HC14.2 Flashcards
(40 cards)
1
Q
AO bij koorts en braken/diarree
A
- Feceskweek
- Bloedkweek
- Leukocyten
- CRP
- Nierfunctie
- Kalium
- ECG
2
Q
AO koorts met luchtwegklachten
A
- X-thorax
- Sputumkweek
- Bloedkweek
- Keelwat
- Leukocyten
3
Q
AO koorts met neurologische klachten
A
- CT
- Lumbaalpunctie
- Bloedkweek
- Leukocyten
- CRP
4
Q
AO koorts en huidklachten
A
- Virusdiagnostiek
- Doorsturen dermatoloog afhankelijk van exacte huidbeeld
5
Q
AO koorts en sepsis
A
- Bloedkweek
- Leukocyten
- CRP
- Nierfunctie
- Urinekweek
- X-thorax
- Beeldvorming
- Abdomen
- Lactaat
- Nier- en leverpanel
- ECG
6
Q
Epidemiologie malaria
A
- Een van de belangrijkste infectieziekten waar mensen aan overlijden
- Per jaar raken zo’n 230 miljoen mensen geïnfecteerd met malaria van wie 409.000 overlijden
- Mensen die sterven komen voor 90% uit sub-Sahara Afrika en zijn vooral kinderen onder 5 jaar en zwangere vrouwen
- Risicopopulatie voor het krijgen van malaria is rond 3 miljard
7
Q
Malaria x NL
A
- Importziekte
- Circa 200-300 reizigers komen per jaar terug met malaria waarvan gemiddeld meer dan 1 per jaar sterft
- Rond 1920 endemisch
- Sinds 1945 prevalentie door behandeling met chloroquine fors gedaald
- Sinds 1970 malariavrij
- Cases die nog gemeld worden zijn asielzoekers of inwoners die bij familie in buitenland op bezoek zijn geweest
8
Q
Malaria
A
- Goed te behandelen, mits snel ingegrepen
- Midden-Afrika, Midden-Amerika, Centraal-Amerika, Zuidoost-Azië
- Komt overeen met de gebieden waar koorts vaak voorkomt
9
Q
Verwekker malaria
A
- Parasitaire protozoa uit apicomplexa groep = Plasmodium
- > 200 soorten
- Falciparum (80%): tropica (ernstig)
- Vivax (15%): tertiana (3-daagse koorts)
- Ovale (3%): tertiana (3-daagse koorts)
- Malariae (1%): quartana (3-daagse koorts)
- Knowlesi: apen, apenmalaria, ernstige vorm, niet veel
- Simium: apenmalaria
10
Q
Ontwikkelingscyclus Plasmodium
A
- Besmetting vindt plaats via de beet van een geïnfecteerde mug
- Voor vivax en ovale: Anopheles atroparvus
- Deze mug komt in West en Noord NL ook voor dus deze malariasoorten kunnen zich in NL ook verspreiden
- Falciparum verspreidt zich via andere grotere mug die in NL niet voorkomt
- Via speeksel injecteert mug sporozoïeten in huid die daarna bloedbaan bereiken
- Binnen enkele minuten bereiken sporozoïeten lever
- Bereiken lever door te binden en te glijden over endotheelcel
- Hierna herkennen ze een Kupffer cel en invaderen deze cl
- Transversie naar hepatocyt, vorming parasitaire vacuole en vermenigvuldiging parasiet
- Ontwikkeling sporozoïeten in lever duurt 6-12 dagen
- Hierna scheuren hepatocyten open en komen de merozoïeten vrij
- Deze kunnen ery’s infecteren waarbij ziekteverschijnselen als koorts ontstaan
- Minimale incubatietijd is 6-7 dagen
- Als de sporozoïeten in lever als slapende variant voorkomen heten ze hypnozoïeten, dus het is mogelijk dat mensen malaria ontwikkelen na een lange tijd van besmetting
11
Q
Erytrocytaire cyclus
A
- Merozoïeten kunnen ery’s infecteren en zich ontwikkelen in de erytrocyt
- In deze cyclus ondergaat de merozoïet aseksuele deling
- Hierdoor kunnen er 12-32 merozoïeten ontstaan
- Hiervoor moeten wel de bestanddelen van de erytrocyt worden afgebroken
- Replicatieduur is 24-72 uur = pathogene fase
12
Q
Erytrolyse
A
- Lysis erytrocyt
- Zorgt voor het vrijkomen van merozoïeten, maar ook van malaria-antigenen, pigment en pyrogene stoffen
- Pyrogene stoffen zorgen voor koorts
- Doordat de merozoïeten elke keer op een bepaald moment vrijkomen kan er een koortspatroon ontstaan
