Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Eigentijdse > 7 Religie, rechten en de burgermaatschappij > Flashcards

7 Religie, rechten en de burgermaatschappij Flashcards

1
Q

Religie relateert hoe mensen denken over het nut van hun leven en hoe het is om een goed leven te leiden:

  • China
  • Verdeling
A
  • China als ‘minst religieuze’ land, door communisme in de ban gedaan (hoeveel mensen houden hun religie stil? Klopt deze bewering wel)
    Tijdens de periode van de Culturele Revolutie (1966-1976) werden religieuze praktijken onderdrukt en religieuze instellingen gesloten. Hoewel er tegenwoordig meer religieuze vrijheid is dan in het verleden, blijft de Chinese overheid strenge controle uitoefenen over religieuze activiteiten en religieuze organisaties, vooral als ze worden gezien als een bedreiging voor de autoriteit van de Communistische Partij.
  • 84% van de wereldbevolking zegt religieus te zijn > 1/3 Christendom, Islam het snelst groeiend
  • Veel spiritualiteit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Deel 1 Secularisatie
Religie nog relevant na 1945?

A

⟶ Religie als bijgeloof, achteruitgang, als grotendeels irrelevant door wetenschap/technologie/secularisatie
⟶ Religie is in verval: het is niet langer het bepalende element van de samenleving en de cultuur, en waar het nog wel is daar zou het niet moeten zijn
Religie vandaag de dag in Europa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Deel 1 Secularisatie
Religie nog relevant na 1945?

JEAN-PAUL WILLAIME (socioloog) – een paradox

A

Europese samenleving is seculair en er is een toename in mensen zonder religie, maar er is meer wetgeving om religieuze uitoefening te reguleren

⟶ Verschil in religie door erven en door keuze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Deel 1 Secularisatie
Religie nog relevant na 1945?

Francois Foret
- cultuur
- risico

A
  • Religie is vooral cultuur: expressie identiteit
  • Staten moeten omgaan met religie als een risico > slechte tegenwerken, goede aanmoedigen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

“De wet tegen separatisme” – het reguleren van uitoefening van de Islam in Frankrijk (2021)

A

Alle jongeren overhalen dat de Franse Republiek hun toekomst is
⟶ Sluiting moskeeën, regulatie religieuze verenigingen
⟶ Promoten van liberale/progressieve ‘Islam van de Verlichting” – naar verluidt beter verenigbaar met Franse Republikeinse waarden – veel tegenwerking: ‘recht van vrijheid van geloof’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Religie in:
- VS
- Centraal-Europa

A

o In de VS wordt religie intenser en in grotere getalen nageleefd
o In Centraal-Europa juist religie toegenomen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Seculier =

A

wereldlijk, tegenover religieus/kerkelijk, een proces waarbij een maatschappij steeds minder beïnvloed wordt door godsdienst en geloof

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Secularisme=

A

De scheiding tussen staat en religie. Religie mag geen invloed uitoefenen op de staat. Ondersteunt geen godsdienst. zegt iets over de afname van de invloed van religie in de maatschappij, het politieke proces van religie uit het overheidsproces halen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Redenen voor de afwijzing van een scheiding van kerk en staat:

A

In de Islam hadden belangrijke leiders een grote rol in de gemeenschap, geestelijke status behield hier automatisch ook de politieke macht. Dit ging in elkaar over. Er is een totale manier van leven. Alles valt onder de religie. Komt uit de theologie. Gaat om alles wat in religieuze teksten geschreven staat. Religieuze partijen zien de scheiding als aan machtsspelletje en wijzen dit daarom af. Moderne staten gebruiken dit als een totale manier van bestuur. Maar dit verschilt per land qua interpretatie. Binnen de Islamitische wereld.
Secularisme is een product van het westen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Voorbeelden westen afwijzing scheiding kerk en staat:

A

Christelijke politieke partijen zoals ChristenUnie en CDA, vinden het belangrijk om christelijke waardes ook in de Tweede Kamer te laten horen. Pro-life bewegingen in de VS om abortus te voorkomen. Mensen die heel erg tegen het verbieden van de hoofddoek zijn.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Secularisatietheorie (begonnen met Max Weber)

A

“Processen van rationalisering definieerden sociale veranderingen die veroorzaakt werden door de moderne wereld” – hand in hand met ‘de geest van het kapitalisme’’

