сұрақтар 2 Flashcards
(502 cards)
1
Q
Қазақ жасақтары Қытай әскеріне қарсы Жоңғарияның ішкі бөлігіне жорық жасады:
A
1756
2
Q
Цинь империясы бекініс сала бастады:
A
Іле өзенінің аңғары мен Тарбағатай аймағына
3
Q
Цинь империясының бекініс салудағы мақсаты:
A
Қазақтардың Жоңғар жеріне көшуін тоқтату
4
Q
Қазақтарды тоқтату үшін Цинь империясы бастады:
A
Жазалау операциясын
5
Q
Цинь империясы қазақтарға ежелгі қоныстарын пайдалануға рұқсат берді:
A
1767
6
Q
Абылай хан қазақтардың мазасын ала берген қырғыздарға шабуыл жасауға мәжбүр болды:
A
1779
7
Q
Абылай ханның қырғыздарға жасаған жорығының нәтижесі:
A
Атақты қырғыз манаптарының балаларын аманатқа алды, көп қырғыздарды тұтқынға алды
8
Q
Қазақ жеріне тұтқынға алған қырғыздардан құрылды:
A
Жаңақырғыз және Байқырғыз деген екі болыс
9
Q
Абылай хан қайтыс болды:
A
1781
10
Q
«Абылай хан шын мәнінде ешкімге бағынған жоқ», -деп айтқан орыс ғалымы:
A
И. Крафт
11
Q
Қазақтар жауға шапқанда ұрандады:
A
Абылай
12
Q
1904-1905 жылдардағы орыс-жапон соғысына Сібір казактарының «Абылай» деп ұрандауын сипаттап жазған:
A
Әлихан Бөкейхан
13
Q
Абылай хан туылды
A
1711 Түркістанда туылды
13 жасында жетім қалып Төле биде тәрбиеленді
Қанішер Абылайдың ұрпағы
14
Q
Абылай ған жоңғарларға қарсы соғысқа шығып бастады
A
15 жастан бастап
15
Q
Жоңғар қоңтайшысы Қалдан Серен шапқыншылық жасады
A
1741-1742
16
Q
Абылай хан жоңғарларда тұтқында болды
A
1741-1743
17
Q
Қазақтың көрнекті жырауларының бірі:
A
Ақтамберді жырау Сарыұлы
18
Q
XVIII ғасырдың 50-жылдары жоңғарлардан азат етілген жерлерге қазақтардың оралуын басқарды:
A
Ақтамберді
19
Q
Ақтамбердінің шығармашылығы арналған:
A
Елдi ерлiкке, қаһармандық пен батылдыққа үндеуге
20
Q
Ақтамбердінің кесенесі орналасқан:
A
Шығыс Қазақстан облысы аумағындағы Жүрекжота шоқысының баурайында
21
Q
ХVIII ғасырда қазақтардың арасында атақ-даңқы кеңiнен таралған жырау:
A
Бұқар жырау
22
Q
Бұқар жырау дүниеге келген жер:
A
Павлодар облысының Баянауыл ауданындағы Далба тауының етегiнде
23
Q
Бұқар жыраудың әкесі:
A
Батырлығымен елге танымал Қалқаман батыр
24
Q
Халық арасында Бұқар жырауды атайды:
A
Көмекей әулие
25
Бұқар жыраудың шығармашылығы арналды:
Қазақ хандығының тәуелсiздiгiн сақтау мен нығайту мәселесiне
26
Абылай хан тұсындағы данагөй билердің, оның сенімді серіктерінің бірі:
Бұқар жырау
27
Өзiнiң толғауларында Абылайдың мiнiн ашық та батыл айтумен бiрге оны прогресшiл мемлекет қайраткерi ретiнде де мадақтады:
Бұқар жырау
28
Бұқар жыраумен замандас және оған идеясы жағынан жақын болды:
Үмбетей Тілеуұлы
29
Жоңғарларға қарсы жорықтың бәріне де қатысқан жырау:
Үмбетей
30
Қанжығалы қарт Бөгенбайды жоқтау және оның өлімін Абылай ханға жеткізген:
Үмбетей
31
ХVIII ғасырдың аяғы мен ХIХ ғасырдың бас кезiнде халық арасында кеңiнен таралды:
Тәтiғара, Шал, Көтеш жыраулардың жырлары
32
Олжабай, Бөгенбай батырлардың жоңғарға қарсы жорықтарына қатысып, олардың ерлік істерін мадақтаған ақын-жырау:
Тәтіғара
1705-1780
33
ХVIII ғасырдағы қазақ ақындары мен жыраулары шығармаларының басым көпшiлiгi ұрпақтан ұрпаққа жеткiзiлiп келдi:
Ауызша
34
ХIХ–ХХ ғасырларда ақын және жыраулардың шығармалары баспа бетінде жарық көрді:
Орыс-қазақ зерттеушілерінің ел ауызынан жазып алуынан
35
Халық ауыз әдебиетіндегі ерекше жанр:
Тарихи әңгімелер
36
ХVIII ғасырдағы тарихи әңгiмелердiң негiзгi тақырыбы:
Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы күресi мен Едiл қалмақтарымен болған соғыстар
37
«Жалпы қазақтар туа біткен шешен халық: өзінің ойын, пікірін сөз кестесіне салып, көркемдеп, мәнерлеп, бейнелеп жеткізеді» деп жазған:
Б. Куфтин
38
Әрбір қазақ отбасында болды:
Шежіресі
39
Шежірелік деректер таралды:
Ауызша
40
Шежiре қазақ қоғамында маңызды рөл атқарды:
Біріншіден, ел билеушiлерiнiң көшпелi қоғамды басқаруына, екiншiден, ата тарихымызды кезең- кезеңiмен есте сақтауға көмектесті, үшiншiден, шежiре қоғамды әлеуметтiк реттеп отыру мiндетiн де атқарды
41
ХVIII ғасырдағы қазақтардың рухани өмiрiнде елеулi орын алды:
Музыка өнері
42
XVIII ғасырда шамамен қазақтарда болған музыкалық аспап саны:
20 дан астам
43
Атақты қобызшылардың бiрi болды:
Тілеп Аспантайұлы
44
Тiлеп Аспантайұлы қобыз тарта бастады:
13 жастан
45
Тiлеп Аспантайұлы шығарған күйлер:
«Толғау», «Аллам жар», «Бақсы»
46
Қыз ұзату, келiн түсiру тойлары басталатын ән:
«Той бастар» жар-жар айтылатын
47
ХVIII ғасырдағы қазақ әншiлерi мен ақындарының, сазгерлерiнiң шығармашылығы арқасында бiзге жеткен жырлар:
«Қобыланды батыр», «Қозы Көрпеш– Баян сұлу», «Қыз Жiбек»
48
Осы күнге дейін жеткен XVIII ғасырдың күйлері:
«Ақсақ құлан», «Жошы хан» т.б.
