TH 7 : Het ademhalingsstelsel

Question 1

Welk gas is er nodig voor het verbrandingsproces in de cel?

Answer 1

zuurstofgas

Question 2

Welke stof wordt hiermee tijdens de celademhaling verbrand?

Answer 2

glucose

Question 3

Welke gassen komen vrij bij dat proces?

Answer 3

koolstofdioxide en waterdamp

Question 4

Welk orgaan zorgt voor de opname en afgifte van de gassen in en uit het lichaam?

Answer 4

longen

Question 5

Tekening 1: Noteer de nummers van de ademhalingsorganen bij de onderzoeksvragen.

Answer 5

1,3,5,2,4

Question 6

Welke rol speelt het ademhalingsstelsel voor de cel? (Groene kader)

Answer 6

Het ademhalingsstelsel zorgt voor de opname en afgifte van gassen in en uit de longen.
Zuurstofgas O2 is nodig voor de verbranding van glucose bij de celademhaling.
Koolstofdioxide CO2 en waterdamp H2O zijn eindproducten van de celademhaling.

Question 7

Waarom versnel je met een blaasbalg het verbrandingsproces in een bbq?

Answer 7

Door te blazen krijg je extra toevoer van zuurstofgas

Question 8

Welke maatregel moet je altijd nemen bij brand?

Answer 8

Alle ramen sluiten

Question 9

Tekening 2:
Wat gebeurt er met het theelichtje en het water en waarom?

Answer 9

Het kaarsje dooft en het water komt omhoog in de bokaal. De kaars dooft wanneer het zuurstofgas is opgebruikt. Als de opgewarmde lucht in de bokaal weer afkoelt, krimpt die en wordt het water aangezogen.

Question 10

Onderzoeksvraag. Hoe verschillen in- en uitgeademde lucht wat betreft de temperatuur?
Beweeg je hand door de lucht die je inademt, en adem ook uit op je hand.

Answer 10

Uitgeademde lucht is warmer dan ingeademde lucht.

Question 11

Onderzoeksvraag. Hoe verschillen in- en uitgeademde lucht wat betreft de hoeveelheid waterdamp? H2O?
Neem een glazen beker met deksel en rietje. Beweeg de geopende beker door de lucht die je inademt. Sluit de beker en adem via het rietje uit de beker.

Answer 11

De glazen beker met ingeademde lucht blijft helder.
De glazen beker met uitgeademde lucht dampt aan.
Uitgeademde lucht bevat meer waterdamp dan ingeademde lucht.

Question 12

Welk gas is het meest aanwezig in zowel in- als uitgeademde lucht?

Answer 12

stikstofgas

Question 13

Blijft er stikstofgas achter in het lichaam?

Answer 13

nee

Question 14

Hoeveel procent van het ingeademde zuurstofgas blijft er achter in het lichaam?

Answer 14

4%

Question 15

Hoeveel procent koolstofdioxide zit er meer in uitgeademde dan in ingeademde lucht?

Answer 15

3,97%

Question 16

Waar komen de extra koolstofdioxide en waterdamp in uitgeademde lucht vandaan?

Answer 16

uit het lichaam

Question 17

Bij welk verbrandingsproces in het lichaam spelen die gassen een belangrijke rol?

Answer 17

de celademhaling

Question 18

Welke verschillen zijn er in de samenstelling van in- en uitgeademde lucht? (Groene kader)

Answer 18

Lucht is een mengsel van verschillende gassen. Lucht bestaat vooral uit stikstofgas en zuurstofgas en kleine hoeveelheden waterdamp, koolstofdioxide en andere gassen.
Ingeademde lucht bevat meer zuurstofgas dan uitgeademde lucht.
Uitgeademde lucht bevat meer koolstofdioxide en waterdamp dan ingeademde lucht. Bovendien is uitgeademde lucht ook warmer dan ingeademde lucht.

Question 19

Wat betekent ademfrequentie?

Answer 19

het aantal adembewegingen per minuut

Question 20

Hoe beïnvloedt de leeftijd de ademfrequentie?

Answer 20

Hoe ouder je bent, hoe lager je ademfrequentie.

Question 21

Hoe beïnvloedt de activiteit de ademfrequentie?

Answer 21

Hoe actiever je bent, hoe hoger je ademfrequentie.

Question 22

Welke factoren bepalen het ademvolume?

