Skurðsár og skurðsárasýkingar Flashcards
Hver eru helstu frávik eða vandamál í skurðsáum sem koma upp eftir skurðaðgerðir?
Blæðingar og sýkingar
Hvað á að gera ef það blæðir frá skurðsári?
- það þarf að fylgjast vel með blæðingu. Ef þörf er á þá skipta um umbúðir, ekki bæta við umbúðum ofan á blóðblautar umbúðir.
Þarf að skipta sterílt á skurðsári fyrstu 48 klst?
Já með hreinu sæfðu vatni eða NaCl ef þarf eftir það er bara sturta eða kranavatn. Best að láta skurðsár samt vera í friði svo lengi sem umbúðir eru ekki gegnblautar fyrstu 48 klst.
Best væri að láta skurðsárið í friði fyrstu 4 sólarhringana
Hverjir eru helstu áhættuþættir fyrir skurðsára sýkingar?
- Aldur
- Sykursýki
- Offita
- Reykingar
- Vannæring
- Ónæmimsbæling
- Aðrar sýkingar
- Dvöl á sjúkrahúsi
- Vökvasöfnun í kviðarholi
- Nýranbilun
- Skert blóðrás
- Gula
- Hár blóðþrýstingur
- Lágur líkamshiti í aðgerð
- Súrefnisþurrð í aðgerð
- Blóðleysi
4 staðreyndir um áhættuþætti skurðsárasýkinga
- Offita þrefaldar áhættuna á skurðsárasýkingum hjá sjúklingum sem fara í hjarta, mænu og móðurlífsaðgerðir
- Í mjaðmaaðgerðum eru 1,5 sinnum meiri líkur á sýkingum hjá 75 ára miðað við 65 ára
- Meiri líkur á sýkingu eftir útskirft hjá sjúklingum með sykursýki, kransæðasjúkdóm, COPD og hjá þeim sem reykja
- Skurðsárasýkingar á meðan dvöl sjúklings tengjast frekar pre operative þáttum (acute aðgerð, sár, öndunarfærasýkingar, blæðingar, sepsis)
Hver eru einkenni skurðsárasýkinga?
- Hiti
- Roði
- Bólga
- Vessi
- Verkur
- Hækkaður líkamshiti
Hvernig á að taka sýni úr sárum
- Hreinsa sárið með venjulegri saline lausn
- Fjarlægja ólifandi vef
- Bíða í 2-5 mín
- Ef sár er þurt, settu pinnan í sterila venjulega saline laust
- Reyndu að ná sýni úr heilbrigðum vef
- Settu pinnan í og nuddaðu í 5 sek
- Ýttu vel inn til að fá vökva úr tissueinum.
- lokið
Hvernig á að taka sýni úr sárum
- Hreinsa sárið með venjulegri saline lausn
- Fjarlægja ólifandi vef
- Bíða í 2-5 mín
- Ef sár er þurt, settu pinnan í sterila venjulega saline laust
- Reyndu að ná sýni úr heilbrigðum vef
- Settu pinnan í og nuddaðu í 5 sek
- Ýttu vel inn til að fá vökva úr tissueinum.
- lokið
Hver er tíðni skurðsárasýkinga?
- Hreinar aðgerðir (liðskipti, brjósta að gerðir 1-2%)
- Hreinar mengaðar aðgerðir (gallblöðru, electívar colorectal 10%)
- Mengaðar aðgerðir (óundirbúnar garnaaðgerðir 15-20%)
- Óhreinar aðgerðir (sprungnir ristilpokar <40%)
Hvernig er meðferð sýkinga í skurðsárum?
- Sýklalyfjagjöf
-Opna skurðsár og hleypa út greftri - Meðhöndla þau opin þannig þau grói frá botni (síðgræðsla)
- Skola með kranavatni/saltvatni og láta liggja í skurðsárum
- Búa um með viðeigandum umbúðum (þörungar/trefjar t.d eða sárasogsmeðferð)
- ## Húðágræðsla, flýtir þegar sár gróa frá botni
Hver er tilgangur umbúða yfir skurðsár?
- Taka við vessa og blóði
- Verja fyrir bakteríum
- Minnka sársauka
- Verja nýja verfi fyrir hnjaski
Hvað er gliðnun skurðsára
Þetta er mjög alvarlegir fylgikvillar, gerist þegar saumar gefa sig (yfirleitt vegna skurðsárasýkinga), skurðsárin ss opnast.
Hvað er dren?
- Oft sett inn eftir skurðaðgerðir til að taka við umfram blóði
- Þau þarf að meðhöndla steríl eins og skurðsár í 48 klst eftir aðgerð
Hvað er gott að fræða sjúkling um eftir aðgerð
- Láta skurðsár vera í 48 klst
- Oftast í lagi að fara í sturtu eftir 48 klst
- ekki ntoa smyrsl á skurðsár
- Halda skurðsárum hreinum og þurrum
- Ekki fikta í skurðsárum og ekki leyfa ættingjum/vinum að snerta
- Skipta um föt daglega
- Nota hrein handklæði
- Skipta reglulega á rúmfötum
- Hafa neglur stuttklipptar og enda skartgripi
- Halda gæludýrum í fjarlægð
Hiti eftir aðgerð gefur strax til kynna skurðsárasýkingu er það ekki?
Nei, Aldrei skurðsárasýking fyrr en eftir ca 5 daga
