Les 1: Peter Vos Flashcards
(72 cards)
1
Q
Geef de 2 soorten immuunsystemen
A
- het innate immuunsysteem
- het adaptive immuunsysteem
2
Q
Geef een ander woord voor immuunsysteem
A
het afweersysteem
3
Q
Wat is de algemene taak van het immuunsysteem + Bv
A
zorgt voor bescherming tegen intra- en extracellulaire pathogenen zoals bv. virussen, bacteriën en parasieten
4
Q
kan het immuunsysteem ook schade toebrengen?
A
ja buiten pathogenen kan het afweersysteem ook schade aan het lichaam toebrengen
- er is balans nodig tussen beschermende immuniteit en immunopathologie
5
Q
immunopathologie is
A
schade veroorzaakt door afweer
6
Q
Het immuunsysteem treedt in werking als
A
- pathogene organismen worden herkend
- Barrière van huid of slijmvliezen worden doorbroken
- cellen transformeren tot tumorcellen
7
Q
waarvan hangt het type immuunrespons af?
A
dit hangt af van het soort micro- organisme dat de infectie veroorzaakt
8
Q
Je hebt twee soorten immuniteit
A
- aangeboren immuniteit
- verworven immuniteit
9
Q
Aangeboren specificiteit: aangeboren immuniteit
A
patroonherkenning
10
Q
Aangeboren specificiteit: verworven immuniteit
A
antilichamen, T- cel receptoren
11
Q
Werking: aangeboren immuniteit
A
direct
12
Q
werking: verworven immuniteit
A
inductie
13
Q
Cellen: aangeboren immuniteit
A
monocyten, macrofagen en granulocyten
14
Q
cellen: verworven immuniteit
A
T- en B- lymfocyten, NK- cellen, dendritische cellen
15
Q
Geheugen: aangeboren immuniteit
A
Nee
16
Q
geheugen: verworven immuniteit
A
ja
17
Q
Initiatie van de respons: aangeboren immuniteit
A
ter plaatse
18
Q
Initiatie van de respons: verworven immuniteit
A
Secundaire lymfoïde organen
19
Q
Effectormechanismen: aangeboren immuniteit
A
fagocytosen en intracellulaire doding
20
Q
effectormechanismen: verworven immuniteit
A
antilichamen, Tc-en Th-lymfocyten (C- en H zijn kleine letters)
21
Q
Effectoreiwitten: aangeboren immuniteit
A
Complement, defensinen, cytokinen
22
Q
Effectoreiwitten: verworven immuniteit
A
Antilichamen, cytokinen, perforine, granzymen, andere eiwitten
23
Q
Aangeboren immuniteit is aspecifiek of specifiek?
A
is aspecifiek
24
Q
Aangeboren immuniteit kan onderverdeeld worden in
A
- huid en slijmvliezen
- Fagocytose
- complementsysteem
- Natural Killer cellen
- Interferonen
- koorts
- ontsteking
25
Waar zorgen huid en slijmvliezen voor aangeboren immuniteit (7)
- Lysosym in tranen
- Huid: fysieke barrière, vetzuren, commensalen
- Maag: Lage PH
- luchtstroom, trilhaarbeweging
- Bronchi: mucus, trilhaarbeweging
- Darm: commensalen
- Urinewegen: Lage PH, Urinestroom
26
Huid en slijmvliezen heeft 3 soorten barrières
- Mechanische barrière
* huid
* slijmvliezen
- Biochemische omstandigheden
* PH
* Vetzuren
* Lysosym
- Biologische bacteriën
* Kolonisatieresistentie: commensale flora verhindert dat (pathogene) micro-organismen kunnen binnendringen
27
Wat is fagocytose
dat zijn cellen die micro- organismen kunnen opnemen (via endocytose), deze intracellulair doden en verteren
28
Je hebt twee soorten fagocyten
- microfagen
| - macrofagen
29
Microfagen bestaan uit
- Neutrofiele granulocyten
| - Eosinofiele granulocyten
30
Macrofagen komen voor in welke vormen
- vaste
| - vrije
31
Microfagen zitten in het?
in het bloed
32
Macrofagen zitten in het?
in het weefsel
33
ander woord voor myeloïd weefsel
rood beenmerg
34
Granulocyten bevinden zich in het
in het bloed
35
monocyten noemen we
voorlopercellen van macrofagen
36
geef de 6 stappen van fagocytose
1. Een fagocyt komt in contact met het vreemde voorwerp en stulpt zich eromheen met pseudopodia (uitsteeksels van het cytoplasma)
2. De pseudopodia bewegen zich naar elkaar toe en versmelten, zodat het materiaal in het blaasje gevangen geraakt
3. het blaasje verplaatst zich in het cytoplasma
4. Lysosomen versmelten met het blaasje
5. Door deze versmelting worden verteringsenzymen geactiveerd
6. De enzymen breken het gefagocyteerde materiaal af
7. Daarna wordt het restmateriaal via exocytose de cel uit getransporteerd
37
Wat is fagocytose
is het belangrijkste effectormechanisme van het aangeboren immuunsysteem
38
Waar ligt het aangeboren immuunsysteem en wanneer schiet het in actie?
