H2.5

Question 1

Endocriene pancreas

Answer 1

Rol bij bloedsuikerregulatie

Question 2

Exocriene pancreas functie

Answer 2

Synthese en secretie van spijsverteringsenzymen die eiwitten, vetten en koolhydraten afbreken

Bicarbonaat produceren

Question 3

Eiwit afbrekende (proteolytische) pro-enzymen

Answer 3

• Trypsinogeen
• Chymotrypsinogeen
• Pro-elastase
• Procarboxypeptidases

Question 4

Vet afbrekende (lipolytische) enzymen

Answer 4

• Pancreas lipase
• Pro-lipase

Moeten opnieuw worden toegevoegd, omdat amylase de zure pH van de maag niet heeft overleefd

Question 4

Koolhydraat afbrekende (glycosidische) enzymen

Answer 4

Alfa amylase

Question 5

Wanneer spijsverteringsenzymen optimale werking?

Answer 5

pH > 6, dus zuur moet je neutraliseren d.m.v. HCO3-

Question 6

Twee typen weefsels in exocriene pancreas

Answer 6

• Acini
• Ducti

Question 7

Acini

Activator

Answer 7

Bevatten cellen die enzymen produceren

CCK (cholecystokinine) en een klein beetje door gastrine

Question 8

Ducti

Activator

Answer 8

Bevatten cellen die bicarbonaat produceren

Secretine

Question 9

Functie acinaire cel

Answer 9

• Prototype eiwit producerende cel
• Grote kern
• Ruw ER
• Groot golgi
• Zymogene granula (vesicles)
• Blaasjes gaan naar apicale membraan en geven hun inhoud af aan het lumen
• Blaasje wordt opgenomen
• Gereguleerd door CKK en vagale stimulatie

Question 10

Secretieproces acinaire blaasjes

Answer 10

Calcium-gemedieerde endocytose

Question 11

Functie exocytose
Functie rER

Answer 11

Enzym secretie
Synthese pancreas enzymen

Question 12

Regulatie ductulaire secretie

Answer 12

• CFTR kanaal in apicale membraan
• Als kanaal open, dan chloride naar buiten
• Aan basolaterale kant kan chloride naar binnen via AE
• Negatieve lading naar buiten dus natrium mee (paracellulair)
• Ook gaat water mee om vloeistof iso-osmotisch te houden
• Chloride weer opgenomen en gebruikt om bicarbonaat naar buiten te krijgen

Question 13

Belangrijkste regulator

Answer 13

Secretine uit duodenum wat via aantal stappen CFTR-kanaal kan activeren

Question 14

Guanyline

Answer 14

Stimuleert via cGMP opening van chloridekanaal

Question 15

Belangrijkste regulator exocriene pancreas

Answer 15

Duodenum

Question 16

Cellen in wand duodenum

Answer 16

I en S

Question 17

I-cellen

Answer 17

• Gestimuleerd door vetzuren, aminozuren, peptiden en CCK-RF
• Geeft zelf ook CCK af

Question 18

S-cellen

Answer 18

• Geeft secretine af
• Afgifte is gekoppeld aan pH van milieu in duodenum

Question 19

CCK

Answer 19

Zorgt dat spijsverteringsenzymen gesynthetiseerd en afgegeven worden

Question 20

CCK-RF

Answer 20

• Altijd aanwezig
• Altijd door wand duodenum gesynthetiseerd

Question 21

Gevolg als voedsel afbraak voltooid is

Answer 21

• Eiwit afbrekende enzym trypsine heeft geen substraat mee
• Gaat CCK-RF afbreken
• Minder CCK
• Acinaire secretie geremd
• Vorming trypsine geremd

Question 22

Luminocriene regulatie

Answer 22

Coördineert acinaire en ductilaire secretie

Question 23

Functie endocriene regulatie

Answer 23

HCl toevoer koppelen aan HCO3- secretie richting duodenum

Question 24

Preventie pancreas-zelfvertering

Answer 24

- Zymogenen worden in inactieve vorm gemaakt (uitzondering, lipase en a-amylase) - Cellulaire sequestratie van zymogenen in granulae - Verpakt tezamen met trypsine inhibitor - Zymogeen secretie en activering in gescheiden anatomische compartimenten

Question 25

Functie enterokinase

Answer 25

Uit trypsinogeen trypsine maken

Question 26

Functie trypsine

Answer 26

Activeert op zijn beurt alle andere enzymen (chymotrypsinogeen, pro-elastase, trypsinogeen zelf)

Question 27

Klinische verschijnselen exocriene pancreasinsufficiëntie

Answer 27

- Afvallen - Pijn - Steatorroe: grote hoeveelheid ontlasting die vettig, brijig en geel is, plakkerig en stinkend - Deficiënties: KADE

Question 28

Oorzaken tekort aan pancreasenzymen

Answer 28

- Verlies pancreasweefsel: chronische pancreatitis - Verminderde stimulatie van pancreas om enzymen te vormen; coeliake, Morbus Crohn - Verstopping van uitvoergang van pancreas naar duodenum - Verminderde werking pancreasenzymen; gastrinoom (Zollinger-Ellison)

Question 29

Wat tast chronische pancreatitis met name aan?

Answer 29

Acinaire cellen

Question 30

Aantasting CF

Answer 30

- Ductuli aangetast - Pancreaskopcarcinoom drukt de ductus dicht

Question 31

Oorzaken chronische pancreatitis

Answer 31

- Alcohol (verstoring van pancreas hemostase) - Roken - Idiopathisch - Diversen: erfelijk (vroege activatie trypsinogeen), auto-immuun (IgG4-related)

Question 32

Diagnostische test pancreasinsufficiëntie

Answer 32

- Gezond verstand -> passend, steatorroe, afvallen - Laboratoriumonderzoek - Overzichtsfoto en CT -> calcificaties

Question 33

Laboratoriumonderzoek

Answer 33

- Bepaling pancreasenzym in ontlasting: elastase - Bepaling functie van pancreas door vetbelasting: vetbalans - Bepaling pancreasenzymen in duodenum na stimulatie: secretine/CCK test

Question 34

Behandeling pancreasinsufficiëntie

Answer 34

- Geven pancreasenzymen: goed dieet met normale hoeveelheid vetten en frequent kleine maaltijden - Advies stoppen met roken en drinken - Follow up door BMI, BMD (osteoporose meting) en vet-oplosbare vitaminen meten