malarstwo Flashcards
(10 cards)
Uważa się, że impresjonizm – ze względu na to, że malarze interesowali się głównie
ukazaniem rzeczywistości zewnętrznej – jest konsekwencją realizmu.
Nowatorskie
były natomiast zastosowane przez impresjonistów środki artystyczne oraz tematyka. Początkowo artyści malowali jedynie to, co mogli zaobserwować bezpośrednio
w naturze. Tematy obrazów czerpali z codziennych zdarzeń. Malowali sceny rodzajowe
z życia miasta: ulice, kawiarnie i parki, portrety i pejzaże, w tym ze sztafażem. Byli
artystami, którzy wzorem barbizończyków wyszli w plener. Tam malowali najczęściej
techniką alla prima
Obrazy impresjonistów cechowały
doskonale widoczny dukt pędzla i wyrazista faktura,
często sprawiająca wrażenie szkicowości dzieła. Artyści tego kierunku posługiwali się
charakterystycznymi drobnymi plamami czystego koloru, kojarzącymi się niekiedy
z „przecinkami”, którymi początkowo oddawali refleksy światła na wodzie, a potem
w taki sposób malowali również inne obiekty. Kierunek nakładania farby tylko w ogólnych
zarysach odzwierciedlał kształt malowanych przedmiotów, na skutek czego kontury rozmywały się i zdawały zatapiać w tle. Aby uzyskać efekt świetlistości, impresjoniści malowali
najczęściej na białym gruncie. Początkowo sporadycznie stosowali jeszcze światłocień,
a intensywność światła wydobywali poprzez kontrast jasnych i ciemnych plam. Około 1870
roku światła nabrały barwy, a artyści odeszli od koloru lokalnego przedmiotu, zgodnie
z zasadą, że światła i cienie mają własne barwy w zależności od oświetlenia, co nazywa się
autonomią barwną świateł i cieni. W twórczości impresjonistów pod wpływem różnych
czynników atmosferycznych zmieniała się nie tylko barwa, ale niekiedy też kształt przedmiotu, który stawał się mniej lub bardziej ostry i wyrazisty. Zasadniczo, choć nie dotyczyło to wszystkich przedstawicieli kierunku, odrzucali oni czerń, gdyż ta nie wchodziła w skład
widma barw rozszczepionego światła. Posługiwali się barwami chromatycznymi, a cienie
najczęściej ukazywali jako barwy dopełniające. Często, aby wzmocnić działanie kolorów,
zestawiali barwy podstawowe z dopełniającymi. Umieszczenie obok siebie drobnych plam
czystych skontrastowanych kolorów stworzyło podwaliny dywizjonizmu. Impresjoniści sposób ten znali, ale nie stosowali go konsekwentnie,
ponieważ wymagało to gruntownej i czasochłonnej analizy każdego dotknięcia pędzla, co
było trudne do pogodzenia z szybkim malowaniem, by uchwycić ulotność chwili. Chętnie
jednak operowali drobnymi plamkami czystych barw
dywizjonizm
Był to sposób
malowania, który polegał na tym, że nie mieszało się farb na palecie, lecz pokrywało się
płótno drobnymi plamkami barw podstawowych, które widziane z pewnej odległości
dawały pożądany ton.
Kompozycja obrazów impresjonistów
inspirowana była japońskimi drzeworytami
i nawiązywała do efektów uzyskanych w fotografii. Czasem stosowano otwarte, jak gdyby
przypadkowo uchwycone kadry.
Na taki sposób komponowania wpłynęło również to, że z czasem niektórzy impresjoniści coraz mniej interesowali się przedstawianym przedmiotem, a zamiast tego zajęli się
padającym na niego światłem. Moneta nie interesowała sama katedra w Rouen i jej forma,
lecz sposób, w jaki światło operuje na powierzchni jej fasady.
Impresjonizm poprzedziła twórczość artystów działających w miejscowości Honfleur
w Normandii.
Przedstawiciele tzw. szkoły z Honfleur inspirowali się twórczością
barbizończyków. Ukazywali fale, chmury, wiatr, rejestrując zmienne stany przyrody. Najważniejszym z nich był Eugène Boudin, który malował w plenerze pejzaże przedstawiające plaże i morze. To on wprowadzał w świat malarstwa nastoletniego Claude’a Moneta.
Malarstwo impresjonistów nie jest jednolite,
każdy twórca miał sobie właściwy styl
i w jego dziełach mogą występować tylko niektóre cechy impresjonizmu, choć zwyczajowo
łączy się ich twórczość w jeden kierunek.
Hokusai Katsushika Wielka fala w Kanagawie
Drzeworyt barwny o wymiarach
ok. 38 x 26 cm powstał ok. 1830 roku. Przedstawia wzburzone morze z rozkołysanymi
łodziami. W głębi widoczna jest góra Fudżi,
w Japonii traktowana jako miejsce święte,
symbol pierwiastka duchowego. Wyobraża więc
to, co niezmienne w odróżnieniu od zmienności
widzialnego świata, którą obrazuje dynamiczna
fala. Charakterystyczna sylwetka góry to
motyw często podejmowany przez artystów.
Drobiazgowy linearyzm, z jakim odtworzono
pianę na szczycie fali, jest charakterystyczną
cechą japońskich drzeworytów. Dzieło stało się
bardzo popularne i było wielokrotnie powielane.
Honoré Daumier
Nadar wynoszący fotografię
na wyżyny sztuki
Daumier, który był karykaturzystą,
ok. 1862 roku wykonał litografię
o wymiarach ok. 22 x 27 cm
przedstawiającą Nadara fotografującego
z balonu unoszącego się nad Paryżem.
Przewrotny tytuł, którym autor opatrzył
grafikę, wskazuje na znaczenie fotografii.
technika alla prima
czyli za pierwszym podejściem, kładąc farbę bezpośrednio na zaprawie, bez przygotowywania podmalówki.
autonomia barwna świateł i cieni.
światła i cienie mają własne barwy w zależności od oświetlenia
