VO Vitamines en sporenelementen week 2

Question 1

Waar komt vitamine B12 vandaan?

Answer 1

Het komt uit dierlijke producten en wordt gesynthetiseerd door bacteriën

Question 2

Wat zijn de symptomen van B12 deficiëntie?

Answer 2

Megaloblastaire erytropoëse:
- Verstoorde aanmaak rode bloedcellen
- Abnormaal groot
- Aantasting axonen
- Verstoorde celdeling: Minder cellen
- Stijging plasma concentratie van homocysteïne en methylmalonaat

Dit is ook bij foliumzuurdeficiëntie

Question 3

Hoe kan vitamine B12 worden opgenomen?

Answer 3

Eiwit B-12 complex wordt afgebroken in de maag
B12 bindt aan RP en gaat naar de dunne darm
Hier bindt B12 aan IF
B12-IF bindt aan een receptor (cubuline) op de darmcel

Er is endocytose van dit complex. IF wordt afgebroken en B12 komt weer in de bloedbaan

Question 4

Waar wordt vitamine B12 opgeslagen?

Answer 4

Opgeslagen in de lever en uitgescheiden via het gal

Entero-hepatische circulatie

Question 5

Waar zorgt co-factor van Vitamine B12 voor?

Answer 5

TFH en succinyl Co-A

Question 6

Wat zijn de oorzaken van vitamine B12 deficiëntie?

Answer 6

• Lage inname
• Verstoorde eiwitafbraak
• Verlies van receptor
• Verlaagde IF-productie door verlies van pariëtale cellen

Question 7

Waar komt vitamine D vandaan?

Answer 7

Synthese in de huid onder invloed van Uv-straling. Zit veel in vette vis en margarine

Question 8

Wat is de actieve vorm van vitamine D en wat doet het?

Answer 8

1,25-dihydroxyvitamine

Wordt gevormd uit vitamine D in de lever en nieren

Het stimuleert de opname van calcium en fosfaat door de darm

Question 9

Waarvan is de opname van vitamine D afhankelijk?

Answer 9

• Vetafbraak
• Spijsvertering
• Vorming van gemengde micellen
• Opname in de darmcel via diffusie

Question 10

Wat is ijzer?

Answer 10

Een essentieel sporenelement
Wordt opgenomen in het duodenum en proximaal jejunum

Question 11

Hoe komt ijzer in de enterocyt en wat bindt het hier?

Answer 11

Komt in de enterocyt door de binding aan DMT1. In de cel bindt het aan ferritine zodat het niet meer beschikbaar is voor opname

Question 12

Wat gebeurd er bij de stimulatie van IRP’s?

Answer 12

De hoeveelheid DMT1 wordt verhoogd en de hoeveelheid ferritine wordt verlaagd

Ze zorgen er dus voor dat er meer ijzer wordt opgenomen en dit beschikbaar blijft voor verdere opname in het lichaam

Question 13

Waaraan is ijzer in de bloedbaan, dus buiten de cel, aan gebonden?

Answer 13

Als ijzer wordt uitgescheiden door middel van ferroportine zal het, na oxidatie, binden aan transferrine (TF)

Question 14

Wat doet hepcidine?

Answer 14

Hepcidine bindt in de darmcel aan ferroportine. Het remt zo de ijzer opname, want de ijzerconcentratie zal stijgen (normaal zorgt ferroportine dat de ijzer concentratie in de cel vermindert, maar dit zit nu gebonden aan hepcidine). Doordat de ijzerconcentratie stijgt wordt de IRP geïnactiveerd

Question 15

Wat gebeurd er als er een mutatie in de ferroportine zit?

Answer 15

Ijzerstapeling

Question 16

Wat is hemochromatose (HC)?

Answer 16

Ziekte die wordt gekenmerkt door ongeremde ijzerabsorptie -> Ijzerstapeling in parenchymale weefsel en met name in de lever
Dit leidt tot beschadiging van de weefsels en organen met het risico op levercirrose, leverkanker, diabetes en cardiomyopathie

Komt door een puntmutatie in HFE gen waardoor er te weinig hepcidine is en er dus een ongeremde ijzer absorptie is. Ijzer zal stapelen en de situatie kan toxisch worden

Question 17

Ferroportine zorgt er dus voor dat ijzer wordt uitgescheiden uit de cel. Wat is/doet het nog meer?

Answer 17

Het is ook een receptor van hepcidine. Als er een te hoge hepcidine verzadiging is (doordat er dus veel ijzer in de cel zit gebonden aan transferrine) wordt er meer hepcidine aangemaakt (door HFE op TFR2 receptor) en daardoor minder ijzer opgenomen

Question 18

Wat gebeurd er als de ijzerspiegel laag is?

Answer 18

Als de ijzerspiegel laag is ten gevolge van erytropoëse, is er minder transferrine gebonden aan ijzer. Er komt hierdoor meer HFE bij de receptor waardoor minder hepcidine wordt gemaakt met als gevolg een toenemende ijzeropname