MPA 3.1 - Esbonio rol asiantaethau o ran rheolaeth gymdeithasol

Question 1

Heddlu - Swydd

Answer 1

• atal trosedd ac anhrefn
• dibynnu ar gydweithrediad a chymeradwyaeth y cyhoedd er mwyn cyflawni ei swydd yn iawn
• dyletswydd i gwasanaethu’r gyfraith yn ddiduedd

Question 2

Heddlu - Nodau ac Amcanion

Answer 2

• cadw’r heddwch a chadw trefn
• Amddifyn bywyd ac eiddo
• atal, canfod ac ymchwilio i droseddau
• defnyddio pwerau PACE 1984 er mwyn cyflawni’r nodau yma

Question 3

Heddlu - Mathau o droseddoldeb

Answer 3

• plismona arbenigol (traffig, plismonau arfog)
• cwnstabliaid arbennig
• PCSOs

Question 4

Heddlu - Mathau o droseddwr

Answer 4

• mae’r heddlu ym mhrydain yn ddiarfog (unarmed)

Question 5

Heddlu - Cyrraedd/Gwmpas

Answer 5

• 39 heddlu rhanbarthol yn lloeger, 4 yn nghymru a 1 heddlu yn yr alban

Question 6

Heddlu - Cyllid

Answer 6

Yn 2020/21, cyfanswm cyllideb yr heddlu oedd £15.2billiwn
- 2/3 yn dod o’r llywodraeth ganolog
- gostyngodd cyllid yr heddlu 19% rhwng 2010 a 2018, hyn wedi arwain at 20,000 yn niferoedd yr heddlu

Question 7

CPS - Swydd

Answer 7

• annybyniaeth a thegwch, o ran erlyn heb rhagfarn i sicrhau cyfiawnder
• gonestrwydd a bod yn agored
• trin pawb a pharch
• ymddwyn yn broffesiynol

Question 8

CPS - Nodau ac Amcanion

Answer 8

• dwyn swydd yr heddlu oherwydd bod perygl rhagfarn
• cps yn erlyn pob achos
• cynghori’r heddlu ar eu hymchwiliadau
• asesu tystiolaeth a gyflwynwyd iddi gan yr heddlu
• penderfynu a ddylid erlyn a pha cyhuddiadau i’w codi
• paratoi achosion yr erlyniad ac ei cyflwyno yn y llys

Question 9

CPS - Mathau o droseddoldeb + Mathau o droseddwr

Answer 9

• cps yn delio a’r ystod iawn o droseddau a throseddwyr
• cymryd cyfrifoldeb am bob achos difrifol

Question 10

CPS - Cyrraedd/Gwmpas

Answer 10

• 14 o dimau ardal rhanbarthol yn gyfrifol am erlyn yn lleol
• pob un yn cael ei arwain gan brif erlynydd y goron sy’n gweithio’n agos gyda’r heddlu lleol
• CPS Direct yn darparu penderfyniadau o gyhuddo i’r heddlu ledled y wlad, 24/7, 365 days

Question 11

CPS - Cyllid

Answer 11

• rhan fwyaf o’r cyllid gan y llywodraeth
• cyllid o hanner miliwn o bunoedd y flwyddyn
• 2018, roedd y gyllideb wedi gostwng 25% ac roedd wedi colli 1/3 o’i staff gan annog pryder