W4 HC.3 Een kind met koorts en oorpijn

Question 1

Normaal trommelvlies

Answer 1

• Glanzend en doorschijnend
• Kleurloos tot parelgrijs
• Centrale positie hamersteel
• Scherpe lichtreflex
• Lucht in middenoor
• Normale beweeglijkheid

Question 2

Otitis media vormen:

Answer 2

1. Acute otitis media (AOM)
2. Otitis media met effusie (OME)
3. Actieve chronische mucosale otitis media (ACMOM) / chronische suppuratieve otitis media (CSOM)

Question 3

1. Otitis media acuta (OMA) =
   Ontsteking van het middenoor met ophoping van vocht in het middenoor en klachten en tekenen van een acute infectie

Answer 3

Symptomen:
- Acuut ontstane oorpijn
- Koorts
- Prikkelbaarheid
- Nachtelijke onrust
- Erytheem (rood) van het trommelvlies
- Vocht in middenoor (bomberend/opgezwollen)
- Otorroe (loopoor)

Incidentie:
- Eén van de meest frequent gestelde diagnose bij kinderen bij huis- en kinderartsen
- De meest frequente reden van antibiotische behandeling
- 50-84% van alle kinderen heeft episode OMA <4jaar
- 10-20% in 1e levensjaar minstens 3x OMA

Question 4

Beloop en aanvullende diagnostiek OMA

Answer 4

Beloop: Natuurlijk beloop is gunstig (bij ruim 80% ergste klachten na 2-3 dagen over (zonder antibiotica). 4-8% krijgt loopoor. Complicaties zeldzaam.

Aanvullende diagnostiek:
- Routinematig kweken bij OMA niet aanbevolen tenzij: verdenking op resistentie, antibioticafalen, immuunstoornis of sepsis, complicaties
- Immunologisch onderzoek door KG bij: OMA met atypische presentatie, een ernstig of ongewoon chronisch beloop, icm andere infecties.

Question 5

Verwekkers en risicofactoren OMA:

Answer 5

Verwekkers:
- Viraal: RSV, influenza en verkoudheidsvirussen (samen 70-80%)
- Bacterieel: Streptococcus pneumoniae, haemophilus influenzae, moraxella catarrhalis, groep A streptokokken (samen 20-30%)

Risicofactoren:
- Passief roken
- Crèche bezoek
- Afwijkende anatomie (schisis)
- Obstructie KNO gebied (adenoidhypertrofie)
- Genetische aanleg
Zeldzaam: ander onderliggende oorzaak
- Immuundeficiëntie
- Ciliaire dyskinesie
- Cystic fibrosis

Question 6

Behandeling indien nodig OMA:

Answer 6

Symptomatisch:
- Pijnstilling middels PCM en evt. ibuprofen
- Bij neusverstopping: xylometazoline of NaCl spoelen
Watchfull waiting:
- Niet-ernstig ziek > 6mnd
- Eenzijdige OMA
- Zonder otorroe

Antimicrobiële behandeling OMA (Amoxicilline eerste keus):
- Ernstig ziek kind of zieker worden
- Risicofactoren voor complicaties:
-> minder dan 6mnd
-> Anatomische afwijking KNO gebied (Down syndroom of palatoschisis)
-> Status na ooroperaties
-> Gecomprimitteerd immuunsysteem
- Jonger dan 2 jaar met dubbelzijdige OMA
- Na 3 dagen geen verbetering
- Bij de eerste presentatie een loopoor met koorts en/of pijn

Chirurgische behandeling:
- Trommelvliesbuisjes
- Onderliggende pathologie saneren

Question 7

2. Otitis media met effusie (OME) =
   Ophoping van vocht in het middenoor zónder tekenen van een acute infectie

Answer 7

Symptomen:
- Slechthorendheid
- Gedragsproblemen
- Drukkend gevoel op oren
- Spraak- en taalontwikkelingsproblemen

Oorzaak:
- Slecht werkende buis van Eustachius of cilia en mucus
- Externe factoren: bovenste luchtweginfectie, allergie, meeroken, reflux, obstructie

Question 8

OME diagnostiek:

Answer 8

Verwijzen indien:
- >3mnd
- Achterlopende spraak- en taalontwikkeling

Diagnostiek:
- Otoscopie
- Toonaudiometrie
- Tympanometrie

Question 9

Behandeling OME

Answer 9

• Trommelvliesbuisjes
• Hoortoestellen
• Geen medicamenteuze behandeling (antibiotica, corticosteroïden, antihistaminica of decongestiva)

Op oorzaak
- Mucus en cilia -> onderliggend lijden behandelen
- Allergie -> nasale steroïden, antihistaminica of decongestiva
- Infectie -> antibiotica
- Meeroken -> stoppen met roken
- Reflux -> anti-reflux medicatie
- Obstructie -> verwijdering (adenotomie)

Question 10

Chronische mucosale otitis media

Answer 10

• Pus, rood

Question 11

LET OP!

Answer 11

Anamnese bij complicaties:
- Hoofdpijn
- Koorts
- Ernstige oorpijn, vertigo, sufheid, misselijk/braken, verwardheid

LO bij complicaties
- Nekstijfheid
- Gezwollen/rood mastoïd met afstaand oor
- Nystagmus/gehoorverlies
- N. facialisparese

Question 12

Indeling van complicaties:

Answer 12

Intracranieel:
- Hersenabces
- Meningitis
- Sinustrombose

Extracranieel:
- N. facialis parese
- Labyrinthitis
- Mastoiditis
- Gradenigo syndroom

Question 13

Craniofaciale afwijkingen/syndromen

Answer 13

• Downsyndroom
• Pierre-Robin sequentie
• Syndroom van Apert (acrocefalosyndactylie)
• Treacher Collins (mandibulofacial dystosis)
• Velo-cardio-faciaal-syndroom (22q11 deletie)
• Syndroom van Turner

Question 14

Downsyndroom

Answer 14

> 50% effusie in het middenoor
75% geleidingsverlies
Multifactorieel
- Kortere buis van Eustachius
- Hypotonie m.tensor veli palatini
- Gestoord immuunsysteem
- Recidiverend BLWI
- Adenoid hypertrofie
- Ondiepe nasofarynx

Question 15

Middenoorbeluchtingsbuisjes

Answer 15

• Voordeel op relatief korte termijn (6-9 mnd)
• Minder effect op lange termijn (7-8jr)

Meestal interventie:
- Indien >3mnd en gehoorverlies >25dB
- Stoornis in (spraak)ontwikkeling

Bij twijfel:
- Taal en spraakontwikkeling in kaart brengen

Question 16

Onderscheid OMA en OME:

Answer 16

OMA:
- Koorts en pijn
- Verwekker vaak viraal en in minderheid bacterieel (Streptococcus pneumoniae, haemophilus influenzae)
- Pijnstilling en antibiotica op specifieke indicatie
OME:
- Mechanisch van aard
- Gehoorverlies
- Geen bewezen effectieve medicamenteuze therapie
- Behandeling door KNO-arts indien langdurig problemen (>3-6mnd) en stoornissen in spraakontwikkeling