1η-2η Διάλεξη : Εισαγωγη

Question 1

τι ειναι ανοσια;

Answer 1

είναι η κατάσταση προστασίας έναντι σε ξένους μικροοργανισμούς ή ουσίες.

Question 2

πως προστατευει τους πολυκυτταρους οργανισμους το ανοσοποιητικο συστημα;

Answer 2

1. Αναγνώριση: διακρίνει τους ξένους εισβολείς από τα εαυτά συστατικά
   * Αναγνωρίζοντας μοριακά πρότυπα που υπάρχουν σε ομάδες κοινών παθογόνων
   * Aνιχνεύει λεπτές χημικές διαφορές, διακρίνοντας ένα ξένο παθογόνο από άλλα
   * Διάκριση εαυτού/ μη εαυτού !
   * Διάκριση τροποποιημένων κυττάρων του πχ καρκινικών
2. Απόκριση: εξουδετέρωση ή περιορισμός του εισβολέα
3. Μνήμη: η έκθεση σε κάποια παθογόνα επάγει ισχυρότερη ανοσολογική
   αντίδραση σε μελλοντική επίθεση (εμβολιασμός)

Question 3

τι ειναι η παθογενεση;

Answer 3

μηχανισμοί επίθεσης των παθογονων

Question 4

τι ξερετε για τους καθολικους μικροοργανισμους;

Answer 4

Οι καθολικοί μικροοργανισμοί (παντού στο περιβάλλον) δεν
προκαλούν νόσο σε υγιή άτομα (επαρκής ανοσία) αλλά μπορεί να
προκαλέσουν βλάβη (ευκαιριακές μολύνσεις) σε άτομα με ανοσοανεπάρκειες

Question 5

ποια ειναι τα σταδια μιας μικροβιακης λοιμωξης;

Answer 5

➢ δημιουργία αποικίας σε εξωτερική επιφάνεια
➢ διείσδυση στον οργανισμό
➢ τοπική μόλυνση
➢ συστηματική (γενικευμένη) μόλυνση

Question 6

ποιοι ειναι οι μηχανισμοι αμυνας μας; εσωτερικοι και εξωτερικοι

Answer 6

➢ Εξωτερικοί μηχανισμοί μη ειδικής άμυνας:
➢ δέρμα
➢ βλεννογόνοι (οξύτητα,
ένζυμα/λυσοζύμη)
➢ Εσωτερικοί μηχανισμοί μη ειδικής άμυνας:
➢ φαγοκυττάρωση
➢ φλεγμονή
➢ πυρετός
➢ ουσίες με αντιμικροβιακή δράση
➢ Εσωτερικοί μηχανισμοί ειδικής άμυνας:
➢ χυμική
➢ κυτταρική

Question 7

τι ειναι η εμφυτη ανοσια;

Answer 7

έμφυτη ή μη ειδική (innate, natural, native) ανοσία: υπάρχει πάντα σε υγιή
άτομα, προϋπάρχει της μόλυνσης, και είναι έτοιμη να σταματήσει την είσοδο
των μικροοργανισμών και να απομακρύνει γρήγορα τους μικροοργανισμούς
που επιτυγχάνουν να εισέλθουν στους ιστούς του ξενιστή. Πρώτη γραμμή
άμυνας, διακρίνει με ακρίβεια τα εαυτά συστατικά. Διακρίνει τάξεις μορίων αλλά δεν διακρίνει λεπτές διαφορές στα ξένα μόρια. Δεν έχει μηχανισμούς
μνήμης.

Question 8

τι ειναι η προσαρμοστικη ανοσια;

Answer 8

➢ προσαρμοστική ή επίκτητη ή ειδική (acquired, specific, adaptive) ανοσία:
διεγείρεται από τους μικροοργανισμούς που εισβάλλουν στους ιστούς, δηλ. προσαρμόζεται στην παρουσία μικροβιακών εισβολέων. Εξαρτάται από την έμφυτη, ξεκινά λίγες μέρες μετά τη μόλυνση. Δεύτερη γραμμή άμυνας
απόλυτα ειδική, έχει κύτταρα μνήμης.