49
«Көшпелі адам малмен ішіп-жеп, киінеді, ол үшін мал өз тыныштығынан да бағалы. Қырғыздардағы (қазақтардағы) амандасу да мал-жан аман ба? деген сөзден басталады» деп жазған:
Шоқан Уалиханов
50
Қазақтар тұрмысында бұйымдар жасалды:
Ағаштан
51
Ағаштан киіз үйді жасаушы адамды атады:
Үйші
52
Шеберлер ағаштан жасады:
Музыкалық аспап
53
Далалықтар темір өңдеумен айналысатын адамды атады:
Ұста
54
Ат әбзелдерін, қамшы жасаумен айналысатын адам:
Ерші
55
Қазақ зергерлері пайдаланған әдістері:
Нақыштау, дәнекерлеу, шеку
56
Зергерлер негізінен пайдаланған металл:
Күміс
57
Қазақтар жамандықтан сақтайтын, таза деп есептеген
Күміс
58
Далалықтар өмірінде аса кең таралған материал:
Тері
59
Қазақтар өңделген малдың терісінен жасап отырған:
Киім-кешек, ыдыс, белдік, аяқкиім, жиһаздық заттар
60
Тері өңдеумен негізінен айналысқан
Ерлер
61
Далалықтарда ең көп және ең таралған мал түрі
Ұсақ мал
62
Көшпелілердің негізгі ою-өрнегі аталды:
Қошқар мүйіз
63
Ою-өрнек салынған:
Кез-келген бұйымға және тұрмыстық заттарға
64
Қазақ ою-өрнектерінде кездеседі:
Жануарлар, космогониялық, өсімдіктерің бейнесі, геометриялық т.б нақышта
65
Аса кең таралған ою түрлері:
Қошқармүйіз, түйемойын, мүйіз, қосмүйіз, сыңармүйіз
66
Ою-өрнек жасауда аса қатты мән берілген:
Түске
67
Қазақтар жаз айларында тұрды:
Киіз үй
68
Қазақтардың қысы-жазы киіз үйде тұрғаны туралы жазған неміс ғалымы:
Ф. фон Шварц
69
Қазақтардың төбесі шошақ үйлері:
Қалмақы
70
Киіз үйдегі ең құрметті орын саналды:
Тер
71
Қыстау жақын жерге орналысты:
Рулық зират
72
Қысқы баспана бөліктері:
Ауыз үй және төр үй
73
Ауқатты қазақтардың қыстауларының бөлмесі жеткен
3-4
74
Тоқылу ерекшелігіне байланысты кілемдер бөлінеді:
Түкті
Түксіз = тықыр
75
«Үйге киіздер немесе кілемдер төселеді»
Георги
76
далалықтарда дамыған кілем тоқу ісі туралы жазып қалдырған
А. Гейнс
77
Парасаттың белгісі
Сары
78
Тазалықтың, қуаныш пен бақыттың белгісі
Ақ
79
От пен күннің белгісі
Қызыл
80
Көктемнің, жастықтың
Жасыл
81
Аспанның белгісі
Көк
82
Казактар атқарған қызметтер:
Ресейге әскери қызмет атқарумен қатар, әскери-инженерлік бекініс құрылыстарын, жолдар мен көпірлер салу
83
Казак әскерлері патшаға адал болуы үшін оларға берілді:
Ең құнарлы жерлер
84
Казактардың сонымен қатар ерекше құқықтары болды:
Тұз кәсіпшіліктерін, ормандарды, өзендер мен көлдерді пайдалануға
85
Казактар әскери қызметті өмір бойы атқару керек болды:
1835ке дейін
86
Ресей империясындағы барлық казактардың әскери қызметінің мерзімі:
30 жыл
87
XIX ғасырда соғыс уақытында әскери казактар саны жетті:
160 мыңға
88
Казактар құрамы көбейіп отырды:
Тұтқынға түскендермен және орыс шаруаларымен
89
Қазақ және казактар арасында даудың негізгі себебі:
Жер мәселесі
90
Қазақтардың ұлт-азаттық көтерілістерін басып отырды:
Жайық, Орынбор, Сібір, Жетісу әскери казактары
91
Жайық (Орал) казактарының ең алғашқы мекендері пайда болды:
16 ғасырда
92
Мәскеу мемлекеті Жайық казактарына міндет жүктеді:
Оңт- шығыс шегараны қорғау
93
Жайық казактары 1773-1775 жылдары қатысты:
Пугачев көтерілісіне
94
Жайық казактарының тұрмыстық жағдайы:
Ауқатты тұрды
95
Әрбір Жайық казактарында болған жер көлемі:
80 десятина
96
Әскери казактар өз жерін жалға берді:
Қазақтарға
97
Орынбор казак әскері құрылды:
1748-1755
98
Орынбор казактарының Жайық казактарынан айырмашылығы:
Тікелей патшаның бастамасымен құрылды
99
Орынбор казактарының негізгі ұйытқысы:
Самара, Уфа, Алексеев, Есет казактары
100
Орынбор казактары құрамында басым болды:
Орыстар
101
«Орынбор казак әскерлері туралы Ереже» шықты:
1840
102
1840 жылғы ереженің нәтижесі:
Орынбор казак әскерлерінің жерінде тұратын барлық шаруалар казактар тобына қабылданды
103
Орынбор казактарының қатарына қосылды:
Ставрополь қалмақ әскері
104
Орынбор казактарының орталығы болды:
Орынбор
105
Сібір Казактары толықтырылып отырды:
Солдаттардың ержеткен балаларының, саяси жер аударылып келгендер мен башқұрт, мещеряктар және Дон казактарының есебінен
106
Түркі тілдес халықтар тобына жататын ұлыстың аты:
Мещеряк
107
Сібір казактары Сібір шегара шебінің казак әскерлері деген ресми атқа ие болды:
1808
108
Сібір Казактарының әскери штабы орналасты:
Омбы
109
Бастапқы кезде Батыс Сібір казактарының атаманы болды:
Батыс Сібір генерал-губернаторы
110
Кейінгі Батыс Сібір казактары тікелей бағынды:
Дала өлкесінің генерал-губерниясына
111
XIX ғасырдың аяқ кезінде Сібір казак әскерлері орналастырылған екі облыс:
Ақмола
Семей
112
Сібір казактарының әрқайсына тиесілі жер көлемі:
30 десятина
113
Сібір казактары жерде пайдалану мерзімі:
Өмір бойы
114
Казактар иеленген Ертіс бойындағы ормандар:
Долон, Шульба және Қарағайлы
115
Сібір казактарының негізгі шаруашылығы:
Егіншілік
116
Бау-бақша өсірумен айналысатын казактар поселкелері:
Петропавлда
117
Сібір казактары мол пайда тапты:
Баж салықтарынан
118
Ертіс шебінде жалданып жұмыс жасаған қазақтардың саны:
100 мың
119
Сібір казактарының тарихын, олардың Ертіс бойындағы қазақтармен қарым-қатынасын зерттеумен айналысты:
Г. Е. Катанаев
120
Жетісу казак әскері құрылды:
1867
121
Жетісу әскері казактары жасақталды:
Сібір казактарынан
122
Жетісу казактарының атаманы:
Жетісудың әскери губернаторы
123
Жетісу казактары белсенділік танытты:
Бұхара әмірлігін, Қоқан, Хиуа, Түрікменстанды бағындыруда және ұлт- азаттық көтерілісті басуда
124
Жетісу казактарының өзін-өзі басқаруда органы:
Сход
125
Орынбор казактарының негiзгi ұйытқысы
Самара, Уфа, Алексеев және Есет казактары болды.
126
Казактар негiзiнен селолық жерлерде қоныстанды.
Қалаларда казактардың небәрі 2%-ы тұрды.
127
Жайық казактары қашанға дейiн өздерiнiң дәстүрлерiн, «байырғы ескi» тәртiптерiн берiк сақтады.
20 ғасырдың басы
128
Жайық казактарына сіңісіп кеткен сөздер
қазақтардың баспақ, дөнен, нар, тымақ, жасауыл сияқты сөздерi сiңiсiп кеттi.
