Malarstwo francuskie Flashcards
(13 cards)
Akademizm najpełniej ukształtował się we Francji, gdzie istniała długoletnia tradycja
odwoływania się do wzorców klasycznych.
W XIX wieku do głównych jego przedstawicieli
należeli: Paul Delaroche, Alexandre Cabanel, William-Adolphe Bouguereau, Jean-Léon
Gérôme oraz Thomas Couture.
Paul Delaroche
Egzekucja Lady Jane Grey
Lady Jane Grey przeszła do historii jako
najkrócej panujący monarcha Anglii.
W 1553 roku zasiadała na tronie zaledwie
9 dni. Walka o władzę zakończyła się dla niej
tragiczną śmiercią, za sprawą jej następczyni
i kuzynki – królowej Marii I Tudor. Delaroche,
zgodnie z regułą decorum, ukazał oczekiwanie
na egzekucję, a nie jej krwawy przebieg.
Młoda królowa w białej sukni stylizowana jest
na męczennicę, niewinną ofiarę politycznych
intryg, co wzbudzać ma emocje odbiorców.
Uwagę zwraca nie tylko talent artysty
do ukazywania dramatycznych scen, lecz
także pedantyczna technika, wirtuozerskie
posługiwanie się światłocieniem i kunszt
w oddawaniu materii. Zgodnie z regułami
akademizmu rysunek dominuje nad plamą
barwną. Obraz pokazany na Salonie w Paryżu
w 1834 roku namalowany został farbami
olejnymi na płótnie o wymiarach 2,97 x 2,46 m.
Znajduje się w Galerii Narodowej w Londynie
Paul Delaroche
łączył akademicki warsztat oparty na znakomicie opanowanym rysunku
z romantyczną skłonnością do tematów sentymentalnych. Z tego powodu określany bywa
jako malarz złotego środka (fr. juste milieu). Artysta preferował malarstwo historyczne, czym
zyskał sobie sławę i – jako profesor paryskiej Akademii Sztuk Pięknych – grono licznych
uczniów. Wielbicielem twórczości malarza był m.in. Jan Matejko.
Alexandre Cabanel studiował w Paryżu, potem w Rzymie.
Z czasem, zyskawszy powodzenie
i szacunek, został profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu. Malował sceny religijne mitologiczne, rodzajowe i historyczne. Popularność przyniosły mu idealizowane portrety
wybitnych osobistości. W czasie panowania Napoleona III był jednym z najpopularniejszych artystów. Do doskonałości doprowadził kompilację cech zaczerpniętych z malarstwa
wielkich mistrzów. Należał do grupy artystów, którzy ozdabiali obrazami paryski Panteon.
Na Salonach – począwszy od 1844 roku – zdobywał wyróżnienia i nagrody
Alexandre Cabanel
Narodziny Wenus
Namalowany akt przedstawia wyidealizowaną postać bogini leżącą na grzbietach fal, któ-
re unoszą ją ku brzegowi. Obraz ten prosto z wystawy został zakupiony do prywatnych
zbiorów cesarza, a jeden z amerykańskich przedsiębiorców zamówił u artysty jego replikę.
Antykizacja sceny, motyw mitologiczny i idealizacja ciała nagiej Wenus pozwalały
na zawoalowany, czyli nieco ukryty, erotyzm. Obraz namalowany w 1862
lub 1863 roku farbami olejnymi
na płótnie o wymiarach
2,25 x 1,30 m jest w zasadzie
statyczny, choć statykę
przełamują linia bioder nagiej
Wenus i postacie skrzydlatych
kupidynów tworzących
sinusoidę. Wenus została
umieszczona w pejzażu,
którego przestrzenność
ukazano za pomocą
perspektywy powietrznej.
Światło pada z góry, a jego
refleksy są równomiernie
i konsekwentnie
rozmieszczone. Kolorystyka
jest pastelowa, zbliżona
do naturalnych barw ciała,
turkusowej wody
i błękitnego nieba. Sztuka jest
naśladowaniem natury, ale
– jak widać na tym przykładzie
– natury idealizowanej. Faktura
jest wygładzona – efekt
fini – ale widać tendencję
do różnicowania materii
przedmiotów. Obraz znajduje
się w Musée d’Orsay w Paryżu.
Paul-Jacques-Aimé Baudry
W swojej twórczości najczęściej nawiązywał do sztuki weneckiej XVI wieku,
wprowadzając do obrazów sceny mitologiczne, które były pretekstem do pokazania zmysłowych postaci. Ponad oryginalność przedkładał elegancję. Był cenionym dekoratorem.
