HOOFDSTUK 7 Flashcards

vitaminen (63 cards)

1
Q

micronutriënten

A

= zitten in kleine hoeveelheden in het voedsel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

chemisch heterogene stoffen

A

= moleculen die niet op elkaar lijken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

vitaminen kunnen we opsplitsen in 2 groepen

A
  • vetoplosbaren
  • wateroplosbaren
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

provitaminen

A

= vitaminen kunnen we wel aanmaken in het lichaam maar provitaminen moeten we aanvoeren via voedsel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

hypovitaminose

A

= aan 1 vitamine tekort (of meerderen)

= nog geen volledige depletie
= aspecifieke symptomen
= verminderde vitaliteit, eetlust,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

avitaminose

A

= deficiëntie die zeer ernstig is. Lichaamsvoorraden zijn uitgeput, tekort aan co-factoren, biochemische pathways lopen mis
= (ir)reversibele schade

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hypervitaminose

A

= overmaat aan vitamine(n) meestal tgv overdosering

  • intoxicatieverschijnselen
  • vitamine B = weinig toxisch
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

orthomoleculaire supplementen

A

= megavitamine therapie
= gebruik maken van componenten die het lichaam nodig heeft, die in geneesmiddelen in hoge dosis gebruikt worden

! mogelijk risico op hypervitaminose

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wat gebeurt er bij een uitputting van de vitaminenvoorraad?

A

= niet meteen symptomen
- bloedspiegel daalt
- Co-factor is nog wel aanwezig
- pas na lang tekort, zal de cofactor ook dalen in functie
= verstoring biochemische pathways

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

hoe deficiënties voorkomen?

A
  • supplementen
  • wettelijke toelating om bepaalde voedingsmiddelen te verrijken met vitaminen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

vitamine B1

A

= thiamine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

voedselbronnen voor vitamine B1

A
  • zeer verspreid
  • we kunnen niet echt reserves aanleggen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wernicke-Korsakoff syndroom

A

= evenwichtsstoornissen, dubbelzicht, verwardheid, geheugenproblematiek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

behandeling bij tekort aan vitamine B1
+ ADH?

A
  • altijd wat meer dan ADH toedienen
  • 10 - 30mg tot overmaat van 100 - 600 mg
  • overmaat wordt afgevoerd via urine
  • ADH = man 1,5 mg, vrouw 1,1mg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

vitamine B2

A

riboflavine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

bronnen van vitamine B2

A
  • rijkelijk in zuivelproducten, orgaanvlees, bladgroenten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

vitamine B3

A

Niacine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

vitamine PP-factor

A

pp = pellagra preventing

pellagra = huidziekte tgv vitamine B3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

1 NE

A

NE = niacine equivalenten
-> 1NE
= 1 mg nicotinezuur
= 1 mg nicotinamide
= 60mg TRP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

deficiëntie van vitamine B3

A
  • pellagra = dermatitis, dementie, dood

-> volledige avitaminose is nodig voor de ontwikkeling

-> risicogroepen = alcoholiekers, chronische diarree, malabsorptie, erfelijke ziekte (Ziekte van Harnup)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

behandleing van vitamine-B3-deficiëntie

A
  • niacine kan je innemen tot 900 mg/dag onder vorm van nicotinamide
  • neveneffect = rode huid, warme gloed, misselijk gevoel, daling van bloeddruk
  • dosis boven 2 - 10g/24u
    = toxisch = leveracidose
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

vitamine B5

A

panthotheenzuur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

voedselbronnen van vitamine B5

A
  • plantaardige en dierlijke weefsels
  • in voedsel onder vorm van CoA
  • kan door darmflora aangemaakt worden

