KRTAŃ Flashcards
1
Q
Wymień chrząstki krtani.
A
- Chrząstki parzyste: nalewkowate, różkowate, klinowate
- Chrząstki nieparzyste: pierścieniowata, tarczowata, nagłośniowa
2
Q
Stawy i połączenia ścisłe łączące chrząstki krtani to:
A
- staw nalewkowo-pierścienny budowa zbliżona do stawu eliptycznego, wzmocniony przez więzadło pierścienno- nalewkowe tylne (rozwiera szparę głośni)
- staw pierścienno-tarczowy to staw kulisty, jego torebkę wzmacniają: więzadło różkowo-pierścienne przednie, tylne i boczne oraz więzadło pierścienno-tarczowe (wydłuża więzadło głosowe, zwiększając napięcie - pomaga wydobywać wysokie dźwięki)
- więzozrost nalewkowo-różkowy (połączenie łącznotkankowe, może występować jako połączenie stawowe)
3
Q
Zakres unerwienia nerwu krtaniowego wstecznego.
A
Gałąź nerwu błędnego (X) odchodząca od niego w obrębie klatki piersiowej. Gałęzie:
* Sercowe szyjne dolne- zmierzające do splotu sercowego, ich liczba nie jest stała
* Tchawicze górne- unerwiają śluzówkę i błonę mięśniową tchawicy
* Przełykowe- do górnego odcinka przełyku
* Gardłowe- unerwiają tarczycę, przytarczyce i zwieracz dolny gardła
* Nerw krtaniowy dolny- gałąź końcowa, przebija dolny zwieracz gardła, po czym dzieli się na 2 gałęzie unerwiające ruchowo mięśnie krtani (oprócz pierścienno–tarczowego): przednią i tylną
4
Q
Obszar unerwienia nerwu krtaniowego wstecznego
A
- serce (splot sercowy)
- błona mięśniowa i śluzowa tchawicy
- przełyk (część górna)
- tarczyca i przytarczyce
- zwieracz dolny gardła
- mięśnie krtani
(oprócz pierścienno-tarczowego) - błona śluzowa dolnej części krtani
5
Q
Czynność krtani
A
- Krtań poza tym, że jest odcinkiem drogi oddechowej (nawilża, oczyszcza, ogrzewa powietrze), jest narządem głosu (odpowiada za fonację).
- Czynność głosowa jest wynikiem drgania więzadeł głosowych zwanych fałdami głosowymi.
- Wysokość głosu zależy od długości fałdów głosowych, ich napięcia, częstości drgań i ciśnienia wydechowego powietrza.
- Barwa głosu uzależniona jest od budowy gardła, jamy nosowej i częściowo zatok przynosowych.
- Krtań chroni również dolne drogi oddechowe w mechanizmie odruchowym zamykając wejście przez odruch kaszlowy.
- Reasumując, funkcje: oddychanie, fonacja, obronna i odruchowa.
6
Q
Przyczyny porażenia nerwów zwrotnych (krtaniowe wsteczne).
A
obwodowe (90%)
ośrodkowe (10%)
7
Q
Przyczyny porażenia nerwów zwrotnych (krtaniowe wsteczne).
Przyczyny obwodowe (90%)
A
- Jatrogenne: strumektomia (tyroidektomia), ACD (operacja dysku szyjnego kręgosłupa), endarterektomia tętnic szyjnych (operacyjne usunięcie blaszki miażdżycowej), torakotomia
- Guzy: podstawa czaszki, tarczyca, płuca, przełyk, przerzuty do śródpiersia
- Urazy (szyi, klatki piersiowej)
- Infekcje (półpasiec, grypa, gruźlica), powiększone węzły chłonne
- Tętniak aorty, tętnicy podobojczykowej
8
Q
- Przyczyny porażenia nerwów zwrotnych (krtaniowe wsteczne)
Przyczyny ośrodkowe (10%)
A
- Zaburzenia w obrębie OUN (naczyniowe, zapalne, toksyczne)
- Guzy mózgu
- SM
- Jamistość rdzenia
9
Q
Porażenie nerwów krtaniowych wstecznych, objawy:
A
- obustronne porażenie tych nerwów prowadzi do duszności – struny zamykają krtań
- trudności w oddychaniu i duszność
- zaburzenia mowy
- chrypka spowodowana unieruchomieniem strun głosowych
10
Q
Patogeneza ostrego zapalenia krtani.