129
Ресей үкіметі Кіші жүздегі отаршылдық саясатты күшейтті:
Пугачевтің көтерілісі басылғаннан кейін
130
Қазақтардың Жайықтың оң жағалауындағы аймақтарға қыс мезгілінде жайылымдық жерлерді жалға алу арқылы ғана уақытша өтуіне рұқсат етілді:
1782
131
Қазақтар жер алу үшін қосымша беруі тиіс болды:
Аманат
132
Казактар қазақтардың 4 мыңнан астам жылқысын күшпен тартып алды:
1782-1783 қысы
133
Жұт болып, халықтың 10000-нан астам жылқысы мен сиыры қырылып қалды:
1782-1783
134
С. Датұлы көтерілісі
Алғашында көтеріліс қамтыған аймақтар:
Елек, Қобда, Ойыл, Жем және Сағыз өзендері алабы
135
С. Датұлы көтерілісі
Қазақтар Орал шегара шебіне шабуыл жасай бастады
1783 көктем
136
С. Датұлы көтерілісі
Қазақ жасағы сарбаздарды тұтқынға алып, малдарын айдап кетті:
Гирьял бекінісі
137
С. Датұлы көтерілісі
Орынбор коменданты қазақ даласына жіберді:
1500 жазалаушы казак
138
С. Датұлы көтерілісі
Көтерілісшілер шабуыл жасаған бекініс:
Қарағай бекінісі
139
С. Датұлы көтерілісі
Көтерілісшілер өз бақылауына алған жол:
Орынбор мен Елек қорғанысының арасындағы
140
С. Датұлы көтерілісі
Көтерілісшілердің саны жетті:
7 мың
141
С. Датұлы көтерелісі
Қазақ жасақтары Төменгі Орал шегара шебінің аймағында патша үкіметінің әскерлерімен кескілескен шайқасқа түсті:
1785
142
Көтеріліске басшылық еткендер:
С. Датұлы 2700 сарбазы бар жасаққа, старшын Барақ 2000, Тіленші батыр 1500 сарбазы бар жасақтарға басшылық етті
143
Сырым Датұлы көтерілісі басталған кезде Кіші жүздің ханы:
Нұралы хан
144
Көтерілісшілердің Нұралы ханға талабы:
Биліктен кетуін талап етті
145
Нұралы хан Кіші жүзден біржолата қуылды:
1786
146
Нұралы ханды қамқорлыққа алды:
Патша үкіметі
147
Нұралы хан Кіші жүзден қуылған соң өмір сүрді:
Калмыков бекінісінде жасырын тұрды, кейін Уфаға жер аударылған
148
Нұралы хан қайтыс болды:
Уфада
149
Кіші жүздегі Сырым Датұлы басқарған көтерілістің мерзімі:
1783-1797
150
Сырым Датұлының шығу тегі:
Кіші жүз, он екі ата Байұлы, Байбақты руы
151
Сырым Датұлы тапқырлығына байланысты атанған:
Бала би
152
«... Сырым батыр – жігерлі, терең ойлы, қайратты, батыл, тапқыр, айлалы ерекше тұлға» деп жазған ағылшын журналисі:
Д. Ч. Бульжер
153
Сырым Датұлы көтерілісіне белсене түрде қатысты:
Старшындар, билер және батырлар
154
Сырым Датұлы көтерілісіне қатысқан сұлтан:
Айшуақ сұлтанның ұлы Жантөре
155
Көтерілісшілердің қойған ең басты талабы:
Патша үкіметінің қазақ жерлерін тартып алуын тоқтату
156
1784 жылы Орынбор губерниясының бастығы болды:
О. А. Игельстром
157
Қазақтар жайлы «жаны жайсаң ақкөңіл халық» деп жазған:
О. А. Игельстром
158
Сырым Датұлы Кіші жүздегі билік жөніндегі көзқарасы:
Билікті билер кеңесіне беруді жақтаған
159
1786 жылы хан билігін реформалаудың жобасын ұсынды:
О. А. Игельстром
160
О.А. Игельстром реформасының мәні:
Кіші жүзде хандық билікті жою, Орынборда шегаралық сот құру, расправалар құру, Кіші жүзді рулық- тайпалық жүйе бойынша үшке бөлу
161
Игельстромның реформасы наразылығын туғызды:
Кіші жүздегі сұлтандар мен старшындардың
162
Кіші жүздегі старшындардың съезі өтті:
1786
163
1786 жылы съезде келісім берілді:
Шегаралық сот құруға
164
Шегаралық сотқа сайланды:
Алты ру старшыны
165
Қазақ сұлтандары қарсы болды
Расправа құруға
166
Сұлтандардың Кіші жүзді билеуін шектеген орган:
Расправа
167
Сұлтандардың Игельстром реформасына қарсылығының себебі:
Сұлтандар өз артықшылықтарынан айырыла бастады
168
Сырым Датұлы қазақтарға қару, атты әскер, азықпен көмектесу жөнінде келіссөз жүргізді:
Хиуа
169
Сырым Датұлының Хиуа хандығына жасаған өтініші:
Көтеріліс жеңілген жағдайда Хиуа хандығынан жайылымдық жер алу
170
1791 жылы Кіші жүзде хан сайланды:
Ералы
171
Ералы қайтыс болғаннан кейін Кіші жүзде хан болды:
Есім
172
1792 жылы Сырым Датұлы 1000 сарбазбен шабуыл жасады:
Елек қорғанысына
173
Сырым Датұлы шабуыл жасап, ала алмаған бекініс:
Красногорск
174
Сырым Датұлы хан ордасына шабуыл жасады:
1797
175
Сырым Датұлы 1797 жылы өлтірген Кіші жүз ханы:
Есім хан
176
Кіші жүзде хан тағына талас басталды:
Есім хан өлген соң
177
Игельстром Кіші жүзді басқаруға ұсынды:
Хан кеңесін
178
Хан кеңесінде ықпалы күшті болды:
Старшындардың
179
Патша өкіметі қолдаған Кіші жүздегі қартайған сұлтан:
Айшуақ
180
Ақсүйектер Кіші жүзде хан етіп сайлады:
Қаратай сұлтанды
181
Патша әкімшілігіне қарсы шыққан Кіші жүз сұлтаны:
Қаратай
182
Хан кеңесіне деген қарсылықтың көрінісі:
Қаратай сұлтанның хан болып сайлануы
183
Хан кеңесі құрамына сайланбай қалды:
Сырым Датұлы
184
Айшуақ сұлтан хан болып сайланды:
1797
185
Айшуақ сұлтанды қолдады:
Сұлтан
Старшын
186
Айшуақ сұлтанның елеулі рөл атқармау себебі:
Қартайған адам болды
187
Сырым Датұлы көшуге мәжбүр болды:
Хиуа
188
Кейбір деректер бойынша Сырым Датұлы Хиуада қаза тапты:
Саяси қарсыластарының қолынан
189
Сырым Датұлы көтерілісінің жеңілу себебі:
Бірден екі күшке қарсы шығуы (патша үкіметіне және сұлтандарға қарсы)
190
Көп ру старшындарының көтеріліске қатыспау себебі:
Жайықтың арғы жағындағы жерден айырылып қалудан қорықты
191
Патша үкіметі Жайық пен Еділ аралығындағы жерлер бойынша біраз жеңілдіктер берді:
Сырым Датұлы көтерілісінен кейін
192
Жайық өзенінің оң жақ жағалауында Ішкі Орда (Бөкей Ордасы) құрылды:
1801
193
Ру басшысы
Старшын
194
Кіші жүзді 1797-1805 жылдары билеген хан, Әбілқайыр ханнның ұлы:
Айшуақ хан
195
Патша әкімшілігіне қарсы шыққан Кіші жүз сұлтаны:
Қаратай
196
Кіші жүздегі ру ақсақалдары кіруге тиісті болған отарлау жүйесінің әкімшілік органы:
Расправа
197
Тұтқынға алынған 56 көтерілісші жіберілді:
Қазыналық жұмыстарды атқаруға
198
XIX ғасырдың басында Орта жүзде билік еткен хандар:
Уәли
Бөкей
199
Патша үкіметі Орта жүзде хан тағайындамады
Бөкей мен Уәли хан қайтыс болған соң
200
«Сібір қырғыздары туралы Жарғы» бағытталды:
Қазақстанның солтүстік-шығысын іс жүзінде Ресейге қосып алу
201
Сырым Датұлының жасақтары
С. Датұлы (2700 сарбаз),
старшын Барақ (2000 сарбаз),
Тiленшi батыр (1500 сарбаз).
