewegingen wordt geregeld (via globus pallidus int.) Neurotransmitter: voornamelijk Dopamine (DA) Te weinig kracht --> **Hypokinesie** * **Gebrek** aan beweging (rigiditeit) * **Parkinson** (substantia nigra) Teveel kracht --> **Hyperkinesie** * **Excessief** bewegen (onvrijwillig) * Huntington (nucleus caudatus & putamen)

Answer 2

Te weinig kracht --> **Hypokinesie** * **Gebrek** aan beweging (rigiditeit) * **Parkinson** (substantia nigra)

Answer 3

Teveel kracht --> **Hyperkinesie** * **Excessief** bewegen (onvrijwillig) * Huntington (nucleus caudatus & putamen)

Answer 4

De functies van het **cerebellum** hebben voornamelijk betrekking op de **timing en accuratesse** van bewegingen --> kritisch voor aanleren en uitvoeren van **motor skills** Schade --> bal vangen is moeilijk

Answer 5

* Basis ('flocculus') --> oogbewegingen en balans * Mediaal --> gezicht en romp * Lateraal --> ledematen, handen, voeten en vingers

Answer 6

Cerebellum vergelijkt beoogde actie met daadwerkelijk uitgevoerde actie, berekend eventuele discrepantie ('error') en informeert de (motorische) cortex hoe de beweging gecorrigeerd moet worden

Answer 7

Betrokken bij motor functies die ons in staat stellen om lichaamsbalans te hanteren Bevindt zich in het **middenoor** (nabij de cochlea), en bestaat uit twee groepen receptoren: 1. Halfcirkelvormige kanalen ('booggangen') 2. Otolieten (satolietorgaan)

Answer 8

* 3 kanalen --> 1 voor elke richting (3 dimensies) * Bevatten vestibulaire haarcellen 'trilhaartjes' * Kanalen zijn gevuld met vloeistof: **endolymphe** * Hoofdbewegingen bewegen deze vloeistof, waardoor de trilhaartjes buigen --> induceert actiepotentalen * Functie: **oriëntatie van het hoofd: detecteren van * veranderingen in hoofdbewegingen (rotatie)** Temporele codering (zoals codering van amplitude van geluiden)

Answer 9

* Utriculus, Sacculus * Bevatten ook vestibulaire haarcellen 'trilhaartjes' * Gevuld met **gelei-achtige substantie** met kleine **calcium carbonaat kristallen** (otoconia) * Kantelen van het hoofd drukt de gelei en kristallen tegen haarcellen, waardoor de trilhaartjes buigen en actiepotentalen worden gegenereerd * Functie: **oriëntatie van het lichaam: detecteren van veranderingen in richting en lineaire versnelling (acceleratie) in relatie tot zwaartekracht** Temporele codering (zoals codering van amplitude van geluiden)

Answer 10

Uniek sensorisch systeem (afferent) dat **door het hele lichaam gedistribueerd is** en niet zoals visie, gehoor, smaak en geur gelokaliseerd is in het hoofd Dichtheid van somatosensorische receptoren varieert sterk: * Onbehaarde huid --> hoog sensitief (tong, lippen, handpalmen, voeten) * Behaarde huid --> minder sensitief (armen, benen, rug)

Answer 11

Irritatie * Pijn, temperatuur, jeuk

Answer 12

Druk * Aanraking en druk 'tastzin'

Answer 13

Spierfeedback * Perceptie van lichaamslocatie en beweging

Answer 14

Activeren neuronen wanneer stimulatie begint en eindigt --> registreren informatie over **stimulus onset en offset** (iets doen)

Answer 15

Activeren neuronen zolang de stimulatie aanwezig is --> registreren of een stimulus **nog steeds voortduurt** (weten dat je een bril draagt)

Answer 16

**Somatosensorische** neuronen projecteren vanuit de huid naar de **posterieure hoorn** van het **ruggenmerg**: * **Dendriet** (receptor) in de **huid** (erg lang) * **Cellichaam** (soma) in **dorsale spinale ganglia** (in grensstreng nabij het ruggenmerg) * **Axonen** eindigen in **posterieure hoorn** van het ruggenmerg NB: axonen van de dorsale spinale ganglia variëren in dikte en mate van myelinisatie. Over het algemeen: **Hapsis** (tastzin) en **proprioceptie** --> dikker, sterk gemyeliniseerd (sneller) **Nociceptie** (pijn, temperatuur, jeuk) --> dunner, minder sterk gemyeliniseerde axonen (langzamer)

Answer 17

**Hapsis** (aanraking, druk) en **Proprioceptie** (lichaamsperceptie) * van ruggenmerg naar hersenstam via **dorsale kolom** * kruist vervolgens naar contralaterale zijde **in hersenstam** * via mediale lemniscus naar **ventrolaterale thalamus** naar **S1** NB: alle somatosensorische tracten gaan uiteindelijk naar de cortex via de thalamus --> net als visuele en auditieve tracten

Answer 18

**Nociceptie** (pijn, temperatuur, jeuk) * eerst naar anterieure zijde van ruggenmerg * kruist vervolgens naar **contralaterale anterieure ruggenmerg** * via mediale lemniscus naar **ventrolaterale thalamus** naar **S1** NB: alle somatosensorische tracten gaan uiteindelijk naar de cortex via de thalamus --> net als visuele en auditieve tracten

Answer 19

* Aantikken van patellapees rekt quadriceps spier * Rek-gevoelige **receptoren projecteren rechtstreeks naar motor neuron** in ruggenmerg * **Motor neuron** stimuleert quadriceps om samen te trekken (reduceert rek en strekt onderbeen) NB: De cortex is er niet bij betrokken --> zeer snelle reflex (—30 ms, hangt af van axon lengte) Ander voorbeeld: terugtrekken van hand na aanraken van heet of koud object * **Eerst** hand terugtrekken (ruggenmerg), **daarna** voel je pas of het warm was of koud (cortex) NB: multi-synaptische reflexen zijn verantwoordelijk voor meer complexe ruggenmergreflexen die betrokken zijn bij e.g. staan en lopen

Answer 20

* Probeert een verklaring te vinden voor het fenomeen dat acute (scherpe) pijn kan worden verminderd door over de pijnlijke plek te wrijven ('overstemt' de pijnsensatie) * Kan ook een verklaring zijn voor '**spelden en naalden gevoel**': verdoofd, tintelend of 'slapend' gevoel na te lang in dezelfde houding te hebben gezeten --> afknellen van bloedtoevoer deactiveert dikke gemyeliniseerde axonen voor tast en druk, maar Iaat ongemyeliniseerde axonen voor pijn ongemoeid

Answer 21

Interne receptoren (organen) en uitwendige receptoren (op lichaam) delen hetzelfde pad naar de cortex: **gerefereerde pijn (uitstralende pijn)**: pijn afkomstig uit een intern orgaan (e.g. hart) wordt uitwendig gevoeld (e.g. op linker schouder) NB: Pijn is een zeer gecompliceerd onderwerp waarbij tal van invloeden een rol spelen, waaronder: neurotransmissie, hormonale invloeden, opwinding, emoties etc.

Answer 22

Interneuronen gebruiken endogene opioïden als inhiberende neurotransmitter Stimulatie van **periaqueductale grijze massa** in het tegmentum (middenhersenen) kan pijnperceptie onderdrukken (pain gate)

Answer 23

Primair (S1): Pariëtaal gebied 3, 1, 2 Secondair (S2): Pariëtaal gebied 5,7 Somatotopische representatie in de primaire somatosensorische cortex (S1) is georganiseerd in vier aparte corticale mappen 'homunculi' die bijv. als volgt reageren: * een Vinger --> 3a, 3b * meerdere vingers --> 1 * multimodale input --> 2 **NB: grootte van het receptieve veld en informatieverwerking neemt ook toe van 3a, 3b --> 1 --> 2**

Answer 24

* Unilaterale laesies in de **hersenstam, thalamus en cortex** produceren **globale** somatosensorische uitvalsverschijnselen aan de **contralaterale** zijde * Unilaterale laesies in de **dorsale spinale ganglia** produceren **globale** somatosensorische uitvalsverschijnselen in een specifiek deel van het lichaam (dermatoom) aan de **ipsilaterale zijde** * **Unilaterale laesies in het ruggenmerg** produceren vanaf het punt van de laesie naar beneden: * **ipsilateraal** verlies van **hapsis en proprioceptie** (kruisen in hersenstam) * **contralateraal** verlies van **nociceptie** (kruist in ruggenmerg)