  • Max Weber, een socioloog, legde verbanden tussen rationalisering en ‘de geest van het kapitalisme’. Hij betoogde dat de opkomst van het kapitalisme in de westerse wereld hand in hand ging met een toename van rationalisering. Volgens Weber werd de protestantse ethiek, die de nadruk legde op hard werken, spaarzaamheid en wereldlijk succes als teken van goddelijke gunst, een katalysator voor rationalisering en de ontwikkeling van kapitalistische economieën.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Secularisatietheorie (begonnen met Max Weber)

  • 16e eeuw
  • Midden
  • 20e eeuw
A
  • 16de eeuw: startpunt (religie speelt een centrale rol in het leven en creëert sociaal- significante gedeelde overtuigingen)
  • Midden: religie neemt af. Ontwikkeling samenleving door modernisering/rationalisatie/wetenschappelijke voordelen
  • 20ste eeuw: Eindpunt (wijdverspreide onverschilligheid richting religie, geen maatschappelijke rol)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Secularisatietheorie (begonnen met Max Weber)

WEBER: lezing ‘wetenschap als roeping’
- Lot van onze tijd gekenmerkt door: rationalisering/intellectualiteit/ontmaskering van de wereld

A

Ultieme/meest verheven waarden hebben zich uit openbare leven teruggetrokken; Religieuze, spirituele of metafysische aspecten die voorheen een belangrijke rol speelden in het menselijk begrip van de wereld, worden steeds meer verdrongen door rationele, wetenschappelijke denkwijzen.

⟶ Mysterie: dingen die we niet weten moeten we niet ook overkomen.
Secularisatie mondt uit in het verdringen van mysterie. Met andere woorden, dingen die we niet begrijpen of die voorheen als mysterieus werden beschouwd, worden steeds meer verklaard door wetenschap en rationaliteit, waardoor het gevoel van mysterie en verwondering in de wereld afneemt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

CHARLES TAYLOR: ‘A secular Age’
Onttovering westerse cultuur vanaf 16de eeuw:

A

⟶ Enige plaats van gedachten/gevoelens/spiritualiteit noemen we verstand, enige verstand (geest) is die van de mens.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

CHARLES TAYLOR: ‘A secular Age’
Onttovering westerse cultuur vanaf 16de eeuw:

Tijdperken secularisatie:
* 1800-1960:
* Na 1960:
* Vandaag:

A

Tijdperken secularisatie:

  • 1800-1960: oudere vormen religie afgenomen, nieuwe vormen rekruteerden/mobiliseerden mensen op indrukwekkende schaal
  • Na 1960: culturele revolutie > tijdperk van authenticiteit waarin we elkaars waarden niet moeten bekritiseren
  • Vandaag: geen afwezigheid religie, enorme wereldwijde variatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

CHARLES TAYLOR: ‘A secular Age’
Onttovering westerse cultuur vanaf 16de eeuw:

Kritieken op secularisatietheorie:

A

Kritieken op secularisatietheorie
- Te veel aandacht voor kwantitatieve factoren (kerkaanwezigheid)
- Te veel gericht op EU en Noord-Amerika
- Overziet nieuwe religieuze bewegingen in kleinere groepen
- Ontbreken feministisch perspectief
⟶ Zou er heel anders uitzien als je voorbij Noorden zou kijken/ richt op vrouwen en minderheden/ anders denkt over wat religie eigenlijk betekent

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Religie =

A

aanwezigheid georganiseerde aanbiddingsceremonies, meedoen aan activiteiten, geloof/spiritualiteit/identificatie met religie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Marx ‘Religie, de opium van het volk’

A

⟶ Kritiek op religie: mensen zijn onvrij door kapitalisme, religie is een symptoom van de sociale problemen.
; religie als soort verdovingsmiddel dat wordt gebruikt door de heersende klasse om de onderdrukten te kalmeren en hen af te leiden van de echte sociale problemen die voortkomen uit het kapitalistische systeem. Marx zag religie als een symptoom van de onderliggende sociale problemen, zoals economische ongelijkheid en uitbuiting.

⟶ Marxisme ging deels over in communisme

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

François Mauriac: Wat hebben communisme en religie gemeen?

