Th 8 : Het Uitscheidingstelsel

Question 1

Via welke organen verlaten de overtollige en/of schadelijke gassen het lichaam?

Answer 1

De longen

Question 2

Via welke twee organen verlaten de overtollige en/of schadelijke vloeistoffen het lichaam?

Answer 2

Nieren en huid

Question 3

Via welke twee organen verlaten de overtollige en/of schadelijke vaste stoffen het lichaam

Answer 3

Nieren en huid

Question 4

Noteer drie onderzoeksvragen met de aangeduide organen en een kernwoord. (tekening 1)

Answer 4

1. Wat is de ligging van de nieren?
2. Wat is het verschil tussen de urineleiders en de urinebuis?
3. Wat is de functie van de urineblaas?

Question 5

Wat is de reactie, het uitscheidingsorgaan en het uitscheidingsproduct?
Je drinkt ‘s morgens twee grote glazen melk

Answer 5

Reactie: je moet plassen
Uitscheidingsorgaan: nieren
Uitscheidingsproduct: urine

Question 6

Wat is de reactie, het uitscheidingsorgaan en het uitscheidingsproduct?
Het is veel te warm door de zon in de klas.

Answer 6

Reactie: je transpireert
Uitscheidingsorgaan: huid
Uitscheidingsproduct: zweet

Question 7

Wat is de reactie, het uitscheidingsorgaan en het uitscheidingsproduct?
Je loopt de trap op naar de tweede verdieping.

Answer 7

Reactie: je ademt sneller
Uitscheidingsorgaan: longen
Uitscheidingsproduct: koolstofdioxide en waterdamp

Question 8

Welke rol speelt het uitscheidingsstelsel voor de cel?
(groene kader)

Answer 8

Het uitscheidingsstelsel zorgt voor de uitscheiding (excretie) van stoffen die schadelijke en/of overtollig zijn voor je lichaam. Die stoffen zijn eindproducten van de cellen.
De uitscheidingsorganen van het lichaam zijn de longen, de huid en de nieren. De uitscheidingsproducten die ze vormen, zijn koolstofdioxide en waterdamp, zweet en urine.

Question 9

Oefening: geef me drie uitscheidingsproducten van het lichaam

Answer 9

urine, zweet en koolstofdioxide

Question 10

Oefening: tekening 2

Answer 10

1. uitscheidingsorgaan: longen
   uitscheidingsproducten: waterdamp en koolstofdioxide
2. Uitscheidingsorgaan: huid
   uitscheidingsproducten: zweet
3. uitscheidingsorgaan: nieren
   uitscheidingsproducten: urine

Question 11

Oefening: tekening 3
Bekijk de gevaarssymbolen op het etiket van ammoniak

Answer 11

1. Corrosieve (bijtende) stoffen
2. Schadelijke stoffen
3. Stoffen die schadelijk zijn voor het milieu

Question 12

Wat is het hoofdbestanddeel van urine?

Answer 12

Water

Question 13

Welke stoffen komen procentueel meer voor in urine dan in bloed?

Answer 13

minerale zouten, ureum, urinezuur en ammoniak

Question 14

Waarom vind je in urine geen eiwitten, vetten en glucose terug?

Answer 14

Dat zijn nuttige voedingsstoffen voor het lichaam

Question 15

Wat is de samenstelling van urine? (Groene kader)

Answer 15

Urine is een mengsel van water en eindproducten van de cellen. Die stoffen zijn schadelijk en/of overtollig voor je lichaam.
Naast water is ureum één van de hoofdbestanddelen van urine. Urine bevat ook resten van medicijnen, hormonen, vitamines en kleurstoffen.

Question 16

Welke weg legt urine af in het uitscheidingsstelsel? Tekening 4

Answer 16

1. linkernier
2. rechternier
3. urineleiders
4. urineblaas
5. urinebuis

Question 17

Welke weg legt urine af in het uitscheidingsstelsel? (Groene kader)

Answer 17

De weg die urine aflegt: nieren - urineleiders - urineblaas - urinebuis

Question 18

Hoe maken de nieren urine? Tekening 5

Answer 18

1. de nierslagaders
2. de nieraders

Question 19

Uit hoeveel delen bestaat een nier?