Ozdobił freskami foyer paryskiej Opery
William-Adolphe Bouguereau
zasłynął przede wszystkim jako autor dużych obrazów
o tematyce religijnej, historycznej i mitologicznej. Jego twórczość najczęściej kojarzona
jest z przedstawieniami idealizowanego aktu. Po studiach w Paryżu, jako zdobywca
Prix de Rome, wyjechał do Rzymu, gdzie przez trzy lata zajmował się doskonaleniem
warsztatu artystycznego m.in. poprzez kopiowanie dzieł dawnych mistrzów. Z czasem
został członkiem Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu i status ten zachował do końca
życia, otrzymując wiele wyróżnień i nagród. Bardzo ceniony jako malarz, konsekwentnie
realizował założenia akademizmu
William-Adolphe Bouguereau
Narodziny Wenus
Obraz namalowany w 1879 roku farbami
olejnymi na płótnie o wymiarach
ok. 2,30 x 3,00 m przedstawia rzymską boginię
piękności i miłości, która wyłoniła się z piany
morskiej. Witają ją bóstwa stanowiące jej
orszak. Komponując obraz, artysta nawiązał
nie tylko do sylwetki Wenus z Milo, lecz także
do Narodzin Wenus Botticellego oraz Triumfu
Galatei Rafaela. Postać Wenus ukazana jest
w kontrapoście. Wyidealizowana bogini unosi
ręce, zanurzając dłonie w długich, wijących
się włosach. Po obu jej stronach wyłaniają
się z morza postacie nimf oraz centaurów.
Towarzyszą jej także putta o dziecięcych
sylwetkach i twarzach. Wszystkie ciała są
idealizowane, jak gdyby alabastrowe, co jest
przykładem zmysłowej erotyki ukazanej
w sposób bardzo subtelny. Obraz cechuje
gładka faktura – efekt fini. Dzieło znajduje się
w Musée d’Orsay w Paryżu.
Jean-Léon Gérôme,
profesor Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu, był znany z obrazów
historycznych. Jako zagorzały obrońca tradycji akademickiej, wyrażał sprzeciw wobec nowych nurtów i kierunków w sztuce, takich jak np. impresjonizm. Jego pracownia stała się
miejscem spotkań malarzy i rzeźbiarzy akademickich. Wykorzystywał motywy antyczne,
jak np. w dziełach Wiek Augusta oraz Walka kogutów. Także podróże, a zwłaszcza dłuższy
pobyt w Egipcie, miały wpływ na podejmowaną przez artystę tematykę. Malował sceny
inspirowane życiem Egipcjan, np. motywy targów niewolników, na których pokazywał
nagie piękno niewolnic traktowanych jak przedmiot zakupu.
Jean-Léon Gérôme Walka kogutów
Obraz z 1846 roku namalowany farbami
olejnymi na płótnie o wymiarach 2,04 x 1,43 m
przedstawia scenę z czasów antycznych, w której
młodzi Grecy przyglądają się walczącym ptakom.
Kobieta w półprzezroczystej szacie jest niemal
naga. Mężczyzna, ukazany w akcie i z wieńcem
na głowie, dotyka koguta, który wyrywa się
do walki z przeciwnikiem. Idealizacji ciał Greków
towarzyszy realizm, z którym ukazano ptaki.
Gérôme skontrastował posągowe piękno postaci
z okrucieństwem rozrywki, której się one oddają.
Scena usytuowana jest w śródziemnomorskim
pejzażu. Dzieło znajduje się w Musée d’Orsay
w Paryżu
Thomas Couture
był przede wszystkim malarzem scen historycznych i portretów.
Przez długi czas prowadził własną pracownię, w której kształcili się znani później artyści,
a efektem jego zajęć była publikacja dotycząca metodyki kształcenia. Swoich uczniów zachęcał do malowania tematów współczesnych, co świadczy o jego nowatorskim podejściu.
Zasłynął ogromnym obrazem Rzymianie w czasach upadku, który
stał się sensacją Salonu w 1847 roku.
Thomas Couture
Rzymianie w czasach upadku
Zwyczajowo antyk przedstawiano jako epokę cnót
obywatelskich i społecznych, ale w tym przypadku artysta pokazał, że schyłek rzymskiego
imperium to czas moralnego upadku. Posługując się tematem antycznym, artysta zawarł
w dziele przekaz o upadku kultury współczesnej. Zdaniem twórcy Francja, pogrążając się
w pesymistycznych nastrojach, zatraciła ideały, o które walczono podczas rewolucji. Na obrazie z 1847 roku
został przedstawiony tłum
biesiadujących i oddających
się rozrywce Rzymian
ukazanych w swobodnych
pozach. Namalowani zostali
z wykorzystaniem krzywizn
i linii diagonalnych, co miało
w tym wypadku wprowadzać
wrażenie nieładu i chaosu.
Chaos ten przeciwstawiono
statyce antycznych posągów
i kolumn portyku w tle,
które tu symbolizują
niewzruszoność, prawość
i moralność. Pijaństwo
i ekscesy Rzymian zestawiono
tym samym ze wzniosłymi
ideami przemijającej epoki.
Couture, jako typowy
akademik, odwoływał się
do malarstwa dawnego:
architektura w tle przywodzi
na myśl obrazy Paola
Veronesego, a niektóre
z postaci wzorowane są
na dziełach Jeana-Auguste’a-
-Dominique’a Ingres’a.
Obraz został namalowany
farbami olejnymi na płótnie
o wymiarach 7,75 x 4,66 m.
Jego skala sprawia, że
postacie są naturalnej
wielkości, co widzom
pozwalało na identyfikowanie
się z nimi. Dzieło znajduje się
w Musée d’Orsay w Paryżu
Popularnym w XIX wieku artystą był Jean-Louis-Ernest Meissonier,
batalista, znany
przede wszystkim z obrazów przedstawiających wojny napoleońskie. Jego dzieła, cenione
przez Napoleona III, były kupowane też przez angielskich i amerykańskich koneserów
sztuki. Charakteryzowało je precyzyjne opracowanie detalu.
