uned 1.2 Flashcards
(46 cards)
Sut mae’r ty’r arglwyddi’n demorataidd a cynrychiadol?
cyn wleidyddion, actorion, arweinwyr undebau llafur a phobl busnes yn arglwyddi
cynrychiolaeth blaid llafur wedi cynyddu cyfannu at gwyrio’r cydbwysedd
nid oes gymaint o bwer gan y chwipiaid- mwy democrataidd a mwy o rhyddid gan yr aelodau i bleidleisio’n rhydd
Beth yw presenoldeb y ty’r arglwyddi?
presenoldeb isel
dim ond 1/3 o’r croes feincwyr sy’n mynychu mwy na 1/3 o’r cyfarfodydd
778 aelod ond ddim ond lle i 230 sydd
yn aml, mae arglwyddi yn prif ysgolheigion yn y maes penodol- mae nhw yn ysgrifennu llyfrau c erthyglau ar yr achos
tueddol i fynychu sesiynau a thrafodaethau ar fesurau sydd i ymwneud gyda’i arbenigedd
eng o arglwyddi adnabyddus?
arglwydd ellis-thomas yn arweinwydd plaid cymru
Iarl Peel- cyn arglwydd etifeddol
beth sy’n digwydd os mae arglwydd yn camymddwyn?
arglwydd lester wedi ymddiswyddo yn Ionawr 2020= gwaharddiad o’r blaid democratiaid rhyddfrydol am gyhuddiadau o aflonyddwch rhywiol 12 mlynedd yn ol
nid ydynt yn colli ei teitlau
llefarydd y ty arglwyddi
McFall
di duedd ond mae rol llai na llefarydd y TC- dim terfyn ar hyd trafodaethau yn y TA- llai o wrthdaro felly llai o bwysau ar y llefarydd
Swyddogaeth arglwyddi- ystyried ac adolygu mesurau o’r TC
derbyn, gwrthod neu gynnig gwelliannau i fesurau’r llywodraeth
yn aml ni fydd y TC yn pasio mesur os maent yn meddwl bydd yn cae ei wrthod gan y TA- gwaith bwysig
2023-24 - 43 wedi cael ei wrthod
gall defnyddio y deddf seneddol 1949 i orfodi basio mesur
Swyddogaeth arglwyddi- cynnig deddfwriaeth
McFall
di duedd ond mae rol llai na llefarydd y TC- dim terfyn ar hyd trafodaethau yn y TA- llai o wrthdaro felly llai o bwysau ar y llefarydd
Swyddogaeth arglwyddi- pwyllgorau dethol
cynnwys pwyllgorau ad-hoc i edrych i fewn i faterion penodol e.e pwyllgorau ar ymchwil celloedd stem.
maent gyda arbenigedd yn y maes- llefaryd y DR yw cyn brif athro- gweithio yn maes addysg
Swyddogaeth arglwyddi- archwilio deddfwriaethau ewropeiaidd
ganddynt pwyllgor dethol ar yr UE- cynnwys 6 is bwyllgor sy’n cynnwys materion ariannol a materion cartref
tua 70 arglwyddi yn rhan
o blaid diwygio’r ty’r arglwyddi?
ddim wedi gorffen diwygio er bod arglwyddi etifedol wei gwaredu- aelodau presennol dal gya pwer i wrthwynebu llywodraeth canol-chwith ei natur
dal 90 arglwydd etifedol yn parhau. pan mae un yn marw maeny yn dewis o blith y 650 oedd wedi colli eu sedi yn 1999- annemocrataidd
nid yw’r system presennol o apwyntio unrhyw well nag etifeddi gan bod y P.W yn apwyntio
dylai’r ail dy adlewyrchu prydain fodern- dim digon o gynrychiolaeth i leiafrifoedd
dylai’r ail siambr fod yn etholedig neu’rn rhannol etholedig
rhesymau yn erbyn diwygio’r TA?
cynnig cyfle i archwilio gwaith y llywodraeth- mae mwyafrif o aelodau nawr yn arglwyddi am oes ac wedi cael ei apwyntio am cael arbenigedd
amrywiaeth o aelodau yn golygu bod gan amlaf rhywun ag arbenigedd ym mhob pwnc
wedi dangos annibynniaeth a wneud gwaith da yn y degaw dwethaf- nifer yn hapus mynd yn erbyn y chwip a peidleisio gyda’r groes feincwyr
manteision ac anfanteision system unicameral
manteision: haws i ddeddfu
mwy cyflym
effeithiol
anfanteision: haen llai o graffu
llai o bobl i graffu a sicrhau atebolrwydd
llai o gyfle i ddal llywodraeth yn atebol
Strwythur y senedd cymru ar hyn o bryd
llywydd yw Elin Jones
llafur- 30 sedd
dr- 1
ceidwadwyr- 16
plaid cymru- 12
annibynnol- 1
sut mae pwerau’r senedd cymru wedi cynyddu?
