Náttúrufræði= Æxlunarfæri Flashcards
(142 cards)
1
Q
Hvað gera andakirtlanir?
A
Seitla slími við samfarir
2
Q
Hvað er hliðstæða andarkirtlanna hjá körlum?
A
Þvagrásarkirtlarnir
3
Q
Hvað er skapahóll?
A
Fitan sem ver lífbeinið
4
Q
Hvar er þvagblaðran?
A
Hún er utan skinuhols og situr í sínum eigin poka
5
Q
Öll æxlunarfæri kvenna eru innan?
A
Skinhols
6
Q
Hvar er legið
A
Milli þvagblöðru og endaþarms
7
Q
Hvar geta myndast fistlar?
A
Milli þvagblöðru og legs eða legs og endaþarms
8
Q
Fistlar geta leitt til..?
A
Bólgu og sýkinga
9
Q
Hvar er botnlangatotan?
A
Liggur nánast ofan á öðrum eggja stokknum
10
Q
Legpípu og eggjastokkabólgu getur ruglast saman við…?
A
Botnlangabólgu
11
Q
Hvað eru leggöng?
A
Leið sæðis inn í líkama konunnar
12
Q
Nefndu 4 facts um leggöngin?
A
Þau eru fæðinga vefurinn, teygjanlegt, þaktir vöðvum og eru súr(til að koma í veg fyrir sýkingar)
13
Q
Hvað tengir leigið saman?
A
Leggöng og eggjaleiðara(um það fer sæðið til eggjaleiðara þar sem eggið frjógast)
14
Q
Hvað kallast frjógað egg?
A
Okfruma
15
Q
Leigið er úr 3 hlutum, hvað heita þeir?
A
Botn(efsti hlutinn),bolur(meginhluti legsins) og háls(sem skagar niður í legháls)
16
Q
Gulbú
A
Corpus lateum
17
Q
Hvítbú
A
Corpus albicans
18
Q
Tíðir
A
Menstuation, menses
19
Q
Eggbú
A
Follicles
20
Q
Egglos
A
Prevulatory phase
21
Q
Hvað eru sköp?
A
Sköp er annað nafn yfir píku
22
Q
Hvað er skinnhetta?
A
Það er þunna skinnið sem hylur snípinn
23
Q
Hvað eru ytri skapabarmarnir kallaðir?
A
Stórar varir
24
Q
Hvað eru innri skapabarmarnir kallaðir?
A
Litlar varir
25
Hvar er öndin staðsett?
Á milli skapabarmanna
26
Hvað er sérstagt við innri skapabarmana?
Það seitlar olíu
27
Hvað er meyjarhaft?
Það er þunn himna umhverfis/yfir leggangaopinu í laginu eins og hálfmáni
28
Hvað er leggangaop?
Á neðri endanum á leghálsinum er op sem heitir leggangaop
29
Hvað er þvagrásarop?
Það er op þar sem þvagið kemur út
30
Afhverju teljast brjóst sem æxlunarfæri?
Vegna hlutverki þeirra í að næra barn (gefa því mjólk)
31
Hvað er annað nafn yfir brjóst?
Mjólkurkirtill og brjóstkirtill
32
Hvað seitlar mjólk í brjóstunum?
Umbreyttum svitakirtlarnir
33
Hvað myndar hópur bleðla?
Blað
34
Hvað eru mörg blöð í hverju brjósti?
15-20
35
Hvað gerist við mjólk úr blöðum?
Hún safnast saman í sérstakar rásir sem eru þaktar þekjuvef. Rásakerfið endar í 6-8 rásum í geirvörtu
36
Hvað er geirvörtuskiki?
Það er það sem er umhverfis geirvörtuna og inniheldur vöðva sem sprauta mjólkinni
37
Hvaðan kemur mjólkin?
Út um geirvörtuna og geirvörtuskikann
38
Úr hverju er brjóstið?
Liðböndum sem styðja við það og svo aðalega fitu og brjóstvef
39
Hvað er öðruvísi við karla brjóst og kvenna?
Karlarnir eru ekki með blöðin og þeir geta því ekki mjólkað
40
Hvers vegna fá fleiri konur brjóstakrabbamein en karlar?
Konur geta fengið krabbamein í blöðin og rásakerfið en karlarnir bara í rásakerfið. Sem gerir líkurnar á krabbameini hjá konum helmingi meiri
41
Hvert er hlutfall brjóstakrabbameins hjá kynjunum?
1:100 eða einn á móti hundrað
42
Hvaða hormón veldur mjólkun?
Oxýtósín sem er frá fremri hluta heiladinguls
43
Hvaða hormón koma við sögu mjólkurframleiðslu?
Prólaktín, estrógen og prógesterón
44
Hvað er algeingasta krabbamein kvenna?
Brjóstakrabbamein
45
Hver er algengasta orsök brjóstakrabbameins?
