KOMU - Antas ng Wika, Baryti at Rehistro ng Wika, Mononggwalismo, Bilinggwalismo, Multinggwalismo, Homogeneous at Heteregenous na Wika Flashcards by Jaiross Garcia

Q

DALAWANG ANTAS NG WIKA

A

PORMAL AT IMPORMAL

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

MGA IMPORMAL NA WIKA

A

BALBAL
KOLOKYAL
LALAWIGANIN

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

MGA PORMAL NA WIKA

A

PAMPANITIKAN
PAMBANSA

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ito salitang istandard dahil kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami

A

PORMAL

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ito ang salitang karaniwang ginagamit sa mga aklat pangwika/pambalarila sa lahat ng mga paaralan

A

PAMBANSA

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ito ang mga salating gamitin ng mga manunulat sa kanilang mga akdang pampanitikan

A

PAMPANITIKAN O PANRETORIKA

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ito ang mga salitang karaniwan, palasak, pang- araw-araw na madalas nating gamitin sa pakikipagusap at pakikipagtalastasan sa mga kakilala at kaibigan.

A

IMPORMAL

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ito ang bokabularyong dayalektal. Gamitin
ang mga ito sa mga partikular na pook o lalawigan lamang, maliban kung ang mga taal na gumagamit nito aymagkikita-kita sa ibang lugar dahil natural na sila itong naibubulalas. Makikilala rin ito sa pagkakaroon na kakaibang tono, o ang tinatawag ng marami na punto.

A

LALAWIGANIN

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang mga salita lalo na sa mga pasalitang komunikasyon ay mauuri rin sa antas nito.

A

KOLOKYAL

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ito ang tinatawag sa Ingles na slang. Sa mga
pangkat-pangkat nagmumula ang ang mga ito upang ang
mga pangkat ay magkaroon ng sariling codes

A

BALBAL

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Mababang antas ng wika

A

BALBALL

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

gurang (Bic., Bis)
bayot (Ceb.)
buang (Bis.)
dako (Bis)

A

Paghango sa salitang katutubo/Lalawiganin

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

pikon (pick on, Eng.)
wheels ( Eng.)
Indian (Eng.)
Salvage (Eng.)

A

Panghihiram sa Wikang Banyaga

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

hiyas (gem –virginity)
Luto (cook –game fixing)
Taga (hack –commission)
Ube (purple yam- (P 100)
Bata (child, fiancee)

A

Pagbibigay ng Bagong kahulugan sa salitang Tagalog

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

Muntinlupa – Munti
Kaputol- utol/tol
Wala –wa
Amerikana - Kano

A

Pagpapaikli/Reduksyon

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

bata- atab
kotse-tsikot

A

Pagbabaligtad/ Metatesis

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

Ksp (kulang sa pansin)

A

Paggamit ng akronim

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

14344 (I love you very much)

A

Paggamit ng bilang

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

Asawa – jowa

A

Pagpapalit ng pantig

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

hiya-yahi-dyahi
Pilipino –Pino- Pinoy

A

Kumbinasyon

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Anong Paraan o Proseso ng Pagbuo ng Salitang Balbal ito?

Anong say mo

A

Paghahalo ng Wika

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Saan nag-ugat ang barayti ng wika?

A

Sa pagkakaiba-ibang mga indibidwal at grupo, maging ng kani-kanilang tirahan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa.

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Bunga raw ito ng ng punto, bokabolaryo o
pagkakabuo ng mga salita.

Ito ay ayon kanino at saan?

A

Sa aklat ni Austero, (2012) Binigyang -linaw nina Zapra at Constantino(2001)

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Q

Ayon dito, ang varyasyon ay nangyayari ayon sa konteksto ng etniciti, sosyal klas, seks, heyograpiya, edad at iba pang faktor

A

Sosyolinggwistik

How well did you know this?

1

Not at all

2

3

4

5

Perfectly

Ayon dito, tinutukoy ang varyasyong fonolohikal, varyasyong morpolohikal, varyasyong sintaktik at varyasyong semantik.

Linggwistiks

Ang panlaping um ay napapalitan ng na sa lalawigan ng Quezon at Batangas. Halimbawa: Kumain ako ng isda. - Maynila Nakain ga ng isda?- Batangas

Varyasyon sa pagbigkas at ispeling ng salita ayon sa lugar kung saan ito sinasalita

Magkuha sa halip na kumuha Magsisid sa halip na sumisid Magkain sa halip na kakain Magbisita sa halip na bibisita

Varyasyon sa wikang Visaya. Mas ginagamit ang unlaping mag kaysa sa um.

Gabi - gab-i sa Batangas Ngayon – ngay-on sa Batangas Matamis – matam-is Nilunok – nilun-ok

Varyasyon pa rin sa pagbigkas

Kumain ako, ah! Bataan Bakit? Tagalog Bakit ga? Batangas Bakit ah! Bataan Eh, bakit ba? Maynila Ano ito? Maynila Ano Ire ? Nueva Eci

Ginagamit din ang ekspresyong ah, ala eh, ga ire

Dalawang dimension ang baryabilidad ng wika

DIMENSYONG HEOGRAPIKO at DIMENSYONG SOSYAL.

ANG DIMENSYONG SOSYAL AY TUMUTUKOY SA?

Pangkat ng Lipunan

ANG DIMENSYONG DIMENSYONG HEOGRAPIKO AY TUMUTUKOY SA?

