7. Pulmonologia - gruźlica

Question 1

jaki procent osób zarażonych prątkiem rozwinie gruźlicę?

Answer 1

5-10%

*większe ryzyko u dzieci <12 r.ż. -> tu 30-40%, a u 20% rozwój ciężkiej postaci (gruźlicze ZOMR, prosówka gruźlicza)

Question 2

test o dużej swoistości w GRUŹLICY

Answer 2

IGRA (ocena uwalnianego interferonu gamma)

-bez znaczenia czy pacjet był szczepiony lub miał ekspozycję

Question 3

test o MAŁEJ swoistości w GRUŹLICY

Answer 3

odczyn tuberkulinowy (nadwrażliwość typu opóźnionego)

*ujemny nie może wykluczyć zakażenia prątkiem (ani aktywnego ani przebytego)

• dodatni, czyli odczyn >1cm po upływie 48-72h, może świadczyć o tym że:
• pacjent był szczepiony
• że zakażony prątkiem
• że miał kontakt z niegruźliczym prątkiem

Question 4

diagnostyka zakażenia utajonego u dorosłych i dzieci > 5 r.ż. (bez zaburzeń odporności)

Answer 4

OT lub IGRA

Question 5

diagnostyka zakażenia utajonego u dzieci < 5 r.ż.

Answer 5

OT + IGRA (min. 1 dodatni -> zakażenie)

*obydwa ujemne nie wykluczają ani aktywnego ani utajonego

Question 6

Pewne rozpoznanie gruźlicy:

Answer 6

min. 1 z: (BADANIA BAKTERIOLOGICZNE)

1. dodatni rozmaz (skład komórkowy) plwociny + wykryty materiał genetyczny prątka
2. dodatni wynik HIST-PAT + wykryty materiał genetyczny prątka
3. dodatni wynik hodowli (czyli posiew, to jest badanie mikrobiologiczne)

*plwocinę na rozmaz pobieramy 3x lub z BAL (popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe)

Question 7

co charakterystycznego w HIST-PATcie dla gruźlicy?

Answer 7

ziarniniaki serowaciejące

Question 8

CHEMIOPROFILAKTYKA GRUŹLICY

Answer 8

zapobieganie przejścia utajonej postaci to aktywnej

• leczenie 3-9 mc.
• INH lub
• RMP lub
• INH + RMP lub
• INH + RYFAPENTYNA

Question 9

LECZENIE CZYNNE GRUŹLICY ile i na czym polega?

Answer 9

min. 6 mc.

2 fazy: INWAZYJNA I KONTYNUACJI

Question 10

LECZENIE CZYNNE GRUŹLICY faza inwazyjna

Answer 10

przez 2 mc.

INH + RMP + PZA + EMB

Question 11

LECZENIE CZYNNE GRUŹLICY faza kontynuacji

Answer 11

przez 4 mc.

INH + RMP

Question 12

jakiego leku nie wolno w ciąży?

Answer 12

STREPTOMYCYNY

Question 13

u kogo musimy leczyć profilaktycznie po kontakcie z chorym?

Answer 13

bezwzględnie, nawet gdy ujemne IGRA i OT

1. dzieci < 5 r.ż.
2. ludzie z HIV
3. ludzie w ciężkiej immunosupresji

Question 14

jedyne bezwzględne wskazanie do podania GKS w GRUŹLICY

Answer 14

tylko gdy chory z gruźlicą nadnerczy ma niedoczynność nadnerczy

Question 15

ciężka postać gruźlicy

Answer 15

rozsiew prątków przez krew i zajęcie OUN

Question 16

co wywołuje gruźlicę?

Answer 16

MTB - prątek gruźlicy - mykobacterium tuberculosis

Question 17

jak jest przenoszona GRUŹLICA?

Answer 17

• jest to choroba zakaźna

DROGĄ KROPELKOWĄ Z CZŁOWIEKA NA CZŁOWIEKA PRZEZ OSOBY PRĄTKUJĄCE

Question 18

MTB w płucu

Answer 18

prątek jest zjadany przez makrofaga, większość jest niszczona w ten sposób, ale czasem dochodzi do transformacji makrofaga do komórki nabłonkowatej i Langerhansa -> które wywołują odczyn zapalny, przyciągają do siebie dużo LIMFOCYTÓW (takie nagromadzenie makrofagów zmienionych z limfocytami - ZIARNINIAKI)

Question 19

ZIARNINIAK SEROWACIEJĄCY

Answer 19

MAKROFAG ZE ZJEDZONYM PRĄTKIEM transformacja do komórki nabłonkowatej i Langerhansa

takie makrofagi, które zostają otoczone limfocytami to ziarniniaki, gdy wewnątrz zacznie powstawać martwica to dojdzie do serowacenia - powstają zmiany w płucach

