MONDELING EXAMEN (nog: sofisten, Aristoteles) Flashcards

Question

In welke twee richtingen wordt de school van Puthagoras uiteindelijk opgesplitst?

Answer 1

- ακουσματικοι: religieus - μαθηματικοι: wiskundig / wetenschappelijk

Answer 2

- leer over de ziel: match met Orphisten: reïncarnatie (terug op hetzelfde punt na 3000 jaar) - levensleer: cyclus doorbreken door ascese en zuivering, strenge regels van negatieve aard

Answer 3

Getallenleer: - heilig getal = 10 - kosmologie: 10 banen rond centraal vuur - magisch vierkant - stelling van Puthagoras

Answer 4

- Ephesos, 6de-5de eeuw v. Chr. - de huilende of duistere (σκοτεινος) filosoof

Answer 5

- zoekt logisch systeem (λογος) - oerprincipe: dynamiek van tegengestelden (εναντια/contraria) - "παντα ρει" - alles is relatief (verschillend voor iedereen)

Answer 6

αρχη = vuur: - aards vuur: normaal vuur - goddelijk vuur dat materie vormt

Answer 7

- 6de-5de eeuw v.Chr. - gaat naar Elea (Zuid-Italië) - sticht denkschool

Answer 8

levert als eerste kritiek op polytheïsme (goden zijn antropomorf)

Answer 9

- 6de-5de eeuw v.Chr., Elea - leerdicht in hexameters

Answer 10

ONTOLOGIE: - 2 standpunten: het is / het is niet - epistemologisch onmogelijk om te zeggen dat het zijnde niet is, of dat het niet-zijnde is - conclusie: het zijnde is eeuwig, ongeboren en één EPISTEMOLOGIE: we stellen de wereld veranderlijk voor, maar de werkelijkheid is één en onveranderlijk (onze zintuigen misleiden ons)

Answer 11

- 5de eeuw v.Chr., Elea - close met Parmenides - rebels - reductio ad absurdum (εισαγωγη εις το αδυνατον): stelling van tegenstander absurd maken

Answer 12

- argumenten tegen de veelheid: veelheid/onveranderlijkheid bestaat niet - argumenten tegen de beweging: paradoxen ("Achilleus en de schildpad", "de vliegende pijl")

Answer 13

- Akragas (Agrigentum), 5de eeuw v. Chr. - twee hexametergedichten: de zuiveringen + over de natuur - dood: gesprongen in de Etna?

Answer 14

- de vier elementen: vuur, water, aarde, lucht -> worden vermengt (μιξις) door liefde (φιλοτης) of gescheiden (διαλλαξις) door haat (νεικος) - kosmologie: wereld was aanvankelijk een bolvormig mengsel van de 4 elementen, totdat haat kwam en alle uit elkaar dreef - antropologie: empiristisch (vertrouwt op zintuigen): mens = aarde + vuur, bloed = ideale verhouding van alle vier de elemten

Answer 15

- 5de eeuw v. Chr., Klein-Azië - gaat naar Athene, vlucht terug naar Klein-Azië

Answer 16

- deelbare deeltjes (zaadjes, σπερματα) uit oermassa - in alles zitten alle deeltjes (bv. in ijzer zitten ook houtdeeltjes, maar er zijn het meeste ijzerdeeltjes) - met je zintuigen zie je niet alles, maar met je νους kun je wel alles weten - astronomie: hemellichamen bestaan uit materie, Νους doet alles werken

Answer 17

- 5de-4de eeuw v. Chr., Abdera (onbeschaafd hol in het noorden van Griekenland) - heel oud geworden door brooddeeltjes te snuiven - maakte zichzelf blind om geen vrouwen meer te zien - werd 'lachende filosoof' genoemd

Answer 18

- ontologie: leerling van Leukippos: atoomleer: niet-zijnde: leegte, zijnde: atomen (ondeelbaar, verschillende vormen, vormen materie door vast te haken aan elkaar) - epistemologie: ziel = materieel, stuurt dunne filmpjes (ειδωλα) op je netvlies - ethiek: hangt samen met Epikouros: hedonisme: geluk -> ηδονη (met mate)

Answer 19

enkel secundair materiaal: - Attische komedie - Xenophon - Plato

Answer 20

Νεφελαι / Nubes (Wolken) van Aristophanes = enige bron tijdens zijn leven

Answer 21

bewondering voor Sokrates, stelt hem heilig (te braaf?) voor: - Memorabilia - Sumposion - Oikonomikos - Apologia

Answer 22

enkel dialogen in 3 fases 1) Sokratische dialogen: Kritoon, Apologia, Sumposion, Eutuphroon en Phaidoon (dichtst bij echte Sokrates) 2) Middendialogen 3) Platonische dialogen

Answer 23

- geboren ca. 470/469 v.Chr. - vader was beeldhouwer, moeder vroedvrouw - trad in het huwelijk met Xanthippe - verliet bijna nooit Athene - aangeklaag door Anute wegens goddeloosheid (echte reden: was tegen democratie bij bewind van de Dertig Tirannen) - dronk de gifbeker

Answer 24

- lelijk en onverzorgd - wijdt zijn leven aan zoeken naar waarheid - oneens met sofisten - ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα (één iets weet ik: dat ik niets weet) - geloofd in een bijzonder 'goddelijk teken' of δαιμονιον σημειον dat hem voor bepaalde daden waarschuwde wanneer ze verkeerd konden aflopen - omgang met figuren zoals Alkibiades