Lugar

Nalilikha ng dimensyong heograpiko.

DAYALEK o DIYALEKTO

Wikang ginagamit sa isang partikular na rehiyon, lalawigan o pook.

DAYALEK o DIYALEKTO

Ayon sa kaniya, mayroong higit sa apat na raan (400) ang dayalek na ginagamit sa kapuluan ng ating bansa.

Ernesto Constantino

Barayting nabubuo batay sa dimensyong sosyal

SOSYOLEK

Maaari ring may okupasyunal na rehistro.

SOSYOLEK

Ang wika ng mga estudyante, wika ng matatanda, wika ng kababaihan, wika ng mga preso, wika ng mga bakla at ng iba pang mga pangkat ay halimbawa ng?

SOSYOLEK

Nakabatay ito sa mga pangkat panlipunan

SOSYOLEK

Mga tangi ng bokabularyo ng isang partikular na pangkat ng Gawain

JARGON

Ang indibidwal na katangian ng tao ay nakaiimpluwensya pa rin sa paggamit ng wika.

IDYOLEK

Isang uri ng barayti ng wika na nadebelop mula sa salita ng mga etnolonggwistang grupo. Dahil sa pagkakaroon ng maraming pangkat etniko sumibol ang ibat ibang uri ng Etnolek.

ETNOLEK

Isang baryant ng Taglish, ilang salitang may salitang ingles na inihahalo sa Filipino kaya’y masasabing may code switching na nangyayari.

Coñotic o Coño

Barayti ng wika na kadalasang ginagamit sa loob ng ating tahanan.

EKOLEK

nobody’s native language

PIDGIN

Isang wika na unang naging pigin at kalaunan ay naging likas na wika (nativized).

CREOLE

Halimbawa ng CREOLE

Chavacano

Wikang ginagamit sa partikular na lugar

DAYALEK

Nakabatay ang pagkakaibang ito sa katayuan o istatus ng isang gumagamit sa wika – Mahirap O mayaman, may pinag-aralan o wala.

SOSYOLEK

Sariling pamamaraan ng paggamit ng wika

IDYOLEK

Nadedebelop mula sa mga salita ng mga etnolinggwistikong gurpo

ETNOLEK

Kadalasang mula o sinasalita sa loob ng bahay.

EKOLEK

Wikang ginagamit sa isang partikular na domeyn na may tikay na pagpapakahulugan.

JARGON

Tinatawag na “Nobody’s native language”. Ginagamit ng dalawang tao na nag-uusap na magkaiba ang wika.

PIDGIN

Mga barayti ng wika na nadedebelop dahil sa mga pinaghalong salita ng indibidwal, mula sa magkaibang lugar hanggang sa ito ay naging pangunahing wika ng partikular na lugar.

CREOLE

Ipatupad ang iisang wika sa isang bansa

MONOLINGGWALISMO

Tumutukoy sa kakayahan ng isang taong makapagsalita ng dalawang wika

BILINGGWALISMO

Tumutukoy sa kakayahan ng isang indibiduwal na makapagsalita at makaunawa ng iba't ibang wika.

MULTILINGGWALISMO

Ayon sa kaniya, ang mga bilingguwal na bata ay kadalasang mas malikhain at nagpapakita ng kahusayan sa pagpaplano at paglutas ng mga kompleks na suliranin.

Lowry (2011), isang Speech-Language Pathologist

Anong ang ipinatupad sa IMPLEMENTASYON NG EDUKASYONG BILINGGUWAL 1974?

Ipinatupad ang Bilingual Education Policy (BEP) sa Pilipinas sa pamamagitan ng National Board of Education (NBE) Resolution No. 73-7, S. 1973.

Ito ay tumutukoy sa pagkakaroon ng iisang porma o estandard na anyo nito o kaya ay pagkakaroon ng iba’t ibang porma o barayti.

Homogenous

Maaaring magkaiba-iba ang paggamit ng isang wika batay sa iba’t ibang salik at kontekstong pinagmumulan ng nagsasalita nito.

Heterogenous

Ito ay isang termino sa sosyolingguwistiks na tumutukoy sa isang grupo ng mga taong gumagamit ng iisang uri ng barayti ng wika at nagkakaunawaan sa mga ispesipikong patakaran o mga alituntunin sa paggamit ng wika.

LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD

Wikang katutubo na kinagisnan at natamo mula sa pagkasilang hanggang sa oras na magamit at maunawaan ng isang indibidwal

UNANG WIKA

Ito ay tinatawag rin na Mother Tongue

UNANG WIKA

Masasabi na ang wika ay UNANG WIKA kung ito ay:

kinagisnan Katutubong wika Mother tongue Arterial na wika L1

Ito ang pinakamataas o pinakamahusay na naipapahayag ng tao ang kanyang mga ideya, kaisipan at damdamin.

UNANG WIKA

Ito ay hindi taal o likas na natutuhan ng isang indibidwal sa kanyang tahanan at kinabibilangang linggwistikong komunidad.

IKALAWANG WIKA

Ito mga karagdagan sa mga wikang natutuhan at pinag-aaralan sa mga paaralan.

IKALAWANG WIKA

Marami ang mga taong nakakasalamuha, lugar na nararating, palabas sa tv na napapanood, mga aklat na nababasa at kasabay nito ang pagtaas ng antas ng pag-aaral. Dito’y may mga bagong wika na naririnig hanggang sa ginamit.

IKATLONG WIKA