uned 2.2

Question 1

system mwyafrifol/plwral

Answer 1

mae angen i’r enillydd cael mwyafrif y pleidleisiau neu blwraliaeth o bleidleisiau
y bwriad yw cael enillydd amlwg a chlir
fel eng: CYYR
AV
SV

Question 2

system cyfrannol

Answer 2

mwy nag un person yn cael ei eithol i gynrychioli ardal neu etholaeth
sicrhau bod y nifer o seddi mae’r blaid yn ennill yn y senedd yn adlewyrchu y canran o bleidleisiau mae nhw wedi derbyn
system restr plaid
y bleidlais sengl drosglwyddadwy STV

Question 3

Systemau cymysg

Answer 3

cyfuno elfen fwyafrifol a chyfrannol

e.e aelodau ychwanegol

Question 4

cyntaf yn y rhas

Answer 4

pleidleisio dros un ymgeisydd yn unig

mwyaf o bleidleisiau= ennill y sedd

Question 5

manteision system cyntaf yn y rhas

Answer 5

syml- hawdd i ddeall a dadansoddi’r canlyniadau
arfer gyda’r system a mae’n profi i fod yn effeithiol
nid oes galw mawr am ddigwyddiada
canlyniad clir- enillydd clir yn cael ei ddewis a canlyniadau mewn 12 awr sy’n golygu bod y llywodraeth yn hysbys yn gyflym ac yn osgoi trafodaethau hir a chudd rhwng pleidiau i sicrhau cytundeb clymbleidiol
sefydlogrwydd- system yn gorbwysleisio mantais y blaid sydd wedi ennill ac felly yn anaml iawn mae rhaid ffurfio clymblaid fel yn 2010- llai atebol
mae cyyr yn sicrhau bod y pleidiau yn cyflwyno eu bwriadau o ran polisiau ac yn derbyn mandad
cynrychiolaeth o etholaeth- pob AS yn cynrychioli etholaeth sy’n wahanol i system cyfrannol lle nad oes cysylltiad mor agos rhyngyddynt
mae hyn yn golygu bod nhw’n atebol i ei hetholwyr i sicrhau gael ei ail ethol

Question 6

anfanteision system cyntaf yn y ras

Answer 6

ethol gan lai na 50%- rhan fwyaf yn cael ei hethol o dan 50% (ers 1935) mae’n system blwraliaeth syml lle nad oes angen mwyafif i ennill
pleidlais gwastraff- ddim ond angen 1 bleidlais neu 20,000 i ennill felly gall 19,000 o’r bleidlesiau fod yn wastraff
maint etholaethau- rhai yn fwy nag eraill
ddim yn adlewyrchu barn y cyhoedd yn deg- nifer y As ddim yn cyfateb i’r nifer o bleidleisiau
ffafrio dwy brif blaid- cefnogaeth gref mewn ardalau penodol a felly maent yn elwa o’r system
mae rhai fel reform ddim ond yn ennill 4 sedd ond wedi dod yn ail yn nifer o etholaethau

Question 7

sut mae system cyfrannol yn gweithio?

Answer 7

creu rhestr o ymgeiswyr i osod gerbron etholwyr
pleidleisio dros bleidiau nid ar gyfer ymgeiswyr
pleidiau yn derbyn seddi yn gyfrannol trwy’r pleidleisiau mae nhw’n derbyn ym mhob etholaeth rhanbarthol

Question 8

manteision ac anfanteision system cyfrannol

Answer 8

manteision: system yn deg i bob blaid gan bod yn cyfrannol
haws i fenywod ac ymgeiswyr leiafrifol ennill
anfanteision: cysylltiad rhwng cynrychiolwy’r a’r etholaeth wedi gwahanu ac efallai wedi torri’n llwyr
pleidiau yn dod yn fwy pwerus wrth penderfymnu pa ymgeiswyr sy’n cael eu gosod ar y rhestr

Question 9

beth yw’r cwota

Answer 9

sicrhau cynrychiolaeth gwbl gyfrannol
STV wedi ei seilio ar etholaethau aml-aelodau ac mae pleidleiswyr yn rhifo ymgeiswyr yn ol blaenoriaeth
gosod cwota ennill- 5 blaid- bydd angen 20% o’r pleidlais i ennill sedd

Question 10

sut mae system cwota yn gweithio?

