7. Acute medische situaties 2 (Dyspneu)

Question 1

Wat is dyspneu/dyspnoe?

Answer 1

Bemoeilijkte ademhaling/kortademigheid
- Subjectie beleving

Question 2

Wat is hyperventilatie?

Answer 2

Veel/snel ademen

Question 3

Wat is tachypneu?

Answer 3

Snelle ademhaling (>20 ademhalingen/min)

Question 4

Wat is een normale ademhaling

Answer 4

12 ademhalingen per minuut

Question 5

Wat zijn kenmerken van dyspnoe? (8)

Answer 5

• Alsof je borstkas dicht zit
• Je wordt moe van het ademen (hulpademhalingsspieren)
• Een beklemmend en drukkend gevoel
• Veel adem naar binnen, weinig naar buiten
• Een vervelend, vermoeiend gevoel, vooral bij inspanning
• Een beangstigend gevoel
• Alsof je keel wordt dichtgeknepen
• Hard werken bij ademen

Question 6

Wat kunnen 3 oorzaken zijn van dyspneu?

Answer 6

1. Long/ademweg
2. Circulatiestoornis
3. Hyperventilatie

Question 7

Wat valt er onder oorzaak ‘long/ademweg’ ? (5)

Answer 7

○ astma
○ COPD
○ pneumonie
○ pneumothorax
○ aspiratie corpus aliënum

Question 8

Wat valt er onder oorzaak ‘circulatiestoornis’ ? (3)

Answer 8

○ decompensatio cordis (hartfalen)
○ longembolie
○ angina pectoris

Question 9

Wat is astma?

Answer 9

Verhoogde luchtwegreactie op niet schadelijke prikkels, welke aanvalsgewijs optreedt (bv pollen)
- Aanvalsgewijze luchtwegobstructie

Question 10

Waar kenmerkt een astmatische aanval zich door? (4)

Answer 10

○ Bemoeilijkte uitademing (duurt langer)
○ Kortademigheid
○ Piepende ademhaling
○ Hoesten

Question 11

Waar ontstaat astma door?

Answer 11

Door zwelling van slijmvlies.

Verhoogde luchtwegreactie op niet schadelijke prikkels welke aanvalsgewijs optreedt

2 reacties van longweefsel:
- Bronchocontrictie (aangespannen spieren)
- Broncheale hyperreactiviteit op niet allergische prikkels

Question 12

Wat zijn symptomen van astma? (6)

Answer 12

• Vrij plotseling optredende kortademigheid“Gierende” inademing
• Piepende uitademing
• Tachypnoe (> 20 per minuut)
• Hulpademhalingspieren
• Snelle pols (> 100 per minuut)
• Bij toenemend ernst
• Cyanose
• Verlies van bewustzijn

Question 13

Wat is cynose?

Answer 13

Blauw worden

Question 14

Hoe kan je een astma aanval behandelen? (4)

Answer 14

1. Staak behandeling
2. Zet patiënt in comfortabele houding (zit)
3. Patiënt neemt eigen medicatie:
   (Ventolin = Salbutamol)
   Eventueel medicatie uit noodset: 1 puff, na 2 minuten
   herhalen
4. Bij onvoldoende resultaat: 112 en O2 toedienen

Question 15

Waar staat COPD voor?

Answer 15

Chronic Obstructive Pulmonary Disease

Question 16

Uit welke 2 longproblemen bestaat COPD?

Answer 16

1. Chronische bronchitis
   ○ Verhoogde slijmproductie
2. Longemfyseem
   ○ Anatomische verandering
   van het longweefsel

Question 17

Wat zijn kenmerken van COPD? (3)

Answer 17

• Irreversibel
• Vaak op latere leeftijd
• Sterke relatie met roken

Question 18

Wat zijn symptomen van COPD? (6)

Answer 18

• Afname van longfunctie
• Toenemende kortademigheid
• Hoesten/sputum
• Recidividerende luchtweginfectie
• Bronchiale hyperreactiviteit
• Exacerbaties

Question 19

Wat is pneumonie?

Answer 19

Longontsteking
- Ontsteking van alveoli (longblaasjes) door infectie van bac, virussen, schimmels

Question 20

Hoe ontstaat pneumonie?

Answer 20

infectie door bacteriën, virussen, schimmels

Question 21

Is het waar dat pneumonie per jaar toeneemt?

Answer 21

Ja

Question 22

Welke 2 soorten van pneumonie komen voor?

Answer 22

1. Hospital
2. Community acquired pneumonia

Dit komt door verschillende pathogenen

Question 23

Wat is een atypische vorm van pneumonie?