A

⟶ Willen beide de wereld een betere plek maken
- Hoop op andere wereld, lange termijn denken
- Gelovigen onderworpen aan transcendente wet
- Geloof nauw verbonden met materiele/sociale omstandigheden gelovigen
- In sommige gevallen: bereidheid tot geweld als het doel de middelen heiligt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Progressivisme vs. Conservatisme in godsdienst

A

o Progressivisme= vooruitgang en verbetering
o Conservatisme= behoud oude tradities

-> Binnen geloofstradities, binnen regio’s, tussen regio’s, in relatie tot specifieke politieke standpunten binnen en tussen natiestaten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Katholiek personalisme in 1930s =

A

= Reactie tegen liberaal individualisme, kapitalisme en de opkomst van totalitaire regimes (nazisme/Sovjet-communisme)

  • Communisten reduceerden mensen tot hun klasse
  • Nazi’s tot hun ras
  • Liberalen dachten dat de vrije markt de menselijke waarde kon bepalen

⟶ Persoon niet hetzelfde als individu: persoon heeft gemeenschap nodig, familie, godsdienst, vakbonden, maatschappelijke organisaties, natie

22
Q

Voorbeelden van personalisme in Paus Johannes Paulus’ leven (1978-2005)

  • 1941-1954: Frankrijk en België
    ⟶ Oplossingen:
A
  • 1941-1954: Frankrijk en België aangetrokken tot het communisme, kerk had de arbeidersklasse verloren en was irrelevant geworden
    ⟶ Oplossingen: Jonge Christelijke arbeiders, arbeiders-priesters, la mission de France
23
Q

Voorbeelden van personalisme in Paus Johannes Paulus’ leven (1978-2005)

  • 1940-1955: Polen:
    ⟶ Volgens Kosicki stelden zij de menselijke persoon in dienst van de marxistische revolutie: …
    ⟶ Katholieken hielpen showprocessen bisschoppen onder Stalinisme te rechtvaardigen….
A
  • 1940-1955: Polen: eerste katholieke socialisten
    ⟶ Volgens Kosicki stelden zij de menselijke persoon in dienst van de marxistische revolutie; wat betekent dat zij de nadruk legden op het streven naar sociale verandering en rechtvaardigheid, zelfs als dit ten koste ging van individuele vrijheden en waarden die belangrijk waren binnen het katholicisme.

⟶ Katholieken hielpen showprocessen bisschoppen onder Stalinisme te rechtvaardigen;
In dezelfde periode hielpen sommige katholieken echter ook bij het rechtvaardigen van de showprocessen onder het Stalinisme, waarbij onschuldige personen, waaronder bisschoppen, werden beschuldigd van valse misdaden en veroordeeld werden tot gevangenisstraffen of executie. Dit suggereert dat sommige katholieken, ondanks hun geloof, de politieke belangen van het regime boven de fundamentele principes van rechtvaardigheid en menselijke waardigheid stelden.

24
Q

Voorbeelden van personalisme in Paus Johannes Paulus’ leven (1978-2005)

1968-1970: Latijns-Amerikaanse bevrijdingstheologie

A
  • Kerk moet een voorkeursoptie hebben voor de armen
  • De armen dienen door onderdrukking uit te dagen
  • Strookte niet met catechese van de kerk omdat Jezus werd afgeschilderd als een politiek activist en een strijder tegen de autoriteiten
    : Deze benadering van Jezus als een politieke activist en strijder tegen autoriteiten botste echter met de traditionele catechese van de Rooms-Katholieke Kerk, die Jezus vaak presenteerde als een spirituele leraar en verlosser. Dit leidde tot controverses binnen de kerk, met sommige theologen die bevrijdingstheologie omarmden als een krachtige roeping tot sociale actie, terwijl anderen het als een afwijking van de traditionele leer van de kerk beschouwden.
25
Q

Deel 2 Religie en mensenrechten

Hebben mensenrechten een religieuze oorsprong?

▪ JA:

A
  • Meeste geloofstradities hebben een ‘gouden regel’: rechten plichten of bescherming
  • In 1948 hielpen vertegenwoordigers van de grootste godsdiensten met het opstellen van de UVRM
  • Katholicisme speelde tussen 1937 en 1950 grote rol bij popularisering van de mensenrechten
26
Q

Deel 2 Religie en mensenrechten

Hebben mensenrechten een religieuze oorsprong?

▪ NEE:

A
  • Geen religie die rechten zich zo voorstelde zoals wij nu (meestal seculier)
  • Individuele rechten meestal product van de verlichting: religieuze rechtenconcepten vaak over God’s rechten/groepsrechten/gelovigenrechten
  • Zoeken naar de theologische oorsprong vaak slechts een poging om theologische rechtvaardigingen voor rechten te vinden
27
Q

1943: Paus Pius XII was een vroege aannemer van mensenrechten:

A

Hij wilde een belangrijk keerpunt onder de aandacht brengen van ideeën over mensenrechten (fundamentele rechten opgesteld, deze wilde hij via de radio onder de aandacht brengen tijdens de oorlog)