Answer 10

gwlad yn rhannu i etholaethau- pob etholaeth gyda mwy nag un AS
5 sedd=5 ymgeisydd
rhoi rhif yn erbyn ymgeisydd- 1 am dewis cyntaf
angen cwota fel 30,000- cyraedd hyn yn wneud nhw’n ennillydd
pleidleisiau dros y cwota yn cael ei ail dosbarthu yn ol ei ail dewis

Question 11

manteision ac anfanteision system cwota

Answer 11

m: sicrhau cynrychiolaeth gyfrannol- pob pleidlais yn gyfri
llai o difaterwch ymysg etholwyr
ymdrin gyda wendidau system CYYR- lleiafrifoedd yn cael eu trin yn deg a cynrychiolaeth i bleidiau bach
angen cael dros 50% i ennill

a: mwy cymleth
cymryd amser hir i wneud broses drosodd a throsodd- oedi
creu clymbleidiau= ansefydlog
torri cyswllt AS ac etholaeth
e.e Gogledd Iwerddon 2022- 90 sedd ar gael
Sinn Fein oedd dewis 1af

Question 12

system croesryw

Answer 12

sicrhau cynyrchiolaeth gyfrannol ond yn rhannu nodweddion gyda system CYYR fel ddim ond un AS

Question 13

SYSTEM AELOD YCHWANEGOL-AMS

Answer 13

cyfuno dulliau o ethol
cyfran o gynrychiolwyr yn cael eu hethol gyda CYYR gyda un aleod i bobl etholaeth a mae cyfran o’r pleidiau yn cael ei rhoi i’r pleidiau ar sail rhestr pleidiau ac ymgeiswyr
pleidleisio dros unigolyn ar un papur balod a dros ei hoff blaids am etholaethau aml-gynrychiolwyr ar y papur arall
pleidiau yn ennill seddi i sicrhau siambr yn adlewyrchu’r modd y pleidleisiodd y cyhoedd

Question 14

cynlluniad cenedlaethol cymru

Answer 14

etholir 40 aelod gan defnyddio system cyyr
etholir 20 aelod rhanbarthol yn dilyn AMS- gogledd cymru, canolbarth ac orllewin cymru, dwyrain de cymru, gorllewin de cymru a canol de cymru
e.e gogledd cymru- llur gryfudd (plaid cymru)

Question 15

o blaid AMS

Answer 15

mwyaf o seddi etholaetho enillir yr anoddaf yw hi ennill seddi ychwanegol
llai o debygrwydd bydd y pleidleisiau’n cael ei gwastraffu
mwy o dewis- cefnogi un ymgeiswyr o un blaid ond wedyn pleidileisio am un arall ar papur 2
cysyttliad rhwng ardal a cynrychiolydd yn parhau
adleywrchu patrwm pleildiesio’n fwy- decach i bleidiau
atal domiwnyddiaeth un blaid
mwy o siawns i’r lleiafrifol

Question 16

yn erbyn AMS

Answer 16

creu 2 fath o gynrychiolaeth- un gyda dyletswyddau etholaethol ac un heb canolfan
aelod rhanbarthol yn ei weld gyda llai o statws- wedi dewis gan plaid yn lle’r bobl
clymblaid yn atal gwaith y llywodraeth
plaid gyda rheolaeth dros enw ymgeiswyr
dim ond y 4 prif blaid sy’n ennill aelodau ychwanegol

Question 17

effaith system CYYR ar system bleidiol

Answer 17

pleidiau mawr yn gwneud yn da ac yncynyddu eu pwer- elwa ar draul y pleidiau bach gan bod nhw’n mawr ac yn fwy tebygol o ennill cefnogaeth plwral a mae pleidiau bach yn arfter yn dod 2/3
bonws yr enillydd- pleidiau’n gallu ennill buddugoliaethau mawr ar sail cefnogaeth etholiadol cymhedrol
creu system dwy blaid- cael ei domiwnyywddu gan 2 blaid yn unig

Question 18

effaith y system cyfrannol ar y system bleidiol

Answer 18

effeithio ar gynrychiolaeth y pleidiau- elfen gyfrannol yn gryf gyda’r dull rhestr plaid
cymru-ail bleidlais yn gogygu cynryychiolaeth tegach
creu system aml bleidiol- pleidiau bach yn fwy tebygol o ennill seddi mewn systemau arall fel dataganoli o senedd ewrop
creu clymblaid/llyw leiafrifol
creu consensws-symud o blaid sengl mwyafrifol i llywodraeth glymbleidiol- arwain at arddull gwahanol creu polisiau

Question 19

ydy systemau mwyafrifol yn deg?