202
Орта жүздегі әкімшілік, сот және аумақтық басқару жүйесі түбірімен өзгертілді:
«Сібір қырғыздары туралы Жарғы» күшіне енген соң
203
Сібір әкімшілігі орталық үкіметтің нұсқауымен Дала өлкесіне қазақтарды жаңа құрылымды қабылдауға көндіру үшін арнайы агенттер жібере бастады» деп жазған орыс ғалымы:
Н. Коншин
204
Сібір қырғыздары туралы Жарғы» бойынша басқаруда енгізілді:
Округтік жүйе
205
Сібір қырғыздары туралы Жарғы» бойынша Орта жүз жері бөлінді:
Округ
Болыс
Ауыл
206
Болыс сұлтандары мен ауыл старшындары атқарған қызмет
Әкімшілік, шаруашылық және полицейлік
207
Әр округте құрылды:
Округтік приказ
Мекеме
208
Округтік приказды басқарды:
Аға сұлтан
209
Округтік приказ құрамына кірді:
Омбы облыстық басқарма бастығы тағайындайтын ресейлік екі заседатель және сайланып қойылатын екі «құрметті қазақ»
210
Округтерде ішкі күзет іріктелді:
Сібір казактарынан
211
Аға сұлтандар билігіне шектеу қойды:
Басқарудың жаңа тәртібі мен әскер күшінің енуі
212
Қарқаралы, Көкшетау округтері құрылды:
1824
213
Аягөз округі құрылды:
1831
214
Ақмола округі құрылды:
1832
215
Баянауыл, Үшбұлақ округі құрылды:
1833
216
1822-24 реформа
Ауыл старшындарын сайлады:
Көшпелілердің өздері
217
Ауыл старшының бекітетін мекеме:
Округтік мекеме
218
Билікті мұраға қалдыра алды:
Сұлтандар қатарынан сайланған болыстар
219
Патша үкіметі Шыңғыс ұрпақтарын биліктен алыстата бастады:
Қарапайым адамдарды билікке тарту арқылы
220
Аға сұлтанды сайлады:
Тек сұлтандардың өздері
221
Аға сұлтанның қасындағы екі заседательді сайлады:
Билер
Старшындар
222
Аға сұлтандар сайланды:
3 жылға
223
Аға сұлтанның қасындағы заседатель сайланды:
2 жылға
224
Аға сұлтандар өз өкілеттігін жүргізе алмады:
Облыстық басқарма бастығының бекітуінсіз
225
Аға сұлтан лауазымына Шыңғыс әулеті емес қазақтарда сайлана алды:
1854
226
Округтік приказдардың міндеттері:
Округтегі халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету; Халыққа білім беруге қамқорлық жасау; Тұрмыстық жағдайлар мен шаруашылық жұмыстарын жақсарту; Қарақшылық тонауға, барымтаға және өкімет билігіне бағынбау әрекеттеріне тыйым салу; Өз бетімен кетіп, озбырлық жасауға жол бермеу; Тергеуді және сот істерін әділ жүргізу; Діни наным-сенімдерге байланысты мәселелерді шешу; Сауда керуенінің жүріс-тұрысын бақылау және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету; Жасақ (алым-салық) жинау.
227
Округтік приказдардың басты міндеті:
Сот ісін жүргізді
228
Приказдардың сот жүргізу ісі ұзақ уақытқа созылып, еш нәтижесіз аяқталды. Ал билер соты даулы мәселені жылдам және әділдікпен шешіп отырды. Сондықтан билер сотына қазақтар ғана емес, сонымен қатар әртектілер мен казактар да үлкен құрметпен қарады» деп жазды
А. Гейнс
229
Жаңа ереже енгізу барысында Патша үкіметі салыққа байланысты жеңілдігі:
Барлық салыққа бес жылдық жеңілдік
230
Бес жыл өткен соң округтердің халықтары міндетті болды:
Мал санына қарай төленетін жасақ салығын төлеуге
231
Жасақтың көлемі:
100 бастан бір бас мөлшерінде
232
Салық салынбаған мал түрі:
Түйе
Сауда керуендерін көбейту үшін
233
Алым-салық үшін мал санағы жасалып отырды:
3 жыл сайын
234
1822-34 реформа
Жергілікті халық шынайы мал санын жасырды:
Көп салық төлемеу үшін
235
Қазақтар жасақ салығынан басқа міндеттері:
Шабармандар мен жолаушыларға көлік жағынан көмектесуге
236
Жарғыдан кейін пайда болды:
Тұрақты жұмыс істейтін ауруханалар
237
Жергілікті әкімшілік шешек ауруына қарсы міндеттелді:
Халықты егуден өткізуге
238
Жарғы бойынша қазақ даласына келе бастады:
Христиан дінін таратушы миссионерлер
239
Жарғының білімге қатысты жағымды жағы:
Ресейдің губернияларына балаларды оқуға жіберуге рұқсат берілді
240
1822 жылғы ережелер жұмыс істеді:
1860 жылдарға дейін
241
Семей округі орналасты:
Ертістің оң жағалауында
242
Жаңадан ашылған Семей, Алатау округтерінде басшылық етті:
Орыс офицерлері
243
Кіші жүздің ханы Шерғазы Орынборға шақыртылып, ұсынылды:
Өмірінің аяғына дейін ай сайын төленіп тұратын жалақы
244
1824 жылғы реформа бойынша кіші жүздің жері бөлінді:
Жайықтың сырт жағындағы 3 округке
245
Кіші жүздегі билік өтті:
Орынбор губернаторына тікелей бағынатын үш басқарушы сұлтанға
246
Басқарушы сұлтанға бағындырылды:
100-200 адамдық казак жасақтары
247
Басқарушы сұлтанның негізгі міндеті:
Қарамағындағы халықты тәртіп сақтайтын және патшаға адал болатындай етіп ұстау
248
Кіші жүзде ауыл старшынынан бастап, басқарушы сұлтандарға дейін тағайындады
Орынбор губернаторы
249
Әр үй басына салынатын түтін салығының мөлшері:
1.5 күміс ақша
250
Жалданып жұмыс істейтін адамдар төлеуге міндетті болды:
Айына 15 тиын
251
Басқарушы сұлтан қасында болды:
Шешек ауруына қарсы жұмыс жасайтын қазақ фельдшер
252
Кіші жүз бен Орта жүз тәуелсіздігінен айырылды:
1822-24
253
Қазақ рубасылары мен сұлтандары уақыт өте айналды:
Патша үкіметінің шенеулігіне
254
Сұлтандар мен рубасылар арасында қырқыс күшейді:
Қарапайым бұқара өкілі аға сұлтан қызметіне ие бола алатын кезде
255
Кіші жүзде жаңадан құрылған шеп:
Жаңа Елек шебі
256
Жаңа шепке қоныстандырылды
Әскери адамдар мен казактар, Ресейден қоныс аударып келген шаруалар
257
Жергілікті қазақтарды көтеріліске шығуға итермеледі:
Жаңа шептердің құрылуы, орыс шаруаларының қоныстануы
258
1822 жылы Ресейге қарсы шықты:
Табын руының батыры әрі биі Жоламан Тіленшіұлы
259
Жоламан Тіленшіұлы басқарған көтерілістің басталуына себеп болды:
Елек өзені бойына бекіністердің тұрғызылуы
260
Жоламан Тіленшіұлы жанына топтасты:
3000 жуық адам
261
Ресейдің жазалаушы әскері Жоламан Тіленшіұлы бастаған көтерілісшілерге шабуыл жасап, халықты аяусыз қырып-жойды:
1825
262
Жаңашеп аймағы құрылды:
1835
Ор мен Троицк бекінісін ішке қарай жылжытқан соң
263
1825 жылы көтеріліс бастаған Қарқаралы округінің сұлтаны:
Саржан Қасымұлы
264
Саржан Қасымұлы бастаған көтеріліс нәтижесі:
Жеңілді
265
Патша үкіметінің 500 солдатты жазалау жасағы Саржан ауылына шабуыл жасады:
1831
266
Патша әскері Саржан ауылына шабуыл кезінде қаза тапты:
450 адам
267
Округ тұрды
15–20 болыстан
Басқарушысы: Аға сұлтан.
268
Болыс тұрды
10-12 ауылдан
Басқарушысы: Болыс сұлтаны.
269
Ауыл тұрды
Ауыл – 50-70 үйден
Басқарушысы: Ауыл старшыны.
270
1822-24 реформа
Округтік приказ құрамына кірді
Оның құрамына ресейлiк екi заседатель және сайланып қойылатын екi «құрметтi қазақ» қатысуға тиiстi болды.
271
Томск және Тобыл губерниясы, Омбы облысы бағынды:
Батыс Сібір генерал губернаторы
272
Кіші жүздің соңғы ханы
Шерғазы
273
1824 РЕФОРМА БОЙЫНША КІШІ ЖҮЗДІҢ ЖЕРІ
ЖАЙЫҚТЫҢ СЫРТ ЖАҒЫНДАҒЫ 3 ОКРУГКЕ БӨЛІНДІ:
Батыс
Орта
Шығыс
274
Жаңа Елек шебі қамтыды
Жайық, Елек, Құралай және Бердянка өзендері аралығын қамтыды
275
Жаңа Елек шебін салу үшін қанша жер қазаұтардан тартып алынды
Қазақтардың 600 мың десятинаға жуық шұрайлы жері тартып алынды.
276
Елек өзені бойында салынды
Изобильная, Боранды, Жаңа Елек, Линев, Көмірлі, Вятлянская және Бердянская сияқты бекініс-қорғандардың негізі қаланды.
277
Жоламан Тіленшіұлы көтерілісі нәтижесінде қанша жерден айырылды қазақтар
Жазалау ретінде қазақтар тағы да 4 миллионға жуық десятина жерінен айырылды
278
Қай жылы Ор және Троицк бекіністері аралығында өтетін шегаралық шеп қазақ даласының ішкі жағына қарай жылжытылды. Жаңашеп аймағы құрылды.
1835
279
Қай жылы Саржан Қасымұлы жасағы патша үкіметінің әскеріне қарсы ашықтан ашық шайқасқа шықты. Алайда олар жеңіліске ұшырады
1826
280
Бөкей ордасында, Кіші жүздің батысында ірі көтеріліс өтті:
1836-1838
281
Бөкей ордасындағы көтерілістің басты себебі:
Отаршылдық қысымнан туындаған жердің жетіспеушілігі
282
Байлар орыс помещиктерінен жерді жалға алып берді:
Көтерме бағамен қайта қазақтарға жалға берді
283
Бөкейдегі көтеріліс
Жайық әскери кеңесі басып алған жерлер:
Үлкен және Кіші өзен бойын, Қамыс-Самара көлдерінің төңірегін
284
Бөкей ордасын тағы басқаша атады:
Ішкі орда
285
Көтерілістің қозғаушы күші болды:
Бақташы қазақтар
286
Бөкей ордасы Көтеріліске қолдау білдірді:
Кейбір ру старшындары
287
Бөкей ордасындағы Көтеріліс кезіндегі сұлтандар әрекеті
Бейтарап қалды немесе көтеріліске қарсы шықты
288
Бөкей ордасындағы көтерілісті басқарды:
Исатай Тайманұлы (1791-1838) мен Махамбет Өтемісұлы (1803-1846)
289
Орынбор генерал-губернаторы жанындағы ерекше тапсырмалар жөніндегі шенеунік қызметін атқарған, Махамбеттің досы:
В. И. Даль
290
Махамбет таныс болған орыс саяхатшы ғалымы:
Г. С. Карелин
291
Исатай мен Махамбет көтеріліс бастағанда Ішкі Орданың ханы:
Жәңгір
292
Көтерілісшілер Жәңгір ханға ашық қарсы шықты:
1836
293
Хан шақыруына барудан үзілді- кесілді бас тартты:
Исатай Тайманұлы
294
Исатай Тайманұлы шағым мен өтініш беру арқылы әшкерелемек болды:
Жәңгір ханды
295
Исатайдың Шағымдар мен өтініштер наразылыққа ұласты:
1836
296
Исатай халықтың алдында Жәңгір ханға өз өтінішін табыс етті:
Толыбай шатқалында
297
Исатай Тайманұлы ауылдарды аралап Жайық казактарынан жерді тартып алуға насихаттады:
1836 күзде
298
Исатай Тайманұлын ұстап, ісін сотта қарауға тапсырма берді:
Орынбор шегара комиссиясы
299
Исатай шағым түсірді:
Генерал-губернатор В.А. Перовскийдің атына
300
Біздің өтініштеріміз бен шағымдарымызға ешкім де құлақ аспайды. Біздің мал-мүлкімізді талан- таражға салып, тонап кетеді. Сөйтіп, біз император тақсырдың қол астына адал ниетпен берілгендігіміз жөнінде ант қабылдаған бола тұрсақ та, күн сайын қорқынышты үрей кешеміз» деп Перовский атына арыз жасаған:
Исатай Тайманұлы
301
Бөкей ордасындағы көтеріліс кезінде Орынбордың губернаторы:
В. Перовский
302
Бөкей көтерілісінде 200 сарбазбен көтерілісшілер Қарауылқожа Бабажанұлының ауылын шапты:
1837 жылы күзде (Қарауылқожа Бабажанұлы Жәңгірдің қайын атасы)
303
Бөкейдегі Көтерілісшілердің Хан ордасын қамауға алуы:
1837 қазанда
304
Бөкей Көтерілісшілер ханнан талап етті:
Балқы мен Қарауылқожаны өз төңірегінен қууды, билікті ру старшындарына беруді
305
Жәңгір хан мен көтерілісшілер арасында келіссіз басталып, табыс етілді:
Үш жүз рубасы, старшындар, батырлар қолы қойылған талап- петиция
306
Көтерілісшілер талабы орындалмай қалған жағдайда көтерілісшілер ескертті:
Барлық ауыл Ішкі Ордадан көшіп кететінін
307
Жәңгір хан уақыт ұтып, қысқа таман жасақтады:
1000 адам
308
Бөкей көтерілісі
1837 жылы 15 қарашада болған шайқас:
Тастөбе шайқасы
309
Бщкейдегі Көтерілісшілердің рухы түсіп, шағын топтарға бөлініп кетті:
Тастөбедегі шайқастан кейін
310
Исатайдың басын алған адамға:
500 сом күміс ақша, оны қолға түсіргенге 1000 сом тігілді
311
Көтерілісшілер Жайық өзенін кесіп өтті:
1837 желтоқсан
312
Кенесары
Сарайшық бекінісінен 80 казак және өзінің адамдарымен көтерілісшілер соңына түскен сұлтан:
Баймағамбет Айшуақұлы
313
Бөкей Ордасындағы көтерілісті басуға жіберілген жазалаушы әскерді басқарды:
Полковник Геке
314
Бөкей ордасындағы көтеріліс қамтыды:
Кіші жүз
315
Елек өзені бойында көтеріліс жасады:
Жоламан Тіленшіұлы
316
Арал-Каспий аралығында пайда болды:
Жүсіп батырдың жасақтары
317
Орталық Қазақстан далаларында «бүлікшіл сұлтан» атанған аса қуатты көтеріліс:
Кенесары Қасымұлы
318
Исатай Тайманұлы күш біріктіруге шешім қабылдады:
Хиуа хандығынан бөлініп шыққан сұлтан Қайыпқали Есімұлымен
319
Екі жасақ бір-бірімен қосылды
Исатай+Жоламан
Ойыл өзенінің сағасындағы шекті руының ауылдарында
320
Патша үкіметін үрейлендірді:
Кіші жүздегі көтерілісшілердің бірігуі
321
Исатай Тайманұлы қаза тапқан шайқас:
Ақбұлақ
322
Бөкей ордасындағы көтеріліс кезіндегі ірі шайқастар:
Тастөбе
Ақбұлақ
323
Махамбет Өтемісұлы мәжбүр болды:
Біраз уақыт бой тасалап, жасырынып жүруге
324
Бщкейдегі Көтеріліске белсене қатысқан адамдар айдалды:
Сібірге
325
Бөкей ордасындағы көтеріліс байланыс жасай алмады:
Кенесары және Жоламан Тіленшіұлы бастаған көтеріліспен
326
Бөкей ордасындағы көтерілістің Сырым Датұлы көтерілісімен ұқсастығы:
Хан билігіне және Патша үкіметіне қарсы шығуы
327
Жәңгір хан көтерілістен кейін мәжбүр болды:
Салықты төмендетуге
328
Махамбет Өтемісұлының 200 жылдығы ЮНЕСКО көлемінде аталып өтті:
2003
329
Кенесары Қасымұлы көтерілісінің қозғаушы күші:
Қарапайым халық, старшындар мен би, батырлар, сұлтандар
330
Көтерілісшілердің әскеріне басшылық етті:
3 жүздің атақты батырлары
331
Кенесары Қасымұлы көтерілісіне қатысқан ұлттар:
Қазақтар, орыстар мен башқұрт, өзбек, қарақалпақ, түрікмен, поляктар т.б.