28
Q

JACQUES MARITAIN
- 1 van de belangrijkste filosofen/theologen van de 20ste eeuw

  • mensenrechten en christendom
  • andere levensbeschouwingen
  • waarom
A

Maakte mensenrechten verenigbaar met Christendom, rechtvaardigen op basis van natuurrecht (datgene geldend voor alle mensen, voortvloeiend uit het verstand)
⟶ Overeenstemming over mensenrechten met mensen van andere levensbeschouwingen (UVRM, 1948)
⟶ Bij het vragen WAAROM begint de onenigheid

29
Q

2016: UVRM door de religies van de wereld:

A

“het is dringend noodzakelijk dat ’s werelds religies worden meegenomen als positieve bron van mensenrechten”

30
Q

UVRM (1948)

Reacties op belangrijke problemen:

A

Iedereen heeft het recht op vrijheid van denken, kiezen, behouden of veranderen van iemands geloof of religie
⟶ Religieuze aanhang, gebruiken, tradities kunnen nooit geweld rechtvaardigen
⟶ Speciale taak om kinderen te beschermen

31
Q

UVRM

Religie, LHBTQI+- kwesties en mensenrechten:

A
  • Artikel 2: iedereen is lid van 1 menselijke familie en iedereen heeft het recht op alle vrijheden, zonder uitsluiting
  • Artikel 7: iedereen is voor de wet gelijk en iedereen heeft recht op gelijke bescherming
    ⟶ Erkenning dat ALLE MENSEN dezelfde rechten hebben
32
Q

UVRM

In de praktijk is religie nog steeds gebruikt als wapen tegen rechten voor vrouwen, minderheden en LHBTQI+ mensen

A

o Katholieken willen anticonceptie verbieden omdat dit de verdere verspreiding van het geloof in de weg staat; ingaat tegen de goddelijke wil en de natuurlijke orde.
⟶ Mensenrechtenorganisaties of staten kunnen hierop reageren door wetgeving in te stellen, maar zal het publiek de staat steunen?

33
Q

Conflict tussen godsdienst en gelijkheid van man en vrouw:

A
  • Grootste wereldgodsdiensten historisch gezien patriarchaal: autoritair
  • Religie blijft het hart van allerlei biopolitieke kwesties (biologische leven beïnvloeden): FGM, besnijdenis enz.
34
Q

Conflict tussen godsdienst en gelijkheid van man en vrouw

MARTHA NUSSBAUM
⟶ De verbeterde gendergelijkheid is gekoppeld aan….
⟶ Na het lezen van Spellman:

A

MARTHA NUSSBAUM
⟶ De verbeterde gendergelijkheid is gekoppeld aan de ‘korte lijn’ waaraan religie in grote delen van Europa is gehouden

⟶ Na het lezen van Spellman: meer kijken naar de materialen die gebruikt worden en hoe letterlijk dit wordt genomen. Het is afhankelijk uit welke tijd de religies komen.

35
Q

Meest drukkende problemen in onze wereld (4):

A
  1. Ongelijkheid binnen naties en tussen het Noorden en Zuiden van de wereld
  2. Milieuverloedering en klimaatverandering
  3. Kapitalisme en de cultus van steeds toenemende consumptie
  4. Politieke en op identiteit gebaseerde polarisatie en verdeeldheid
36
Q

Voorargumenten voor de aanname dat het belang van religie hedendaags is afgenomen op globale schaal:

A

Secularisatie: In veel delen van de wereld is er een trend van secularisatie, waarbij mensen steeds minder betrokken zijn bij religieuze praktijken en instituties. Dit kan worden toegeschreven aan factoren zoals wetenschappelijke vooruitgang, modernisering en individualisering.

Afname van kerkbezoek: Het aantal mensen dat regelmatig religieuze diensten bijwoont, zoals kerkgang, moskeebezoek of tempelbezoeken, is wereldwijd afgenomen. Dit wijst op een afnemende betrokkenheid bij georganiseerde religie.

Toename van atheïsme en agnosticisme: Er is een groeiend aantal mensen dat zichzelf identificeert als atheïst of agnost, wat betekent dat ze niet geloven in een god of hogere macht. Dit suggereert een afname van religieus geloof op individueel niveau.

37
Q

Tegenargumenten voor de aanname dat het belang van religie hedendaags is afgenomen op globale schaal:

(en Spellman)

A

Religieuze revival: In sommige delen van de wereld, met name in bepaalde delen van Afrika, Azië en Latijns-Amerika, is er sprake van een religieuze revival, waarbij mensen steeds meer betrokken raken bij religieuze praktijken en spiritualiteit.

