Week 3 Flashcards
(18 cards)
Gen-Omgevingscorrelatie
Correlatie: Genotype bepaalt of je wel of niet wordt blootgesteld aan een bepaalde omgeving.
–> Genetische controle van de blootstelling/invloeden aan je omgeving. Je bepaald het zelf!!
Passief: onbewust doorgeven van genen en omgeving voornamelijk bij JONGE kinderen.
> parents and siblings
Actief: Bewust selecteren, veranderen/manipuleren van de omgeving gebaseert op eigen genotype.
> anybody or anything (omgeving)
Evocatief: Omgeving reageert op jouw fenotype.
> anybody
Genomgevingsinteractie
- diathese-stress model
Gevoeligheidsgenen: gevoeligheid voor omgeving (verschilt per persoon)
- Hoge en lage stress
- Hoge en lage kwetsbaarheid (diaschesis)
De interactie hiertussen en de draagkracht.
Genomgevingsinteractie
-Bio-ecologisch model
Bronfenbrenner ecologisch model.
micro/meso/macro
Genomgevingsinteractie
- differential susceptibility framework
Gevoeligheid voor zowel positieve als negatieve ervaringen.
> manier van coping en reactie
> Diathese-stress model en Ventage Sensitifity samengevoegd
Genomgevingsinteractie uitleggen
Interactie: dat je je een bepaalde omgeving nodig hebt om een gen tot expressie te brengen.
Je moet predispositie hebben wil een ziekte tot uiting komen en er is sprake van een (niet stuurbare) bepaalde omgeving..
- de omgeving beinvloedt de expressie van genen
- Genen beinvloeden de reactie op de omgeving
- Genen beinvloeden de gevoeligheid voor de omgeving
- Genetic effects depend on the environment
VB: Zonnebloem: heeft zon nodig om groot en mooi te worden. Uitkomst van fenotype is afhankelijk van de omgeving, ondanks zelfs genotype.
Vier designs om rGE vast te stellen?
1 - adoptie
2 - tweeling
3 - combinatie hiervan: tweelingen die apart zijn opgegroeid
4 - chrildren of a twin design (wat is het effect van het fenotype en wat is het effect van de omgeving)
Ventage Sensitifity
Meer uit een goede omgeving behalen dan anderen vanwege een hogere sensitiviteit.
Waarvan is het krijgen van een psychose na het roken van cannabis afhankelijk?
Het krijgen van een psychose na het roken van cannabis is afhankelijk van het genotype: COMT-gen.
> 2 varianten: VAL en MET
2 keer val van ouders: VALVAL enorme stijging in kans op psychose
2 keer met van de ouders: METMET beschermend tegen psychose
Analyse Methoden om PASSIEVE rGE vast te stellen
Adoptie studies: ideaal voor PASSIEVE rGE omdat je niet het probleem hebt dat ouders hun omgeving én genen meegeven.
Vergelijken correlaties tussen omgeving en phenotype in niet-adoptie en adoptie gezinnen
Analyse Methoden om EVOCATIEVE en PASSIEVE rGE vast te stellen
Adoptiestudies: correlatie tussen genen en omgeving, adoptieouders reageren op het kind zoals het is maar het kind heeft een hoog of laag genetisch risico van eigen ouders meegekregen.
Correlaties tussen phenotype van biologische ouders en omgeving van adoptie familie -> evocative and passive
Analyse Methoden om ACTIEVE rGE vast te stellen
Klassieke tweelingmodel: MZ en DZ omgevingscorrelaties Meet simpelweg hoeveel omgevingsinvloed er is.
Analyse Methoden om PASSIEVE, ACTIEVE en EVOCATIEVE rGE vast te stellen
Multivariate Designs: Genetische overlap tussen omgeving en phenotype
> passive, evocative, active
Wat is het resultaat van het quasi-adoptiedesign met betrekking tot scheidingen?
Hoog genetisch risico (persoonlijkheidsfactoren).
Echtscheiding wel/niet plaatsgevonden = hoog/laag omgevingsrisico.
Tweelingen krijgen kinderen en de tweeling tante/oom scheidt heeft hoog genetisch risico maar laag omgevingsrisico want eigen ouder is niet gescheiden.
In hoeverre is er sprake van gen-omgevingscorrelatie bij Probleem gedrag en scheiding?
individuen die scheiding van ouders meemaken scoren hoger
Ongeacht genetisch risico!
In hoeverre is er sprake van gen-omgevinscorrelatie bij Roken / alcohol gebruik?
individuen met genetisch risico scoren hoger dan degene met alleen omgevingsrisico.
> dubble model
Welke informatie levert het Children of a Twin-Design op voor je gen-omgevingscorrelatie?
en, welke rGE?
Is er sprake van een gen-omgevingscorrelatie?
Wanneer er meer ‘problemen’ zijn bij de kinderen met zowel genetisch risico als omgevingsinvloeden dan wanneer er alleen sprake is van alleen genetisch risico is er sprake van gen-omgevingscorrelatie.
rGE: passief
Welke informatie levert het adoptieonderzoek over Negative Control - opvoedvorm van de ouders?
en, welke rGE?
Mate van Negative Control opvoedvorm wordt gestuurd door het kind.
rGE: reactief
Welke informatie levert het klassieke tweelingmodel op bij de mate van genetische invloed bij Life Events?
en, welke rGE?
Bij sprake van actieve rGE is de correlatie van de omgeving hoger bij MZ eeneiig dan DZ tweeig.
Genetische invloed oa bij:
Beroofd worden
Voorgelezen worden
Partner hebben
