3η Διάλεξη: Εμφυτη Ανοσια

Question 1

ποια ειναι τα κυτταρα της εμφυτης ανοσιας;

Answer 1

• φαγοκύτταρα, ΝΚ κύτταρα, μακροφάγα, πολυμορφοπύρηνα

Question 2

ποια ειναι τα χυμικα στοιχεια της εμφυτης ανοσιας;

Answer 2

C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, λεκτίνες, σύστημα συμπληρώματος, αντιμικροβιακά πεπτίδια

Question 3

τι αναγνωριζει μη ειδικα;

Answer 3

➢ μη ειδική: αναγνώριση μέσω μοτίβων (pattern recognition)
* προϋπάρχοντα μοτίβα ή δομές κοινές για πολλά μικροβιακά
παθογόνα, που δεν υπάρχουν στο ξενιστή

Question 4

ποιοι ειναι οι μηχανισμοι εμφυτης ανοσιας;

Answer 4

➢ Φυσικοί φραγμοί: «μονώνουν» το εσωτερικό του οργανισμού
➢ δέρμα
➢ βλεννογόνοι
➢ Χημικοί φραγμοί
➢ οξύτητα στομάχου
➢ ουσίες με αντιμικροβιακή δράση
➢ Κυτταρικοί φραγμοί
➢ κύτταρα που ανιχνεύουν μικροβιακά προϊόντα

Question 5

Πώς κάποιοι ιστοί είναι πιο ευάλωτοι σε παθογόνα;

Answer 5

Προσκόλληση βακτηρίων σε επιθήλια: με προεκβολές, κροσσοί ή τριχίδια, που
αλληλεπιδρούν με συγκεκριμένες γλυκοπρωτεΐνες ή γλυκολιπίδια των επιθηλιακών κυττάρων

Question 6

Γιατί η d-μαννόζη μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τα αντιβιοτικά στη θεραπεία της ουρολοίμωξης;

Answer 6

Η παρουσία της εξωγενούς D-μαννόζης στο ουροποιητικό σύστημα
βοηθά στον αποκλεισμό των θέσεων πρόσδεσης των παθογόνων βακτηρίων με αποτέλεσμα τα βακτήρια υπεύθυνα για τις ουρολοιμώξεις να μην μπορούν πλέον να προσδεθούν στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης και αναπόφευκτα να απεκκρίνονται με την ούρηση.
Στην πραγματικότητα, η D-μαννόζη δεν σκοτώνει τα βακτήρια που είναι
υπεύθυνα για τις ουρολοιμώξεις, απλά βοηθά στην απομάκρυνση τους.

Question 7

Πώς κάποιοι ιστοί είναι πιο ευάλωτοι σε παθογόνα; 2

Answer 7

Ιός γρίπης: προσδένεται σταθερά στα κύτταρα του βλεννογόνου του αναπνευστικού

• Η αιμοσυγκολλητίνη (HA) είναι μια τριμερής γλυκοπρωτεΐνη που
  υπάρχει σε πολλαπλά αντίγραφα
  στο μεμβρανικό περίβλημα του ιού της γρίπης.
• Το πρώτο βήμα της εισόδου του ιού της γρίπης είναι η αναγνώριση του μορίου υποδοχέα του κυττάρου ξενιστή,
  του τελικού α-σιαλικού οξέος, από την ΗΑ.
• Αυτή η προσκόλληση πυροδοτεί την ενδοκυττάρωση του ιού της
  γρίπης

Question 8

τι ξερετε για την αναγνωριση μοριακων προτυπων;

Answer 8

-αλάνθαστη ικανότητα διάκρισης του εαυτού

➢ Σχετιζόμενα με παθογόνα μοριακά πρότυπα (Pathogen-associated molecular
patterns, PAMPs)
➢ Υποδοχείς αναγνώρισης προτύπου (Pattern Recognition Receptors, PRRs)
➢ Δενδριτικά κύτταρα και μακροφάγα: υποδοχείς τύπου Toll (TLRs), 12 στον
άνθρωπο > ανίχνευση ευρέος φάσματος παθογόνων > ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ, ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ

Question 9

τι ειναι οψωνισμος;

Answer 9

Oψωνισμός: σήμανση του παθογόνου με
μόρια που αυξάνουν την φαγοκυττάρωση

Question 10

τι συμβαινει κατα την οξεια φλεγμονωδη αποκριση;

Answer 10

καταπολεμά μια μόλυνση σε πρώιμο στάδιο & επιδιόρθωση ιστικών βλαβών

➢ Ερυθρότητα (αγγειοδιαστολή)
➢ Άνοδος θερμοκρασίας
➢ Οίδημα (αύξηση διαπερατότητας
αγγείων)
➢Πόνος

Question 11

ποια ειναι η λειτουργια των χημειοκινων στην φλεγμονη;

Answer 11

Χημειοκίνες
➢ προσκόλληση λευκοκυττάρων
στο ενδοθήλιο αγγείων
➢ μετανάστευση λευκοκυττάρων
στον ιστό χημειοτακτικά
➢ Φαγοκύτταρα στη φλεγμονή

Question 12

τι συμβαινει στην εξαγγειωση;

Answer 12

➢ Χημειοκίνες > αύξηση μορίων κυτταρικής
προσκόλλησης στο ενδοθήλιο αγγείων
(φλεγμαίνον)
➢ Ουδετερόφιλα: τα πρώτα κύτταρα που προσκολλώνται στο φλεγμαίνον ενδοθήλιο
➢ Σελεκτίνες- Μουκίνες: πρόσκαιρη προσκόλληση (κύλιση)
➢ Χημειοκίνες – Υποδοχείς: σηματοδότηση
➢Ιντεγκρίνες – ICAM: ισχυρή προσκόλληση

Question 13

ποια διαλυτα μορια συμμετεχουν στην φλεγμονη;

Answer 13

• Παράγονται τοπικά στα σημεία φλεγμονής
  ➢ Αντιμικροβιακά πεπτίδια (ντιφενσίνες, καθιλικιδίνες)
  ➢ Κυτταροκίνες (ιντερφερόνες)
• Φτάνουν στη φλεγμονή από απομακρυσμένες περιοχές
  ➢ Πρωτεΐνες Συμπληρώματος
  ➢ Πρωτεΐνες οξείας Φάσης

Question 14

τι ξερετε για τα αντιμικροβιακα πεπτιδια;

Answer 14

➢ 6-59 αμινοξέα, συνήθως θετικά φορτισμένα
➢ Παράγονται από ουδετερόφιλα, κύτταρα Paneth εντέρου, επιθήλια
➢ Ντιφενσίνες: θανατώνουν τα μικρόβια ταχύτατα (<90min)
➢ Προκαλούν διάρρηξη της μικροβιακής μεμβράνης

Question 15

ποιες ειναι οι πρωτεινες οξειας φασης;

Answer 15

➢ Πρωτεΐνες του ορού κατά την οξεία φάση της ασθένειας
➢Επάγονται από προφλεγμονώδεις κυτταροκίνες πχ TNF, IL-6
➢ Παράγονται στο ήπαρ > αίμα > ενίσχυση έμφυτης ανοσίας
➢C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, CRP: δεσμεύεται σε συστατικά της επιφάνειας
των μικροβίων > φαγοκυττάρωση, επίθεση μέσω συμπληρώματος
➢Πρωτεΐνες συμπληρώματος

η αυξηση crp στον ορο ειναι δεικτης φλεγμονης στο αιμα.

Question 16

ποιος ειναι ο ρολος του συμπληρωματος;

Answer 16

➢Υπάρχει και στους πρωτόγονους πολυκύτταρους οργανισμούς
➢Αναγνώριση και καταστροφή παθογόνων με βάση την αναγνώριση PAMPs και αντισώματοςαντιγόνου
➢Η ενεργοποίηση του καταρράκτη του συμπληρώματος πυροδοτείται από πρωτεΐνες οξείας φάσης

Question 17

τι ξερετε για τον υποδοχεα τυπου toll (tlr)

Answer 17

➢ Mεμβρανικές πρωτεΐνες
➢ Στην εξωκυτταρική περιοχή:
επαναλήψεις αλληλουχίας xLxxLxLxx
(leucine-rich repeats, LRRs), δέσμευση
προσδέτη
➢ Στην ενδοκυτταρική περιοχή: TIR
(Toll/IL1 receptor), μεταγωγή σήματος

Question 18

τι ειναι οι προσδετες των TLRs?