deddf llywodraeth 1998- creu cynlluniad cenedlaethol cyntaf cymru gyda corff deddfwriaethol ac adran weithredol
2006 deddf llywodraethol cymru- cymhwysedd deddfwriaethol i’r cynlluniad mewn 20 maes- rhaid gofyn dal i san steffan i basio deddfau
refferendwm 2011- dim angen gofyn i san steffan i basio deddf
deddf cymru 2014- pwerau trethi bychan
deddf cymru 2017- mwy o bwerau egni, trafnidiaeth, treth incwm, amseru etholiadau, oedran pleidleisio
beth sy’n digwydd o ganlyniad i pwer datganoledig?
gwrthdaro gyda rheolau fel covid
pwerau’r senedd cymru: deddfu
gallu penderfynu ar flaenoriaethau a dosbarthu arian sy’n dod iddio gan drysorlys y DU
datblygu polisiau sy’n benodol yn ymwneud gyda cymru
diwygio cymalau mewn mesurau seneddol
archwilio gwaith senedd cymru
sut mae’r senedd cymru yn defnyddio ei pwer deddfu?
sut mae’r senedd cymru yn defnyddio ei pwer deddfu?
beth yw broses deddfu yn y senedd cymru?
gweinidog- creu a cyflwyno cynnig i’r senedd
pwyllgor deddfu yn paratoi adroddiad cyffredinol
pleidlais yn y siambr
pwyllgor deddfu yn trafod gwelliannau a pleidleiso arnynt
trafod gan y senedd ar gwelliannau
pleidlais derfynol
cyfrin gyngor = cymeradwyaeth gan y frenhines
pwerau’r senedd cymru: craffu
llywodraeth cymru sy’n llunio’r agena a domiwnyddu’r broses gan gyflwyno mwyaf o ddeddfwriaethau
problemau gwrthblaid- diffyg cyllid, cefngaeth gwasanaeth sifil
60 yn annigonol er mwyn cyflawnu pob dyletswyd felly mae craffu yn llai effeithiol
craffu pwyllgorau senedd cymru
rol i craffu’r llywodraeth ac ymchwilio
60 aelod yn meddwl bod nifer yn llawer o pwyllgorau- dadl bod angen mwy i cyflawni holl waith craffu a deddfwriaethol y siambr yn effeithlon
craffu senedd cymru: cyfarfod llawn
cyfarfod gyda pob AS pob dydd mercher a mawrth i gwestiynu’r gweinidogion oleiaf unwaith pob pedwar wythnos
cadeiriwyd gan y llywydd a gosodwyd yr agenda gan y llyworaeth oflaen llaw
cysondeb y cyfarfodydd i gymharu gyda PMQs gan gynnwys y ffaith bod pob As angen bod yn presennol yn meddwl bod nifer yn dweud bod y senedd yn fwy effeithiol gyda craffu
gall A.C cynnig pwnc am Dadl Fer cyn diwedd y cyfarfod
gyda caniatad y llefarydd gall A.C trafod pwnc brys o bwys yn syth
strwythur y senedd TA
664 o arglwyddi am oes
88 arglwydd etifeddol
dim lle am pob un ohonynt yn y siambr a felly yn tueddol i fynychu sesiynau wedi ei wneud a’i arbenigedd
nid ydynt yn etholedig- enwebu gan y P.W ac apwyntio ar ol ymchwiliad gan y Comisiwn apwyntio sef pwyllgor annibynnol
strwythur y senedd TC
cynrychioli etholaeth o tua 65,000 bobl i bob AS
eistedd am tua 9 mis y flwyddyn
rhaid i bob aelod bod yn aelod o’r senedd
tymor y senedd yw 5 mlyned- P.W yn ofyn i’r frenin yn yr amser yma i ddiddymu’r senedd cyn hyn a cael etholaeth
rol a pwerau’r senedd: deddfu
mwyafrif o mesurau wedi cyflwyno gan weinidiogion y llywodraeth
sened yw corff deddfwriaethol mwyaf prydain ac ei un o’i prif swyddiau yw creu deddfau
rhan helaeth o deddfwriaethau wedi ei lunio gan yr adran weithredol
rhaid cael mwyafrif o AS i gytuno i basio deddf
