Hoorcollege 6

Question 1

Definitie stress

Answer 1

Een aanpassingsproces. Verandering in de homeostase.

Question 2

Hoe wordt een verandering in de homeostase (bij stress) genoemd?

Answer 2

Allostase. Verandering vraagt om energie: allostatische lading. Hoe groter de verstoring, hoe groter de lading.

Question 3

waar staat HPA-as voor en wat doet het?

Answer 3

Hypothalamus hypofyse bijnier as. Het reguleert stress

Question 4

Wat is een stresshormoon? En hoe werkt het in het lichaam?

Answer 4

Cortisol. Hypothalamus scheidt CRH uit, hierdoor scheidt de hypofyse ACTH, ACTH komt via de bloedbaan bij bijnier, bijnier scheidt cortisol uit.
Cortisol gaat uiteindelijk naar hypothalamus en zorgt ervoor dat het geen CRH meer uitscheidt (negatieve feedback)

Question 5

Functies van cortisol

Answer 5

Handhaven normale hersenprocessen (leren/geheugen), versterken immuunsysteem, goede energiehuishouding, slaap-waak ritme en reguleren van stress

Question 6

Effecten van cortisol

Answer 6

Directe effecten en lange termijn effecten.
Positief = omgang met stress
Negatief = hoge concentratie cortisol (neurotoxisch) leidt tot sterfte neuronen in de hippocampus waardoor geheugenproblemen ontstaan

Question 7

Welk hersengebied is gevoelig voor cortisol

Answer 7

De hippocampus

Question 8

Effecten van cortisol

Answer 8

Directe en lange termijn effecten.
Positieve effecten is omgang met stress.
Negatieve effecten als cortisol ophoopt, ook wel neurotoxisch effect. De hoge concentraties van cortisol zorgen ervoor dat neuronen in de hippocampus afsterven waardoor geheugenproblemen kunnen ontstaan.

Question 9

wat doen hormonen (foetale ontwikkeling)?

Answer 9

Reguleren groei en stofwisseling van de foetus door toevoer van de voedingsstoffen via de placenta te controleren

Question 10

Hoge concentraties aan glucocortucoïden (cortisol) kunnen leiden tot…

Answer 10

IUGR (intra uteriene groei retardatie), hoge bloeddruk en hart- en vaatziektes, glucose intolerantie na de geboorte, overactiviteit van het HPA-systeem en verstoring hersenontwikkeling.

Question 11

Wat is oxytocine?

Answer 11

Een hormoon dat de bevalling reguleert en na de geboorte de hechting van de baby aan de verzorgers

Question 12

De link tussen oxytocineproductie en de HPA systeem

Answer 12

Oxytocine wordt in de hypothalamus gemaakt. Gaat via de hypofyse de bloedbaan in. Oxytocine beschermt de hersenen tegen het effect van cortisol

Question 13

IUGR in combinatie met lage concentratie van oxytocine kan zorgen voor…

Answer 13

Problemen in de myelinisering en afwijkingen in hersenfuncties

Question 14

Verschillende typen stress

Answer 14

• acute stress = homeostase herstel meestal meteen erna
• dagelijkse stress = continue disbalans in de homeostase die steeds weer hersteld moet worden
• chronische stress

Question 15

Positieve stress in de kindertijd

Answer 15

Mild fysiologisch response. Belangrijk en noodzakelijk aspect van een gezonde ontwikkeling, zolang dit plaatsvindt in de context van stabiele en ondersteunende relaties. Veilige gehechtheid = goede ontwikkeling van HPA as (sensitieve ouders helpen hoeveelheid cortisol te verminderen)

Question 16

Tolerabele stress in de kindertijd

Answer 16

Sterke fysiologische response. Kan hersenontwikkeling verstoren, maar acceptabel als tijdsperiode beperkt is en er ondersteuning is om stresservaring te verminderen.

Question 17

Toxische stress in de kindertijd

Answer 17

Sterke en langdurige activatie van het stresssysteem in de afwezigheid van ouderlijke ondersteuning. Blijvende verhoogde productie van cortisol en verstoorde hersenontwikkeling.

