W1 HC.5 Ethiek van COVID-19 en andere besmettelijke ziekten

Question 1

Ethische kwesties rond besmettelijke ziekten op micro-, meso- en macroniveau:

Answer 1

• Individueel, arts-patiëntrelatie
• Instelling, beroepsgroep (richtlijnen, protocollen)
• Landelijk, overheid (wet en regelgeving)
• Internationaal/ globaal

Question 2

Morele verantwoordelijkheden rond besmettelijke ziekten

Answer 2

Rol van individu:
- Anderen niet schaden (hoe ver gaat eigen verantwoordelijkheid)
- Eerlijk zijn
- Solidariteit
- Verantwoordelijkheidsverdeling

Rol van arts:
- Beroepsgeheim
-> Binnen arts-patiënt relatie, bv als partner1 een SOA heeft en partner2 ook patiënt is in jouw praktijk, maar niets weet: ‘conflict van plichten’
-> Uitzondering bepaalde infectieziekten: meldingsplicht
- Zorgplicht

Rol van overheid:
- Publieke gezondheid beschermen+bevorderen
- Preventieve maatregelen (verplichten?)
- Schaarse middelen verdelen

Question 3

Vier principes in publieke gezondheidszorg:

Answer 3

• Weldoen: bevorderen volksgezondheid, kwetsbaren beschermen, ziekte voorkomen
• Niet-schaden: schade door maatregelen zoveel mogelijk voorkomen of beperken
• Respect voor autonomie: keuzevrijheid, bewegingsvrijheid, lichamelijke integriteit
• Rechtvaardigheid: verdeling van schaarse middelen, ongelijkheden tegengaan

Question 4

Vaccinatie ethiek:

Answer 4

Vaste commissie vaccinatie adviseert over RVP (BMR, HPV etc)
-> Tijdens pandemie: aparte commissie voor COVID-10 vaccinatie
1. Ernst en omvang ziektelast
2. Effectiviteit
3. Veiligheid
4. Aanvaardbaarheid (proportionaliteit)
5. Doelmatigheid/ kosteneffectiviteit
6. Urgentie

Question 5

Ethische uitgangspunten

Answer 5

Weldoen/ volksgezondheid bevorderen:
-> Doelstellingen vaccinatieprogramma:
1. Verminderen (ernstige) ziekte en sterfte
2. Terugdringen verspreiding SarsCov-2
3. Voorkomen maatschappelijke ontwrichting

Utiliteit (zoveel mogelijk weldoen):
maximaliseren gezondheidswinst = zoveel mogelijk levens/ (gezonde) levensjaren?

Rechtvaardigheid:
Meest kwetsbaren eerst (risico op besmetting/ ernstige ziekte), opgelopen tijdens anderen helpen (wederkerigheid)

Question 6

Onderbouwing voorrang voor zorgpersoneel:

Answer 6

• Wederkerigheid (zij lopen risico door zorg voor anderen)
• Veilige werkplek garanderen
• Besmetting kwetsbare patiënten voorkomen
• De zorg in de lucht houden (utiliteit)

Question 7

Voorbeeld global health justice?

Answer 7

Westen geen booster geven totdat wereldwijd gevaccineerd is:
- Utiliteit: zoveel mogelijk levens redden wereldwijd
- Solidariteit
- Eigenbelang: mondiale zuiden als bron voor mutaties

‘Eigen’ Westerse bevolking wel booster geven:
- Morele plicht om kwetsbare burgers te beschermen
- Noodzakelijk om volksgezondheid te beschermen

Question 8

Mag de overheid mensen vrijheidsbeperkingen opleggen op grond van gezondheidsstatus? (Bv corona toegangsbewijzen)

Answer 8

• Vrijheidsbeperking o.g.v. ‘harm principle’
  -> Dus niet door eigen belang (paternalisme), maar belang van anderen/collectief belang
• Rechtvaardigheid: gelijke gevallen gelijk behandelen

Question 9

Voorwaarden:

Answer 9

• Noodzakelijk, effectief
• Proportioneel
• Subsidiair
• Schadelijke effecten minimaliseren
• Niet discrimineren
• Gelijke toegankelijkheid
• Privacy voldoende beschermd