Question 20

OGNISKO GHONA

Answer 20

zmiany w płucach - ziarniniaki, które przez odczyn zapalny wokół zostały otorbione przez tkankę łączną włóknistą

Question 21

zespół pierwotny/ zespół Ghona

Answer 21

gdy takie ognisko Ghona (otorbione ziarniniaki) występują w węzłach chłonnych wnęk płuc (prątki spłynęły tam drogą chłonną)

Question 22

co się dzieje gdy człowiek ma ognisko pierwotne/ ognisko Ghona?

Answer 22

gdy człowiek immunokompetentny, zaszczepiony -> przechodzi w okres utajenia
-ryzyko rozwoju ok. 10% w ciągu życia (większość w 5 lat od zakażenia)

Question 23

gruźlica wtórna (popierwotna)

Answer 23

gdy osoba z utajoną postacią zostanie reinfekowana lub reaktywacja utajonej

Question 24

gruźlica płuc

Answer 24

• wtórna po reinfekcji

- progresja pierwotnej u osób immunoniekompetentnych (też dzieci <12 mc., osoby starsze)

Question 25

w których płatach płuc najczęściej gruźlica?

Answer 25

nacieczenie i zapadnięcie miąższu zazwyczaj w górnych płatach płuc (MTB jest aerobem) -powstają jamy

Question 26

charakterystyczny enzym, którego zwiększony poziom występuje w prątkowych infekcjach płynów ciała

Answer 26

deaminaza adenozyny

Question 27

gruźlica opłucnej

Answer 27

to gruźlica pozapłucna (bo prątki musiały przedostać się tam przez krew)

Question 28

postaci gruźlicy płuc:

Answer 28

1. włóknisto-jamista 2. serowate zapalenie płuc (bardzo groźna) 3. gruźlica prosówkowa płuc

Question 29

w której postaci zawsze gorączka HEKTYCZNA

Answer 29

serowate zapalenie płuc

Question 30

najważniejsze badanie w gruźlicy

Answer 30

RTG

Question 31

gruźlica pozapłucna

Answer 31

u ok. 20% chorych z gruźlicą 1. ww. chłonne (szyjne, pachowe, śródpiersiowe, pachwinowe - w nich ropnie i przetoki) 2. opłucna - te dwa miejsca najczęściej 3. gruźlica prosówkowa 4. gruźlica kostno-stawowa 5. gruźlica moczowo-płciowa (jałowy ropomocz)

Question 32

gruźlica prosówkowata

Answer 32

* rozsiew krwiopochodny - wątroba - śledziona - nerki - OUN - dno oka - szpik

Question 33

jałowy ropomocz

Answer 33

leukocyturia, może być krwiomocz i ujemny posiew

Question 34

ciężkie postacie gruźlicy:

Answer 34

- osierdzia (może być zaciskające zap. osierdzia) - nadnerczy - ZESPÓŁ POTTA - gruźlica kręgosłupa (przewlekłe bóle pleców, narastająca kifoza, zapadanie się kręgów, ucisk rdzenia) - OUN - najbardziej niebezpieczna - nieleczona szybki ZGON - przewodu pokarmowego

Question 35

kryteria rozpoznania gruźlicy bez potwierdzenia bakteriologicznego

Answer 35

1. ujemne wszystkie badania bakteriologiczna 2. zmiany w RTG wskazujące na gruźlicę (wykonać TKWR) 3. nieskuteczność antybiotykoterapii szerokospektralnej

Question 36

leczenie gruźlicy OUN

Answer 36

2 mc: INWAZYJNA 10 mc.: KONTYNUACJI zwykle zamiana EMB na streptomycynę

Question 37

leczenie gruźlicy kości

Answer 37

2 mc: INWAZYJNA | 7 mc.: KONTYNUACJI

Question 38

lekooporność MDR-TB

Answer 38

multidrag (wielolekooporny) | oporny na ryfampicynę i/lub izoniazyd

Question 39

lekooporność XDR-TB

Answer 39

``` extra resistant: oporny na: -ryfampicynę -izoniazyd -chinolon -oraz 1 z leków dodatkowych podawanych dożylnie - kapreomycyna, aminoglikozyd ```

Question 40

kontrola leczenia

Answer 40

-posiew z plwociny -oznaczanie antybiotykooporności zwykle po 2 i 5 mc.

Question 41

szczepienie

Answer 41

- BCG w 1 dobie życia | - żywe atenuowane prątki Mycobacterium bovis