13
Q
Koortspatroon vivax en ovale
A
Piek om 48 uur, omdat de merozoïeten een replicatietijd van 48 uur hebben
14
Q
Koortspatroon malariae
A
- Replicatie tijd van 72 uur
- Koortspieken om de 72 uur
15
Q
Koortspatroon falciparum
A
- Piekende koorts
- Continue koorts
- Grillig verloop
Komt doordat de ery’s niet op een specifiek moment open breken
16
Q
Merozoïet kan differentiëren tot een gametocyt
A
- Als de mug een mannelijke en vrouwelijke gametocyt uit de bloedbaan opzuigt kan er in de darm van de mug een zygoot ontstaan = ookinete waarmee een nieuwe persoon geïnfecteerd kan worden
- Is seksuele cyclus in mug
- Van de gametocyten in bloedbaan wordt met niet ziek
17
Q
Type malaria x incubatietijd
A
- Falciparum: 8-14 dagen
- Vivax: 12-17 dagen
- Ovale: 16-18 dagen
- Malariae: 18-40 dagen
- Knowlesi: onbekend
18
Q
Vivax en ovale kunnen ook zorgen voor hypnozoïeten in lever
A
- In rust in lever
- Hierdoor kunnen deze 2 vormen van Plasmodium een lange incubatietijd hebben en een uitgestelde aanval veroorzaken
- Medicijnen vooral gericht tegen parasieten in bloedbaan en minder effectief voor hypnozoïeten
- Hierdoor kan een uigestelde aanval ontstaan
- Bij vivax kan uitgestelde aanval tot 5 jaar na besmetting optreden, maar meestal binnen 1 jaar
- Bij ovale kan de aanval tot 2 jaar na de besmetting optreden, met een piek binnen het eerste jaar
19
Q
Symptomen malaria
A
- Griepachtig beeld met koorts en malaise op voorgrond
- Kan soms heftiger verlopen met weefselhypoxie en shock, ernstige orgaan disfunctie en een daaropvolgende sterke immuun(de)activatie
- Gaat vaak samen met anemie en trombopenie
- Trombopenie komt door een diffuus intravasale stolling, maar ook door sekwestratie van milt
- In kliniek uit zich dit vaak in een beeld van koorts, hoofdpijn, spierpijn en malaise
- Er kan ook sprake zijn van veranderd bewustzijn, buikpijn, misselijkheid, braken, diarree, icterus en hepatosplenomegalie
20
Q
Malaria tropica kan leiden tot ernstigere beelden
A
- Shock
- Cerebrale malaria
- NI
- Ernstige anemie
- Acidose
- Hypoglycemie/leverfalen
- Cardiale disfunctie
21
Q
Waarom verloopt falciparum ernstiger dan andere malaria soorten?
A
- Afwezigheid begrenzing van invasie van ery’s
- Sequestratie van geïnfecteerde ery’s
22
Q
Afwezigheid begrenzing van invasie van ery’s
A
- Vivax en ovale invaderen alleen jonge ery’s
- Komt doordat zij een voorkeur voor receptoren hebben die alleen op jonge ery’s voorkomen
- Malaria invadeert alleen oude ery’s
- Zo blijven bij deze verschillende varianten nog gezonde ery’s over
- Falciparum infiltreert echter in alle ery’s waardoor er geen natuurlijke begrenzing van parasitemie is
23
Q
Sequestratie van geïnfecteerde ery’s
A
- Ery’s die zijn geïnfecteerd met falciparum hebben andere receptoren op hun oppervlakte waardoor ze aan endotheelcellen kunnen hechten
- Doen ze voornamelijk waar de stroomsnelheid het laagst is, in capillairen
- Er zal een sequestratie van geïnfecteerde ery’s optreden
- Ery’s zitten vastgebonden aan capillairen waardoor er nauwelijks bloed meer kan passeren
- Hierdoor treedt er weefselschade op en zal het immuunsysteem geactiveerd worden
- Zal uiteindelijk tot orgaanfalen leiden
24
Q
Afwijkingen in hemoglobine heeft negatieve effecten, maar voor malaria juist positieve gevolgen
A
- Verminderde groei en ontwikkeling parasiet
- Verhoogde klaring geïnfecteerde ery’s
- Lagere hemozoïne geïnduceerde pathologie
25
Diagnostiek malaria
- Dikke druppel en uitstrijk
- Antigeen sneltesten
