week 3 Flashcards
Anatomie van de retina
115 miljoen staven; grootste dichtheid 20 graden van
fovea; 100:1 synaps met bipolaire cel
Wat is de inhoud van de orbita?
Orbita inhoud ≈ 30mL
35 mm hoog, 45 mm breed
Conus met een apex
(opticus kanaal)
ORBITA
ANATOMIE VAN DE RETINA?
Fototransductie cascade: omzetten foton (licht) in actiepotentiaal
- Macula (5 mm) voorziet ~ 12 graden
Fovea (1,5 mm) voorziet ~ 2 graden - Macula bevat 6,5 miljoen kegels
- 1 kegel op 1 bipolaire cel
- Retina bevat 115 miljoen staven
- 100 staven op 1 bipolaire cel
OOGHEELKUNDIG ONDERZOEK
- Spleetlamp onderzoek
- Oogleden (oedemateus, entropion, chalazion, meibomitis)
- Wimpers (blepharitis)
- Conjunctiva (tarsaal of bulbair: follikels, papels, hyperemisch)
- Cornea (helder, erosies)
- Voorste OogKamer (schoon; Cellen/Tyndall)
- Iris/pupil (noduli, naevi, rond, anisocorie)
- Lens (helder, nucleair, corticaal, subcapsularis posterior/nastaar)
- Aankleuren (fluoresceine)
- Beoordelen traanfilm (BUT)
- Cornea erosies/beschadigingen
Wat voor onderzoeken kan je doen om opticus/chiasma compressie te onderzoeken?
Bij een volwassen cooperatief persoon
- Visus meting
- Kleurenzientest/Ishihara
- Fundus onderzoek
- Gezichtsveld onderzoek
- Relatieve Afferente Pupil Defect (RAPD)
Ishihara kleurenzienstest
Alle oogzenuw aandoeningen veroorzaken rood-groen stoornis, alle retinale blauw-geel, m.u.v. dominante opticus atrofie en retinale macula aandoeningen zoals Stargardt.
Gezichtsveld: hele gebied dat we overzien bij rechtuit kijken
- Gezichtsveldonderzoek (GVO) dient ervoor een eventuele uitval in het gezichtsveld op te sporen en vast te leggen.
- GVO = moeilijk onderzoek. Goldmann; Humphrey (HFA); Octopus.
- Geconcentreerd. Kan dus wisselen.
- Duurt 20 minuten. Ieder oog afzonderlijk.
- Leercurve.
- Ervaren perimetrist.
- Past patiënt achter het apparaat.
GEZICHTSVELDONDERZOEK
Goldmann perimetrie
CHIASMA COMPRESSIE
- Hallmark is bitemporale hemianopsie
- Asymmetrische groei meer uitval ipsilateral
- Kan veroorzaakt worden door diverse aandoeningen onder andere
- Gliomen, cranyiofaryngeoom, hypofyse adenoom
OPTICUS GLIOOM
Langzaam groeiende tumor
Veelal bij kinderen
Bij 30% ikv Neurofibromateuse type 1
Locatie
* 10% in de opticus
* 33% in de opticus met chiasma
* 33% met name chiasma
* 25% hypothalamus
* 5% multicentrisch
Craniopharyngeoom
- Goedaardige epitheloide tumoren boven de hypofyse (suprasellair)
- (8% v/d kinderhersentumoren)
- Origine epitheelcellen van het zakje van Rathke
- Oorzaak ?
- Geen maligne cellen, geen metastasen
- 4-5 jarige leeftijd, kan ook op volwassen leeftijd
Kliniek:
- gezichtsveld/visus afwijkingen
- hypothalamus/hormonale activiteiten (kleine gestalte, dorst)
- neurologische afwijkingen (hoofdpijn, balansstoornissen, coördinatieproblemen)
- Diagnose op basis van CT of MRI: calcificaties en cysteus aspect
- Behandeling: chirurgisch met of zonder radiotherapie. Intrathecale interferon kuren
wat zijn een Hallmark van compressie en bitemporale hemianopsie?