Rol van religie in maatschappelijke kwesties: Religie blijft een belangrijke rol spelen in maatschappelijke kwesties zoals ethiek, politiek en sociale rechtvaardigheid. Veel religieuze groeperingen zijn actief betrokken bij sociale en politieke activiteiten en blijven invloed uitoefenen op beleidsbeslissingen.

Groei van bepaalde religies: Sommige religies, zoals de islam en het christendom, blijven groeien in termen van aanhangers en invloed, met name in regio’s waar de bevolking snel groeit, zoals delen van Afrika en Azië.

38
Q

Verschil modernisten en fundamentalisten:

A

⟶ Modernisers: prima dat het met de tijd meegaat. Progressief, afwijzend van letterlijke interpretatie. Beschouwen teksten als aanpasbaar en levens. Interpretatie aanpassen aan ontwikkelingen > kerken die zich bezighouden met ontwikkelingen

⟶ Fundamentalisten: tegen scheiding van kerk en staat. Interpretaties van teksten opleggen en samenleving beheersen. Voelen zich minder op hun gemak bij een kerk en staat scheiding. Meer invloed uitoefenen op vrouwen

39
Q

Modernisers en fundamentalisten:

Voorbeelden:
- christendom:

A

Christendom: aan de ene kant zendelingen als modernisten om mensen te helpen en hun geloof te vertellen. Fundamentalisten mensen die Trump aanhangen. Paus Johannes de 23ste. Poolse katholieke conservatieven een verbod op abortus opgelegd.

40
Q

Modernisers en fundamentalisten:

Voorbeelden:
- Islam:

A

fundamentalisten die de Sharia wilden invoeren in delen waar ze grote geloofsbasis hadden. Afghanistan onder de Taliban. Krijgen meer aandacht dan de modernisten:

41
Q

Modernisers en fundamentalisten:

Voorbeelden:
- Turkije:

A

Moslimfeministen die veel grotere gendergelijkheid bevorderden

42
Q

Modernisers en fundamentalisten:

Voorbeelden:
- Jodendom:

A

Jodendom. Israël. Ultraorthodoxie, Joodse kolonisten toe te staan. Hebben Israëlisch Palestijnse conflict erger gemaakt. Joden die meer voor hervormen zijn, tegen de uitbreiding van verdere nederzettingen

43
Q

Islam =

A

het geloof zelf, een monotheïstische religie

44
Q

Islamisme =

A

een verzameling van politieke ideologieën binnen de Islam. Islamisten vinden dat het een politiek systeem is dat alle aspecten van het leven bepaald. Fundamentalistische interpretatie van de Islam

45
Q

Toename van terrorisme in de naam van de Islam doordat er meer fundamentalistische leiders aan de macht kwamen. Mensen werden opgeroepen om hun wapens op te pakken:

A

⟶ Minder fundamentalisten, maar de bestaande worden extremer

⟶ Tegen westerse cultuur en verwerpen die

⟶ Tegen staat-kerk separatie

⟶ Iedereen die hen in de weg staat om te bereiken wat ze willen bereiken daar gebruiken ze geweld tegen: gerechtigheid

46
Q

“Het verbod op religieuze kleding zoals een hoofddoek in publieke gebouwen maakt inbreuk op vrouwenrechten”

A

⟶ Veiligheidsrisico: het verbod bestaat op de openbare weg

⟶ Integratie belemmerend voor westerse mensen

⟶ Door mensenrechtenorganisaties wel gezien als belemmering van uiting van het geloof

⟶ Beschermen tegen geforceerd dragen van de kledij

⟶ Het helpt Islam fobie en het zou leiden tot ghetto communities

⟶ Belemmering van vrijheid van meningsuiting

47
Q

Isolationisme=

A

een land keert zich naar binnen, van de buitenwereld af omdat ze bang zijn voor de effecten van buitenaf

48
Q

Trans-Atlantische Unie=

A

VS en EU. Dichtstbijzijnde bondgenoten, maar Trump had hier kritiek op. Wilde dat de VS zich hieruit terugtrok. Dit kostte de Amerikaanse economie te veel geld. Amerika was de leider van de Vrije Wereld, na Trump een meer idealistisch perspectief.

49
Q

Multilateralisme=

A

meerdere partijen maken een beslissing over een bepaalde zaak

50
Q

Unilateralisme=

A

een partij maakt een beslissing over een bepaalde zaak zonder te overleggen (Trump keek niet naar de gevolgen voor andere landen maar hij focuste zich op binnenlandse beleid)

51
Q

Idealisme=

A

= een bepaald ideaal wordt aangehangen

Eigentijdse (15 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions