MPA 3.3 - Archwilio cyfyngiadau asiantaethau wrth sicrhau rheolaeth cymdeithasol

Question 1

Ad-droseddu

Answer 1

• a’r gyfartaledd, mae’r rhai sy’n aildroseddu yn cyflawni pedair trosedd arall yr un, mae nifer cyfartalog yr aildroseddu fesul troseddwr wedi bod yn codi’n raddol ers 2009

Question 2

Ad-droseddu - Poblogaeth y carchardai yn cynyddu

Answer 2

• mae poblogaeth y carchardai heddiw (tua 86,000) bron ddwywaith yr hyn ydoedd yn 1993 (44,200)
• aildroseddu yn un rheswm dros y cynnydd hwn
• yn 2018, roedd dedfrydau am droseddau difrifol ar gyfartaledd 26 mis yn hirach nag yr oeddent 10 mlynedd ynghynt

Question 3

Ad-droseddu - Poblogaeth y carchardai yn cynyddu - Damcaniaeth Realaeth Dde

Answer 3

• mae’r realaeth dde yn dadlau bod carchar yn gweithio
• mae’r gyfradd uchel o aildroseddu yn dangos nad yw hyn yn felly - ffaith bod realwyr dde yn methu ag egluro

Question 4

Rhyddid Sifil a rhwystrau cyfreithiol

Answer 4

• rhyddid sifil yw hawliau sylfaenol a rhyddid sy’n cael eu gwarantu i bob unigolyn yn ol y gyfraith
• enghreifftiau fel rhyddid i lefaru, rhyddid i symud, yr hawl i breifatrwydd

Question 5

Mynediad at adnoddau a chymorth - tu fewn i’r carchar

Answer 5

• un nod carchar yw adsefydlu ond, mewn llawer o achosion, nid yw carchardai yn adsefydlu troseddwyr
• nid yw carchardai yn adsefydlu troseddwyr am lawer o resymau fel dedfrydau byr a adnoddau annigonol ar gyfer addysg a hyfforddiant

Question 6

Cyllid - Heddlu

Answer 6

• mae tystiolaeth bod heddluoedd yn gollwng ymchwiliadau i droseddau, gan gynnwys troseddau rhywiol a ymosodiadau treisgar
• cafodd arian gan y llywodraeth ganolog ei dorri 30%
• arweiniodd y toriadau at gwymp o 20,000 yn niferoedd yr heddlu

Question 7

Cyllid - Carchardai

Answer 7

• rhwng 2010 a 2018, gostyngodd cyllideb carchardai 16% a lefelau staff 15%
• mae gorlenwi a thoriadau staff yn golygu nad oes gan lawer o garcharorion gyfleoedd ar gyfer gweithgareddau a fyddai’n eu helpu i adsefydlu, fel addysg

Question 8

Polisiau lleol a chenedlaethol

Answer 8

• ar lefel genedlaethol, mae’r llywodraeth ganolog yn cyflwyno deddfau a pholisiau se’n effeithio ar waith asiantaethau fel yr heddlu, y cps ac eraill

Question 9

Polisiau lleol a chenedlaethol - Panic moesol

Answer 9

• ar lefel leol a chenedlaethol, gall sylw yn y cyfryngau a phanig moesol am fath penodol o drosedd effeithio ar flaenoriaethau’r heddlu ac asiantaethau eraill fel y cps
• un ymateb gan heddluoedd weithiau yw dad-flaenioraethu trosedd benodol lle maent yn teimlo ei bod yn rhy ddibwys, yn wastraff adnoddau’r heddlu neu’n rhy anodd gorfodi’r gyfraith

Question 10

Trosedd sy’n cael eu cyflawni gan bobl sydd a chymhelliant moesol

Answer 10

• mae cymhelliant moesol yn ymdeimlad gor-redol o’r hyn sy’n iawn, ymdeimlad sydd mor gryf mae’n gorfodi person i weithredu i’w gynnal, hyd yn oes os yw’n torri’r gyfraith

Question 11

Trosedd sy’n cael eu cyflawni gan bobl sydd a chymhelliant moesol - Kay Gilderdale

Answer 11

• torri’r gyfraith drwy helpu i ladd ei merch, a oedd wedi bod yn ddifrifol wael ers 17 mlynedd

Question 12

Trosedd sy’n cael eu cyflawni gan bobl sydd a chymhelliant moesol - Y Swffragetiaid

Answer 12

• ymgyrchodd y swffragetiaid dros hawliau menywod i bleidleisio mewn etholiadau seneddol
• fe wnaethant dorri’r gyfraith yn fwriadol

Question 13

Trosedd sy’n cael eu cyflawni gan bobl sydd a chymhelliant moesol - Damcaniaeth Swyddogaethwyr

Answer 13

• mae durkheim yn dadlau na allai gwerthoedd cymdeithasol newydd ddod i’r amlwg heb eu gwyro
• tynodd torri cyfraith y swffragetiaid sylw at anghyfiawnder gwrthod pleidlais menywod