- Hallmark van compressie op het chiasma is
bitemporale hemianopsie - Bitemporale hemianopsie boven meer dan onder duidend op compressie op het chiasma laesie van onder (hypofyse)
- Bitemporale hemianopsie onder meer dan boven duidend op compressie op het chiasma laesie van boven (tumor; glioblastoom)
- Naarmate de laesie (bijv. infarct) verder naar posterior zit geeft het homonieme uitval
Visusdaling in minuten
- Embolie arteria centralis retinae, b.v. amaurosis fugax
- Orthostatische hypotensie: plotseling opstaan bij behandelde hypertensie
- Obscuraties: papiloedeem bij hoge hersendruk
Visusdaling in uren
- Thrombose vena centralis retinae (meestal bij opstaan)
- Acute ischemische opticus neuropathie (AION): korte ciliair arteriën rond kop van oogzenuw: ouderen met atherosclerose, diabetes, hypertensie of arteriitis temporalis
- Neuritis optica: jonge vrouw met pijn bij oogbewegingen, na weken weer beter.
- Acuut glaucoom: ouderen, braken, pijn
- Glasvochtbloeding of troebeling: wazige vlek beweegt in beeld
- Migraine ophthalmique: flikkeringen, wazige vlek die groter en kleiner wordt
- Cerebrovasculair accident: hemianopsie
Visusdaling in dagen
- Maculadegeneratie met bloeding: ouderen, zwarte vlek midden in beeld
- Ablatio retinae: een gordijn in beeld, lichtflitsen
Visusdaling in jaren
-vChronisch glaucoom: zwarte vlek onder in beeld
- Cataract: wazig vooral bij zonlicht
- Macula degeneratie: wazig vlek midden in beeld, metamorfopsie = beeldvervorming
Visusdaling in maanden
- Toenemende myopie: wazig zien in de verte: tieners>opticien
- Presbyopie = afnemende accommodatie: wazig zien dichtbij: veertigers>opticien
Samenvatting retinale verwerking (HC.2)
INPUT fotoreceptoren
verdeling van licht (helderheid en kleur)
VERWERKING
cellen in de retina vormen functionele
schakelingen → receptieve velden
OUTPUT ganglioncellen → oogzenuw → LGN
(actie potentialen)
Magno-cellen - (intensiteit)
contrast tussen center en surround van het
receptieve veld (on- en off center)
Parvo-cellen (kleur)
contrast tussen 2 type kegeltjes
SAMENVATTING opticus/chiasma compressie?
- Opticus/chiasma compressie kan visus vermindering,
verstoorde kleurenzien en gezichtsvelduitval geven - Dit test je via visusmeting, Ishihara kleurenzien test,
RAPD test, fundus onderzoek en gezichtsveldonderzoek - Via de gezichtsvelduitval kan je de locatie van de
laesie/compressie bepalen - Chiasma compressie geeft typisch bitemporale
hemianopsie
Achterkant
▪ retina (met foto receptoren)
▪ pigment-epitheel
Celtypen
- fotoreceptoren
- horizontale cellen
- bipolaire cellen
- amacriene cellen
- ganglion cellen
Fotoreceptoren
Licht
-> minder afgifte glutamaat
-> hyperpolarisatie
“graded response” (dus geen AP)
Staafjes en kegeltjes
Membraanpotentiaal
▪ Na/K pomp bepaalt membraanpotentiaal
▪ Minder openstaande kation-kanalen à hyperpolarisatie
▪ Hyperpolarisatie à minder afgifte van glutamaat
Licht -> Membraanpotentiaal
Foto-transductie
▪ foton stimuleert rhodopsine
▪ activatie G-proteine (transducine)
▪ activatie cGMP fosfodiesterase (PDE)
▪ PDE geeft hydrolyse cGMP
(concentratie cGMP omlaag)
▪ verlaagde concentratie cGMP
sluit kation-kanalen
Versterking van het signaal
- 1 foton -> 1 rhodopsine molecuul -> 800 transducine moleculen -> 800 PDE -> hydrolyse 4800 cGMP -> sluiting 200 kationkanalen (2%)
-> 1 foton ->1 mV potentiaal verandering (dit is veel)