Answer 19

De nierschors, niermerg en nierbekken

Question 20

Tekening 6

Answer 20

1. urineleider
2. nierbekken
   3.nierslagader en -ader
3. nierschors
4. urineleider
5. nierbekken
6. niermerg

Question 21

Tekening 7

Answer 21

1. nierslagaders
2. nieraders
3. nierschors
4. niermerg
5. nierbekken
6. urineleider
7. nierlichaampje
8. verzamelbuis
9. naar nierbekken
10. nierschors
11. niermerg

Question 22

Hoe maken de nieren urine? (Groene kader)

Answer 22

De nieren zuiveren bloed uit de nierslagaders. Het gezuiverde bloed verzamelt in de nieraders.
De urinevorming verloopt als volgt: nierschors (met nierlichaampjes) - niermerg - nierbekken.
In de nierschors filteren talrijke nierlichaampjes dagelijks zo’n 1500l bloed.
In het niermerg worden nuttige stoffen en een hoeveelheid water heropgenomen in het bloed.
In het nierbekken wordt de 1,5 l urine die je dagelijks aanmaakt opgevangen en afgevoerd.

Question 23

Hoe wordt urine afgevoerd? Tekening 8

Answer 23

1. nieren
2. urineleider
3. urineblaas
4. urinebuis
5. man
6. vrouw

Question 24

Bij welk geslacht is de urinebuis het langst?

Answer 24

de man

Question 25

Wat zijn de drie verschillen tussen de urineleider en de urinebuis?

Answer 25

urineleider: aantal 2, langer, verbindt nieren met urineblaas urinebuis: aantal 1, korter, verbindt de urineblaas met de buitenwereld

Question 26

Welke functie heeft de urineblaas gemeenschappelijk met het nierbekken in de nieren?

Answer 26

het opvangen van de urine

Question 27

Hoe wordt urine afgevoerd? (Groene kader)

Answer 27

In de nieren wordt de urine afgevoerd vanuit het nierbekken naar de urineleiders. De urine stroomt via de urineleiders in de urineblaas, die ze tijdelijk opslaat. De urinebuis voert de urine af naar buiten. Ze varieert in lengte bij man en vrouw.

Question 28

Welke stoffen zijn schadelijk voor het lichaam?

Answer 28

ureum, urinezuur en ammoniak

Question 29

Tekening 9. 1.Welke organen zijn bruin gekleurd? 2. In welk orgaan is de urine geel gekleurd? 3. Wie zal het snelst de drang tot plassen voelen? man of vrouw? Verklaar? 4. Is de doorsnede van de man/vrouw getekend in zij- of in vooraanzicht?

Answer 29

1. nieren 2. urineblaas 3. man - de urineblaas is hier meer gevuld 4. zijaanzicht

Question 30

Dagelijks stroomt er 1500 l bloed door de nieren. Een volwassen persoon heeft +/- 5 à 6 l bloed in zijn lichaam. Bereken hoeveel keer per dag het bloed door de nieren stroomt bij iemand met 6 l bloed

Answer 30

Aantal = 1500 l : 6 l = 250

Question 31

Benoem de drie grote delen van de nier. Tekening 10

Answer 31

1. nierschors 2. niermerg 3. nierbekken 4. urineleider

Question 32

Tekening 11. Rangschik de stappen van de urineproductie tot de urine het lichaam verlaat. Noteer de letter van het orgaan op de tekening.

Answer 32

c,d,e,f,g,h,b,a 1,5,4,2,3

Question 33

Vul in. a. voert de urine af uit het lichaam b. voeren de urine af naar de urineblaas c. functie van de nierlichaampjes d. uitscheidingsproduct die de nieren verlaat e. eerste verzamelplaats van urine f. tweede tijdelijke verzamelplaats van urine

Answer 33

a. urinebuis b. urineleiders c. bloed zuiveren d. urine e. nierbekken f. urineblaas

Question 34

Hoe is het uitscheidingsstelsel bij andere gewervelde dieren aangepast? Tekening 12

Answer 34

1. reptiel 2. cloaca 3. vogel 4. cloaca 5. hond 6. vis

Question 35

Tekening 12 1. blauw 2. rood 3. roze 4. groen 5. geel

Answer 35

1. ademhalingsstelsel 2. transportstelsel 3. voortplantingstelsel 4. spijsverteringsstelsel 5. uitscheidingstelsel

Question 36

Hoeveel lichaamsopeningen heeft de vrouwelijke hond ter hoogte van de staart?