ADH = 5 mg/dag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

deficiëntie vitamine B5

A
  • deel van multipele deficiëntie
  • burning foot syndroom
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
behandeling deficiëntie vitamine B5
300 - 500 mg/dag zonder toxische effecten te ondervinden
26
vitamine B6
pyridoxine pyridoxaal pyridoxamine
27
voedselbronnen vitamine B6
universeel verspreid in vele geneesmiddelen -> ADH behoeften zijn te linken aan de hoeveelheid opgenomen eiwitten => 2 - 3 mg/dag
28
deficiëntie vitamine B6
- slechte eetlust, slechte groei, dermatitis, microcytaire anemie - absorptiestoornissen te wijten aan tekort van B6
29
absorptiestoornissen te wijten aan tekort in vitamine B6
convulsies Crohn coeliakie jejunale-ileale bypass
30
behandeling vitamine B6
- 10 - 20 mg/dag gedurende enkele weken - bij langdurige hoge dosis = perifere neuritis - MTI = 25 mg - gebruikt behandeling PMS
31
MTI
= maximum tolerable intake
32
vitamine B8
= biotine
33
voedselbronnen vitamine B8
- universeel veelvoorkomend - darmflora maakt biotine aan - ADH = 40 μg/dag
34
deficiëntie biotine
- parentale voeding zonder biotine - genetische afwijkingen - aantasting huid
35
vitamine C aanwezigheid?
vitamine C aanwezigheid heeft een positief effect -> belangrijk anti-ostatief vitamine -> positief effect naar de bescherming tegen oxidatie toe
36
ADH voor foliumzuur?
- zwanger = 400 μg/dag - innemen voorkomt spina bifida, hazenbuis - borstvoeding = 300 μg/dag
37
deficiëntie in foliumzuur
- macrocytaire anemie - verandering slijmvliezen - neurlogische afwijkingen - remming DNA/RNA synthese
38
behandeling deficiëntie foliumzuur
- 0,5 - 2 mg/dag - preventief = 0,4 mg/dag - MTI = 1 mg
39
vitamine B12 biobeschikbaarheid
- vrjstellen van B12 door koken/maagzuur - B12 gaat gekoppeld worden door transcobalamine = leveropslag - B12 aanvoeren = lang opslagen
40
vitamine B12 voedselbronnen
- enkel door micro-organismen gesynthetiseerd, niet aanwezig in plantaardig voedsel - alleen dierlijke producten - ADI HGR = 4 μg/dag - zwangerschap = 4,5 μg/dag - borstvoeding = 5 μg/dag
41
deficiëntie vitamine B12
- indirect probleem voor precursor van DNA-synthese - megaloblastische anemie, diarree, ontsteking slijmvliezen - perifere neuropathie
42
behandeling deficiëntie B12
- IM = 1 mg/dag gedurende week -> 4 weken = 1mg/maand - oraal - geen toxische effecten
43
vitamine C
ascorbinezuur
44
vitamine C is een reversibel reductans?
- betrokken bij collageenvorming - lysine moet gehydroxyleerd worden - rol in aanmaak van neurotransmitter
45
invloed op immuunfunctie van vitamine C
- vitamine C [ ] daalt bij infectie in leukocyten - speelt rol in immuniteit - rol in fagocytotische respons
46
ADH vitamine C
110 mg/dag
47
deficiëntie in vitamine C
- zeer zeldzaam bij ons - scheurbuik - bloedingen, spierzwakte, vermoeidheid, verhoogde infectiegevoeligheid, pijn
48
behandeling deficiëntie vitamine C
- UIL = veilig level om in te nemen = 2 g - toxische dosissen = tot 10g = risico op nierstenen
49
endogene antioxidanten
- SOD = superoxide dismutase - metaal chelerende eiwitten - niet-eiwit antioxidatief = glutathion, coenzyme Q
50
exogene antioxidanten
= niet zelf aanmaken maar wel via voedsel aanvoeren - chelerende eigenschappen = indirect antioxidant actief
51
vetoplosbare vitaminen
= ADEK
52
vitamine A
= retinol
53
voedselbronnen vitamine A
plantaardige bronnen = carotenoïden
54
ADH van vitamine A
650 - 750 μg/dag internationale eenheid = 0,3 μg retinol
55
hypovitaminose A
- nachtblindheid - uitdroging en verhoorning van de huid + slijmvliezen - infectiegevoelig
56
behandeling deficiëntie van vitamine A
- grens 3 mg/dag - toxisch = teratogeen - heel hoge dosissen = lever bypassen = toxisch
57
vitamine D (2 vormen)
- cholecalciferol - ergocalciferol
58
biobeschikbaarheid van vitamine D
- absorptie in GI systeem - synthese vanuit 7-DHC via zonlicht in de huid - transport in plasma is gebonden aan vitamine bindend eiwit (DBP) - thv de weefsels is er binding met vitamine D receptor
59
ADH vitamine D
10 - 15 μg/dag voor 70+ en zwangere personen = 20 μg/dag
60
rachitis
= vitamine D deficiëntie - omvorming van vitamine D naar calcitriol loopt mis = problemen met botvorming = O-beentjes - kinderen
61
osteomalacie
- volwassenen - osteomalacie = verzwakking botten
62
deficiënte van vitamine D
- vetmalabsorptie - nieraandoeningen - hypoparathyroidie
63
behandeling vitamine D deficiëntie
- ouderen = 20 μg/dag - zuigelingen = 10 μg/dag preventie beiaarden = 20 μg/dag + calciumsupplementatie preventie zuigelingen = 10μg/dag = 400 IE/dag