Answer 19

mandad- gallu gweithredu eu haddewidion maniffesto
sefydlu cysylltiad cryf a dibynadwy rhwng y cynrychiolydd a’r etholaeth gan gwybod pwy sy’n eich cynrychioli
rheolaeth mwy (dim clymblaid) yn arwain at llywodraeth cryf

Question 20

pam dydy’r system CYYR ddim yn deg yn cymharu i systemau cyfrannol?

Answer 20

adlewyrchu lefel y gefnogaeth yn y wlad- mae CYYR yn gwahaniaethu y 3ydd pleidiau- system cyfrannol yn seilio ar egyddor democrataidd gydraddoldeb gwleidyddol- holl bleidleiswyr gyda’r pob un gwerth

cyyr- canran seddi yn y TC vs cqanran y pleidleisiau

Question 21

anfanteision system dwybleidiol

Answer 21

cyfyngu dewis yr etholwyr
hytrach na chymedroldeb.cyfaddawdu a chonsensws- arwain at dadlau a gwrthdaro
twf anfodlonrwydd y bobl tuag at y 2 blaid

Question 22

dadleuon o blaid llyw mywafrifol

Answer 22

cyfrifoldeb gwleidyddol- gwybod pa plaid i feio
cael ei gysylltu gyda ffurfiant gweinyddiaeth gref, sefydlog- dilyn mandad
gwybod suth ar ol etholaeth pwy sydd wedi ennill a dewis yn uniongyrchol yr ennillydd

Question 23

clymblaid grand

Answer 23

cynnwys cynrychiolwyr o’r 2 brif blaid

Question 24

clymblaid amlbleidiol

Answer 24

cynnwys 3 neu 4 o bleidiau’r wlad

Question 25

dadleuon yn erbyn clymblaid

Answer 25

dim mandad nn ddim yn gadarn gormod o lais i pleidiau bach nid yw yn medru gweithredu eu polisiau arwain at fargeinio

Question 26

o blaid clymblaid

Answer 26

arwain at llyw gyfrifol llais i bleidiau bach ffin rhwng pleidiau yn lleihau

Question 27

prif nodweddion refferendwm

Answer 27

darganfod os mae etholwyr yn cefnogi polisi gall fod ar lefel cenedlaethol, rhanbarthol neu lleol pleidlais uniongyrchol- democrataidd cynrychioladol

Question 28

manteision refferenda

Answer 28

rhoi ateb clir ac uniongyrchol cynyddu cyfreithlondeb mesurau pwysig y llwydoraeth hysbysbu yn well ar faterion penodol adeg pan ni all y llyw datrys mater yn effeithiol ymwneud gyda moeseg

Question 29

anfanteision refferenda

Answer 29

tanseilio sofraniaeth y senedd pwer yn unig i galw refferendwm gan y llyw- ond yn alw un pan maent yn debyg o ennill geiriad y cwestiwn yn chwarae rol allweddol- aml yn anodd deall efallain does dim digon o wybodaeth gan yr etholwyr i wneud dewis bwysig ystyried difaterwch yr etholwyr

Question 30

democrataidd seneddol

Answer 30

ffurfio'r a.w

Question 31

elitiaeth

Answer 31

domiwnyddu gan y lleiafrif- buddiannau eu hunain

Question 32

plwraliaeth

Answer 32

brwydro dros bwer yn creu rhwyg o fewn yr elitiaid credu mewn sawl mudiad gwleidyddol yn cynnig eu barn

Question 33

beth yw democratiaeth uniongyrchol?

Answer 33

y bobl sy'n gwneud y pendrrfyniadau pwysig yn lle cynrychiolwyr wedi'i hethol pobl yn uniongyrchol ac yn rhan o penderfyniadau gwleidyddol

Question 34

deisebau fel ffordd o bod yn uniongyrchol

Answer 34

caniatau cael ffordd o'r pobl cael ddweud ar mater penodol angen 10 llofnod i cael ystyried 20mph- wedi cael gwared ar rhai son ers y deiseb- dangos dylanwad

Question 35

democratiaeth anuniongyrchol/gyfrannol

Answer 35

ethol unigiolion i'w cynrychioli yn y deddfwrfa

Question 36

ydy democratiaeth anuniongyrchol yn dymunol?