Aangeboren immuunsysteem ligt vrijwel overal i/h lichaam en komt binnen enkele minuten/uren na infectie in actie
39
Fagocyten herkennen micro-organismen door:
- Moleculaire patronen op/in micro-organismen
• PAMP = pathogen associated molecular patterns
- Receptoren op cellen v/h immuunsysteem
• PRR = pattern recognition receptors
40
PRR
Pattern recognition receptors
41
PAMP
pathogen associated molecular patterns
42
Het complementsysteem hoort bij welke afweer?
zowel bij de specifieke als aspecifieke afweer
43
Hoeveel eiwitten circuleren rond in de bloedbaan
+- 20 eiwiten
44
Wanneer wordt een complementEW actief?
- directe activatie door micro- organismen
OF
- Indirecte activatie na binding van antilichamen (verworven afweer)
45
Hoe gebeurt indirecte activatie van een complementEW
- is een cascade van biochemische reacties-> lysis van de bacterie (celmembraan valt uiteen)
- Geactiveerd complementsysteem trekt fagocyten aan en versterkt de ontstekingsreactie
46
opsonisatie betekent
het bevorderen van fagocytose
47
hoe werkt opsonisatie
- Opsoninereceptoren op oppervlak van fagocyt aanwezig
- Als opsoniserende EW (vb. antilichamen, complementfactoren) hieraan binden verloopt de fagocytose het efficiëntst
- > complementEW versterken de fagocytose & de ontstekingsreactie
48
Activatie van het complementsysteem zorgt voor
- Lysis van de bacterie (plasmamembraan wordt afgebroken)
- opsonisatie ( splitsingsproducten uit de enzymcascade kunnen werken als opsoninen = moleculen die fagocytose bevorderen)
- chemische aantrekking van fagocyten
- bevorderen ontsteking: vasodilaterend effect op bloedvaten -> leukocyten kunnen sneller aangevoerd worden en afvalstoffen sneller afgevoerd
49
NK- cellen staat voor
natural killer cellen
50
Waarvoor zorgen NK- cellen
zorgen voor immunologische surveillance
51
NK- cellen zijn wat voor cellen? en wat kunnen ze herkennen,
- zijn een soort lymfocyten die cellen geïnfecteerd met virus/bacterie en tumorcellen kunnen herkennen
52
Wat voor cellen zijn NK- cellen niet?
geen fagocyten!
53
wat voor stof scheiden NK- cellen af?
scheidden perforine af die het celmembraan van vreemde cellen beschadigt
54
NK- cellen reageren sneller dan? maar zijn?
reageren sneller dan T- en B cellen maar zijn minder selectief
55
IFn staat voor
interferonen
56
IFn is
zijn natuurlijke antivirale eiwitten die het immuunsysteem stimuleren en vermenigvuldiging van virussen remmen
57
Door wat worden interferonen afgescheiden?
Worden afgescheiden door geactiveerde lymfocyten,
| macrofagen & cellen geïnfecteerd met virus
58
Functie van interferonen
- IFn kunnen naburige cellen beschermen tegen virusinfectie (gezonde cellen maken hierdoor antivirale eiwitten aan)
- IFn stimuleren de werking van macrofagen en NK- cellen
59
IFn zijn voorbeelden van?
zijn voorbeelden van cytokinen
60
Cytokinen zijn
chemische signaalstoffen die door weefselcellen worden afgescheiden en plaatselijke activiteiten coördineren
61
Waarin werken de meeste cytokinen? en als wat kunnen ze daarbuiten werken?
meeste cytokinen werken in 1 weefsel, maar cytokinen die door cellen van het immuunsysteem worden afgegeven werken ook als hormoon: beïnvloeden activiteit van cellen en weefsels in het hele lichaam
62
Wat gebeurt er in je lichaam als je koorts hebt?
- remt vermenigvuldiging van sommige pathogenen
- versterkt effect van IFn
- stimuleert fagocytose
- stimuleert productie van antilichamen
- versnelt weefselherstel
63
Wat zorgt ervoor dat je lichaamstemp stijgt?
- de lichaamstemperatuur stijgt door pyrogenen
64
Ontsteking is
een lokale of systemische reactie van weefsel op beschadiging
65
Waarvoor zorgt een ontsteking?
▪ Verhindert verspreiding van pathogenen
▪ Bevordert afvoer van celresten & pathogenen
▪ Draagt bij tot reparatie van beschadigd weefsel
66
3 belangrijke processen bij ontsteking
▪ Vasodilatatie (vaatverwijding van kleine bloedvaatjes uit beschadigde gebied -> bloeddoorstroming ↗)
▪ ↗ vasculaire permeabiliteit (plasma kan weglekken naar beschadigde gebied)
▪ Migratie van fagocyten (vnl. neutrofielen) uit bloed naar het beschadigde gebied
67
Geef de 5 symptomen van ontsteking
* Rubor (roodheid)
* Calor (warmte)
* Dolor (pijn)
* Tumor (zwelling)
* Functio laesa (gestoorde functie)
68
Bij een ontsteking reageren welke cellen op chemische verandering?
mestcellen
69
mestcellen zorgen voor? (ontsteking)
geven stoffen af die het ontstekingsproces op gang brengen
70
Wat zorgt voor etter en pus?
dode celresten en neutrofielen
71
Wat trekken ontstekings mediatoren aan? en wat gebeurt er daarna?
- deze trekken fagocyten aan
| - waardoor de neutrofielen sterven na fagocytose van bacteriën/ toxines
72
Geef oorzaken van ontstekingen
```
- Infectie met
▪ Virus
▪ Bacterie
▪ Schimmel
▪ Parasiet
- Trauma
- Extreme hitte
- Chemische stoffen
```
