4.5 Anemie Flashcards
(34 cards)
Wat is de functie van erytrocyten?
Zuurstoftransport van longen naar weefsels
Ze bevatten hemoglobine die zuurstof binden en afgeven
Waaruit bestaat een hemoglobine?
Elk Hb molecuul bestaat uit 4 ketens:
- 2 alfa ketens
- 2 bèta ketens (HbA, a2b2)
- Kleine hoeveelheden gamma-ketens (HbA2)
Wat heeft elke keten die in Hb zit (de 2 alfa, 2 bèta en gamma ketens) nodig om O2 te binden?
Fe2+
Wat is het meest voorkomende Hb?
HbA (Volwassen Hb)
Welke 3 soorten Hb zijn er?
- HbA: 97%
- HbA2 (Gemaakt in combinatie met de gamma ketens): 2,5%
- HbF (Foetaal): <1%
Wat is het verschil tussen HbF en HbA?
De affiniteit van HbF voor zuurstof is groter. De foetus kan zo O2 van het Hb van de moeder halen
Vanaf ongeveer 15 weken wordt HbA gevormd
Welke chromosomen zijn belangrijk voor de aanmaak van Hb en wat maken ze?
Chromosoom 16: Maken de alfaketens
Chromosoom 11: Maakt de bètaketens en gamma ketens
2 genen die coderen voor bètaketens en 4 genen die coderen voor de alfaketens
Wat is Thalassemie?
Een defecte gen met als gevolg een tekort aan ketens. Het is een kwantitatieve beperking (defect) aan het Hb
Een b-Thalassemie (Te weinig bètaketens) heeft meer invloed dan een a-Thalassemie (Want er zijn minder bètaketens dan alfaketens), omdat de impact groter is (Natuurlijk zijn er oorspronkelijk meer a-genen)
Waarvan is de zuurstofopname en afgifte afhankelijk?
- O2 spanning
- pH (Acidose -> Makkelijker O2 los)
- Temperatuur (O2 laat makkelijker los bij hogere temperatuur)
- 2,3-DPG (Zit in de erytrocyten): Veel 2,3-DPG -> O2 laat sneller los, weinig 2,3-DPG -> O2 laat moeilijk los (Bij laag Hb komen er meer 2,3-DPG in het lichaam zodat O2 makkelijker loslaat, dus een compensatiemechanisme)
Wat gebeurd er met de affiniteit bij een lagere pH/hogere temperatuur?
Zuurstofaffiniteit neemt af.
O2 wordt dus beter afgegeven aan de vezels
Wat is de lokalisatie van de erytropoëse (Bloedcelvorming) embryonaal?
Embryonaal:
- 3e week: Dooierzak, chorion
- 6e week: Lever, milt
- 5e maand: Beenmerg
Wat is de lokalisatie van de erytropoëse (Bloedcelvorming) kind?
Kind:
- Wervels
- Platte beenderen (Bekken, ribben, sternum)
- Lange pijpbeenderen
Wat is de lokalisatie van de erytropoëse (Bloedcelvorming) volwassenen?
Volwassenen:
- Wervels
- Platte beenderen (Bekken, ribben, sternum)
- Bovenste deel humerus en femur
Wat is hematopoëse?
Er zitten stamcellen in het beenmerg die gaan differentiëren en delen tot bloedcellen zoals erytrocyten (Erytroblasten), lymfocyten (Lymfoblast), eosinofiele granulocyten etc. Dit is de hematopoëse
Wat zijn reticulocyten?
De cellen voordat de rode bloedcel ontstaat: ‘baby rode bloedcellen’
Restjes RNA, verdwijnt binnen 1-2 dagen in PB. Normaal zijn de 1-2% reticulocyten in bloed aanwezig
Veel reticulocyten, maar anemie -> Beenmerg maakt voldoende, andere oorzaak van anemie
Weinig reticulocyten, maar anemie -> Beenmerg maakt te weinig
Welke hormonale factoren zijn betrokken bij de hematopoëse?
Erytropoetine (EPO):
- Geproduceerd in de nier
Overige hematopoëtische groeifactoren (Bijv. Interleukine-3 (IL3))
Schildklierhormoon TSH
Testosteron (Mannen hoger Hb)
Wat zijn de elementaire bouwstoffen voor de erytropoëse?
- Ijzer: Kleine rode bloedcellen bij een tekort
- Vitamine B12: Belangrijk voor de celdeling
- Foliumzuur (Vitamine B11): Belangrijk voor de aanmaak en deling van erytroblasten
Wat doet transferrine?
Het transporteert het ijzer naar de spieren of het beenmerg waar het gebruikt wordt of naar de lever gaat voor opslag (en als het nodig is wordt het ingebouwd bij de hemoglobine)
1-2 mg per dag ijzer per dag nodig
Wat doet ferroportine?
Geeft ijzer af aan het bloed
Gereguleerd door hepcidine (Gemaakt in het lever)
Wat doet hepcidine?
Als er teveel ijzer is wordt er hepcidine geproduceerd. Dit zorgt voor de blokkade van transportkanalen waardoor er niet nog meer ijzer kan worden opgenomen
Het komt ook vrij bij een infectie. Vandaar dat een (chronische) infectie soms kan leiden tot ijzertekort (en anemie)
Wat is de bron van vitamine B12, waar wordt het geresorbeerd en opgeslagen en hoeveel moet er worden ingenomen bij een dagelijks dieet?
Bron: Vlees, Eieren, Zuivelproducten
Geresorbeerd in het terminale ileum
Opgeslagen in de lever (Voldoende voor enkele jaren)
Normaal dieet: >5 mcg (Dagelijkse behoefte -> 2-5 mcg)
Wat is de bron van vitamine foliumzuur, waar wordt het geresorbeerd en opgeslagen en hoeveel moet er worden ingenomen bij een dagelijks dieet?
Bron: Bladgroenten, orgaanvlees, bonen, noten
Resorptie in het jejunum
Opgeslagen in onder andere de lever (voldoende voor enkele weken)
Normaal dieet: >50 mcg (Dagelijkse behoefte -> 50 mcg, hoger bij kinderen, adolescenten en zwangeren)
Wat zijn de normaalwaardes van Hb bij mannen en vrouwen en zwangeren?
Hemoglobine (Hb):
Man: 8,6 - 10,5 mmol/L
Vrouw: 7,5 - 9,5 mmol/L
Zwangeren: >6,5 mmol/L
Hematocriet (Ht):
Man: 0,40 - 0,50 L/L
Vrouw: 0,36 - 0,46 L/L
Erytrocyten (Ery’s)
Man: 4,5 - 5,6 x 10^12/L
Vrouw: 3,9 - 4,9 x 10^12/L
Wat is de MCV en wat is de normaalwaarde?
Gemiddelde volume van de erytrocyten in fL.
MCV: Ht/aantal ery’s per liter
Normaal: 80-100 fL
