H6.2: Concepten lichaamssamenstelling

Question 1

Waarom is lichaamssamenstelling meten belangrijk?

Answer 1

• Belangrijke gevolgen voor de gezondheid
• Relevant voor behandeling

Question 2

Waarom relevant voor behandeling?

Answer 2

Als iemand grotere kans heeft op diabetes omdat hij veel vet heeft, wil je dat die persoon vet gaat verliezen maar niet uitdroogt of spieren verliest

Question 3

Niveaus lichaamssamenstelling

Answer 3

• Atoomniveau
• Moleculair niveau
• Celniveau
• Weefselniveau
• Gehele lichaam

Question 4

Atoomniveau

Answer 4

• 50 verschillende soorten atomen
• 98% van lichaamsgewicht wordt bepaald door zuurstof, koolstof, waterstof, stikstof en calcium

Question 5

Moleculair niveau

Answer 5

• Eiwitten, koolhydraten, mineralen, vetten, water
• Elementen zijn opgenomen in moleculen die meer dan 100.000 chemische verbindingen vormen variërend in complexiteit en moleculair gewicht (water vs. DNA)

Question 6

Celniveau

Answer 6

• Moleculen zijn bouwstenen van de cel
• Lichaam bestaat uit uiteenlopende cellen met verschillende functies
• Lichaam bestaat uit ongeveer 10^14 cellen welke variëren in vorm, grootte, samenstelling en verdeling

Question 7

Weefselniveau

Answer 7

• Cellen variëren in vorm en grootte
• Vormen uiteindelijk weefsels
• Zenuwweefsel, spierweefsel, vetweefsel, botweefsel en bloed

Question 8

BMI

Answer 8

Getracht te benaderen of een persoon teveel weegt of niet

Gewicht/gewicht2

Question 9

Hoog BMI door…

Answer 9

• Grote hoeveelheid vet
• Grote hoeveelheid spiermassa

Question 10

BMI

Answer 10

• Sekse-onafhankelijk
• Leeftijd onafhankelijk
• Geen goede informatie over relatieve hoeveelheid vet in verschillende populaties

Question 11

Vetmassa

Answer 11

Belangrijke parameter binnen de lichaamssamenstelling

Question 12

Model body composition 1

Answer 12

Onderscheid tussen vrije vetmassa (niet-essentieel + opslagvet) en lean body mass (essentieel vet)

Moeilijk te meten

Question 13

Model body composition 2

Answer 13

Onderscheid tussen vetmassa (inclusief essentieel) + vetvrije massa (overig)

Question 14

Vetvrije massa

Answer 14

• Water
• Glycogeen
• Eiwitten

Question 15

Essentieel vet

Answer 15

• Cruciaal voor goed functioneren
• Steun aan organen in buik
• Beschermend effect
• Lichaamsisolatie
• Belangrijke energiebron
• Bron van hormonen en cytokines
• Rol bij voortplanting
• Rol bij zwangerschap

Question 16

Heeft het lichaam meer essentieel vet of niet-essentieel vet?

Answer 16

Niet-essentieel vet

Question 17

Wat is vet?

Answer 17

Een goede energiebron die weinig ruimte kost

Question 18

Wie zet in de puberteit menstruatie in gang?

Answer 18

Kritische hoeveelheid vet, dus leptine

Question 19

Wie hebben hogere vet%?

Answer 19

• Vrouwen: 8-12%
• Mannen: 3-5%

Question 20

Lichaamssamenstelling x ouder worden

Answer 20

• Kleiner
• Aandeel lichaamsvet neemt toe
• Vetverdeling anders
• Spiermassa en kracht neemt af

Question 21

Plaatsen waar vet opgeslagen ligt?

Answer 21

• Subcutaan
• Intermusculair
• Intramusculair
• In buikholte
• In borstholte

Question 22

Totaal lichaamsvet

Answer 22

Lean body mass (met essentieel vet) + opgeslagen vet

Question 23

Meetmethodes voor lichaamssamenstelling

Answer 23

• Huidplooidiktemeting
• Lichaamsomtrek meting
• Bio-elektrische impedantie analyse (BIA)
• Beeldvormende technieken (CT, MRI, DEXA)

Question 24

Huidplooidiktemeting

Answer 24

• Meerderheid vet zit subcutaan
• Dikte huidplooien gebruiken om totale hoeveelheid vet in lichaam te meten
• Skin caliper meten hoeveel mm de huidplooi dik is
• Meting heeft grote subjectieve component
• Handig als je het regelmatig zelf doet
• Moeilijk reproduceerbaar

Question 25

Wat verteld huidplooidiktemeting niet?

Answer 25

Of er veel vet rond de ingewanden zit (visceraal vet)

Question 26

Lichaamsomtrek meting

Answer 26

- M.b.v. omtrekmeting van de heup en taille kan waist-to-hip ratio (WHR) worden bepaald - Omtrek taille delen door omtrek heup - Informatie over de vetverdeling in het lichaam - Mannen gevaarlijk >0.95 - Vrouwen gevaarlijk >0.80

Question 27

Vetcellen rondom buik

Answer 27

- Insulineresistent - Geven meer vrije vetzuren en cytokines af na stimuli

Question 28

Vetcellen rondom dijen

Answer 28

- Insuline sensitief - Minder gevoelig voor stoffen die vet kunnen vrijmaken (glucagon, adrenaline) - Minder vrije vetzuren in bloed aanwezig wat gunstig is

Question 29

Hoge heup-taille ratio

Answer 29

- Meer insulineresistentie - Neiging tot hogere BD - Hoge cholesterolspiegels - Hogere kans op HVZ - Meer kans over korte of lange termijn sterven

Question 30

Nadeel lichaamsomtrek meting?

Answer 30

Geen inzicht in hoeveelheid subcutaan en visceraal vet

Question 31

Bio-elektrische impedantie analyse (BIA)

Answer 31

- Elektrode op vingers, pols en voet waar een stroom doorheen wordt vervoerd - Indirecte, non-invasieve en eenvoudige methode om de hoeveelheid vet te meten

Question 32

Werking BIA

Answer 32

- Stroom zal beter geleiden met minder weerstand - Weefsel met veel water en elektrolyten zoals bloed en spieren geleiden goed DUS hoe groter de vetvrije massa, des te groter het geleidingsvermogen van het lichaam

Question 33

FM berekenen

Answer 33

FM = lichaamsgewicht - FFM

Question 34

Beeldvormende technieken

Answer 34

Er worden twee bundels fotonen met verschillende energieniveaus door het lichaam gestuurd Verhouding tussen stralen geeft de lichaamssamenstelling weer

Question 35

DEXA

Answer 35

- Dual Emission X-ray absorptiometry - Absolute hoeveelheid vet in elk lichaamssegment meten - Nadeel: geen onderscheid tussen subcutaan en abdominaal vet + duur

Question 36

CT en MRI

Answer 36

Intra-abdominale hoeveelheid vet berekenen Kostbaar, maar het best aangezien de verdeling tussen visceraal vet en subcutaan vet belangrijk is