Answer 18

απαραιτητα συστατικα των παθογονων

Question 19

ποιος ειναι ο ρολος των ουδετεροφιλων στην εμφυτη ανοσια;

Answer 19

• Απευθείας αναγνώριση μέσω ΤLRs: TLR2 για gram+, TLR4 για gram- βακτήρια, φαγοκυττάρωση
• Αναγνώριση οψωνοποιημένων παθογόνων (καλυμμένα
  με αντισώματα ή/και συστατικά του συμπληρώματος),
  γρήγορη φαγοκυττάρωση
• Οξειδωτικός μηχανισμός: ενεργές ρίζες οξυγόνου (ROS) και αζώτου (RNS)

Question 20

τι συμβαινει στον οξειδωτικο μηχανισμο;

Answer 20

ROS: παράγονται στα φαγοσώματα από NADPH οξειδάση / υπεροξείδιο
Αναπνευστική έκρηξη: η πρόσληψη οξυγόνου αυξάνεται αρκετές φορές για την παραγωγή ROS

Question 21

τι συμβαινει στον μη οξειδωτικο μηχανισμο;

Answer 21

➢ Μη οξειδωτικός μηχανισμός: Ουδετερόφιλα κοκκία συντήκονται με
φαγοσώματα > απελευθερώνονται αντιμικροβιακά πεπτίδια και πρωτεΐνες στα φαγοσώματα
* Βακτηριοστατική πρωτεΐνη: αυξάνει διαπερατότητα βακτηριακής μεμβράνης
* Ένζυμα: πρωτεάσες, λυσοζύμη
* Ντιφενσίνες, καθιλικιδίνες

Question 22

τι ξερετε για τα μακροφαγα;

Answer 22

➢ Καταστροφή & κάθαρση παθογόνων, συντονισμός άλλων κυττάρων
➢Άμυνα σε: βακτήρια, μύκητες, παρασιτικούς σκώληκες, πρωτόζωα
➢Eνεργοποίηση: μικροβιακά συστατικά μέσω LTRs, κυτταροκίνες φλεγμονής μέσω
υποδοχείς κυτταροκινών
➢ Ενεργοποιημένα μακροφάγα: πιο δραστικά, αυξημένη φαγοκυττάρωση,
καταστροφής μικροβίων που έχουν ενδοκυτταρωθεί, έκκριση φλεγμονωδών ουσιών,
ενεργοποίηση Τ βοηθητικών
➢ Εκφράζουν ΜΗC τάξης II, αντιγονοπαρουσίαση
➢ Φαγοκυττάρωση: θανάτωση παθογόνων στα φαγοσώματα
➢ iNOS, επαγόμενη συνθετάση του NO > παραγωγή NO, ισχυρή αντιμικροβιακή δράση
➢ Ποντίκια iNOS knockout: μη έλεγχος ενδοκυτταρικών παθογόνων
➢ Παραγωγή κυτταροκινών (IL-1, IL-6, TNF)
➢ Παραγωγή πρωτεϊνών του συμπληρώματος (ήπαρ)

Question 23

ποιος ειναι ο ρολος των κυτταροκινων και ποιες γνωριζετε;

Answer 23

Κυτταροκίνες: επάγουν φλεγμονώδεις αποκρίσεις
IL-1: ενεργοποιεί λεμφοκύτταρα
IL-1, IL-6, TNF: επάγουν πυρετό

Question 24

τι ξερετε για τα φυσικα φονικα κυτταρα;

Answer 24

• Πρώτη γραμμή άμυνας σε διάφορες ιικές μολύνσεις
  και καρκινικά κύτταρα
• Μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα
• 5-10% των λεμφοκυττάρων του αίματος
• Δεν εκφράζουν αντιγονοειδικούς υποδοχείς
  (αντισώματα, TCR)
• Ανήκουν στο έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα
• Κυτταροτοξική δράση
• Παράγουν κυτταροκίνες, ΙFN-γ, TNF > ωρίμανση
  δενδριτικών κυττάρων

Question 25

τι ξερετε για τα δενδριτικα κυτταρα;

Answer 25

➢ Σύνδεσμος μεταξύ έμφυτης και προσαρμοστικής ανοσίας ➢ Ρόλος: ενεργοποίηση των Τ λεμφοκυττάρων, καταστροφή παθογόνων κατά τη φαγοκυττάρωση ➢Εκφράζουν ΤLRs > η αναγνώριση προκαλεί ενεργοποίησή τους > αύξηση MHC II > ενεργοποίηση Τ κυττάρων ➢Παγιδεύουν αντιγόνο σε μια περιοχή πχ δέρμα και το παρουσιάζουν σε άλλη (λεμφαδένες) ➢ Παρουσιάζουν εξωγενή αντιγόνα στα ΤΗ μέσω MHC II ➢ Παρουσιάζουν αντιγόνα στα ΤC μέσω MHC I ➢ Πλασμακυτταροειδή δενδριτικά: παράγουν IFN-I, αναστολή του ιικού πολλαπλασιασμού