H20: Publieke goederen

Question 1

4 soorten goederen en diensten + voorbeelden

Answer 1

Question 2

exclusiviteit

Answer 2

verwijst naar de eigenschap dat men iemand kan verhinderen het goed te gebruiken

Question 3

rivaliteit

Answer 3

verwijst naar de eigenchap dat het gebruik van de ene het gebruik van de andere vermindert

Question 4

Paul Samuelson + Samuelsonvoorwaarde

Answer 4

onderscheidde private en publieke goederen

Samuelsonvoorwaarde = een publiek goed wordt optimaal voorzien als de som van de bereidheid tot betalen gelijk is aan de marginale kost van de voorziening

Question 5

James Buchanan

Answer 5

toevoeging van clubgoederen

Question 6

Elinor Ostrom

Answer 6

• toevoeging gemeenschappelijke goederen
• publiek en privaat beheer zijn uitersten op een continuüm
• realiteit: polycentrisch beheer van gemeenschappelijke bronnen (burgers, ondernemers, private oranisaties,
  overheid etc)
• vertrouwen is belangrijk
• vb: irrigatiesystemen in ontwikkelingslanden, lokale visrechten …

Question 7

free-rider

Answer 7

iemand die van de baten van een goed geniet, zonder er voor te betalen

Question 8

gevolgen vrijbuiter probleem

Answer 8

dit verhindert dat private markten publieke goederen aanbieden, want de financiering wordt niet gevonden. Dit leidt een lagere voorziening van dit goed of dienst dat wenselijk, wat kan leiden tot marktfalen.

Question 9

Oplossing vrijbuiter probleem

Answer 9

1. de overheid kan beslissen het publieke goed aan te bieden indien de totale baten de totale kosten overstijgen
2. de overheid kan eenieders welvaart verhogen door het goed aan te bieden en ervoor te betalen met belastingsinkomen.

Question 10

Samuelson voorwaarde grafisch

Answer 10

Samuelsonvoorwaarde = een publiek goed wordt optimaal voorzien als de som van de bereidheid tot betalen gelijk is aan de marginale kost van de voorziening.

Grafisch:
MBTB = marginale bereidheid tot betalen, grafisch bestaat de markt uit Anna en Bea dus de MBTB van de markt is
de som van deze twee.

hoeveel welvaart wordt er gecreerd door één lantaarnpaal?

kost voor lantaarnpaal = 50
MBTB (markt) voor een verlichting = 75 => geel vlak is netto welvaart
waarde van free riding geldt dus voor iedereen waarvan zijn persoonlijke MBTB onder die 50 ligt. In dit geval dus enkel Bea.
grijs vlak = extra welvaart in geval van twee lantaarnpalen, bij meer dan 2 is er geen extra welvaart meer.

2 lantaarnpalen is dus optimaal, want samuelsonvoorwaarde

Question 11

Kosten-batenanalyse

Answer 11

studie die de maatschappelijke kosten en baten van een bepaald project met elkaar vergelijkt. Indien de totale baten groter is dan de totale kosten om het goed te voorzien/onderhouden, dan kunnen we het oed voorzien.

Question 12

moeilijlheid van kosten-batenanalyse (3 redenen)

Answer 12

probleem: geen perfecte informatie
- geen marktprijs
- baten en kosten in de vorm van genot, tijd etc is moeilijk in te schatten
- kosten zijn niet altijd duidelijk, ongelijk verdeeld en omvatten ook externe kosten

Question 13

private eigendomsrechten als oplossing

Answer 13

door van een publiek goed een privaat goed te maken, meestal door exclusiviteit op te leggen via eigendomsrechten.

• tolheffing
• gated communities
• private parken

Question 14

sociale normen als oplossing

Answer 14

sociale normen = gedragsregels gebaseerd op normen, waarden, gewoonten en cultuur die onze verwachtingen bij interacties met derden coördineren.

Via bijdragen zouden publieke goederen dus kunnen worden gefinancierd.

• zwerfvuil opruimen
• trakteren
• vrijwillige bijdrage koffie

voorwaarden

• bij lokale publieke goederen
• als de bijdragers elkaar kennen
• als de bijdragers kunnen communiceren
• als de vrijbuiters kunnen bestraft worden

Question 15

Uitgedrukte voorkeursmethode

Answer 15

Via enquêtes na gaan wat de bereidheid tot betalen is van een steekproef van de doelgroep

Question 16

Gereleveerde voorkeursmethode

Answer 16

De waardering van het publiek goed baseren op hoe mensen zich gedragen
vb: reiskosten meten die mensen maken om een bos te bezoeken

Question 17

tragedy of the commons

Answer 17

illustreert waarom gemeenschappelijke bronnen zwaarder gebruikt worden dan maatschappelijk wenselijk.
- Gemeenschappelijke middelen lijden onder overmatig gebruik en uitputting, omdat niemand moet betale voor
hun gebruik. Dit is gelijkaardig aan een negatieve externaliteit
- Gebruikers negeren de kost die hun overmatig gebruik toebrengt aan de andere gebruikers en gebruiken
daarom te veel
- Vb. drukke openbare wegen, gratis parkeerplaatsen, uitputting van visbestanden, zie dias 23 -29

Question 18

uitputting van gemeenschappelijke bronnen door externaliteiten

Answer 18

• men houdt rekening met zijn eigen kost, maar niet de kost voor de volgende (vb: vissers)
• hierdoor ligt de sociale marginale kost hoger dan de private marginale kost
• er wordt dus meer gevist dan maatschapelijk wenselijk

Question 19

irreversibiliteiten

Answer 19

= ‘onomkeerbaarheid’ = waneer iets niet of zeer moeilijk/traag naar zijn originele staat keert
vb: koolstofcyclus, uitstervende dieren

Question 20

belang van private eigendomsrechten + link met Coase Theorema

Answer 20

• De markt is niet in staat om de middelen efficiënt toe te wijzen indien er geen degelijke private
  eigendomsrechten zijn.
• Eigendomsrechten betekenen dat een waardevol object een eigenaar heeft met wettelijke controlerechten
  over het goed
• Eigendomsrechten maken niet-exclusieve goederen exclusief (vb koeien en bizons)
• Wanneer een niet-exclusiviteit of niet-rivaliteit een marktfaling veroorzaakt, kan de overheid soms het
  probleem oplossen door het publieke goed zelf te voorzien (vb. lucht- of waterzuiveringsinstallaties) of Door
  private eigendomsrechten te creëren (bijvoorbeeld emissierechten en visrechten) en dan volgt het
  Coase theorema

Question 21

problemen private oplossingen (3 problemen)

Answer 21

• te hoge transactiekosten
• eigendomsrechten worden niet afgedwongen (vb walvissen in Japan)
• eigensdomrechten op wereldwijde zaken (vb: EU doet hun best, maar China niet)

Question 22

De acht principes voor het beheer van (lokale) gemeenschappelijke bronnen

Answer 22

1. Definïeer duidelijke groepsgrenzen
2. Pas regels aan aan lokale noden /omstandigheden
3. Geef inspraak bij het aanpassen van de regels
4. Zorg ervoor dat hogere overheden deze regels respecteren
5. Maak een systeem om de leden te controleren
6. Escalerende sancties voor overtreders
7. Toegankelijk en goedkoop systeem voor conflictresolutie
8. Verantwoordelijk van bottom to top in hele systeem