Berskjöldun gagnvart estrógeni í langan tíma
46
Hvað veldur berskjöldun á estrógeni?
```
Krabbamein í hinu brjóstinu,
Barnleysi,
Snemmbærar fyrstu tíðir,
Sein tíðahvörf,
Fjölskyldusaga(sérstaklega ef foreldri systkini eða börn hafa fengið brjóstakrabba fyrir tíðahvörf),
Ef genin BRCA 1 og/eða BRCA 2 eru gölluð,
Geislun,
Mögulega mataræði og holdafar
```
47
Hvað er hluti af meðferðinni við brjóstakrabbameini
Skurðaðgerð, geislun, lyfjameðferð eða allt af þessu
Það gæti þurft að skera brjóstið af
48
Hvað þýðir Vulva/Volvere?
Að umvefja
49
Hvað þýðir Clitoris
Snípur
50
Hvað þýðir Labia majora?
Ytri skapabarmar/stórar varir
51
Hvað þýðir Labia minora
Innri skapabarmar/litlar varir
52
Hvað þýðir Vestibule?
Önd
53
Hvað þýðir Hymen?
Meyjarhaft
54
Hvað þýðir Vaginal orifice?
Leggangaop
55
Hvað þýðir Urethral orifice?
Þvagrásarop
56
Hvað þýðir Skene's glans?
Hliðarkirtlar þvagrásar
57
Hvað þýðir apocrine gland?
Umbreyttir svitakirtlar
58
Hvað þýðir Lobule?
Bleðill
59
Hvað þýðir Alveoli?
Blöðrur
60
Hvað þýðir Lobe?
Blað
61
Hvað þýðir Epithelium?
Þekjuvefur
62
Hvað þýðir nipple?
Geirvarta
63
Hvað þýðir Areola?
Geirvörtuskiki
64
Hvað þýðir Ligament?
Liðbönd
65
Hvað þýðir Lactation?
Mjólkun
66
Hvað þýðir Posterior Pituitary?
Heiladingull
67
Hvað gerir getnaðarvarnapillan við hormónin
Hann viðheldur styrk estrógens og prógesteróni
68
Aukagetnaður
Superfecundation
69
Sirka hvað mörg prósent fer sáðfruma í egg
Innan við 1%
70
Hvað lifa sáðfrumur lengi eftir sáðfall
12-24 kls
71
Hvað lifir egg lengi eftir egglos
24 tíma
72
Fósturvísir
Embryo
73
Legkaka
Placenta
74
Hvað er annað nafn við brjóst
Brjóstkirtill
75
Nýburagula
Neonatal
76
Hvað gerist við kímblöðruna á 5 degi
Hún verður að Kúlulaga frumsafn sem er holt að innan
77
Hvað gerist þegar fruma verður sérhæf
Hún getur ekki snúist til baka
78
Hvað þýðir Menarche?
Fyrstu tíðir
79
Hvað þíðir Menopause?
Tíðahvörf
80
Hvað sendir gulbú frá sér
Estrógen, prógesterón, relaxín, ibhibin
81
Hvað breytist gulbú í þegar það hrörnar
Hvítbú
82
Hvað taka tíðir mikin tíma
5 daga
83
Hvað gerist í eggjastokkunum
Eggbú byrja að þroskast í báðum eggjastokkum
84
Hvaða hormón örva eggbú sem er aðþroskast
Eggbússtýrihormón
85
Blöðrueggbú
Graafian follicle
86
Eggbússtýrihormón
FSH follicle simulating hormone
87
Hvað gerir blöðrueggbú
Leitar upp á yfirborð eggjastokksins og mun opnast út í skinuholið
88
Hvað gerist þegar blöðrueggbú rofnar
Eggið losnar út í skinuholið
89
Seytistig
Secretory phase
90
Blóðþurrð
Ischemia
91
Hvað stendur tímabilið eftir egglos lengi
14 daga
92
Hvað gerist í tímabilinu eftir egglos
Það dregst úr í framleiðslu estrógens og prógesteróns með þeim afleiðingum að legslímið verður að blóðþurrð loks býrjar slímhúðin að deyja og flagna af
93
Afhverju komast ekki fleiri en ein sáðfruma inn í eggið?
Efnaferlið kemur í veg fyrir það
94
Hvað er sérstagt við frumur í kímblöðrum?
Þær eru alhæfar= þær geta orðið að hvernig frumum sem er
95
Hvað gerist við alhæfar frumur?
Þær verða á endanum sérhæfar og sinna margvíslegum sérhæfðum störfum í líkamanum
96
Hvað kallast legslíma
Húðin inní leginu sem þekur vöðvann
97
Hvað kallast leg vöðvi
Vöðvalag legsins
98
Krabbameini í legi er yfirleitt krabbamein í....?
Legslímunni
99
Hvað er bandvefsæxli?