Answer 36

2

Question 37

Welke stelsels monden bij de hond samen uit één opening?

Answer 37

Voortplantingsstelsel en uitscheidingsstelsel

Question 38

Bij welk geslacht van de mens monden die twee stelsels ook samen uit?

Answer 38

man

Question 39

Hoeveel lichaamsopeningen heeft de vrouwelijke vogel ter hoogte van de staart?

Answer 39

1

Question 40

Welke stelsels monden bij de vogel samen uit in één opening?

Answer 40

spijsverteringsstelsel, voortplantingsstelsel, uitscheidingsstelsel

Question 41

Hoeveel lichaamsopeningen heeft de vrouwelijke vis ter hoogte van de aarsvin?

Answer 41

3

Question 42

Monden het spijsverteringsstelsel-, voortplanting-, en uitscheidingsstelsel bij de vis elk apart uit?

Answer 42

Ja

Question 43

Bij welk geslacht van de mens monden die drie stelsels ook apart uit?

Answer 43

de vrouw

Question 44

Hoeveel lichaamsopeningen heeft het vrouwelijke reptiel ter hoogte van de staart?

Answer 44

1

Question 45

Hoe heet de gemeenschappelijke lichaamsopening bij vogels en reptielen?

Answer 45

cloaca

Question 46

Hoe is het uitscheidingsstelsel bij andere gewervelde dieren aangepast? (Groene kader)

Answer 46

Niet alle gewervelde dieren hebben een aparte uitscheidingsopening. Een cloaca is een gecombineerde lichaamsopening waarin drie stelsels samen uitmonden (uitscheidingsstelsel, voortplantingsstelsel en spijsverteringsstelsel). Vogels, reptielen en amfibieën hebben een cloaca.

Question 47

Bekijk tekening 13. Waar monden de stelsels bij een kikker uit en welke functie?

Answer 47

In 1 lichaamsopening en deze dient voor urine uit te scheiden, zich voort te planten en uitwerpselen te verwijderen.

Question 48

Bekijk tekening 13. Wat is de naam van deze gemeenschappelijke lichaamsopening?

Answer 48

cloaca

Question 49

Wat is een gezonde levensstijl voor onze nieren? Geef me de cijfers. 1. je plas langdurig of regelmatig ophouden 2. meer sporten, wat voor een betere bloedcirculatie zorgt. 3. veel zoutrijk voedsel eten (chips, pizza,...) 4. roken, wat extra gifstoffen in het bloed veroorzaakt 5. veel energiedrankjes en alcohol drinken 6. voldoende groente en fruit eten 7. overmatig geneesmiddelen gebruiken 8. meer drinken als je urine meer gekleurd is en sterker ruikt 9. elke dag 1,5l water drinken bovenop de drank bij de maaltijden

Answer 49

2,6,8,9

Question 50

Mensen kunnen via nierdialyse hun bloed laten zuiveren. Dat gebeurt vaak in afwachting van een niertransplantatie. Zie tekening 14 en leg uit hoe de nierdialyse werkt.

Answer 50

1. het bloed wordt afgetapt van de patiënt 2. het bloed wordt gezuiverd in de kunstnier 3. het gezuiverde bloed wordt weer aan de patiënt gegeven

Question 51

Wat is een gezonde leefwijze voor onze nieren? (Groene kader)

Answer 51

Nieren houd je gezond door voldoende te drinken (1,5l per dag) en gezond te eten. Tijdig gaan plassen en een correcte veeghygiëne voorkomen blaasontstekingen. Nierdialyse is een behandeling die nodig is wanneer je nieren zelf niet meer in staat zijn om je bloed goed te filteren. Zo'n behandeling gebeurt meestal in het ziekenhuis.