Answer 23

Legionella pneumophilia (denk aan Legionella bacterie in leidingen)

Question 24

Wat zijn symptomen van pneumonie? (8)

Answer 24

• Hoesten
• Koorts
• Malaise
• Kortademigheid
• Pijn in borst bij inademen
• Purulent sputum (slijm ophoesten)
• Tachypneu

Question 25

Wat is pneumothorax?

Answer 25

Een klaplong (acuut) - In thorax (borstholte) ook lucht naast longen (tussen borstkas en longbladen) - Onderdruk long onderbroken > long valt samen - Gebeurt spontaan door trauma, longaandoening (ernstig emfyseem)

Question 26

Wat zijn symptomen van een pneumothorax?

Answer 26

- Plots scherpe, snijdende pijn - Kortademigheid

Question 27

Wat is een spanningspneumothorax?

Answer 27

Meest ernstige vorm van pneumothorax. - Alleen bij trauma van buiten - Ventielwerking van de wond: wel lucht borstkas in, niet eruit - Verdrukt overige organen (hart, vaatstelsel) - Acuut handelen vereist, anders snel fataal

Question 28

Wat is aspiratie corpus alienum?

Answer 28

Letterlijk: vreemd lichaam, vreemd voorwerp in lichaam Iets, corpus alienum, wordt ingeslikt en kan beklemd raken russen stembanden > hoestreflex. Wanneer hoestreflex insufficiënt is > geen lucht > na enkele minuten cyanose > bewusteloosheid.

Question 29

Wat is kenmerkend bij aspiratie corpus alienum (7)

Answer 29

* Mogelijk niet kunnen spreken * Hoestbui * Ademnood * Piepende ademhaling * Paniek * Cyanose * Bewustzijnsverlies

Question 30

Wat te doen bij aspiratie corpus alienum

Answer 30

1. Stimuleer om te hoesten totdat voorwerp is opgehoest 2. Hoestbui niet effectief - 5 slagen op de rug - Heimlich manoeuvre 3. Wel hoesten en geen voorwerp opgehoest, maar wel ademen → spoedeisende hulp 4. Niet effectief → alarmeer (tand-)arts / ambulance * noodtracheotomie

Question 31

Wat is een longembolie?

Answer 31

Afsluiting van de longslagader.

Question 32

Wat zijn symptomen van een longembolie

Answer 32

- Acuut ontstaan - Pijn bij ademhalen - Kortademigheid - Soms bloed ophoesten

Question 33

Wat is angina pectoris?

Answer 33

Vernauwing van de kransslagaders > onvoldoende O2-voorziening van het hart bij inspanning

Question 34

Wat zijn symptomen van een angina pectoris? (2)

Answer 34

- Pijn op de borst (drukkend, benauwend, snoerend gevoel) - Uitstralende pijn naar li schouder/arm/kaakhoek

Question 35

Wat is decompensatio cordis (hartfalen)?

Answer 35

* Hartfalen: verminderde pompfunctie * Kortademig bij plat liggen Het hart faalt in zijn primaire functie: pompen. Afname pompfunctie > verhoogde druk in longen > ophoping vocht in longen en pleuraholte.

Question 36

Wat zijn symptomen van decompensatio cordis?(4)

Answer 36

- Kortademigheid - Slecht plat kunnen liggen - Oedeem (zwaartekracht) - Vermoeidheid

Question 37

Hoe kan je hartfalen/decompensatio cordis behandelen? (3)

Answer 37

* Staak behandeling → soms is een electieve behandeling niet eens mogelijk * Stoel overeind * Verwijs naar huisarts, uitzoeken oorzaak

Question 38

Wat gebeurt er bij hyperventilatie

Answer 38

Hypoxie (te weinig zuurstof in bloed) door bijv. inspanning, astma-aanval Teveel CO2 uitademen daling CO2 in bloed bloed minder zuur (pH stijgt)

Question 39

Waaraan wordt hyperventilatie vaak gerelateerd

Answer 39

angst/stress/paniek

Question 40

Welke verschijnselen komen voor bij hyperventilatie (10)

Answer 40

* paresthesieën (tintelingen) in handen / rond de mond * krampen (‘tetanie’) in handen of kaak (trismus) * andere mogelijke verschijnselen * Hartkloppingen * drukkende pijn op de borst * gevoel van kortademigheid * ‘licht gevoel’ in het hoofd * droge mond * normale huidskleur (niet bleek) * in zeldzame gevallen: bewustzijnsverlies

Question 41

Hoe behandel je hyperventilatie?

Answer 41

* Doel: patiënt rustiger laten ademhalen * Door: - geruststelling, - patiënt kalmeren - samen ademen * Bespreek mogelijke oorzaken (bijv. angst) * Behandel daarna verder als dit mag