Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

gwleidyddiaeth > uned 2.1 > Flashcards

uned 2.1 Flashcards

(50 cards)

Start Studying
1
Q

gerald mccallum ar rhyddid

A

rhannu i tair rhan:

a) y person sy’n rhydd

b) rhwystrau, cyfyngiadau neu’r ymranniau sy’n gwneud person yn rhydd/ dim rhydd

c) beth mae’r person yn rhydd i wneud neu peidio gwneud

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

j.s mill dadl rhydid

A

grym dim ond cael ei defnyddio dros berson, yn erbyn ei ewyllys er mwyn atal niwed i eraill

  1. rhyddid meddwl a mynegiant- hyd yn oed os dydy neb yn cytuno gyda barn person, dylai dal fod yn rhydd mynegi y barn. os mai’r barn honno yw’r gwir- trwy trechu neu atal honno may dynoliaeth yn colli’r gwir cyfle i datblygu
  2. rhyddid i weithredu- rhydd i ymarfer eu barn hyd yn oed os mae’n wirion
  3. niwed i eraill: diffiniad yw niwed corfforol
  4. cydsyniad: gall pobl rhydd cytuno i gael eu niweidio
  5. niwed i’ch hunain: cydsyniad i niwed = niweidio eich hunain. wladwriaeth yn aml yn rhwystro hyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

gwahanol mathau o cydraddoldeb

A

ffurfiol- trin achosion tebyg yr un peth

moesol- pawb mor bwysig a’i gilydd

o flaen y gyfraith- gyfraith yr un mor berthnasol i bawb

rhyddid personol cydradd- gan pawb dewis

cyfle- pob dinesydd cydraddoldeb materol yn y man cyntaf a wedyn ei ddewis yw sut i defnyddio’r gyfoeth

canlyniad- trin yn wahanol i fod yn gydradd yn y pendraw

materol- incwm yn cael ei ddosrannu yn deg

dinasyddol- hawliau gan pob dinesydd

mynediad cydradd i swyddi a gwasanaethau- hawl i wneud cais am swydd ac i gael hawliau gwleidyddol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

beth yw dinesydd gweithgar

A

cymryd rol yn y gymuned

rolau a dyletswyddau penodol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

cyfranogiad dinasyddol sifil

A

pobl yn ymwneud a’i gilydd i canlyn eu amcanion a’u diddordebau e.e cyfranogiad ewn cymdeithas preswylwyr

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

ymrwymiad ddinesig

A

ffyrdd mwy swyddogol o gyfranogi yn y broses o lywodraethu

trwy grwpiau ffocws, rheithgorau dinaysddion.

h.y maent yn cefnogi’r wladwriaeth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

rheol y gyfraith

A

unigiolion, pobl a’r llyw gorfod ufuddhau gan y gyfraith

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

rheol y gyfraith: rheol yn ol y gyfraith

A

llyw angen defnyddio ei pwer yn unol gyda’r cyfansoddiad e.e confensiynau a dedfau statud

os mae unigolyn yn gweithredu yn dilyn y gyfraith maent yn gweithredu o fewn rheol y gyfraith

neb cael ei erlyd am weithred heb cosb

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

rheol y gyfraith: rheol o dan y gyfraith

A

gorfodaeth ar y llyw ymarfer yr awdurdod a rhoddwyd gan y gyfraith

angen cosbi troseddwyr, dim ots pwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

rheol y gyfraith: rheol yn ol cyfraith uwch

A

rhaid i bob rheol cydymffurfio ag egwyddorion tegwch, moesoldeb a chyfiawnder

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

pam mae’n bwysig i’r llyw amddiffyn hawliau?

A

dadl bod angen gadael confensiwn ue ar hawliau dynol gan bod yn tanseilio sofraniaeth seneddol (rhwystro cosbi troseddwyr)

dadl ochr arall yw bod tanseilio hawliau dynol yn colli hawliau dinasyddion

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

sut ydy’r llyw yn amddiffyn hawliau?

A

annibyniaeth farnwrol- ddim wedi apwyntio gan y llyw

heb hyn mae llyw yn dod yn rhyw bwerus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

hawliau lleiafrifoedd

A

yn ol cyfreithiau domestig a rhyngwladol- grwpiau hawliau dynol yn ogystal gan bod yn ystyried fel grwp ‘unigol’- sicrhau hawliau gan y lleiafrifoedd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hawliau lleiafrifoed yn ol y UN

A

credu mae rhaid annog cyflwyniad gwell hawliau dynol a hawliau lleiafrifoedd i sicrhau bod aelodau o grwpiau lleiafrifoedd yn dinasyddion gweithgar.

amddiffyn o dan:

erthygl 27: international convenant on civil and political rights

erthygl 30: convention on the rights of the child

UN delceration on the rights of persons belonging to national or ethnic, religious and linguistic minorities