Answer 22

leeftijd, geslacht, conditie en lengte

Question 23

Welke factoren bepalen hoeveel zuurstofgas je nodig hebt? Groene kader

Answer 23

De ademfrequentie is het aantal adembewegingen per minuut. Eén adembeweging is één in- en uitademing samen.
Het ademvolume is de hoeveelheid lucht die je in- en uitademt per adembeweging. Het maximale ademvolume is wat je na diep inademen weer kunt uitademen.
De ademfrequentie en het ademvolume bepalen hoeveel zuurstofgas er in het lichaam binnenkomt. Ze zijn veranderlijk en worden onder andere beïnvloed door leeftijd, geslacht en lengte, maar ook door de activiteit en de algemene conditie.

Question 24

Tekening 3. Vul aan.

Answer 24

1. wervelkolom
2. borstbeen
3. ribben
4. tussenribspieren
   tekening links: inademen
   tekening rechts: uitademen

Question 25

Tekening 4. Vul aan.

Answer 25

1. luchtpijp 2. borstkas 3. longen 4. middenrif tekening links: inademen tekening rechts: uitademen

Question 26

Wat gebeurt er met de longen door de adembewegingen? (Groene kader)

Answer 26

De borstholte kan groter of kleiner worden dankzij borst- en buikademhaling. Bij borstademhaling bewegen de ribben, bij buikademhaling beweegt het middenrif. De longen volgen passief de bewegingen van de borstkas, omdat ze met elkaar verbonden zijn via het longvlies - pleuravocht - borstvlies. Bij inademen gaan de tussenribspieren en het middenrif samentrekken. Hierdoor wordt de borstkas breder en langer, worden de longen groter en wordt er lucht ingezogen. Bij uitademen gaan de tussenribspieren en het middenrif ontspannen. Hierdoor wordt de borstkas smaller en korter, worden de longen kleiner en wordt de lucht eruit geduwd.

Question 27

Hoe kan het dat de longen uitzetten en inkrimpen en toch geen spieren bevatten?

Answer 27

Hiervoor zijn de longen bedekt met een longvlies. Ook de borstholte is bedekt met een borstvlies. Tussen beide vliezen zit een vloeistof, het pleuravocht. Het pleuravocht houdt long- en borstvlies samen en maakt een schuivende beweging mogelijk.

Question 28

Oefening. Geef me de juiste samenstelling van ingeademde lucht.

Answer 28

20% zuurstofgas, 0,03% koolstofdioxide, 78% stikstofgas

Question 29

Welk gas is er nodig voor de verbranding van glucose?

Answer 29

zuurstofgas

Question 30

Hoe krijg je zuurstofgas in je lichaam?

Answer 30

door in te ademen

Question 31

Welke gassen ontstaan bij die stofomzetting in de cel?

Answer 31

koolstofdioxide, waterdamp

Question 32

Hoe raakt je lichaam die gassen kwijt?

Answer 32

via uit te ademen

Question 33

Bij welke activiteit is de ademfrequentie het hoogst? lezen - gamen - volleybal

Answer 33

volleybal

Question 34

Tekening 5. Vul in

Answer 34

A C D B B D C A

Question 35

Wat gebeurt er bij het inademen door middel van de buikademhaling?

Answer 35

samentrekking middenrif - grotere longen - er stroomt lucht door de longen

Question 36

Tekening 6. Vul aan.

Answer 36

1. wervelkolom 2. borstbeen 3. ribben 4. tussenribspieren 5. longvlies 6. pleuravocht 7. borstvlies 8. luchtpijp 9. longen 10. middenrif links boven tweede tekening: inademen links onder: inademen rechtse tekening: links: inademen

Question 37

Tekening 7. Vul aan.

Answer 37

1. neusholte 2. mondholte 3. keelholte 4. luchtpijp 5. luchtpijptakken 6. longtakken 7. rechterlong 8. linkerlong 9. middenrif

Question 38

Welke weg legt de lucht af in het ademhalingsstelsel?

Answer 38

De weg die de lucht aflegt: neus- of mondholte - keelholte - luchtpijp - luchtpijptakken - longtakken - longen - en via de omgekeerde weg terug naar de neus- of mondholte. De tussenribspieren en het middenrif maken ook deel uit van het ademhalingsstelsel. Die spieren zorgen ervoor dat lucht in of uit de longen gaat.

