wykład 5 Flashcards
(13 cards)
cnotą duszy rozumnej jest
mądrość
cnotą duszy impulsywnej jest
męstwo/odwaga
cnotą duszy pożądliwej/zmysłowej jest
wstrzemięźliwość
Platon
człowiek: dusza uwięziona w ciele i nim władająca. Cnota najwyższą wartością.
Cnota polega na harmonii duszy - wówczas człowiek działa sprawiedliwie.
etyka przekonań
Etyka przekonań - czy można być winnym własnych przekonań; mamy obowiązek kształtowania właściwych przekonań, ujmujących wieloaspektowość poglądów, nieustannego konfrontowania naszych przekonań, weryfikowania i szukania błędów w nich
jak poznać głupiego według Platona
mówi, że jest mądry, wie wszystko
episteme
zbiór przekonań prawdziwych, wiedza
doxa
zbiór przekonań
Arystoteles
Cnota (etyczna) - trwała dyspozycja do postępowania wedle nakazów rozumu (zgodnie z zasadą złotego środka); postępowanie zgodnie z nakazami rozumu prowadzi do osiągnięcia szczęścia, które jest najwyższym dobrem i ostatecznym celem człowieka - EUDAJMONIA
Istnieją działania, w odniesieniu do których nie można wskazać złotego środka; czyny niegodziwe (morderstwo, cudzołóstwo, kradzież)
Moralności, etyczności według Arystotelesa musimy się uczyć poprzez
powtarzanie zachowań
Jeremy Bentham (1748-1832) - konsekwencjalizm; utylitaryzm
Cel działania: doświadczanie przyjemności i unikanie bólu
Działanie jest oceniane w kategoriach jego konsekwencji (przyjemności i przykrości, zysków i strat)
Konieczne jest przeprowadzenie “rachunku szczęścia”
Czyn jest dobry, gdy prowadzi do “maksymalnego szczęścia maksymalnej liczby ludzi”
Immanuel Kant (1724- 1804) - deontologizm
Dobra jest jedynie wola spełniania obowiązku
Działania motywowane przyjemnością nie mają wartości moralnej
Etyka formalna: imperatyw kategoryczny “Postępuj wedle takiej tylko maksymy, co do której mógłbyś zaraz chcieć, aby się stała prawem powszechnym”
Człowieczeństwo celem samym w sobie!
Etyka w ujęciu aksjologicznym - można wyodrębnić kilka nurtów ze względu na to, jakim bytom/stanom przypisywana jest wartość wewnętrzna:
Antropocentryczna - człowiek, istoty racjonalne
Patocentryczne - istoty zdolne do odczuwania bólu
Biocentryczne - organizm żywy
Holistyczne