332
Кенесары Қасымұлы көтерілісіне қатысты:
3 жүзде
333
Көп ұлттар қатысқан көтеріліс:
Кенесары
334
Тарих сахнасына бабасы Абылай ханның ісін жалғастырушы ретінде шыққан тұлға:
Кенесары
335
Кенесары Қасымұлы көтерілісі басталды:
Патша үкіметінің саясатын қолдаған сұлтандар мен билердің ауылдарын шауып алудан
336
1837 жылдың аяқ кезінде Кенесары Петропавлдан Ташкентке бет алған қай отрядты тас-талқан етіп жеңіп шықты:
Хорунжий Рытов отрядын
337
Кенесары Батыс Сібір генерал- губернаторынан талап етті:
Ақтау бекінісі мен Ақмола приказын жоюды, Омбыда тұтқында отырған өз адамдарын түгел босатуды, қазақ жерінің тұтастығын қалпына келтіруді
338
Кенесарының ызасын тудырған оқиға:
Батыс Сібір генерал- губернаторы Кенесарының жіберген адамдарын жазалауы
339
Кенесарының белсенді әскери қимылдары басталды:
1838 жазда
340
Кенесары алты күн бойы қоршауда ұстап, өртеп жіберген бекініс:
Ақмола
341
Кенесары қазақ хандығын қалпына келтірді:
1841
342
Кенесарының көтерілісі ұйымдасқан сипат алу себебі:
Орталықтанған биліктің пайда болуы
343
Ханның жанынан құрылған жоғарғы кеңесші орган:
Кеңес
344
Кенесары басқару барысында сүйенді:
Кеңеске
345
Кенесары құрған кеңеске кірді:
Адал берілген батырлар, билер мен сұлтандар
346
Кенесары хандықты өзінің сенімді адамдары арқылы басқарды:
Жасауылдар арқылы
347
Жасауылдар айналысты:
Сот ісімен, шаруашылық мәселелерімен, дипломатиялық жұмыстармен, алым- салық жинаумен және әскери істермен
348
Кенесары ең бірінші болып ретке келтірді:
Салық төлеу тәртібін
349
Кенесары
Патша үкіметі өзіне қарасты халыққа жаңа салық енгізу себебі:
Жазалаушы отрядтарды қамтамасыз ету үшін
350
Азық тапшылығына байланысты Кенесары қолдады:
Егіншілікті
351
Баж салығынан түсетін пайдаға байланысты Кенесары тыйым салды:
Керуендерге шабуыл жасауға
352
Кенесары
Баж салығынан түскен қаржыға сатып алынып отырды:
Орта Азия базарынан қару мен оқ-дәрі
353
Кенесары әскері бөлінді:
Жүздік
Мыңдық
354
Жүзбасылар мен мыңбасылар тағайындалды:
Ерлікпен көзге түскендер арасынан
355
Кенесары құрған ерекше жасақ:
Мергендер жасағы
356
Кенесарының батырлары:
Ағыбай
Бұқарбай
Иман
357
Кенесары көтерілісіне қатысқан Амангелді Имановтың атасы:
Иман Дулатұлы
358
Кенесары ханның басына тағайындалған сыйақы:
3мың сом
359
1843 жылы Кенесары көтерілісін басу үшін жабдықталған әскерді басқарған сұлтандар:
А.Жантөрин
Б.Айшуақұлы
360
А. Жантөрин мен Б. Айшуақұлы әскеріне көмекке келді:
Омбыдан, Петропавлдан, Қарқаралыдан
361
Кенесары
Жазалаушы отрядтардың табысқа жете алмау себебі:
Жергілікті аймақты жақсы білмеді
362
1844 жылы Кенесары мен А.Жантөрин шайқасы өткен жер:
Тобыл өзенінің жоғарғы ағысы
363
1844 жылғы шайқаста қаза тапты:
А. Жантөрин сұлтанның 44 адамы
364
Кенесары
А.Жантөринге көмектесуге батылы жетпеді:
Дуниковскийдің әскери тобы
365
1845 жылы Кенесары көтеріліс орталығын ауыстыруға мәжбүр болды:
Сарыарқадан Жетісу жеріне қарай
366
1845 жылы Кенесары Сарыарқадан кетті:
Ұлы жүз жеріне
367
Патша үкіметінің қысым жасауымен Кенесары көшіп барды:
Алатаудың етегіне
368
Кенесарының Қытайға жіберген елшілері:
Құдайменді Саржанов,
Шоқмар Бақтыбаев,
Сайдаққожа
369
Кенесары Қытай үкіметінен сұрады:
Көшіп-қонуға жер
370
Қытай үкіметі қолдамаған Кенесарының ойы:
Қытайға барып, бой тасалай тұру
371
Қытайлардың Кенесарының ұсынысынан бас тарту себебі:
Ресеймен қатынасты бүлдіріп алмау, ұйғыр, дүнген көтерілісін басып жатты
372
Кенесары
Көтерілісшілер жақындай түсті:
Қырғыз жеріне
373
Кенесары хан талап етті:
Солтүстік қырғыз руларының өзіне бағынуын
374
Қырғыздың ақсүйек рубасылары:
Манап
375
«Менің мұнда келгендегі мақсатым, сендермен жауласу, қан төгісу емес, қайта қазақтар мен қырғыздардың басын қосып, оларды күшейту болып табылады» деп жазды:
Кенесары қырғыздарға жіберген үндеуінде
376
Қырғыздарда қазақтарға қарағанда қалыптаспаған дәстүр:
Шыңғысхан ұрпақтарына бағыну
377
Қырғыздардың Кенесарыға қосылмауының тағы бір себебі:
Абылай ханның қырғыздар аумағына жасаған жорығын ұмытпаған еді
378
Қырғыздарды қолдап, Кенесарыға қарсы айдап салды:
Омбыдан жіберілген Вишневский
379
Қырғыздардың құрылтайында билеуші болып сайланған ықпалды манап:
Орман
380
Сайланған Орман манап бірден бас тартты:
Кенесары ханның ұсынысынан
381
Кенесары 10 мыңдай қолмен Қырғызстанның жеріне басып кірді:
1847 сәуірде
382
Кенесары мен қырғыздар арасында шайқас өтті:
Ыстықкөл мен Шу өзенінің жоғарғы ағысы аралығында Кекілік сеңгір тауының қойнауында
383
Кенесары қоршауда қалып, түпкілікті бас тартты:
Батырларын қоршауда қалдырып, өзі қашып құтылудан
384
Кенесарының қырғыз жеріндегі жағдайын қиындатты:
Рүстем сұлтан мен Ұлы жүздің ықпалды биі Сыпатай жасақтарының кенеттен шегініп кетуі
385
Кенесары 30-дан астам сұлтандармен қырғыздарға тұтқынға түсті:
Тоқмаққа таяу жерде
386
Тұтқынға түскен Кенесары хан қырғыздарға ұсынды:
Күш біріктіріп, Қоқан хандығы мен Ресей империясына қарсы күресу
387
Қырғыз манаптары тұтқынға түскендердің барлығын жазалады:
Өлім жазасымен
388
Қырғыздар қолынан қаза тапты:
Кенесары мен оның інісі Наурызбай
389
Кенесары ханды жоюға қатысқан қырғыз манаптарын марапаттады:
Ресей
390
Нысанбай Жаманқұлұлының Кенесары туралы дастаны:
Кенесары-Наурызбай
391
Кенесарының ісін жалғастырған ұлы:
Сыздық
392
Кенесары бір мезетте қарсы соғысты:
Патша үкіметіне, қырғыз манаптарына және Қоқан хандығына
393
Кенесары көтерілісінің жеңілуі патша үкіметіне жол ашты:
Қырғыз жерлерін, Жетісу аумағын және Оңтүстік Қазақстанды басып алуына
394
Кенесарыға ерекше құрметпен қарады:
Патша үкіметі әкімшілігінің өкілдері
395
Ресейлік ғалымдар Кенесарыны атады:
«Бүлікшіл сұлтан», «Қырғыз даласының Митридаты (антикалық дәуірдегі патша)»
396
Кенесары өмір сүрді
1802-1847
397
Кенесары көтерілісінің мақсаты
Патша үкiметi тартып алған жерлерді қайтарып алу
Округтердi тарату
Отаршылар енгiзген алым-салықтарды жою
398
«Кенесарыға көзсiз ерлiк тән едi», – деп жазды
Л. Мейер
399
1838 жылы 7 тамызда Кенесары Ақмола бекінісіне шабуыл жасағанда оны қорғаған
аға сұлтан Қ. Құдаймендiұлы
әскери старшина Карбышев
400
Кенесары
Ақмолаға шабуыл жасаушылар
Басықара батыр мен Ағыбай, Иман, Бұқарбай батырлардың сарбаздары. Басықара батыр мен 255 жауынгер шабуыл кезінде қаза тапты. Кенесары бекіністі басып алып, өртеп жіберді.