A
- Zakażenie wirusowe lub bakteryjne. Pierwotne lub w przebiegu innych chorób zakaźnych, na drodze wstępującej lub zstępującej (najczęściej zstępujące z górnych odcinków dróg oddechowych).
- Czynniki ryzyka- dym tytoniowy, alkohol
11
Q
Objawy ostrego zapalenia krtani.
A
- co zgłasza pacjent –> Chrypka, afonia (utrata dźwięczności głosu), ból przy połykaniu, ciągły ból lub odczucie zalegania na wysokości krtani, ataki kaszlu, odchrząkiwanie
- co widzimy –> Błona śluzowa przekrwiona, obrzęknięta, pokryta śluzem
- parametry życiowe –> Stan podgorączkowy lub gorączka, duszność
12
Q
Ostre zapalenie krtani- leczenie
A
- Postać nieżytową leczymy jak przeziębienie- leżenie, oszczędzanie głosu, zakaz palenia, środki przeciwbólowe, inhalacje parowe, nawadnianie. Antybiotyk tylko przy nadkażeniu lub 3-4 dni od zapalenia.
- Pseudokrup - jak najszybciej do lekarza, podać środki przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, hydrokortyzon i inhalacje w celu rozluźnienia wydzieliny, nawadnianie, antybiotyk (żeby nie doszło do superinfekcji), należy być przygotowanym na intubację/tracheotomię.
- W rzadkich przypadkach, z nasilaniem się stridoru i duszności krtaniowej, wskazana jest direktoskopia oraz ocena stopnia i ewentualnych innych przyczyn zwężenia dróg oddechowych.
13
Q
Ostre podgłośniowe zapalenie (obrzęk, pseudokrup) krtani - objawy
A
Występuje najczęściej u dzieci w wieku od 6 m.ż. do 6 r.ż, częściej u chłopców.
* Pojawiający się nagle suchy, szczekający kaszel z towarzyszącą gorączką
* Chrypka
* Duszność wdechowa, wydechowa lub mieszana ze świstem krtaniowym –> Zaciąganie dołka nadmostkowego i mięśni międzyżebrowych podczas wdechu; Sinica (m.in. bladość wokół ust)
* Pogorszenie stanu ogólnego i strach dziecka przed uduszeniem
14
Q
Ostre podgłośniowe zapalenie (obrzęk, pseudokrup) krtani - leczenie
A
- Uspokojenie dziecka, nie stosuj leków działających hamująco na ośrodek oddechowy
- Podawanie płynów
- Leki przeciwgorączkowe
- Dostęp do świeżego powietrza (namiot tlenowy niezalecany)
- GKS (doustnie, domięśniowo, wziewnie), hydrokortyzon dożylnie w ciężkim stanie
- Adrenalina w nebulizacji w ciężkim przebiegu
- Antybiotyki tylko w celu zapobieżenia wtórnemu zakażeniu (pierwotne zapalenie najczęściej jest wirusowe)
- Tyloksapol - w inhalacji przy tworzeniu się strupów, przywraca prawidłowy ruch rzęsek nabłonka oskrzelowego
- Ścisła obserwacja, brak poprawy i silna duszność: hospitalizacja, tlenoterapia, rozważ intubację/tracheotomię
Dzieci z ZK w stanie ogólnym dobrym i bez stridoru spoczynkowego mogą być leczone ambulatoryjnie (nawet 85 proc. dzieci z wirusową etiologią ZK), wymagając jedynie leków przeciwgorączkowych, spokoju, nawadniania i dopływu świeżego powietrza. Przypadki cięższe wymagają co najmniej kilkugodzinnej obserwacji w SOR lub/i hospitalizacji, w tym bardzo nieliczne - intubacji.
