week 9 HC1 vitamines en deficiënties Flashcards
wat zijn de energiecomponenten en wat zijn de essentiële componenten in het lichaam?
energiecomponent
- koolhydraten
- eiwitten
- vetten
essentiële componenten
- sommige aminozuren
- sommige vetzuren
- vitamines
- mineralen
- vezels
wat houdt de biologische waarde van een voedingseiwit in?
(bepaald door de essentiële aminozuren); hoog wanneer alle essentiële aminozuren aanwezig zijn in de onderlinge verhouding nodig voor de mens.
wat zijn PUFA, en welke kunnen we wel- en niet maken?
- poly onverzadigde vetzuren
- omega 3- en 6 kunnen we niet maken, omega-9 wel
- cijfer staat voor de eerste onverzadigdheid
waarin zit Omega-3 (PUFA), wat gebeurt er bij een deficiëntie?
- visolie en walnoten
- hersenfunctie en visus (zicht)
- stimuleert niet tot obesitas
waarin zit Omega-6 (PUFA), wat gebeurt er bij een deficiëntie?
- plantenolie
- arachidonzuur
- ontsteking, plaatjesaggregatie, vasodilatatie, partus(uitdrijven van foetus)
waarin zitten Mono-onverzadigde vetzuren (MUFA), wat gebeurt er bij een deficiëntie?
- olijfolie
- oliezuur
- membraan
waarin zitten Verzadigde vetzuren (SFA)?
- dierlijk vet
- palmitinezuur
- stearinezuur
- stimuleert obesitas, dyslipidemie,
waarin zit trans-vetzuur (ook onverzadigd, maar trans ipv cis)?
- margarine; koekjes
- verhoogd risico op atherosclerose
wat zijn voedingsvezels?
- plantenmateriaal dat niet kan worden verteerd in de darm door humane enzymen
- vooral aanwezig in celwanden van zaden, wortels, bladgroente en fruit
- fermenteerbare en niet-fermenteerbare vezels
wat zijn de functies van voedingsvezels?
- vertraagd vertering voedsel
verlengt verzadigingsgevoel - binding water en water opgeloste stoffen
verlaagt glycemische index - binding galzure zouten
verlaagt LDL cholesterol - activering darmperistaltiek
bevordert stoelgang - buffering darm pH en bevordering darmflora
verlaagt risico colorectaal kanker
wat zijn Mineralen en welke heb je?
- ongeveer 3% lichaamsgewicht
- macromineralen: Mg2+, Ca2+, Pi, K+, Na+, Cl-, zwavelionen
- spoorelementen: Fe2+, F-, I-, Cu+/2+, Zn2+, Co2+, Mn2+, Cr3+, seleenionen
welk onderscheid kun je maken in Vitamines?
- vetoplosbaar: A, D, E, K
- wateroplosbaar: B1, B2, B3, B5, B6, biotine (B8), foliumzuur, B12, C
- vitaminen B rol in de energiehuishouding (behalve B11 en B12, bloedcelvorming)
wat zijn de co-enzymen en bijbehorende functie van de vitamines B1, B2, B3, B5, B6, biotine (B8), foliumzuur en B12?
- B1 (thiamine)
thiaminepyrofosfaat
aldehyde groep transfer - B2
FAD
elektronenpaar transfer - B3
NAD+; NADP+
elektronenpaar transfer - B5
Co-enzym A
acylgroep transfer - B6
pyridoxaalfosfaat
aminogroep transfer - B8 (biotine)
biocytine
carboxylgroep transfer - B11 (foliumzuur)
tetrahydrofolaat (THP)
mono-C groep transfer - B12
cobalamine
alkylgroep transfer
wat is de rol- en additionele functie van de vitamines A (retinol), C (ascorbaat), D (cholecalciferol), E (tocopherol), K (menadion)?
- A (retinol)
ligand transcriptiefactor
visus - C (ascorbaat)
collageen synthese
antioxidant - D (cholecalciferol)
ligand transcriptiefactor
bot synthese, ontstekingen - E (tocopherol)
antioxidant - K (menadion)
gamma-carboxylering
wat voor vitamine is Vitamine A en waar kan dit tot leiden?
teratogeen m.n. 3-5 weken zwangerschap en kan leiden tot: craniofaciale afwijkingen, hazenlip, hydrocephaly, spontane abortus
- isotretinoïne: geneesmiddel bij ernstige acne. Tussen 1982 en 1987