Answer 25

de gedragingen van de mens en wat zij met hun handelen proberen te bereiken (ethiek) -> definieert daarvoor begrippen

Answer 26

- zoekt via **gesprekken** de definitie van begrippen - gebruikt **inductie**: van voorbeelden naar het algemene - hanteert de **dialectiek**: vraag-en-antwoordgesprek - laat de gesprekspartner stap voor stap instemmen of bezwaar maken - gelooft dat waarheid al in de mens zelf zit (**maieutiek**); vroetvrouwtechniek - past **ελεγχος** toe: toont tegenstrijdigheden in iemands denken - doet alsof hij niets weet (**ειρωνια**) - brengt de ander tot **απορια**: beseft dat zijn oude mening fout was, maar weet het juiste antwoord nog niet

Answer 27

- geluk (**εὐδαιμονία**) is het doel van een goed leven - genot of gewoonte zijn géén betrouwbare maatstaf - alleen **rationeel denken (λόγος)** kan bepalen wat goed of slecht is - goed handelen = **deugdzaam handelen (ἀρετή)** - deugd = **verstandelijk inzicht (φρόνησις)**

Answer 28

- goed gedrag = gevolg van kennis - slecht gedrag = gevolg van onwetendheid (-> criminelen heropvoeden) - αρετη brengt altijd ook 1. Zelfbeheersing (σωφροσύνη) 2. Rechtvaardigheid (δικαιοσύνη) 3. Moed (ἀνδρεία)

Answer 29

- deugd is kennis → deugd kan onderwezen worden - politiek: alleen wie inzicht heeft mag leiden (geen aristocratie / plutocratie / democratie) - religie: kritisch maar oprecht gelovig

Answer 30

- geboren in 427 v. Chr., Athene - vooraanstaande familie, die deel uit maakt van de Dertig Tirannen in 404-403 v. Chr. - ontmoet Sokrates in 407 v. Chr.

Answer 31

- gaat naar Syracuse, Sicilië in een poging tyrannos Dionusios I te overtuigen om zijn politiektheorie toe te passen - eindigt op een slavenmarkt in Aegina, wordt vrijgekocht door fan die hem budget geeft om terug naar Athene te reizen

Answer 32

filosofische school die Plato rond 387 v. Chr. oprichtte in Athene om jongeren aan te trekken om zin politieke visie te delen -> wetenschappelijke opleiding -> debatten en voordrachten -> het werd gesloten door keizer Justinianus

Answer 33

- gaat in 367 v. Chr. twee keer terug naar Syracuse, komt opnieuw terecht in cel - sterft in Athene rond 347 v. Chr. Cicero: "Plato scribens mortuus est."

Answer 34

ESOTERISCH (binnen de school): geen EXOTERISCH (buiten de school): 1) 36 dialogen: - vroege (Apologia, Politeia) - midden (Symposium) - late (Wetten) 2) Brieven

Answer 35

De Ideeënleer: achter elke veranderlijke, tastbare werkelijkheid schuilt een onveranderlijke, geestelijke Idee (εἶδος).

Answer 36

Twee vormen om kennis te krijgen: - van wereld van het worden: αἴσθησις met het lichaam -> δόξα - van wereld van het zijn: ἐπιστήμη met de ziel -> νόησις Hoe kennen we Ideeën? Anamnese (naar boven herinneren): ziel kende Ideeën vóór geboorte.

Answer 37

Hiërarchie van zielen, beste zielen worden hemellichamen. Twee theorieën: 1) ziel is onsterfelijk, ongelijk in volmaaktheid en streeft naar inzicht in Idee van het Goede. -> ware geluk = geestelijke aanschouwing van het Goede → alleen mogelijk voor filosofen 2) De ziel heeft drie delen: 1. Redelijke → wijsheid (houdt andere twee onder controle) 2. Edele → dapperheid, erkenning 3. Begeerte → primitieve instincten - als elk deel zijn deugd vervult en het redelijke heerst, ontstaat rechtvaardigheid → εὐδαιμονία

Answer 38

- staat weerspiegelt ziel: harmonie tussen 3 klassen = harmonie in ziel - 3 klassen: 1. filosofen → wijsheid, regeren 2. wachters/soldaten → dapperheid, beschermen 3. boeren/arbeiders → gematigdheid, voorzien in noden - afstamming bepaalt klasse - geluk = elke klasse vervult zijn taak → politieke rechtvaardigheid - filosoof-koningen aanschouwen het Goede → weten wat rechtvaardig is - opvoeding: muziek + sport, later wiskunde / wetenschappen, vanaf 50 jaar: opleiding om Idee van het Goede te aanschouwen - geen privébezit of gezin bij wachters/filosofen → stabiliteit en gemeenschappelijkheid - voortplanting in georganiseerde festivals (οικος kapot) - muzische censuur: kunst (μιμησις) mag de orde niet verstoren - kritiek: totalitair model, beperkt individuele vrijheid

Answer 39

1) gebeurtenissen in Syracuse 2) Akademie was voor politiek 3) schreef Politeia + Wetten

MONDELING EXAMEN (nog: sofisten, Aristoteles) Flashcards

(63 cards)