401
Кенесары салған салықтар
мал өсiрушiлерге зекет,
егiншiлерге ұшыр,
сауда керуендерінен баж салығы.
402
Кенесары әскер саны
20мың
403
Кересары Екатерина станицасына шабуыл жасады.
1844 тамыз
404
Кенесарыны жазалаушы отряд
Старшина Лебедев отряды.
405
Кенесары көтерiлiс орталығын Сарыарқадан Жетiсу жерiне қарай ауыстыруға мәжбүр болды.
1845
406
Көтеріліске қолдау көрсеткен ұлы жүздің батырлары:
Сұраншы, Байсейiт, Тайшыбек.
407
Кенесары он мыңдай қолмен Қырғызстанның жерiне басып кiрдi.
1847 сәуір
408
Қоқандықтар Ташкентті басып алды:
1808
409
Қоқандықтар Түркістанды басып алды:
1814
410
Қоқандықтардың Ақмешіт бекінісі Сырдарияның оң жағалауына көшірілді:
1818
411
Қоқандықтардың ірі сауда, әскери бекінісі:
Ақмешіт
412
Ташкент, Бұхара және Хиуадан Троицк, Атбасарға, Батыс Сібір қалаларына өтетін керуендерге бақылау орнатты:
Ақмешіт
413
Қоқандықтар көп салық салды
Ақмешіт пен басқа да бекіністер аймағында көшіп-қонып жүрген қазақтарға
414
Әр отбасы жыл сайын салық ретінде Қоқан үкіметіне төлеп тұруға тиіс болды
6 қой, 4 арба сексеуіл, 1000 бау қамыс
415
Оңтүстік Қазақстандағы қазақтардың жағдайын нашарлатты:
Қоқандықтардың салықтары
416
Халық Қоқан хандығының езгісіне қарсы шықты:
1821
417
Қоқандықтарға қарсы күресті басқарды:
Рүстем төре = тентек төре
418
Тентек төре көтерілісінің жеңілу себебі:
Күш тең болмады
419
Кім Салық салу үшін үнемі әскер жіберіп отырды:
Хиуа хандығы
420
Хиуаға салық төлеуден бас тартқандарға қарсы жасалды
Жазалаушы жасақтар қазақ ауылдарын қырып-жойып, тонады, әйелдерін күң, балаларын құл етті
421
Хиуалықтар мен қоқандықтарға, кейін Ресейге қарсы бағытталған Сыр бойы қазақтарының күресін басқарды:
Жанқожа Нұрмұхамедұлы
422
Жанқожаның атқарған қызметі:
Шекті руының басшысы
423
«Барлық үш жүзге ортақ батыр әрі би, қазақтардың бостандығы жолындағы атақты күрескер Жанқожа батыр орыстарды да, хиуалықтарды да, қоқандықтарды да мойындамады» деп жазды:
М. Тынышбаев
424
Жанқожа батырдың ерлігі:
Артынан қуып келе жатқан Хиуа жасақтарын тас- талқан етіп, 8 жерінен жаралы болады
425
Жанқожа Нұрмұхамедұлы қызын беру арқылы туыстық қатынас орнатты:
Кенесарымен
426
Хиуаға қарсы күрескен хан Арынғазы Әбілғазыұлының ісін жалғастырды:
Жанқожа Нұрмұхамедұлы
427
Жанқожа Хиуалықтардың Бесқала бекінісінің тас-талқанын шығарды:
1836
428
Жанқожа Хиуаның екі мың сарбазы бар ірі жасағын ойсырата жеңді:
1845
429
Жанқожа Қоқан хандығына шабуыл жасады:
Сырдарияның төменгі ағысы бойындағы әскери бекіністеріне
430
Жанқожа бастаған көтерілісшілер Хиуаның бекінісі Жаңақаланы басып алды:
1847
431
Жанқожа хиуалықтардан қазақтарға қайтарды:
3 мың түйені, 500 жылқыны, 2 мың ірі қараны және 52 мың қойды
432
Жанқожа батыр Ақмешітке дейін жорық жасап талқандады:
Қоқандықтардың жасағын
433
Жанқожа батыр Қоқан мен Хиуа хандықтарымен күресі барысында Сырдария бойына келе бастады:
Ресей империясының әскери жасақтары
434
Жанқожа батырдың Ресейге қарсы күресі:
1856-1857
435
Бастапқыда Хуиа мен Қоқан хандықтарына қарсы Жанқожа одақ құруға мәжбүр болды:
Ресей империясымен
436
Жанқожаны өз жағына тарту мақсатымен Ресей тағайындады
Жыл сайын төленіп тұратын 200 сом жалақы
437
Ресейдің Жанқожаға ұсынған қызметі:
Қарақұм мен Сырдария жағасындағы Борсыққұм қазақтарының басқарушысы
438
Ресейдің Жанқожаға берген атағы:
Жасауыл
439
Патша армиясындағы казак офицерлерінің шені
Жасауыл
440
Ресейдің жалақы, қызмет ұсынысына Жанқожаның жауабы:
Бас тартты
441
Жанқожа бастаған көтерілісшілер Қазалы қамалын қоршады:
1856
442
Жанқожа бастаған көтерілісшілерге қарсы шыққан патша әскері
Фитингофтың отряды
443
Фитингоф отрядының құрамы:
300 казак
320 жаяу әскер
444
Жазалаушы әскер мен Жанқожа бастаған көтерілісшілер арасында шешуші шайқас өтті:
Арықбалық
445
Арықбалық шайқасы өтті:
1857
446
Арықбұлақ шайқасының нәтижесі:
Көтерілісшілер зеңбірек пен мылтыққа төтеп бере алмай, Бұхара мен Хиуаға асуға мәжбүр болды
447
Көтерілісшілер жеңілген соң, Жанқожа батыр Хиуа ханынан сұрады:
Хиуада тұратын қазақтардан, қарақалпақтардан және түрікмендерден әскери жасақ құруды
448
Жанқожаның Хиуа ханынан көмек сұраудағы мақсаты:
Қазалы қамалына қайта шабуыл жасау
449
Жанқожа батырдың күшейіп кетуінен қорыққан Хиуа ханының жауабы:
Өтінішті қабылдамады
450
Ресейдің жазалаушы әскері Жанқожа батырдың ауылын қоршауға алды:
1860
451
Жанқожа батыр жазалаушылар қолынан қаза тапты
1860
452
Жанқожа Нұрмұхамедұлының көтерілісі қарсы бағытталды:
Ресей
Хиуа
453
XIX ғасырдың 50-жылдары Сыр бойы қазақтарының көтерілісін басқарған:
Жанқожа Нұрмұхамедұлы
454
Сыр бойындағы қазақтардың ұлт- азаттық көтерілісін басқарған батыр:
Есет Көтібарұлы
455
1838 жылы Есет батыр қатысты:
Ресейдің Елек бекінісіне шабуыл жасауға
456
Есет батыр Хиуа және Қоқан басқыншыларына қарсы белсене күресті:
Жанқожа Нұрмұхамедұлымен бірге
457