- Moleculaire diagnostiek (PCR): voor confirmatie van plasmodium soort
- Quantitative Buffy Coat (QBC) analyse
Evt. serologisch onderzoek om doorgemaakte infectie aan te tonen
26
Behandeling malaria
- Malaria en Knowlesie: chloroquine
- Vivax en orale: chloroquine en primaquine (hypnozoïeten doden en uitgestelde aanval voorkomen, niet bij G6PD deficiëntie)
- Falciparum: malarone, mefloquine, riamet of IV artesunate bij gecompliceerd beloop
27
Verwekker dengue
- Denguevirus, ES RNA virus, opgeborgen in capside
- Arbovirus
- Komt uit familie van flavivirussen samen met Japans encefalitis virus (JEV), West-Nile virus (WNV), gele koorts virus (YFV) en tick-borne encefalitis virus (TBEV)
28
Dengue
- Vier serotypen van het virus
- Incubatietijd is 4-7 dagen
- 30% variatie tussen serotypen
- Mate van kruisbescherming is afhankelijk van de overeenkomst in aminozuren van eiwitten op de envelop van het virus
- Het doormaken van infectie met DENV1 betekent geen bescherming tegen andere serotypen
29
Vector dengue
- Arbovirus: geleedpotig insect
- Overgedragen door tijgermug, Aedes aegypti en Aedes albopictus
- Bevolkte gebieden
- Vrouwtjesmug steekt bij voorkeur overdrag en in vroege avond en komt meestal niet voor boven 1000 meter
- Besmette mug kan in haar hele leven een virus overdragen, ook via haar eieren
- Eieren kunnen droogte langdurig weerstand
- Om het moment dat eieren in contact komen met water dan uitkomt, verspreiding
30
Epidemiologie dengue
- Latijns-Amerika, Afrika, Azië
- Kans op het oplopen van dengue infectie bij reizigers is 2%
- Van 2% heeft 2% ernstige dengue
- Op 1000 reizigersmanden zijn er afhankelijk van bezochte continent, 10-17 infecties
- Autochtone kleine uitbraken in Zuid-Europa doordat de Aedes albopictus nu voorkomt in Europa en via reizigers het virus kan opnemen waarmee anderen in die gebieden kunnen worden besmet
31
Vier verschijningsvormen van dengue
- Aspecifieke koortsende ziekte
- Klassieke dengue fever (DF)
- Dengue hemorrhagic fever (DHF)
- Dengue shock syndrome (DSS)
32
Aspecifieke koortsende ziekte
87% van patiënten geen of nauwelijks klachten
33
Klassieke dengue fever (DF)
- Duurt na een korte incubatieperiode (<10 dagen) ongeveer 6-7 dagen met een kleine koortspiek tegen het einde (bifasisch)
- Hoeveelheid trombocyten daalt totdat de koorts is gezakt
- Tegen eind van de koorts komen huidafwijkingen
34
Dengue hemorrhagic fever (DHF)
- Gepaard met hoge koorts, bloedingsneiging door trombocytopenie en indikking bloed
- Klein percentage van patiënten raakt in shock (DSS)
35
Dengue shock syndrome (DSS)
- Volgt op DHF
- Hoge mortaliteit
36
Dengue x zadelkoorts
- Eerst hoge koorts
- Rond dag 3 zakt
- Vijfde dag weer koorts
Hoofdpijn, spier- of gewrichtspijn, rash
Misselijkheid, diarree, buikpijn, braken
37
Diagnostiek
- Afhankelijk van fase van ziekte
- PCR
- Serologisch onderzoek
38
Pathofysiologie
- IgG antistoffen van het ene serotype beschermen echter niet tegen ander serotype
- Heterotrype antistof bindt virus wel, maar kan het niet neutraliseren
- Complexen gevormd
- Virus kan min of meer aan afweersysteem ontkomen
- Virale load en virusreplicatie hoger
- Ziekteverschijnselen ernstiger
- Is immune enhancement
39
Kans op erger beloop hoger als...
- Er pre-existente dengue antistoffen zijn
- Epidemie met 2 of meer serotypen
- Hoge viremie
40
Behandeling dengue
- Geen
- Alleen ondersteunende maatregelen om symptomen te verlichten (toedienen bloedplaatjes)
- Experimentele behandelingen zoals antivirale middelen, steroïden, monoklonale antistoffen