Question 39

Tekening 8. Vul aan

Answer 39

1. neusschelpen 2. trilharen 3. slijmvlies 4. slijmproductie 5. warmteafgifte 6. bloedvaatjes

Question 40

Langs welke uitstulpingen van de neusholte stroomt de lucht?

Answer 40

neusschelpen

Question 41

Waarmee zijn de neusschelpen bedekt?

Answer 41

slijmvlies en trilharen

Question 42

Waar komt het bloed bij een bloedneus vandaan?

Answer 42

bloedvaatjes

Question 43

Wat gebeurt er met de lucht in de neus-, mond- en keelholte? (Groene kader)

Answer 43

Via de neus ademen is beter dan via de mond. De neusschelpen zijn sterk doorbloed en bedekt met trilharen en slijmvlies. Hierdoor wordt de lucht beter verwarmd, gezuiverd en bevochtigd. In de keelholte zorgen de huig en het strotklepje ervoor dat de lucht in de luchtpijp komt.

Question 44

Wat voel je onderaan je hals?

Answer 44

harde ribbeltjes

Question 45

Tekening 9. Vul aan. Wat is bij de onderste tekening de buik- en de rugzijde?

Answer 45

1. trilharen 2. luchtpijp 3. slokdarm 4. kraakbeenringen rugzijde: links buikzijde: rechts

Question 46

Hoe komt het dat de luchtpijp mooi rond opengehouden wordt en de slokdarm niet?

Answer 46

De luchtpijp bevat kraakbeenringen en de slokdarm niet.

Question 47

Waarom moet de luchtpijp altijd opengehouden worden en de slokdarm niet?

Answer 47

Je ademt altijd, je eet niet voortdurend

Question 48

Wat is de functie van de trilharen en het slijmvlies aan de binnenkant van de luchtpijp?

Answer 48

De lucht verder bevochtigen en zuiveren

Question 49

Waarom is de linkerlong kleiner dan de rechterlong?

Answer 49

Door de ligging van het hart, die links meer plaats inneemt

Question 50

Wat gebeurt er als je een stukje long opblaast?

Answer 50

inademen

Question 51

Hoe komt het dat een stukje long in water blijft drijven?

Answer 51

Er zit nog restlucht in de longblaasjes

Question 52

Tekening 10. Vul aan.

Answer 52

1. rechterlong 2. linkerlong 3. longvlies 4. strottenhoofd 5. kraakbeenring 6. luchtpijp 7. luchtpijptakken 8. longtakken 9. longtakjes 10. longblaasjes

Question 53

Wat gebeurt er met de lucht in de luchtpijp en de longen? (Groene kader)

Answer 53

Luchtpijp en luchtpijptakken vormen de verbinding tussen de keelholte en de longen. Hier wordt de lucht verder bevochtigd en gezuiverd dankzij slijmvlies en trilharen. Open kraakbeenringen zorgen ervoor dat de lucht vlot in en uit de luchtpijp kan bewegen. In de longen splitsen de luchtpijptakken zich verder in longtakken en longtakjes. De longtakjes eindigen in een tros met longblaasjes. De longblaasjes blijven voortdurend openstaan door de aanwezige restlucht.

Question 54

Tekening 11. Vul aan

Answer 54

1. bloedtoevoer 2. bloedafvoer 3. longblaasje 4. haarvat 5. wand van longblaasje en haarvat

Question 55

Hoe groot is het totale longoppervlak, de oppervlakte van alle longblaasjes samen?

Answer 55

100 vierkante meter

Question 56

Waarom is er zo'n groot longoppervlak nodig?

Answer 56

Er is dan veel kans op gasuitwisseling

Question 57

Welke gassen worden vanuit het bloed afgegeven aan de longlucht?

Answer 57

koolstofdioxide en waterdamp

Question 58

Welk gas wordt vanuit de longlucht opgenomen in het bloed?

Answer 58

Zuurstofgas

Question 59

In de longblaasjes is de gasuitwisseling een... In de cellen is er bij celademhaling een...