Жем өзенінің бойында Есет батыр патша үкіметінің жазалаушы әскеріне тұтқиылдан шабуыл жасады:
1847 жазда
458
Есет батыр Ресейге қарсы соғысты:
20 жылдай
459
Есет батыр ақырында мәжбүр болды:
Ресеймен бейбіт келісім жасауға
460
Есет батыр Ресеймен келісім жасады:
1858
461
Есет батырдың Ресеймен келісім жасау себебі:
Ресеймен күрестің еш нәтиже бермейтінін түсінді
462
Есет батырға Ресейдің берген жеңілдігі:
Қарсы күрес жүргізгеніне кешірім жасап, түтін салығынан босатты
463
Кейін Есет батыр тағайындалды:
Торғай облысындағы Ырғыз уездік бастығының көмекшісі болып
464
XIX ғасырдың 50-жылдары Арал теңізінің солтүстігінде қазақтардың көтерілісін басқарған:
Есет Көтібарұлы
465
Көтерілістің жеңілу себептері:
Қару-жарағы нашар, күрес әдісі ескі болуы
466
Орта Азия халықтарына және Ресейге қарсы бағытталған Оңтүстік Қазақстандағы көтерілістер:
Жанқожа Нұрмұхамедұлы мен Есет Көтібарұлы бастаған көтерілістер
467
61
Орта Азия халықтарына және Ресейге қарсы бағытталған Оңтүстік Қазақстандағы көтерілістер:
«Қарт батыр оқ өтпейтiн сауытын киiп, қару-жарағын асынып, үйiнен шығып үлгердi. Бiрақ аты жоқ екен. Ажалымның жеткен жерi осы екен деп, ол бiр төмпешiктiң үстiне аспай- саспай шығып алды да, өз иманын өзi үйiрiп, дұға оқи бастады... зулаған оқтар... көпке дейiн оның сауытынан өтпей, тайқып ұшып, керi түсiп жатты. Ақырында бiр оқ оның мойнына дәл тиiп, қарт батырдың өмiрiн қиып кеттi» деп жазған:
Л. Мейер
468
«Рас, олардың аттары мен қаруы бар. Ат пен қару бiзде жоқ деп кiм айта алады? Бiздiң мұхит түбiндегi құмның қиыршығы сияқты көп екенiмiз өтiрiк пе? Өздерiң мойын бұрып қараңдаршы: шығыс пен батыста, солтүстiк пен оңтүстiкте де қаптаған қалың қырғызды (қазақты. – авт.) көретiндерiң анық. Сөйте тұра неге бiз ат төбелiндей азғана жатжерлiктерге бағынуға тиiспiз?!»,- деп Есет батыр туралы бұл деректі қалдырған ағылшын зерттеушісі:
Бульжер Демитриус Чарлз
469
Есет батыр көтерілісті аяқтаған соң Ресей оған берген жеңілдіктер
Қарсы күрес жүргізгеніне кешірім жасап, түтін салығынан босатты.
-Кейін Есет батыр Торғай облысындағы Ырғыз уездiк бастығының көмекшiсi болып тағайындалды.
470
Ресей империясында өнеркәсіп пен сауда күшті қарқынмен дамыды:
19 ғасырдың 2 жартысы
471
XIX ғасырдың екінші жартысында Ресейде қажеттілік туды:
Тауар өткізудің жаңа көзіне, арзан шикізат пен жұмысшы күшіне деген
472
ХІХ ғасырдың екінші жартысында Ресейдің сыртқы саясатында ерекше орын алды:
Жетісу
Оңт Қазақстан
473
ХІХ ғасырдың екінші жартысында Орталық Азияда бейтарап саясатын ұстанды:
Қытай
474
Ресей Қазақстанды толығымен жаулап алып жатқанда
Қытайдың бейтарап саясат ұстау себебі:
Тайпиндер көтерілісі, Азамат соғысы
475
Ұлы жүздің аумағында біртұтас хан билігі қалмады:
ХІХ ғасырдың 20- жылдарының бас кезінде
476
Сырдария өңірінің қазақтары үміт артқан хан:
Арынғазы
477
Патша үкіметі Арынғазыны ұстап алып, жер аударып жіберді:
Калуга
478
Патша үкіметінің Арынғазыны жер аудару себебі:
Ықпалды ханның болуын қаламады
479
Ұлы жүз жеріне жиі шабуыл жасап отырды:
Орта Азия хандықтары
480
Ресей Оңтүстік Қазақстанды жаулап алу үшін сала бастады:
Әскери бекіністер
481
Ресей қосып алған жерлерде салған бекіністер:
Аягөз, Ақтау, Ұлытау, Қапал бекіністері
482
Ресей империясы Ұлы жүз үшін пристав (кішігірім әкім) қызметін белгіледі:
1848
483
Ұлы жүздегі пристав тікелей бағынды:
Батыс Сібір генерал- губернаторына
484
Ұлы жүздегі приставтың міндеті:
Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан аймақтарына басшылық ету
485
Ресейдің Ұлы жүз аймағындағы стратегиялық міндеттері:
Ұлы жүздегі беделді адамдарды Ресейге қатысты бейтараптандыру. Қытаймен шегараны тиімді белгілеу. Ұлы жүзді қосып, Орта Азия хандықтарын жаулап алу
486
Верный бекінісі бой көтерді:
1854
487
1854 жылы Верныйда қоныстанды:
Орыстардың 500 солдаты мен офицері
488
1855 жылы Верныйға қоныстанды:
Сібірден 400-ге жуық шаруа отбасы
489
Ұлы жүздің приставы орналасты:
Верныйда
490
Жетісуды отарлаудың негізгі тірегіне айналды:
Верный
491
Ұлы жүз бен Солтүстік Қырғызстан шегарасындағы маңызды бекініс:
Қастек
492
Қастек бекінісі салынған жыл:
1859
493
Полковник Циммерман бастаған әскер Шу аңғарына келіп кірді:
1860
494
Полковник Циммерман 1860 жылы басып алған Қоқан хандығының бекіністері:
Тоқмақ, Пішпек
495
Қоқан хандығының негізгі орталықтарының бірі:
Пішпек
496
1860 жылы Қоқан мен Ресей арасында шешуші шайқас өтті:
Ұзынағаш бекінісі түбінде
497
Ұзынағаш шайқасы нәтижесі:
Қоқандықтардың саны басым болса да, жеңіліс тапты
498
Ресей әскерлері Меркі әскери бекінісін қарсылықсыз басып алды:
1864
499
1864 жылы Ресей шабуыл жасады:
Әулиеата, Шымкент, Түркістан қалаларына
500
Қазақстанның оңтүстігінде жаңадан құрылған Түркістан аймағының әскери губернаторы:
Генерал-майор Черняев
501
Ресей Ташкент қаласын басып алды:
1865
502
1833 жылы Орынбор өлкесінің әскери губернаторы болып тағайындалды:
В. А. Перовский
