uned 2.3 Flashcards
(35 cards)
amrywiaeth o bleidiau gwleidyddol
pleidiau prif frwd
pleidiau cendlaethol (ceiso magu hunaniaeth diwylliannol ac iaith ymhlith pobl mewn ardal daearyddol penodol)
pleidiau eithafol- nad yw syniadau wedi ei rhannu gan mwyafrif
lleiafrifol
pam mae angen arian ar y pleidiau?
i gynnal pencadlys y pleidiau- staff, adnoddau, ymchwil, creu pamffledi a deunydd hysbysebu
cynnal cronfa o arian am argyfwng
cost ymgyrchu- cost hysbysebion, etholiadau cyffredinol, etholiadau lleol
ble mae arian pleidiau yn dod?
tal aelodaeth
rhoddion cwmniau
cyfraniadau wrth gyrff sydd yn cysylltiedig gyda’r plaid e.e undeb llafur
rheolau ariannu pleidiau
deddf yn 2000 yn gosod uchafswm ar wariant y pleidiau gwleidyddol yn eu hymgyrchoedd etholiadol i £3,000 i bob etholaeth
symiau dros 7,500 angen datgan yn cyhoeddus
dadl o blaid cymorth wladweriaethol
lleihau dibyniaeth y pleidiau ar fenthyciadau a chyfraniadau busnesau, unigolion neu undebau llafur
sicrhau system mwy tryloyw a democrataidd
mae ceidwadwyr gyda aelodaeth asgell de- traddodiadol mwy o arian gan aelodau- mwy o arian i hysbysebu
dadl yn erbyn cymorth wladwriaethol
gweithred wirfoddol, ni ddylai pobl angen ariannu pleidiau trwy trethi os nad ydynt yn dymuno
problemau economaidd a dirwasgiad ni all nifer rhoi’r arian
lleihad mewn diddordeb weithiau- ni ddylent disgwyl y cyhoedd talu am weithgareddoedd y pleidiau
beth yw carafan pwyso?
grwp o bobl sy’n credu yr un pethau a sydd eisiau dylanwadu ar polisiau’r llyw/ ran penodol o’r gymdeithas-bwriad i ddylanwadu penderfyniadau a polisi
beirniadu penderfyniadau, polisi a gweithreddoedd y llyw
cyfarfod ag AS
protestio a defnyddio cyfryngau i ledu syniadau
cyflwyno gwybodaeth arbenigol
beth yw cymdeithas sifig
pobl yn cyfuno i gyrraedd nod penodol
nodweddion tebyg rhwng pleidiau a charafanau pwyso
perthynas agos- undebau llafur a pleidiau gwleidyddol, sylfaen llafur ac ariannu’r plaid yn sylweddol, dylanwadu ar polisiau e.e GMB
gweithredu wrth ochr pleidiau- think tanks yn ymchwilio a datblygu polisiau e.e IPPRyn gweithredu ar y chwith cymedrol
tebygrwydd i bleidiau bach- dau yn ceisio dylanmwadu ar penderfyniadau’r llyw gan nid oes obaith ffurfio llywodraeth
nodweddion wahanol rhwng pleidiau a charafanu pwyso
hyblygrwydd a diffyg atebolrwydd carafanau- amcanion CP yn gyfyng gan ganolbnwyntio ar un maes, un grwp o bobl neu un achos. a ddim maniffesto. ddim yn cael ei cwestiynu gan y cyfryngau, neu atebol i’r pobl
cynrychioli grwpiau gwahanol- CP yn cynrychioli pwnc penodol fel plant neu menywod ( y pobl heb mynediad i’r system) ond mae pleidiau yn cynrychioli cymdeithas i gyd
cyfranogiad cyson- CP yn galluogi dinasyddion cyfranogi trwy’r blwyddyn
carafan diddorddeb
ceisio hyrqwyddo diddordebau cyffredin grwpiau cymdeithas- aelodaeth cyfyngedig
aelodau yn cysylltiedig gyda’r achos gan bod yn elwa’n economaidd/ proffesiynol
grwpiau amddiffynol
undebau llafur- cynrychioli diddordebau gweithwyr trwy amddiffyn ei cyflogau ac amodau gwaith a ddim ond gweithwyr gall ymuno
e.e NFU- trio stopio trethi teuluol
carafan ymbarel- cyfuniad o diddordeb
carafan achos
ceisio hyrwyddo achos lle nad ydynt o reidrwydd yn elwa yn economaidd
ddim aelodaeth cyfyngedig gan bod yn hyrwyddo achos gall cefnogi gan pawb