Answer 59

stofuitwisseling - stofomzetting

Question 60

Wat gebeurt er met de lucht in de longblaasjes? (Groene kader)

Answer 60

In de longblaasjes gebeurt er een gasuitwisseling met de omringende bloedvaatjes. De talrijke longblaasjes zorgen voor een groot contactoppervlak tussen longlucht en bloed. De wanden zijn hier zo dun dat er een stofwisseling van gassen kan plaatsvinden. De gassen veranderen hierbij niet van samenstelling, dus is er geen stofomzetting. Koolstofdioxide CO2 en waterdamp H2O worden vanuit het bloed afgegeven aan de longlucht. Zuurstofgas O2 wordt vanuit de longlucht opgenomen in het bloed.

Question 61

Tekening 12. Vul aan. In welke tekening is de stand van de twee kleppen getekend bij inademing? In welke tekening is de stand van de twee kleppen getekend bij het slikken?

Answer 61

1. luchtpijp 2. slokdarm A B

Question 62

Geef drie voorbeelden van neusademhaling in vergelijking met mondademhaling.

Answer 62

De lucht wordt beter verwarmd, bevochtigd en gezuiverd.

Question 63

Juist of fout? 1. De longen zijn omgeven door het longvlies 2. De linkerlong is groter dan de rechterlong. 3. De huig en de strotklep zijn open tijdens het slikken 4. De luchtpijp vertakt zich in twee luchtpijptakken 5. De weg die de lucht aflegt via de neus is langer dan via de mond. Ze wordt hierdoor beter gezuiverd. 6. Via de mondholte, neusholte en keelholte komt de lucht in de slokdarm terecht. 7. De lucht wordt bij het inademen via de mond meer verwarmd dan bij het inademen via de neus.

Answer 63

1.juist 2. fout - kleiner 3. fout - gesloten 4. juist 5. juist 6. fout - luchtpijp 7. fout - minder verwarmd

Question 64

Geef me de weg die de uitgeademde lucht aflegt.

Answer 64

longblaasjes, longtakjes, longtakken, luchtpijptakken, luchtpijp naar keelholte

Question 65

Tekening 13. Vul aan.

Answer 65

1. bloedvaatje 2. longlucht 3. gasuitwisseling 4. longblaasje 5. richting bloedstroom 6. zuurstofgas 7. koolstofdioxide 8. waterdamp

Question 66

Wat is het verschil bij hikken of bij niezen?

Answer 66

Bij hoesten of niezen trekken je buikspieren samen om de druk op je middenrif te vergroten. Je ademt uit. Je longblaasjes krimpen in. Bij hikken trekt je middenrif kort maar krachtig samen. Bij hikken adem je in.

Question 67

Hoe is het ademhalingsstelsel bij andere gewervelde dieren aangepast? (Groene kader)

Answer 67

Het ademhalingsstelsel van dieren is aangepast aan hun leefomgeving en voortbeweging. Gewervelde dieren kunnen ademen via kieuwen, de huid en/of de longen.

Question 68

Tekening 14. Vul aan.

Answer 68

1. zoogdieren 2. vissen 3. amfibieën 4. vogels 5. reptielen

Question 69

Geef me de leefomgeving en het ademhalingsorgaan van volgende dieren: 1. vissen 2. amfibieën 3. reptielen 4. vogels 5. zoogdieren

Answer 69

1. water - kieuwen 2. water, land - kiewen, huid, longen 3. water, land - longen 4. land, lucht - longen, luchtzakken 5. land - longen

Question 70

Wat is de stof in sigaretten die een krachtig zenuwgif is?

Answer 70

nicotine

Question 71

Kankerverwekkende stof in sigaretten die de longen zwart en de tanden geel maakt.

Answer 71

tabaksteer

Question 72

Giftig gas dat vrijkomt bij de onvolledige verbranding van tabak in sigaretten.

Answer 72

koolstofmonoxide

Question 73

Roken is geen keuze, het is een...

Answer 73

verslaving

Question 74

Roken leidt tot een snellere huidveroudering met vorming van

Answer 74

rimpels

Question 75

Orgaan waar de nicotine in acht seconden geraakt en er even verslavend is als de drug heroïne

Answer 75

hersenen

Question 76

Hoeveel Belgische kinderen en jongeren (-18) beginnen dagelijks met roken?

Answer 76

honderd

Question 77

Wat is een gezonde levensstijl voor onze longen? (Groene kader)

Answer 77

Zowel actief als passief roken is ongezond en ook luchtvervuiling is slecht voor onze longen. Zorg daarom voor voldoende verluchting. Verzorg neus-, keel- en longinfecties.