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

gwahaniaethu cadarnhaol

A

defnyddio anghydraddoldeb i gwella cydraddoldeb

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

gwahaniaethu cadarnhaol: 4 fath

A

anogaeth: hysysebu swydd/gwrs penodol am pobl penodol sydd yn fwy tebygol o’i weld

tie-breaking: 2 person yr un mor gymwys- person lleiafrifol yn cael ei ddewis

handicapio: gorfodi pobl cyfoethog i bod yn gymwys

system cwota: rhaid i ganran penodol o swyddi gael eu llanw gan grwpiau penodol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

prif ffynonellau hawliau i dinasyddion yn y DU: confensiwn ewropeiaidd ar hawliau dynol

A

cynnwys erthyglau i diogely hawliau dynol sylfaenol, rhyddid personol a gwahardd arferion annheg a niweidio
e.e
rhyddid rhag caethwasieth (4)
yr hawl i rhyddid (5
yr hawl i addysg (protocol 1, erth 2)
rhyddid meddwl, cydwybod a chrefydd (9)
yr hawl i briodi a cychwyn teulu (12)
diddymu’r gosb farwolaeth (protocol 13)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

prif ffynonellau hawliau i dinasyddion yn y DU: deddf hawliau dynol 1998

A

3 prif effaith:
1. ymgorffori’r hawliau’r confensiwn ewropeaidd yn cyfraith domestig prydain. nid oes angen wedyn mynd i llys ewrop. gallwch mynd i llysoedd prydain
2. holl gyrff cyhoeddus fel y heddlu, ysbytai etc yn parchu hawliau dynol
3. senedd bron pob amser yn ceisio sicrhau bod deddfau newydd yn gydnaws y confensiwn
e.e
2- hawl i fywyd
5- hawl i ryddid diogelwch
7- dim cosb heb gyfraith
10- rhyddid mynegiant
12- hawl i briodi a cychwyn teulu
14- diogelwch rhag gwahaniaethu ynghylch yr hawliau a rhyddidaau hyn
protocol 1, erth 2- hawl i addysg
protocol 13, erth 1- diddymu’r gosb farwolaeth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

prif fynnonellau hawliau dynol y DU: bil hawliau prydain

A

amcan ceidwadol 2015 oedd yw disodli’r deddf hawliau dynol gyda darn newydd o deddfwriaeth cyfundrefnol:
Bil hawliau prydeinig. methiant oedd oherwydd y DR
newidiadau’n cynnwys: DU o hyd yn clwm i’r ECHR
adeiladu ar sylwaeth y ECHR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

oes angen bil hawliau prydeinig?

A

OES:
confensiwn ewropeiaidd ar hawliau dynol yn hen ffasiwn (bron 70)

byddai dinasyddion yn fwy ymwybodol o’u hawliau

gallai nodi hawliau a chyfrifoldebau’n eglur i helpu sicrhau hanes cymdeithasol- ddiwylliannol prydain

NAC OES:
ni fydd bil haliau o reidrwydd yn gwarantu hawliau

cost

ar hyn o bryd mae dyletswyddau dinesig yn cael eu hesgeuluso yn fwy na hawliau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

prif fynnonellau hawliau dynol prydain: deddfwriaeth gyfoes

Study These Flashcards
A

i. deddf cydraddoldeb 2010
dod a dros 116 darn deddfwriaeth gwahanol at ei gilydd yn un deddf sengl. darparu fframwaith cyfreithiol a diogelu hawliau pawb
prif darnau yn cynnwys:
deddf cyflog cyfartal 1970
dedf cysylltiadau hiliol 1976
rheoliadau deddf cydraddoldeb 2007

ii. deddf priodad 2013
iii. mesur hawliau plant a phobl ifanc cymru 2011

22
Q

hawliau sylfaenol dinasyddion: rhyddid mynegiant

Study These Flashcards
A

cyhoeddodd y comisiwn hawliau dynol ganllaw newydd ar ryddid mynegiant yn 2016 sy’n cynnwys:
- hawl sylfaenol mynegiant rhyddid o dan deddf hawliau dynol 1998 drwy erthygl 10 y confensiwn ewropeiaidd ac o dan cyfraith gwlad
- diogelwch o erth 10 yn ymestyn i ryddid barn gall cynhyrfu credoau eraill
- angen gosod allan unrhyw gyfyngiadau ar rhyddid mynegiant
-gall cyfyngu mewn rhai sefyllfaoedd- diogelu eraill rhag trais, casineb a gwahaniaethu
-ddim gallu annog trais neu casineb
- dibynnu ar bwriad person, cyd destyn, y gynulleidfa a’r geiriau

