Śmierć Flashcards
Dlaczego nie rozmawiamy o śmierci? Rytuały związane ze śmiercią. (24 cards)
Dlaczego boimi się rozmawiać o śmierci?
- Lęk przed tematem i myślami o własnej/bliskich śmierci
- Normy i zasady kulturowe
- Unikanie wspomnień o śmierci kogoś bliskiego
- Poczucie winy - nie chcemy wywoływać dyskomfortu u innych, zwłaszcza starszych
Dlaczego śmierć budzi lęk?
Przed czym budzi lęk?
- nieznanym
- samotnością
- separacją
- bólem
- nicością
- niemożnością dokończenia spraw
- utratą kontroli
- zranieniem bliskich
- lęk religijny
Na czym polega “śmierć odwrócona”?
- Śmierć zostaje wyparta z codziennego życia, nie mówi się o niej
- ludzie nie umierają, a “odchodzą” “opuszczają nas”
- śmierć przestaje być naturalną częścią życia
Czemu rytuały związane ze śmiercią są ważne?
- Intuicyjny sposób na przeprowadzenie przez trudny czas
- Uświadomienie realności śmierci
- Całościowe zaopiekowanie się stratą i żałobą
- Pożegnanie ze zmarłym
- Pokazanie, jak się sobą opiekować
- Oswojenie ze śmiercią
- Uzyskanie wsparcia społecznego
Jakie są etapy żałoby?
- Wstrząs
- Szok/Zaprzeczenie
- Protest
- Dezorganizacja
- Reorganizacja
Czym się charakteryzuje faza wstrząsu (etapy żałoby)?
- może trwać kilka godzin, dni, tygodni
- informacja o śmierci przekracza możliwości poznawcze i powoduje “zatrzymanie się w czasie”, dysocjację, zablokowanie emocji
- ignorowanie/cenzurowanie informacji o śmierci
Czym się charakteryzuje faza szoku/zaprzeczenia (etapy żałoby)?
- trwa do kilku godzin
- intensywna reakcja emocjonalna, smutek, złość, płacz
- zaprzeczanie faktowi śmierci
Czym się charakteryzuje faza protestu (etapy żałoby)?
Jednocześnie dwa rodzaje myśli:
* poczucie winy, co można było zrobić inaczej?
* śmierć jest nieuchronna
Czym się charakteryzuje faza dezorganizacji (etapy żałoby)?
- trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy
- próba życia dalej - ale jak?
- mogą pojawiać się objawy depresyjne, poczucie beznadziei, smutku, braku wizji przyszłości
- mogą pojawiać się intensywne emocje i impulsywne zachowania, wyprowadzka z domu, wyrzucenie wszystkich pamiątek
- osoba może chcieć na siłę ruszyć do przodu lub przeciwnie, zatrzymać się w przeszłości w obawie, że zapomni osobę zmarłą
Czym się charakteryzuje faza reorganizacji (etapy żałoby)?
- trwa 6-12 miesięcy
- następuje powolna organizacja życia i akceptacja
- czasami pojawia się poczucie winy związane z akceptacją śmierci bliskiej osoby
- czasem powrót do poprzednich faz (np. w Święta, w rocznicę śmierci)
Jak rozumiana jest żałoba w koncepcji Bowlbyego?
Przy braku obecności obiektu przywiązania osoba robi wszystko, by ten kontakt odzyskać. Kiedy wysiłki zawodzą, pojawiają się uczucia depresji, smutku, beznadziei. Z czasem jednostka reorganizuje swoje życie, nawiązuje nowe kontakty, uczy się żyć bez obiektu przywiązania.
Jakie są fazy żałoby według koncepcji przywiązania Bowlby’ego?
- Faza oszołomienia lub niedowierzania
- Faza poszukiwania i tęsknoty
- Faza dezorganizacji i desperacji
Na czym polega faza oszołomienia/niedowierzania w żałobie (Bowlby)?
- trwa kilka godzin do tygodnia
- niedowierzanie przeplatane z wybuchami bólu/smutku/złości
Na czym polega faza poszukiwania i tęsknoty w żałobie (Bowlby)?
- trwa od kilku miesięcy do kilku lat
- spazmy - wyładowania emocjonalne
- intensywna tęsknota, poszukiwanie znaczących przedmiotów i miejsc
- impuls dołączenia - pragnienie bycia przy osobie zmarłej (nie musi oznaczać myśli samobójczych, może to być np. wielogodzinne przesiadywanie przy grobie)
- dyspercepcje słuchowe i wzrokowe (widzenie osoby zmarłej w tłumie ludzi)
Na czym polega faza dezorganizacji i desperacji w żałobie (Bowlby)?
- trwa do 3 lat
- poczucie bezsensu, beznadziei, mniej intensywne emocje
- wysokie ryzyko pojawienia się depresji
- akceptacja śmierci
Jakie są wskanźniki patologicznej żałoby?
- Intensywne emocje podczas rozmowy o osobie zmarłej (nawet długi czas po smierci)
- Miejsca, przedmioty przypominające osobę zmarłą intensyfikują przeżywanie żałoby
- Uporczywe trzymanie pamiątek po osobie zmarłej (np. wszystkich jej ubrań w szafie)
- Wyrzucenie wszystkich pamiątek po osobie zmarłej
- Symptomy podobne do tych, które odczuwała osoba zmarła (np. ból w klatce piersiowej, jeśli bliska osoba zmarła na raka piersi)
- Radykalne zmiany w stylu życia (np. odcięcie się od wszystkich znajomych, przedłużające się)
- Uporczywe naśladowanie osoby zmarłej, nawet tych wcześniej nieakceptowanych cech/zachowań
- Intensywny smutek bez wyraźnego powodu w okresach przypominających o osobie zmarłej
- Lęk przed jakąś chorobą
Jakie są warunki uruchomienia naturalnego procesu żałoby?
- Uznanie śmierci osoby bliskiej za fakt
- Rytuał pożegnania, wyznaczający granicę między życiem z osobą i życiem bez niej
- Aktywizacja sieci wsparcia społecznego
Jakie są przeszkody dla procesu żałoby (w kontekście śmierci dziecka)?
- Brak przyzwolenia społecznego na żałobę
- Brak umiejętności zintegrowania pozytywnych i negatywnych doświadczeń życiowych w całość
- Brak wsparcia ze strony instytucji
- Brak przyzwolenia na mówienie o śmierci (strefa milczenia, udawanie, że śmierć nie miała miejsca)
- Reparacyjne strategie radzenia sobie = unikowe strategie, angażowanie się w czynności zastępcze, by nie myśleć o śmierci
- Pobyt w szpitalu
- Lęk
Zasady Five Vs wg McCoyd
Zasady pomocy osobą doświadczającym straty perinatalnej
Validating (uznanie): uznanie faktu śmierci dziecka, pozwolenie rodzicom na żałobę
Valuing (docenienie): docenienie przez rodziców, że dziecko było dla nich wartością
Veryfying (potwierdzenie i uznanie): uprawomocnienie, że dziecko było; pomoc w gromadzeniu pamiątek (memory box, test ciążowy, opaska ze szpitala, zdjęcia USG)
Ventilating (wentylowanie emocji): pozwolenie rodzicom na trudne emocje i bezpieczne przeprowadzenie ich przez nie
Being Visionary (przewidywanie): przygotowanie rodziców na możliwe sytuacje, w których pojawią się nagłe i trudne emocje dot. śmierci dziecka
Jakie są rodzaje strat perinatalnych?
- Poronienie: wydalenie/wydobycie z ciała matki płodu, który nie daje oznak życia, przed 22 tyg. ciąży
- Przedwczesny poród: granica między poronieniem a przedwczesnym porodem jest umowna, wg WHO następuje między 22 a 37 tyg. ciąży
- Zgon wewnątrzmaciczny i martwy poród: poród dziecka, gdy do śmierci doszło po 22 tyg. ciąży; poród następuje w przewidywanym terminie; fizycznie nie różni się niczym od porodu żywego dziecka
Czym są wady letalne?
Wrodzone wady płodu/niemowlęcia, które powodują śmierć wewnątrzmaciczną lub zaraz po urodzeniu bez względu na wprowadzone leczenie. Najczęściej wady chromosomowe lub w układach/narządach (mózg, nerki, serce, kości)
Opisz zespół Edwardsa
Zespół Edwardsa = trisomia 18
* śmierć kilka dni/tydzień po narodzinach
* niektóre cechy charakterystyczne wyglądu: niska masa przy urodzeniu, mała broda, wysunięta potylica, trójkątna główna, szeroko rozstawione oczy, pięść zaciśnięta z nieprawidłowo ustawionymi palcami
* wady: serca, nerek, układu oddechowego, pokarmowego, kostnego i innych narządów wewnętrznych
Opisz zespół Pataua
Zespół Pataua = trisomia 13
* najcięższa i najrzadsza postać trisomii
* niektóre charakterystyczne cechy wyglądu: mała głowa, brak gałek ocznych, oczy blisko osadzone, rozszczep wargi, zniekształcenie/brak nosa
* wady: serca, układu oddechowego, twarzy
Jak się nazywa niepełny podział na prawą i lewą półkulę mózgu u płodu?
Wada letalna
Holoproscenfalia