15
Q
Ostre zapalenie nagłośni - objawy
A
- Brzeg nagłośni gruby, obrzmiały, zaczerwieniony
- Bardzo silny ból przy połykaniu, ślinotok
- Gorączka
- Głos niewyraźny, stłumiony (barani)
- Stridor wdechowy, duszność, chory przyjmuje pozycję siedzącą na łóżku, tachykardia
- U dzieci objawy bardzo szybko postępują, u dorosłych zdecydowanie wolniej, jednak w każdej chwili może dojść do zwężenia dróg oddechowych i zgonu.
16
Q
Ostre zapalenie nagłośni - leczenie
A
- HOSPITALIZACJA, konsultacja laryngologa i anestezjologa
- Antybiotyki dożylnie o szerokim spektrum w wysokich dawkach (etiologia bakteryjna- H. influenzae)
- Steroidy dożylnie
- W stanie zagrożenia życia zabezpieczenie dróg oddechowych intubacją /tracheotomią
17
Q
Ropień nagłośni- leczenie
A
Antybiotykoterapia (jeszcze przed zropieniem cefuroksym w tzw. leczeniu kontynuowanym. Tylko w przypadku alergii na ß-laktamy klindamycyna dożylnie, a następnie doustnie jako tzw. leczenie sekwencyjne).
Jeśli dojdzie do rozmiękania i wyraźnego chełbotania konieczne jest nacięcie ropnia
18
Q
Ropień nagłośni - objawy
A
- Gorączka, silny ból przy połykaniu i przy palpacji krtani
- Powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych
- Duszność krtaniowa (z możliwym gwałtownym nasileniem)
- Stridor wdechowy (krtaniowy)
- Ochrypły głos
- Ślinotok
19
Q
Twardziel krtani- etiologia
A
- Klebsiella rhinoscleromatis, czynnikami sprzyjającymi zakażeniu pałeczką twardzieli są: złe warunki socjoekonomiczne, niedożywienie, brak higieny.
- Zakażenie następuje głównie na skutek długotrwałego przebywania z chorym, drogą kropelkową.
- Choroba obecnie bardzo rzadka w Europie, występuje głównie w krajach Bliskiego Wschodu, Afryce, Ameryce Środkowej i Południowej, Indiach oraz w południowo-wschodniej Azji.
20
Q
Twardziel krtani- leczenie
A
antybiotykoterapia, streptomycyna (fluorochinolony, rifampicyna, tetracykliny)
21
Q
Przewlekłe nieswoiste zapalenie krtani- leczenie
A
- Oszczędzanie głosu, zakaz palenia papierosów, spożywania alkoholu, odstawienie ostrych przypraw
- Gorące inhalacje parą wodną z solą emską lub solankowe
- Leki mukolityczne
- Benzydamina (Tantum)- zmniejsza obrzęk błony śluzowej krtani
- Usunięcie czynnika drażniącego (kurz, zmiany temperatury)
- Poprawić drożność nosa wykonując potrzebne operacje, leczenie zapalenia zatok przynosowych
- Leczenie uzdrowiskowe z inhalacjami solankowymi i w klimacie morskim
22
Q
Brodawczaki krtani u dzieci
A
- Brodawczaki wieku dziecięcego = brodawczakowatość młodzieńcza krtani
- liczne, drobne, wyniosłe guzki barwy czerwonej, kruche, rozsiane na powierzchni błony śluzowej w różnych miejscach krtani.
- Etiologia: wirus HPV (6 i 11). Wirusy namnażają się w komórkach podstawnych błony śluzowej, co powoduje ich gwałtowną proliferację. Prawdopodobnie do zakażenia wirusem pochodzącym z dróg rodnych matki dochodzi podczas porodu. Wirus w postaci latentnej może się znajdować w makroskopowo niezmienionych tkankach, czym można tłumaczyć częste nawroty po leczeniu chirurgicznym.