23
Q

hawliau sylfaenol dinasyddion: rhyddid i ymgysylltu

Study These Flashcards
A

hawl i ffurfio o bod yn rhan o undebau llafur, plaid neu grwp arall
ddim haw i neb gorfodi chi
erthygl 11: pawb yr hawl i ymgynnull a ryddid cymdeithasu
ni chaiff unrhyw gyfyngiadau eu gosod ar ymarfer hawliau dynol heblaw y rhai sydd wedi nodi neu sydd angen

24
Q

hawliau sylfaenol dinasyddion: rhyddid i ymgysylltu- cyfyngiadau

Study These Flashcards
A
  • diogelu diogeledd cenedlaethol/ y cyhoedd
  • atal anhrefn neu droseddu
  • diogelu iechyd neu foesau
  • diogelu hawliau eraill
25
hawliau sylfaenol dinasyddion: rhyddid crefydd
erthygl 9- diogelu hawl i ryddid meddwl, cred a chrefydd gallu rhoi ar waith e.e gwisog dillad crefyddol, siarad am credoau neu addoli cyfyngiadau: diogelwch y cyhoedd, trefn gyhoeddus, iechyd neu foesau a hawliau eraill
26
hawliau sylfaenol dinasyddion: hawl i deisebu
hawl i wneud cwyni/ceisio cael cymorth wrth eich llyw heb ofn wynebu cosb neu dialled erthygl 44 undeb ewropeiaidd
27
hawliau sylfaenol dinasyddion: hawl i breifatrwydd
erthyg 8- parch bywyd teuluol a preifat a'ch gohebiaethau hawl i breifatrwydd yn: eich rhywioldeb, corff, hunaniaet bersonol a sut rydych yn edrych a gwisgo, ffurfio a chynnal perthnasau sut mae eich gwyb personol yn cael ei gynnal a'i diogelu
28
beth yw bywyd teuluol?
gwarchod hawl i beidio a chael eich rhannu oddi wrth nhw + cysylltiad os mae yn digwydd cynnwys: rhieni a plant gwr a gwraig brodydd a chwiorydd
29
bywyd cartrefol?
30
beth yw gohebiaeth?
llythyron, ebyst, sgyrsiau ffon whatsapp
31
adleuon ynghylch pa hawliau
preifatrwydd mewn oes terfysgaeth dwr anablaeth hawl i breifatrwydd ar ol wneud trosedd credydau plant
32
dadleuon ynghylch wrthdaro mewn perthynas a mwynhau hawliau
j.s mill- caniatol bod pawb yn dweud gwir. joel feinberg- mynegiant tramgrwyddol yn cyfyngu rhyddid gan bod yn nieidio unigolyn
33
tramgrwydd uniongyrchol
synwhyrau
34
tramgrwydd cyfryngol
tramgwydd ar norm/gwerth e.e swastica
35
sut maent yn cyfyngu ar rhyddid mynegiant y DU?
adran 4 o'r deddf trefn gyhoeddus 1986- trosedd i berson defnyddio geiriau bygythiol neu ymddwyn yn ffordd gall niweidio eraill effaith: person sy'n protestio yn heddychlon yn euog o trosedd gan gall rhywun arall teimlo tramgwydd adran 127 o'r deddf cyfathrebiadau 2003- trosedd anfon neges dramgwydol neu natur anweddus. effaith = effaith cyfryngau cymdeithasol deddf casineb hiliol a chrefydol 2006- trosed defnyddio geiriau bygythiol gyda't bwriad o achosi casineb hiliol/ crefyddol. derbyn hyd at 7 mlynedd yn carchar deddf cyfiawnder troseddol + mewnfudo 2008- trosed defnyddio geiriau bygythiol rhywioldeb terfysgaeth 2006- terfysgaeth yn trosedd
36
y cyfryngau a phreifatrwydd: rhyddid y wasg
rhyddid y wasg tradd, teledu, cyfryngau ac unhryw gyhoeddiad arall o fynegi barn r bapur/ gyfrwng digidol barn yn rhydd o sensoriaeth/ dylanwad y wladwriaeth ond wedi cadw mewn mesurau cyfreithiol llyw yn dewis beth sy'n cael ei dafrparu a beth sy'n cae ei cuddio datganiad cyff am hawliau dynol 1948
37
y cyfryngau a phreifatrwydd: preifatrwydd fel hawl dynol
diogeli gan erth 8 y deddf hawliau dynol ac erthygl 8 confensiwn ewropeiaidd prif problem = hawliau dynol yn cyfeirio at perthynas unigolion a'r wladwriaeth. dim corff gyda'r hawl ymyrryd ar preifatrwydd unigolyn ond does dim son am unigolyn ymyrryd ar hawl rhywun arall
38
rhyddid y wasg v rhyddid yr unigolyn