Question 9

ποια ειναι τα πρωτογενη λεμφικα οργανα;

Answer 9

μυελός των οστών, θύμος: ωρίμανση λεμφοκυττάρων

Question 10

ποια ειναι τα δευτερογενη λεμφικα οργανα;

Answer 10

Δευτερογενή λεμφικά όργανα: λεμφαδένες, σπλήνας, λεμφικός ιστός
που σχετίζεται με βλεννογόνους: τα
ώριμα λεμφοκύτταρα αλληλεπιδρούν με το αντιγόνο

Question 11

πως συνδεονται μεταξυ τους τα λεμφικα οργανα;

Answer 11

Τα λεμφικά όργανα συνδέονται μεταξύ
τους μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και του λεμφικού συστήματος

Question 12

ποιοι σημαντικοι μεταγραφικοι παραγοντες ειναι απαραιτητοι για τις αιμοποιτικες σειρες;

Answer 12

GATA-2, ικαρος

Question 13

ποια ειναι τα λευκοκυτταρα και τα ποσοστα τους στο αιμα;

Answer 13

ουδετεροφιλα (50-70%)
λεμφοκυτταρα (20-40%)
μονοκυτταρα (1-6%)
εωσινοφιλα (1-3%)
βασεοφιλα (<1%)

Question 14

τι ξερετε για τα λεμφοκυτταρα;

Answer 14

• 99% κυττάρων της λέμφου
• άνθρωπο: 1012 λεμφοκύτταρα
• Κυκλοφορούν σε αίμα & λέμφο, μεταναστεύουν σε ιστούς και λεμφικά όργανα

➢ Β λεμφοκύτταρα (προσαρμοστική ανοσία)
➢ Τ λεμφοκύτταρα (προσαρμοστική ανοσία)
➢ Φυσικά φονικά κύτταρα (έμφυτη ανοσία)

Question 15

τι ξερετε για τα πλασματοκυτταρα;

Answer 15

• πεθαίνουν εντός 1-2
  εβδομάδες
• υψηλή εκειδίκευση στην
  έκκριση αντισωμάτων

Question 16

τι ξερετε για τα Τ-λεμφοκυτταρα;

Answer 16

• Ωριμάζουν στον θύμο
• Εκφράζουν τον υποδοχέα του Τ κυττάρου (TCR) που αναγνωρίζει αντιγόνα
  συνδεδεμένα με το μείζον σύμπλεγμα ιστοσυμβατότητας (MHC)
  ➢ Τ βοηθητικά (ΤH), CD4+
  ➢ T κυτταροτοξικά (Τc), CD8+
  ➢ T ρυθμιστικά (Τreg), CD4+CD25+

Question 17

τι ξερετε για τα Τ-ρυθμιστικα;

Answer 17

• Αναγνωρίζουν το αντιγόνο
• Ενεργοποιούνται και εκκρίνουν ανοσοκατασταλτικές κυτταροκίνες (IL-10, TGFβ)
• Παρεμποδίζουν τη δράση των ενεργοποιημένων Τ λεμφοκυττάρων

Question 18

τι ξερετε για τα φυσικα φονικα κυτταρα;

Answer 18

• Μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα
• 5-10% των λεμφοκυττάρων του αίματος
• Ανήκουν στο έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα
• Δεν εκφράζουν αντιγονοειδικούς υποδοχείς
  (αντισώματα, TCR)
• Κυτταροτοξική δράση εναντίον καρκινικών κυττάρων και κυττάρων που έχουν μολυνθεί από ορισμένους ιούς
• Επιτίθενται σε κύτταρα (καρκινικά) που έχουν χάσει
  MHC I (μοναδική ιδιότητα!) ή εκφράζουν παράγοντες
  stress

Question 19

τι ξερετε για τα φυσικα φονικα Τ κυτταρα;