Answer 36

ydy: cynrychiolwyr yn gallu addysgu ei hunain cyn pleidleisio yn y senedd caniatau weithrediad polisiau anghenreidiol ond amhyblogaidd fel xl bully cynrychiolwyr yn mwynahu 5 blwyddyn yn eu swyddi nac ydy: As yn gwneud beth mae chwipiaid yn dweud yn lle meddwl dros eu hetholwyr cyfyngu cyfleoedd pobl i gyfrannu rhwng etholiadau tuedd at elitiaeth

Question 37

niferoedd o ffyrdd cyfranogiad

Answer 37

etholiad ymuno gyda plaid gwisgo bathodyn/dal poster yn ystod ymgyrch etholiadol ymgeisio am sedd san steffan ymuno gyda carafan pwyso mynychu cyfarfod dosbarthu pamffledi ysgrifennu at AS protestio, niwed eiddo, terfysgaeth trais gwleidyddol ymuno gyda grwp twitter/facebook deiseb

Question 38

rhesymau dros gyfranogi

Answer 38

delfydriaeth- rhaid cyfranogi pan teimlo'n gryf amdano syniad cyfrifoldeb- dyletswydd dinasywddion i gyfranogi i cadw democratiaeth. heb cyfranogi mae llyw yn dod yn or bwerus rhesymeg- hybu materion sydd o fudd iddyn nhw yn bersonol mwynhad: mwynhau gweithgareddau cyhoeddus gan creu ffrindiau

Question 39

rhesymau dros peidio cyfranogi

Answer 39

2024- 59.8% wedi pleidleisio apathy- pobl ddim yn teimlio cysylltiad gyda'u gwleidyddion a nifer yn anhapus gyda'r system bleidleisio dadrithio gyda'r pleidiau a'i ymddygiad e.e PARTYGATE dulliau arall o cyfranogiaeth

Question 40

ydy cyfranogi'n bwysig?

Answer 40

ydy: gweinidigion yn atebol gan bod pobl yn dewis dangos ei credoau heb cyfranogiad mae llyw yn dod yn elit a gyfyngedig grwpiau eithafol fel BNP yn cael ei atal atal difrawder a diffyg gwybodaeth gan y cyhoedd. dim wir enillydd heb 100% turnout nac ydy: ddim yn blaenoriaeth llawer o bobl- swydd a bwyd ar y bwrdd yn meddwl mwy tueddiad o pleidleisio mewn cyfnod o crisis ddim llawer gall wneud i wneud i bobl gyfranogi dim ond ei annog drwy ymgyrchoedd

Question 41

gwahanol fathau o ymrwymiad gwleidyddol: rhywedd

Answer 41

traddodiadol mae dynion yn mwy tebygol o cymryd rhan yn gwleidyddiaeth 1979-92- ceidwadwyr yn ennill menywod (o ganlyniad i nifer gweithio yn swyddfeydd/ aros adref) maent hyfyd yn cwestiynu newidiadau cymdeithasol BLAIR- tactegau 2001- mwy tebygol o pleidleisio am llafur a newid yn gweithle 2024 menywod- 35% llafur, 26% ceid, 13% RD, 13% Ref a 7% gwyrdd 2024 dynion- 34% llafur, 23% ceid, 12% RD, 17% Ref + 7% gwyrdd

Question 42

gwahanol fathau o ymrwymiad gwleidyddol: dosbarth

Answer 42

dosb gweithiol = uniaethau gyda plaid blaengar a credu yn wladwriaeth lles cyfoethog = eisiau status quo AB = llaf 36%, ceid 26%, RD 17%, Ref 9%, gwyrdd 7% DE = llaf 32%, ceid 26%, RD 10%, Ref 17%, gwyrdd 5%

Question 43

gwahanol fathau o ymrwymiad gwleidyddol: ethnigrwydd

Answer 43

tuedd i lleiafrifoedd ethnig pleidleisio am llafur 2010- dim ond 40% yn pleidleisio am llafur cysylltiadau dosbarth ac ethnig yn newid ei meddyliau GWYN = 33% llaf, 26% ceid a 13% RD DU= 68% llaf, 16% ceid, 6% RD ASIAIDD= 39% llafur, 18% ceid

Question 44

gwahanol fathau o ymrwymiad gwleidyddol: oedran

Answer 44

1974- 42% o rhai newydd yn pleidleisio dros llafur wrth dod yn henach = mwy realistig ideolegau yn dylanwadu ar yr ifanc- eisiau heddwch a cefnogi gwarian 18-24 = llaf 24%, ceid 52% 55-64 = llaf 32%, ceid 27%