cydbwyso yn gymleth oherwydd: dim consensws ar beth mae hael i breifatrwydd yn golygu. statws y ddau hawl yn amrywio ar y cyd destun. mae'r 2 yn hawliau dynol ac yn bennaf i diogelu pobl o'r wladwriaeth ond yn yr achos yma-pobl yn cyfyngu ar hawliau pobl arall felly rhaid i'r llysoedd penderfynu pa unigolyn sy'n cyfyngu'r hawliau rhaid i lysoedd benderfynu beth yw diddordeb y cyhoedd
39
y cyfryngau a phreifatrwydd: effaith deddf hawliau dynol 1998?
canlyniad y cymal bo y 2 hawl yn cael ei cydbwyso'n ofalus oedd: rhaid i'r cyfryngau hunan rheoileiddio sut maent yn parchu preifatrwydd
40
y cyfryngau a phreifatrwydd: hunan rheoleiddio y BBC
2002 - pawb hawl i breifatrwydd ond mae'r hawl yn dibynnol ar ymddygiad yr unigolyn -deg bod pobl gyda disgwyliadau o breifatrwydd yn hytrach na hawl iddo. disgwyliadau yn amrywio yn dibynnu ar lleoliad-lleoliad caeedig, man cyhoeddus cyfyngedig a lleolaid agored gyhoeddus angen ymddwyn yn wahanol yn wahanol leoliadau
41
beth yw'r farnwriaeth?
defnyddio wrth gyfeirio at holl farnwyr y DU amddiffyn diddordebau cymdeithas a hawliau
42
rol y farnwriaeth wrth amddiffyn hawliau dynol
lefel is- lywyddu trialon, rhoi cyngor i'r rheithgor a goso dedfrydau lefel uchel lys- gwrando ar achosion ddifrifo o llys apel llys apel ac uwch- egluro ystyr y gyfraith yn lle weithredu goruchaf llys- gwrando ar achosion llys apel
43
sut mae'r farnwriaeth yn amdiffyn hawliau dynol?
1. lysoedd yn cangen cyfreithiol y llyw. ddim yn creu deddfau ond yn dehongli nhw 2.cynnal adolygiadau barnwrol 3. datgan bod y ddeddfwrfa/ aw wedi gweithedu yn ultra vires 4. gweithredu o blaid hawliau unigolyn uwchlaw unrhywbeth arall
44
sut mae'r farnwriaeth yn amdiffyn hawliau dynol? dehongli deddfau
dyletswydd yw i dehongli pob deddfwriaeth cyfredol i sicrhau bod yn cyd fynd gyda'r ECHR. dim modd dehongl yn gydnaws = cyhoedi datganiad o anghydnawsedd ddim yn orfodi i'r llyw newid ond yn anfon neges wrth dehnogli deddfau statud- gosod cynsail. felly dylai pob llys ystyried yr achos wrth wneud penderfyniadau dyfodol cangen weithgar wrth creu cyfraith gwlad
45
sut mae'r farnwriaeth yn amdiffyn hawliau dynol? adolygiad barnwrol a datgan ymddygiad ultra vires
adolygiad = edrych ar camau creu deddf. datgan bod gweinidigion, gweision sifil ac awdordudau wedi rhagori pwerau + yn anghyfansoddiadol (ultra vires)
46
sut mae'r farnwriaeth yn amdiffyn hawliau dynol? gweithredu o blaid diddordebau dinasyddion
ers i'r ECHR cael ei ymgorffori yn rhan o'r du- haws amddiffyn hawliau dynol gan bod rheolau cadarn sy'n gyfreithlon a'i peidio cwynion bod y lys goruchaf yn rhy bwerus- sawl penderfyniad o blaid cefnogi hawliau dynol dinasyddion sydd wedi achosi niwed i'r du.
47
y confensiwn ewropeiaidd ar hawliau dynol: faint o hawliau?
dwy rhan rhan 1af yn nodi'r hawl ail yn nodi cyfyngiadau'r hawl
48
y confensiwn ewropeiaidd ar hawliau dynol: pam yn bwysig?
nodi bod hawliau unigolyn yn bwysicach na hawliau grwp cydnabod bydd hawliau yn wrthdaro
49
sefyllfa y du cyn dedf hawliau dynol 1998
record llywodraethu wael llyw prydain sawl achos pan ddyfarnwyd o blaid yr unigolyn a gyflwynodd gwyn. oganlyniad enillodd carcharion yr hawl i gymgynghori gyd cyfreithwyr/ysgrifennu at AS gwaharddwyd cosbau cofrfforol ysgol James bulger llofrydddwyr heb treial teg
50
y deddf hawliau dynol a'r datganiad cyffredinol o hawliau dynol
llysoedd nawr gyda mwy o pwer i orfodi'r llyw bod yn atebol diwylliant hawliau newydd i wleidyddiaeth brydeinig llysoedd angen pendrfynu ble mae cydbwysedd hawliau

gwleidyddiaeth (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions