LV, pleura & synoviaal vocht Flashcards
(22 cards)
punctievochten
- lumbaalvocht (LV) of cerebrospinaal vocht (CSF) = hersenen
- pleuravocht (PV) = longen
- synoviaal vocht (SV) = gewrichten
=> ernstige medische indicatie, minder frequent bloed, serum, plasma, urine
staalname & analyse
- technisch moeilijker
- niet zonder gevaar pt
- analoge methoden bloed, urine
cerebrospinaal vocht
= hersenen/ruggenmerg
- CSF of liqour gevormd in ventrikels (hersenkamers)
-> 2 laterale
-> 3e via cerebrale aquaductus in verbinding 4e
- plexus choroïdeus (gevormd door hersenbloedvaten) in ventrikels > ultrafiltraat door druk verschil slagaders a hersenkamers
- CSF = ultrafiltraat + transsudaat door BHB
= helder in subarachnoïdale ruimte
- verdwijnt op bepaalde plaatsen in veneuze circulatie
- 500ml/dag gevormd
- op elk moment 135 ml aanwezig (om 7u ververst)
doel CSF
- hersenen baden in CSF onder intracraniële druk
- CSF & meningen = bescherming kwetsbare hersenen = mechanische buffer
- =’gootsteen’ > vangt metabolieten & afbraakproducten op van hersenen > weggespoeld in veneuze circulatie
samenstelling CSF
tot volume = 120-150 ml
- helder & kleurloos
- pH 7.30-7.45
- dichtheid = 1.005-1.009
- EW: 15-50 mg/100ml
- chloriden: 118-132 mmol/L
- glucose: 40-70 mg/100ml of 2.2-3.9 mmol/L
- lactaat: 1.2-2.1 mmol/L
- bilirubine < DL
- max 5 cellen/µl (mononucleaire WBC
- geen bacterien
klinische relevantie CSF
- infecties
-> viraal/bacterieel - meningitis (hersenvliesontsteking)
-> encephalitis (ontsteking hersenstam)
-> myelitis (ontsteking grijze stof ruggenmerg) - hersenbloeding
-> plotse ophoping bloed in & rond hersenen - neoplasie
-> hersentumor, in/buiten hersenweefsel - MS door demyelinisering zenuwstelsel
-> multiple plaatsen, harde sclerotische plekken - neuro-degeneratieve aandoeningen
-> alzheimer & parkinson
staalname vochten
- LV gecollecteerd door punctie
-> lokale anesthesie ruggenmerg kanaal (tss lumbale wervels L3&L4) - LV =/= CSF (lumbaal =/= ventrikel)
- enkele ml CSF in buisje (eerste mss weefsel & MO)
-> 1ste staal chemie & serologie
-> 2e microbiologie
-> 3e cytologie - 15ml bij volwassenen
- bep op vers staal & snel
- 1 week = 2-8°C, langer = ingevroren
beoordeling op kleur
ABNORMAAL
- geel-rood > hersenvliesbloedingen
- > RBC lyseren > HB nr bilirubine
-> centrifugeren > bovenstaande vloeistof geel
-> bilirubine spectrofotometrisch bepaald
- rood
-> bloed bij staalname
-> centrifugeren > bovenstaand is kleurloos
- troebel
-> bacterien &/of WBC bij bacteriele ontsteking
-> WBC bij virale ontsteking
klinische relevantie eiwitgehalte
CSF bevat:
- kleine EW: albumine
- macromoleculen in heel lange conc: IgG
belangrijke wijzigingen eiwitpatroon
- ultrafilitratie gestoord door verhoogd permeabiliteit BHB
-> grotere moleculen dan N in CSF > tot EW verhoogd
-> albumine CSF/albumine serum g/dl * 100 <9% N
-> ook IgG CSF/IgG serum verhoogd - toename intrathecale synthese IgG (MS)
-> IgG verhoogd CSF & IgG CSF/IgG serum/
=> IgG CSF verhoogd bij beide > differentiatie moeilijk > =/= formules
bepaling albumine, IgG & andere specifieke EW in CSF
- moeilijk door lage conc & kleine volumina
-> immunofelometrie of- turbidimetrie (of andere immunologische methoden)
–> bep albumine CSF, IgG CSF, IgG serum
-> elektroforese & iso-elektrofocusering (vermoeden MS) na aanconc CSF
-> bijzonder elektroforetisch patroon CSF bij gestoorde ultrafiltratie &/of toename intrathecale synthese IgG
glucose bepaling klinische belang
- glucose in CSF - glycemie (beoordelen ifv glycemie)
- glucose CSF/bloed = 0.5-0.8
- bac verbruiken glucose > verlaagd in CSF bij bac & tuberculeuze meningitiss
taalname glucose
- NaF of jodo-acetaat niet togevoegd aan CSF
-> snelle bep CSF stalen
-> tegelijk staal glycemie afnemen
bepaling glucose
idem urine/bloed
pleuravocht vorming & doel
- PV in pleuraholte, gevormd door sereuze vliezen
- viscerale pleura (longvlies) & parientale pleura ( ribvlies) met daartussen weinig vocht = PV
- bevochtigt & vergemakkelijkt bewegen vliezen tov elkaar
samenstelling pleuravocht
- tot volume = 20-30 ml
- pH 6.8-7.6
- dichtheid = 1.010-1.026
- tot EW: 0.3-4.1 g/100ml
- glucose < 60 mg/100ml
- helder & lichtgeel
klinische betekenis onderzoek PV
onderzoek PV transsudaat of exsudaat
TRANS
- vl doorheen celmembranen (oorzaak buiten pleura)
- door mechanische factoren
-> hoog hydrostatische druk (pulmonale hypertensie)
-> hoog permeabiliteit capillairen
EX
- door aandoening pleurae zelf
-> infectie, neoplasie, ontsteking, trauma
samenstelling exsudaat
- dichtheid: >1.018
- tot EW > 3g/100ml
- hoge conc WBC
- pleuravocht LDH/serum LDH > 0.6
samenstelling transsudaat
- dichtheid: >1.015
- tot EW > 2.5 g/100ml
- laag aantal cellen
- pleuravocht LDH/serum LDH < 0.6
- pleuravocht LDH < 200IU/L
synoviaal vocht vorming & samenstelling
- transsudaat plasma aangevuld met bestandsdelen geproduceerd door cellen gewricht
- pH 7.3-7.4
- dichtheid = 1.010
- tot EW 1 g/100ml
- glucose = glycemie
- aantaal WBC < 200/µl
- helder & stofkleurig
klinische betekenis onderzoek synoviaal vocht
- verhogen & samenstelling veranderen tgv inflammatie (artritis) of niet-inflammatie (arthrose)
- diagnose ondersteunen of prognose
-> synoviaal knievocht (nu minder) - bij pathologie geler dan N & troebel
-> glucose daalt
-> proteine stijgt
-> sedimentatie: kristallen (urinezuur bij jicht) - sedimentatie: RBC, WBC, bacterien
-> aantal WBC: tot 3000/µl niet-inflammatie
-> tot 100 000/µl inflammatie
andere vochten onderzocht in lab
- ascites vocht
->vocht in de buikholte tgv tekort albumine - peitonaal dialyse vocht (PD)
-> nierdialyse waarbij eigen buikvlies als filter om afvalstoffen via spoelvloeistof uit bloed - sputum
->opgehoest slijm, soms gestimuleerd aërosol 3-5% NaCl - broncheo-alveolaire lavage/ BAL-vocht
-> wasvloeistof bronchi & alveolen