Það góðkynja æxli í vöðvaveggjum legsins sem geta valdið vandræðum stærðar sinnar vegna.
100
Hvað er legsig?
Þegar legið sígur niður
101
Hvað í andskotanum veldur legsigi?
Yfirleitt vegna aldurs
102
Hvað er leghálskrabbamein?
Það er algengur kynsjúkdómur að völdum veiru (HPV)
103
Hve lengi eftir eg glös getur eggið frjógast?
24 tíma
104
Úr hvaða þremur hlutum er eggjaleiðarinn?
Sígill, biða og mjódd
105
Hvað tekur langan tíma fyrir eggið að um eggjaleiðaran inn í legið?
1 vika
106
Hvað gerist ef þungun á sér stað þar inni utan legsins?
Þá getur leiðarinn rofnað og líshættulegar blæðingar átt sér stað
107
Framleiðir líkaminn egg?
Nei, við fæðumst með öll eggin okkar
108
Hvað gera eggbú?
Þau hlúa að eggjunum og þroska þau
109
Hvað er síðasta stig eggbús en en eggvísir verður að eggi og er sleppt lausu?
Blöðru eggbú
110
Afhverju fær maður túrverki þegar eggi er sleppt?
Stundum losnar blóð inn í skinuholið
111
Hvað merkir kvennkyns?
XX
112
Hvað merkir karlkyns?
XY
113
Hvað gerist í líkama konunnar til að fyrirbyggja of mikið erfðarefni?
Líkaminn slekkur á öðrum X litningnum á meðgöngu
114
Hvenær getur maður séð hvort barn sé stelpa eða strákur?
Á sjöundu viku meðgöngu
115
Hvað er PKU?
Sjaldgæfur,arfgengur ágalli
116
Hvað er sigðkornablóðleysi?
Það hefur þróast í fólki við miðbauginn vegna mýrarköldu(malaría)
117
Hvað þýðir ófullkomið ríki?
Þegar báðir foreldrar bera sjúkdóminn án þess að vera veikur
118
Hvað er deirasýki?
Sjúkdómur sem er þannig að maður fær marbletti og það hættir ekki að blæða (þegar blóðið storknar ekki)
119
Gen á X litningi erfist frekar til...?
Sona en dætra
120
Hvaða 2 sjúkdómar erfast frekar til sona en dætra?
Rauð-græn litblinda og dreirasýking
121
Hvaða eiginleikar stjórnast af mörgum genasamsætum?
T.d. Húð, hár, augnlitur...
122
Hvað er fjölgena erfðir?
Þegar sumir eiginleikar stjórnast af mörgum genasamsætum
123
Hvað eykur fjölbreytni viðkomandi eiginleika?
Fjölgena erfðir
124
Hvað er turners-heilkenni?
Þegar kona hefur aðeins 1 kynlitning
125
Hvað gerist ef maður fær turners-heilkenni?
ófrjór,og litlum vexti
126
Hvað er kinefelters-heilkenni?
Þegar karl er með auka X litning
127
Hvað gerist ef maur fær kinefelters-heilkenni?
Ófrjósemi,vægri þroskahömlun og stækkun brjósta
128
Hvað gerist ef kona fæðist með auka X litning?
Hún þroskast ekki eðlilega andlega né líkamlega
129
Hvað veldur hvítblæði?
Philedelphia-litningur
130
Legvatnsástunga
Amniocentesis
131
Hvað er legvatnsástunga
Vökvin er sogaður úr líknabelgnum sem barnið er inn í
132
Hvað er hægt að fá vita í legvatnsástungu
Hvort þú sért með downs syndrom og margt fleira
133
Hvað er fylgjusýnutaka
Lítil sýni eru tekin úr fylgjunni/legkakan
134
Er hægt að gera skurðaðgerð meðan barnið er ennþá inn í maganum
Jebsi pepsi/ já
135
Hvað mörg prósent af DKS sem hefur eitthverjar upplýsingar
Aðeins 10 %
136
Hvað eru genatískar breytingar
Breytingar sem verða í erfðaefnum/DNA sem geta verið í bæði kynfrumum og líkamsfrumum
137
Hvað eru erfðabreytingar
Breytingar í erfðaefnum í sem eiga sér stað í kynfrumum. Þær erfast í allra frumna afkvæmanna
138
Hvað er meðfætt
“þýðir að það er til staðar frá fæðingu. Það getur verið genetísk- og erfðabreyting (sjá annarsvegar Down’s heilkenni og hinsvegar áfengisheilkenni fósturs (fetal alcohol
139
Hvað táknar svipgerð
Genin
140
Hvað eru samsætur
Litningapar
141
Hvað er ófullkomið ríki
Þegar einn eiginleiki sem ríkjir ekki fyllilega yfir öðrum “og ákveðin blöndun á sér stað (t.d. í sigðkornablóðleysi).
”
142
Hvað eru flest skaðleg gen
Víkjandi