Answer 19

• 0.1% των Τ λεμφοκυττάρων του αίματος
  *Διαθέτει χαρακτηριστικά τόσο των Τ (TCR) όσο και των ΝΚ κυττάρων (NK1.1)
• Εκφράζουν TCR που αλληλεπιδρούν με μόρια CD1 και όχι MHCI, II.
• Ικανότητα καταστροφής κυττάρων στόχων

Question 20

ποια ειναι τα μονοπυρηνα φαγοκυτταρα;

Answer 20

• Μονοκύτταρα: κυκλοφορούν στο αίμα
• Μακροφάγα: εγκαθίστανται στους ιστούς
• Μυελός των οστών > αίμα (μονοκύτταρα) > ιστούς
  (μακροφάγα)
• Ενεργοποιημένα μακροφάγα: πιο δραστικά,
  αυξημένη φαγοκυττάρωση, καταστροφής μικροβίων
  που έχουν ενδοκυτταρωθεί, έκκριση φλεγμονωδών
  ουσιών, ενεργοποίηση Τ βοηθητικών
• Εκφράζουν ΜΗC τάξης II, αντιγονοπαρουσίαση

Question 21

τι αλλο ξερετε για τα μακροφαγα;

Answer 21

• Η φαγοκυττάρωση ενισχύεται παρουσία συμπλόκου αντιγόνου-αντισώματος* εκφράζουν Toll υποδοχείς που αναγνωρίζουν μοτίβα παθογόνων
• παράγουν κυτταροκίνες (TNF-α, IL-1), χημειοκίνες
• διεγείρουν τα Τ λεμφοκύτταρα μέσω αντιγονοπαρουσίασης

Question 22

ποια ειναι τα κοκκιοκυτταρα;

Answer 22

• Ουδετερόφιλα: 50-70% των λευκοκυττάρων, πυρήνας
  με πολλούς λοβούς, κοκκιώδες κυτταρόπλασμα, βάφεται με όξινες και βασικές χρωστικές, φαγοκυττάρωση
• Εωσινόφιλα: 1-3% λευκοκυττάρων, πυρήνας με 2 λοβούς, κοκκιώδες κυτταρόπλασμα, βάφεται με την όξινη χρωστική ερυθρό της εωσίνης, φαγοκυττάρωση,
  άμυνα εναντίον παρασίτων μέσω έκκρισης των κοκκίων
  τους
• Βασεόφιλα: <1% λευκοκυττάρων, λοβωτός πυρήνας, έντονο κοκκιώδες κυτταρόπλασμα, βάφεται με την βασική χρωστική κυανό του μεθυλενίου, όχι
  φαγοκυττάρωση, αλλεργικές αντιδράσεις

Question 23

που παραγονται τα ουδετεροφιλα;

Answer 23

• Παράγονται στον μυελό των οστών > αίμα 7-10 ώρες> σημεία φλεγμονής (κινητά φαγοκύτταρα)

Question 24

τι ειναι η λευκοκυτταρωση;

Answer 24

• Λευκοκυττάρωση: αύξηση αριθμού ουδετερόφιλων
  στην κυκλοφορία αίματος, ένδειξη μόλυνσης

Question 25

τι ειναι η εξαγγειωση;

Answer 25

* Εξαγγείωση: μετακίνηση ουδετερόφιλων από αίμα σε ιστούς

Question 26

τι περιεχουν τα πρωτογενη και τι τα δευτερογενη κοκκια;

Answer 26

* Πρωτογενή κοκκία: λυσοσώματα που περιέχουν υπεροξειδάση, λυσοζύμη, υδρολυτικά ένζυμα * Δευτερογενή κοκκία: κολλαγενάση, λακτοφερρίνη, λυσοζύμη

Question 27

τι ξερετε για τα δενδριτικα κυτταρα;

Answer 27

* Δημιουργούνται στον μυελό των οστών * Παγιδεύουν αντιγόνο σε μια περιοχή πχ δέρμα και το παρουσιάζουν σε άλλη (λεμφαδένες) * Φρουροί στην περιφέρεια που προσλαμβάνουν το αντιγόνο με ενδοκυττάρωση: ➢ Φαγοκυττάρωση ➢ Ενδοκυττάρωση μέσω υποδοχέων ➢ Απορρόφηση με Πινοκυττάρωση * Εκφράζουν MHC-II, Αντιγονοπαρουσίαση στα ΤH

Question 28

τι ειναι το λεμφικο συστημα;

Answer 28

Δίκτυο αγγείων που συλλέγουν το υγρό που διαφεύγει από τα τριχοειδή αγγεία του κυκλοφορικού συστήματος προς τους ιστούς, και το επιστρέφει στο αίμα.

Question 29

απο τι αποτελειται το λεμφικο συστημα;

Answer 29

Λέμφος: υγρό Λεμφικά αγγεία: η κίνηση (αργή) δεν ελέγχεται από την καρδιά αλλά από την κίνηση των μυών του σώματος. Βαλβίδες > μονόδρομη ροή της λέμφου.

Question 30

ποιος ειναι ο ρολος του λεμφικου συστηματος;

Answer 30

Σημαντικός ρόλος: μετακίνηση λεμφοκυττάρων και αντιγόνων από περιφέρεια προς λεμφικούς ιστούς > ενεργοποίηση ανοσολογικής απόκρισης

Question 31

τι ξερετε για τον θυμο;

Answer 31

* Ανάπτυξη και ωρίμανση Τ κυττάρων * Φλοιός (εξωτερικά): πυκνά ανώριμα θυμοκύτταρα * Μυελός (εσωτερικά): αραιά θυμοκύτταρα * Δίκτυο στρωματικών κυττάρων: επιθηλιακά, δενδριτικά, μακροφάγα > αλληλεπίδραση με θυμοκύτταρα * Θετική & αρνητική επιλογή

Question 32

τι ξερετε για τον μυελο των οστων;

Answer 32

* Αιμοποίηση * Ανάπτυξη και επιλογή Β κυττάρων * Αποθήκευση λίπους

Question 33

απο τι αποτελειται το πρωτογενες θυλακιο;

Answer 33

θυλακιακά δενδριτικά κύτταρα + ήρεμα Β κύτταρα

Question 34

τι περιεχει το δευτερογενες θυλακιο;

Answer 34

βλαστικό κέντρο με πολλ/να Β κύτταρα

Question 35

πως λειτουργουν οι λεμφαδενες;

Answer 35

* Ανοσοαποκρίσεις εναντίον των αντιγόνων της λέμφου (διήθηση λέμφου) * Η πρώτη οργανωμένη λεμφική δομή που αντιμετωπίζει τα αντιγόνα που εισέρχονται στους ιστούς * Τα αντιγόνα παγιδεύονται στα φαγοκύτταρα και δενδριτικά κύτταρα > ενεργοποίηση λεμφοκυττάρων * Αντιμετωπίζει τοπικές λοιμώξεις

Question 36

απο ποια μερη αποτελουνται οι λεμφαδενες;

Answer 36

* Φλοιός: πρωτογενή/δευτερογενή θυλάκια * Παραφλοιός: Τ λεμφοκύτταρα + δενδριτικά > αντιγονοπαρουσίαση, αρχική ενεργοποίηση Β κυττάρων * Μυελός: πλασματοκύτταρα

Question 37

ποιος ειναι ο ρολος του σπληνα;

Answer 37

* Ανοσολογική απόκριση εναντίον αντιγόνων του αίματος * Διήθηση αίματος, εγκλωβισμός αντιγόνων * Αντιμετωπίζει συστηματικές λοιμώξεις

Question 38

απο ποια μερη αποτελειται ο σπληνας;

Answer 38

* Ερυθρός πολφός: μακροφάγα, ερυθροκύτταρα > Καταστροφή + απομάκρυνση γηρασμένων ερυθροκυττάρων * Λευκός πολφός: Τ και Β λεμφοκύτταρα (θυλάκια, βλαστικά κέντρα)

Question 39

ποιους λεμφικους ιστους γνωριζετε;

Answer 39

NALT, BALT,GALT, αμυγδαλες, σκωληκοειδης αποφυση, πλακες του peyer