cynnwys ystod eaeng o grwpiau crefydd, amgylchedd, rhyfel etc
grwpiau ymgyrchu gan hyrwyddo blaensymud achosion penodol a syniadau sydd ddim o fantais i nhw yn uniongyrchol
e.e cyfeillion y daear
carafan achos sengl
un peth unigol
ar ol cyfawni nod maent yn gwahanu
carafanau mewnol
derbyn gan y llyw i fod yn ddilys a gredadwy
cynrychioli diddordebau carafan y cym
ymwybyddiaeth o iaith fiwrocataidd, gwyb arbenigol a sgiliau gwleidyddol
derbyn cysylltiad gyda’r bobl sy’n gwneud y penderfyniadau e.e bod yn rhan o cyfarfod o gweinidigion
dilyn y rhewolau a parchu ymddiriedaeth y gweinidigion a ddim ymosod yn cyhoeddus
cyflwyno dadl llawn ymchwil
carafanau mewnol: mudiadau o fewn sefydliad
proses o wneud penderfyniad i wneud gyda’i arbenigedd e.e eglwys a heddlu
heddlu yn cymryd rhan fawr ynglyn gyda cyfraith a threfn
carafanau mewnol: mudiadau tu allan i’r sefydliad
mudiadau annibynnol e.e undebau llafur, elusennau neu fudiadau sy’n cael ei defnyddio gan llyw pan mae an gen ei hjarbenigedd
carafanau allanol
ddim nanteision carafan mewnol
weithio tu allan i broses y llyw a felly llai o gyfleoeodd i reoli cyferiaid polisi
tueddol i defnyddio technegau uniongyrchol i codi sylw ac ymwybyddiaeth
carafanau allanol sydd eisiau statws mewnol
allanol gan bod ddim yn cyfateb gyda’r llyw
aros i’r hinsawdd wleidyddol newid
carafanau newydd gyda ychydig o brofiad, adnoddau, cyllid ac arbenigedd
carafanu allanol sydd ddim eisiau statws mewnol
defnyddio tactegau uniongyrchol
allanol oherwydd mae yn erbyn egwyddorion y llyw e.e CND
manteision ac anfanteision grwpiau protest ac anufuddod sifil
manteision: denu sylw’r wasg
cyrraedd amcan grwpiau allanol sydd ddim eisiau statwsd mewnol
arwain at newid mewn arweinyddiaeth
anfanteisionb/gwendidau: anhebygol o gael statws mewnol
denu sylw negyddol yn y wasg
aml yn arwain at derfyn eithaf cyflym
carafanu hybrid
hyrwyddo mwy nag un achos
BMA yn ymgyrchu am faterion iechyd yn gyffredinol megis ysmygu a diet ond maent yn bodoli yn wreiddiol i amddiffyn diddordebau eu gweithwyr
problemau catagareiddio carafanau
- anghytuno ar sail stratagaethau
rhai yn dilyn stwythyrau mewnol ac allanol
e.e Greenpeace - anghytuno ar sail anhawster cael statws mewnol: plwralwyr yn dadlau bod Cp yn niferus a debyg o ran eu pwer. a nid oes gan y llyw berthynas wahanol ag unrhwy grwp
- anghytuno ar sail mathau gwahanol o garafanau- fudiadau cymdeithasol newydd gyda ystyod mwy eaeng o ddiddordebau ac ymdrin ag agweddau cymdeithas yn lle newidiadasu polisiau penodol
llai o strwythur ac felly anoddach i gategereiddio - anghytuno ar sail maint y mynediad- rhai adrannau yn cydweithio’n agosach ac yn amlach nag rhai arall
sut mae carafanau pwyso yn gweithredu? anuniongyrchol
dilyn y rheolau
sawl pwynt mynediad at y system megis- cysylltiad gyda pleidiau, lobio AS, deisebu, cyrmyd rhan yn trafodaethau
sut mae carafanau pwyso yn gweithredu? lobio’r senedd
cael AS i:
codi pwynt yn dadleuon gohiriad
cyflwyno cwestiynau ysgrifinedig i weinidigion
cyflwyno mesur (mesurau aelodau preifat)
cyflwyno newidiadau i fesur yn y cam pwyllgorol
lobio gweinidigion sifil sy’n gyfrifiol am rhan helaeth o waith y llyw o dydd i dydd megis ymchwilio i faterion ac i bolisiau