- Do identyfikacji HPV: PCR, hybrydyzację na filtrze oraz hybrydyzację metodą Southern blotting.
23
Q
Brodawczaki krtani u dorosłych
A
- pojedynczy twardy guz, wtopiony podstawą w ścianę krtani
- stan przedrakowy u dorosłych! (wieku dziecięcego nie są stanem przedrakowym)
24
Q
Polip strun głosowych - leczenie
A
- Najczęściej przystępuje się do leczenia operacyjnego bez uprzedniego postępowania zachowawczego.
- Standardowo stosowane są techniki mikrochirurgiczne, w tym zabiegi laserowe.
- Po operacji zaleca się rehabilitację głosu, ograniczenie mówienia, odstawienie papierosów i alkoholu
25
Obrzęk Reinkego
- Jest chorobą fałdów głosowych, najczęściej zmiany pojawiają się obustronnie.
- Głównymi przyczynami jest stałe i powtarzające się drażnienie śluzówki krtani (papierosy).
- Leczenie polega na usunięciu polipowatych mas z fałdów głosowych (dekortykacja) w laryngoskopii bezpośredniej w znieczuleniu ogólnym (mikrochirurgia krtani, laserochirurgia) z zachowaniem więzadła i mięśnia głosowego.
- Przy obrzęku obustronnym nie wykonuje się interwencji chirurgicznej w obrębie spoidła przedniego, aby uniknąć wytworzenia zrostu po operacji
26
Guzki głosowe, śpiewacze
- Forma przewlekłego, przerostowego zapalenia krtani.
- Guzki najczęściej występują symetrycznie w miejscu gdzie wibracje podczas fonacji są największe- w połowie długości fałdów.
- Ich powstawanie ma duży związek z nadmiernym wysiłkiem głosowym i urazem mechanicznym fałdów głosowych.
- Leczenie w początkowym okresie polega na ograniczeniu wysiłku głosowego i/lub odpowiedniej rehabilitacji głosowej u foniatry.
- Gdy zmiany są utrwalone i znacznej wielkości => leczenie zabiegowe- mikrolaryngoskopia (ścięcie przerośniętych okolic fałdów głosowych).
- Po zabiegu także bardzo ważne jest
ograniczenie wysiłku a następnie stosowanie odpowiedniej emisji głosu (rehabilitacja foniatryczna).
- Warunkiem powodzenia leczenia i braku nawrotów jest także zaprzestanie palenia tytoniu
27
Patogeneza raka krtani
* Chorują najczęściej mężczyźni (7:1) ~60r.ż.
* Znaczącą rolę odgrywa drażnienie krtani tytoniem i alkoholem, pyłem węglowym, także chemikaliami, gorącymi potrawami, narażenie na chrom, azbest, zakażenie wirusem HPV.
* Wystąpienie raka może poprzedzać: przewlekłe zapalenie krtani, pachydermia (skórzastość- odpowiednik rogowacenia białego błon śluzowych- leukoplakii), brodawczaki typu dorosłych
* Najczęściej raki płaskonabłonkowe, rzadziej nisko- lub niezróżnicowane raki (brodawkowate, anaplastyczne), bardzo rzadko mięsaki. Rak najczęściej umiejscawia się w górnej (nagłośnia) i środkowej (głośnia) części krtani
28
Wymień znane Ci zabiegi chirurgiczne w raku krtani
* Chordektomia- usunięcie fałdu głosowego wraz z mięśniem głosowym, stosowane w przypadku gdy nowotwór obejmuje tylko jego część przednią, nie przechodząc poza wyrostek głosowy nalewki. Można ją wykonać endoskopowo i przy użyciu lasera.
* Laryngektomia częściowa- może być wykonana endoskopowo lub z dojścia zewnętrznego. Z dojścia zewnętrznego może być pionowa lub pozioma, np. pozioma nagłośniowa resekcja krtani wg Alonso (przy zmianie obejmującej nagłośnię i fałd kieszonki krtaniowej)
* Laryngektomia całkowita- wyłuszczenie całej krtani stosowane w przypadku obustronnego raka, obejmującego jamę nad- i podgłośniową. Leczenie tego typu jest skuteczne, ale wiąże się z trwałym okaleczeniem, które wyjątkowo negatywnie wpływa na jakość życia chorych.
29
Cecha N1, N2, N3 w raku krtani
* NX- Nie do oceny, N0- Bez przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych
* N1- Przerzuty w pojedynczym węźle chłonnym po tej samej stronie, <3 cm
* N2a- Przerzuty w pojedynczym węźle chłonnym po tej samej stronie, <3, 6 cm>
* N2b- Przerzuty w wielu węzłach chłonnych po tej samej stronie; <6 cm
* N2c- Przerzuty w węzłach chłonnych obustronnie lub po przeciwnej stronie; <6 cm
* N3- Przerzuty w węźle chłonnym, >6 cm
30
Podaj możliwe postępowanie lecznicze w raku fałdu głosowego T1N0M0
* Radioterapia (telekobaltem)- efekty leczenia są takie same jak przy operacji chirurgicznej. Napromienianie powinno być ograniczone do zakresu struktur krtani z powodu niskiego ryzyka przerzutów do węzłów chłonnych szyi.
* Chordektomia- przy zachowanej ruchomości struny głosowej. Wykonuje się rozszczepienie chrząstki tarczowatej, wycina zajętą strunę głosową i zamyka chrząstkę tarczowatą. Po tej operacji oddychanie jest prawidłowe. Głos jest szorstki lub ochrypły, lecz może powrócić do stanu prawidłowego po kilku miesiącach, kiedy blizna przekształci się w strunę głosową
* Laryngektomia częściowa pionowa i pozioma- z dostępu zewnętrznego
31
Procent przeżyć 5-letnich w raku głośni
* Stopień I >90% (leczenie chirurgiczne lub radioterapia)
* Stopień II 70-80% (leczenie chirurgiczne lub radioterapia)
* Stopień III 60-70% (leczenie chirurgiczne lub leczenie chirurgiczne skojarzone z radioterapią)
* Stopień IV <50% (leczenie chirurgiczne lub leczenie chirurgiczne skojarzone z radioterapią)
- Obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych znacznie obniża wyniki, zwłaszcza jeżeli są nieruchome.
32
Metody rehabilitacji głosu po laryngektomii całkowitej.
* Implantacja protezy głosowej (Polega na wytworzeniu przetoki tchawiczo-przełykowej i założeniu jednokierunkowej zastawki powietrznej tzw. protezy głosowej. Rehabilitacja głosu tą metodą jest dość prosta i pacjenci w ciągu 2-3 dni odzyskują werbalną komunikację.)
* Nauka mowy zastępczej (Mowa przełykowa- ponieważ w tej metodzie powietrze wzbudzające drgania pseudogłośni pochodzi z przełyku, powstający w ten sposób głos przypomina „odbijanie”. Nauka mowy przełykowej trwa średnio ok. 6 miesięcy, a pomimo to jedynie ok. 30% pacjentów jest w stanie opanować tę metodę w stopniu wystarczającym do codziennej komunikacji.)
* Elektroniczne aparaty dźwiękowe tzw. laryngofony (Głos uzyskiwany przy użyciu laryngofonu ma najmniej cech głosu fizjologicznego. Jest monotonny, metaliczny, często z obecnością dodatkowych zakłóceń emitowanych przez sam aparat. Ten sposób porozumiewania poleca się osobom, u których nieskuteczne były inne metody)
33
Rak gardła dolnego- leczenie
* Leczenie chirurgiczne
- uzasadnione tylko u ograniczonej liczby chorych, w zależności od: umiejscowienia, rozmiarów guza, obecności przerzutów drogą chłonną lub krwionośną.
- jeżeli leczenie chirurgiczne jest możliwe to wykonuje się: faryngektomię lub faryngolaryngektomię (w przypadku nacieku na krtań).
- wskazane jest radykalne usunięcie węzłów chłonnych szyjnych po jednej lub po obu stronach ze względu na bardzo wysoki odsetek przerzutów.
- często konieczne jest odtworzenie gardła i górnego odcinka przełyku z użyciem płata mięśniowo-skórnego z szyi lub klatki piersiowej.
- w początkowym okresie choroby, jeżeli możliwe jest zastosowanie leczenia chirurgicznego połączonego z radioterapią => 5-letnie przeżycie osiąga 50%. Niestety często wykrywana jest choroba już w stadium zaawansowanym.
* Radioterapia (w niektórych mało zaawansowanych przypadkach raka gardła, możliwe jest wyleczenie przy użyciu wyłącznie radioterapii)
* Chemioterapia (dodatkowe leczenie, uzupełnia możliwości chirurgii i radioterapii)
* Terapia celowana (badania kliniczne) lub leczenie paliatywne
34
Patogeneza przewlekłego zwężenia tchawicy
* Uraz, bliznowacenie pourazowe
* Przedłużona lub nieprawidłowa intubacja
* Nieprawidłowo wykonana tracheotomia
* Guzy wewnątrztchawicze
* Wole oraz nowotwory gruczołu tarczowego
* Guzy oskrzeli
* Guzy przełyku
* Powiększenie węzłów chłonnych
* Gruźlica, kiła, zapalenia nieswoiste
* Radioterapia
* Ropnie
* Tętniaki aorty
35
Tracheotomia - opis
- Zabieg otwarcia przedniej ściany tchawicy i wprowadzenie rurki do światła dróg oddechowych.
- Zapewnia drożność dróg oddechowych z pominięciem nosa, gardła i krtani.
- U dorosłych cięcie skóry jest podłużne lub pionowe, u dzieci podłużne.
- Często zabieg ratujący życie, wykonywany w warunkach szpitalnych.
36
Tracheotomia - wskazania
* Ciężkie urazy twarzoczaszki
* Ciężkie oparzenia dróg oddechowych, masywny obrzęk krtani
* Znaczny nadmiar zalegającej wydzieliny oskrzelowej
* Przeszkoda w drogach oddechowych np. guz
* Wstęp do wykonania laryngektomii częściowej lub całkowitej
* Obustronne porażenie fałdów głosowych
* Przedłużająca się wentylacja mechaniczna, intubacja, konieczność przewlekłej sztucznej wentylacji
37
Powikłania śródoperacyjne tracheotomii.
* Masywny krwotok z naczyń szyjnych: powierzchowne żyły w okolicy przedtchawiczej, żyły szyjne wewnętrzne, tętnice szyjne zewnętrzne
* Porażenie nerwów krtaniowych wstecznych i nagłe zatrzymanie akcji serca, zapaść naczyniowo-błędna
* Mocny nacisk na tchawicę, przebicie się przez tylną błoniastą ścianę do przełyku (przetoka tchawiczo-przełykowa, przetoka do kręgosłupa)
* Uszkodzenie chrząstki pierścieniowatej
* Uszkodzenie opłucnej i odma opłucnowa
* Krwawienie z przerośniętej tarczycy lub z guza tarczycy
38
Powikłania pooperacyjne tracheotomii.
* Odma podskórna
* Późne krwawienie po odpadnięciu strupów, krwawienie po koagulacji
* Brak wentylacji przez rurkę, niedrożność rurki, zbyt krótka rurka drażniąca tylną ścianę tchawicy
* Odczyn bliznowaty, zwężenie tchawicy
* Przetoka tchawiczo-śródpiersiowa, uszkodzenie ściany aorty, krwotok
* Zakażenia: zapalenie tchawicy, tkanek szyi, śródpiersia, płuc, ropień płuc
39
Ciało obce w tchawicy - przypadkowe, jatrogenne
- Przypadkowe: dzieci, nieprzytomni, chorzy psychicznie
- Jatrogenne: u pacjentów stomatologicznych i laryngologicznych (fragmenty narzędzi, usuniętych zębów, skrzepy)
40
Ciało obce w tchawicy - objawy
* Może być długo bezobjawowe
* Kaszel jako odruch obronny
* Ból w klatce piersiowej
* Dyskomfort w czasie spożywania posiłku
* Okresowa chrypka
* Krwawienie lub krwioplucie (ostre ciała obce)
* Częściowa lub całkowita niedrożność dróg oddechowych
* Okresowa lub stała duszność (asfiksja), sinica
* Gromadzenie wydzieliny -> obrzęk błony śluzowej -> zapalenie tchawicy
* Zamknięcie światła tchawicy- obustronna niedodma płuc
* Osłuchowo- syczący szmer
* Zapalenie oskrzeli, płuc
41
Oparzenia przełyku kwasem lub ługiem- leczenie.
* Podać płyny obojętne (woda) w celu rozcieńczenia czynnika uszkadzającego
* Odżywianie pozajelitowe i nawadnianie chorego
* Leki przeciwbólowe, uspokajające, hamujące wydzielanie żołądkowe (IPP), przeciwwstrząsowe
* Ezofagoskopia (2-3 tydzień), rozszerzanie przełyku (po 6-8 tygodniach), gdy istnieje taka potrzeba
* GKS dożylnie przez 4 tygodnie w ciężkich oparzeniach, zwłaszcza, gdy istnieje duże ryzyko zwężenia przełyku
* Antybiotyki o szerokim spektrum w II i III stopniu oparzeń i przy zakażeniu bakteryjnym
* Przeciwwskazane jest prowokowanie wymiotów, aby uniknąć wtórnych uszkodzeń błony śluzowej przełyku
* Nie można neutralizować substancji żrących roztworami o wyraźnie różniącym się pH gdyż zachodząca reakcja będzie miała silnie egzotermiczny
42
Mikrolaryngoskopia- istota i cele zabiegu.
- Zabieg laryngoskopii bezpośredniej, wykonywany w znieczuleniu ogólnym, przy użyciu mikroskopu operacyjnego.
- Wnętrze krtani badamy przez direktoskop, przez który wkładamy mikroskop.
- Zabieg umożliwia dokładną ocenę zakresu, zasięgu oraz wyglądu zmiany (istota mikrochirurgii) okolicy krtaniowej,
wykonywany jest w celach diagnostycznych i leczniczych.
- Umożliwia precyzyjne pobranie materiału do badania hist- pat oraz usunięcie zmian patologicznych (np. polipów, brodawczaków, obrzęku Reinkego) bez uszkodzenia aparatu głosowego (cel mikrochirurgii).
43
Mikrolaryngoskopia- zastosowanie
* Diagnostyka raka krtani (wycinki celowane)
* Chordektomia (wycięcie fałdu głosowego)
* Laterofiksacja (leczenie obustronnego porażenia fałdów głosowych)
* Operacje laserowe
* Usunięcie cyst, torbieli, ciał obcych, guzków, polipów
44
Różnicowanie duszności krtaniowej i płucnej.
Duszność krtaniowa:
* Wdechowa
* Chrypka lub bezgłos
* Stridor (świst krtaniowy)
* Ból podczas mówienia i połykania
* Skrócenie wdechu i wydechu
* Wzmożone napięcie MOS
i innych pomocniczych mięśni oddechowych
* Przyjmowanie pozycji siedzącej
Duszność płucna:
* Wydechowa, przedłużona faza wydechu
* Świsty i furczenia
* Czysty głos (bez chrypki)
* Kaszel
* Zwiększone napięcie mięśni przedniej ściany brzucha i innych pomocniczych mięśni wydechowych
45
Brodawczaki krtani- objawy
* Chrypka (jej charakter odzwierciedla lokalizację zmian)
* Stridor wdechowy/wdechowo–wydechowy
* Pochrząkiwanie, zaburzenia połykania
* Przewlekły kaszel, nawracające zapalenia płuc
* Duszność początkowo wysiłkowa, w miarę narastania zwężenia dróg oddechowych spoczynkowa; duszność ostra w przypadku wklinowania się uszypułowanego brodawczaka między struny głosowe; duszność krtaniowa częściej występuje w przypadku brodawczaków młodzieńczych (rzadko u dorosłych).
* Rozwój brodawczaków jest powolny i często pacjent jest zaadaptowany do narastającego zwężenia drogi oddechowej.
* Sinica, bezdechy
46
Brodawczaki krtani - leczenie
Po rozpoznaniu histopatologicznym- chirurgiczne.
Ważna jest właściwa współpraca laryngologa i anestezjologa:
* Rurka intubacyjna powinna mieć rozmiar jak najmniejszy, aby nie ograniczała pola operacyjnego, ale jednocześnie powinna zapewnić pacjentowi właściwą wentylację
* W przypadku zastosowania lasera CO2, nie można stosować rurek wykonanych z polichlorku winylu
* Mieszanina oddechowa powinna zawierać poniżej 40% O2, aby zminimalizować ryzyko zapłonu podczas zabiegu.
Bardzo ważne jest zapobieganie jatrogennemu rozsiewowi brodawczaków przez:
* Precyzyjne wykonywanie zabiegów i unikanie mikrourazów tkanek otaczających brodawczaki
* Ograniczenie czasu intubacji oraz tracheotomii do minimum
* Leczenie współistniejącego refluksu żołądkowo-przełykowego
47
Objawy jednostronnego porażenia struny głosowej
* Nieznaczne zwężenie szpary głośni
* Początkowo w czasie fonacji fałd głosowy nie osiąga ustawienia porażennego, ale z biegiem czasu dochodzi do kompensacyjnego zwarcia fałdów głosowych
* Chrypka, męczliwość głosu, zmiana barwy głosu (chrapliwość)
* Obrzęk po drugiej stronie
* Duszność rzadko, jeśli już to przy dużych wysiłkach, nasilona duszność krtaniowa w przypadku wystąpienia stanów zapalnych lub obrzęków krtani
* Pacjent nie może śpiewać
48
Objawy obustronnego porażenia struny głosowej
* Krztuszenie przy jedzeniu, piciu i połykaniu
* Ostra duszność krtaniowa, nasilenie zależne od wielkości szpary głośni
* Pacjent nie może mówić (anartria)
* Świst wdechowy
49
Wymień metody operacyjnego leczenia raka krtani; od czego w skali TNM zależy?
Leczenie w zależności od „T” w skali TNM
* T1, T2- radioterapia, mikrolaryngoskopia (MLS), laser
* T3, T4- laryngektomia całkowita
W T4 po operacji dodatkowo radioterapia.
Tracheotomia paliatywna
Założenie drenu przezprzełykowego lub gastrotomii w naciekaniu przełyku
Przy ustalaniu cechy T w raku krtani istotne jest poruszanie strun głosowych
* T1- ruchomość fałdów głosowych prawidłowa
* T2- ograniczona ruchomość fałdów głosowych
* T3- brak ruchomości fałdów głosowych
Radioterapia pozwala na oszczędzenie pacjentowi powikłań głosowych, ale także niesie ze sobą powikłania: pogrubienie skóry, platysmy, uszkodzenie ślinianek, suchość w ustach, atrofia migdałków, odczyn popromienny.
50
Guzy szyi - przyczyny
● Wrodzone
Torbiele- skórna, z przewodu tarczowo-językowego (środkowa szyi), ze szczeliny skrzelowej
Potworniak
● Zapalne
Ropnie
Zapalenie węzłów chłonnych szyi (sarkoidoza, gruźlica, mononukleoza, cytomegalia, odra, różyczka, adenowirusy, herpes, HIV, chlamydie, toksoplazmoza, grzybice, robaczyce)
● Amyloidoza
● Nowotwory łagodne i złośliwe (pierwotne i przerzutowe)
● Uchyłek Zenkera
● Zewnętrzna torbiel kieszonki krtaniowej
● Choroby spichrzeniowe i metaboliczne
● Schorzenia autoimmunologiczne
● Schorzenia alergiczne
● Jatrogenne (poszczepienne, choroba posurowicza, nadwrażliwość na leki)