Question 18

Effecten van langdurige stress

Answer 18

De allostatische lading wordt te hoog

Question 19

Ontwikkelingssysteem bij mensem

Answer 19

Stresssysteem is na geboorte onrijp. Eerste maanden weinig cortisolproductie. Geen verhoging cortisol bij troost of stress.

Question 20

Voordeel onrijpheid stresssysteem

Answer 20

Bij stress zal de baby geen stressreactie ervaren maar zich hechten aan ouders. Gehechtheidsrelatie ontwikkeld zich.

Question 21

Twee stress gevoelige perioden

Answer 21

1. Eerste paar levensjaren (0-5 jaar)
2. Adolescentiefase
   Beide perioden grote hersenontwikkeling en neuroplasticiteit, maar ook meer kwetsbaar.

Question 22

Baby kleuter fase (0-5 jaar)

Answer 22

Verschuiving van hyper naar hypo. hypo responsieve periode met lage basale cortisolniveau en geen sterke cortisolreactie op stress

Question 23

Puberteit adolescentie (12 tot 18 jaar)

Answer 23

Verhoogde activiteit met hogere basale en reactieve cortisolniveaus. Ouderlijke ondersteuning beschermt niet meer tegen stress. Seksuele rijping en interactie met leeftijdsgenoten programmeren HPA as opnieuw.

Question 24

The stress acceleration hypothesis

Answer 24

Vroege stress ervaringen -> vroege rijping van hersenen en lichaam -> afname neuroplasticiteit

Question 25

The stress acceleration hypothesis

Answer 25

Vroege stress ervaringen -> vroege rijping van hersenen en lichaam -> afname neuroplasticiteit

Question 26

Structurele en functionele veranderingen door stress

Answer 26

Slechte communicstie tussen hersengebieden, kleiner volume en functionele afwijkingen (neurotoxische effect)

Question 27

Differential susceptibility model

Answer 27

In een negatieve omgeving is de uitkomst slecht, bij een positieve omgeving gaat het heel goed (vergeleken met iemand die gemiddeld scoort bij positieve en negatieve omgeving)

Question 28

Attentional bias bij mishandelde kinderen

Answer 28

Een afwijking in de waarneming en herinnering van negatieve gebeurtenissen. Ze zien eerder negatieve emotionele expressies in gezichten.

Question 29

Mishandeling leidt niet tot een gestoorde hersenontwikkeling maar tot..

Answer 29

Ontwikkeling van unieke hersenen die actief gericht zijn op overleving in een gewelddadige sociale omgeving. Hersenen proberen zich aan te passen aan de situatie.

Question 30

Traumatogenic alternative developmental pathway

Answer 30

Extra gevoelig voor negatieve emotie, minder gevoelig voor positieve emotie en beloning

Question 31

Stress sensitive adaptive pathway

Answer 31

Splitsen van gedachten, negativity bias (aandacht voor negatieve aspecten), hypervigilance (zeer alert zijn in potentiëel bedreigende situaties)

Question 32

Wat is de meest ernstige vorm van kindermishandeling?

Answer 32

Vroege verwaarlozing, als niet aan een of meerdere basis psychologische behoeften van een kind wordt voldaan (gezondheid en voeding, voldoende stimulering en sociale relaties kunnen vormen.

Question 33

Directe gevolgen van vroege verwaarlozing

Answer 33

Groeiachterstanden, medische problemen, ondervoeding, achterstanden in alle domeinen van de ontwikkeling, bizar gedrag, apathie

Question 34

Waarom is meer segregatie (minder netwerken) adaptief in de context van verwaarlozing?

Answer 34

Netwerken werken meer zelfstandig en kunnen daarom snel en gericht reageren op bedreigende en onvoorspelbare prikkels

Question 35

Cortisol bij kinderen die verwaarloosd worden

Answer 35

Een verhoogd basale cortisolproductie (chronisch). Zowel hoog in de ochtend als avond. Normaal is het laag in de avond

Question 36

Effect adoptie op cortisol

Answer 36

Na 8 maanden adoptie verschilt cortisolniveau minder veel met controle groep dan 2 maanden na adoptie

Question 37

Wanneer is herstel mogelijk na adoptie?

Answer 37

Voor de 6e maand is het cruciaal (cut off), na de 6e maand adopteren zorgt nauwelijks voor herstel.