Anatomia Flashcards
1
Q
Na jakie warstwy można podzielić obszary anatomiczne JU (z perspektywy chirurgicznej)?
A
- bł śluz
- bł p-śluz
- mm (jedynie w podstawnej cz żuchwy)
- okostna
- kość
2
Q
W których warstwach przebiegają naczynia i nerwy?
A
w warstwach podśluzowej i mięśniowej
z wyjątkiem okolicy otworów bródkowego, podoczodołowego, itp. oraz naczyń perforujących
3
Q
Pomiędzy jakimi warstwami należy preparować płat?
A
cięcie podokostnowe - pomiędzy powierzchnią kości a okostną (płat pełnej grubości) → zapobiega wzmożonemu krwawieniu i uszkodzeniu nerwów
cięcie nadokostnowe (płat śluzówkowy) → wymaga ostrożności
4
Q
Jakie procedury chirurgiczne wykonujemy w obszarze bocznym żuchwy?
A
- wyrznięte i zatrzymana zęby trzonowe
- torbiele gałęzi i trzonu żuchwy
- pobieranie przeszczepów kostnych z gałęzi żuchwy
- wprowadzanie implantów
5
Q
Jakie ważne struktury anato znajdują się w obszarze bocznym żuchwy?
A
- nerw językowy
- pęczek naczyniowo-nerwowy kanału żuchwy
- tętnica twarzowa
- nerw policzkowy
- tętnica żuchwowo-gnykowa
6
Q
Z czego składa się pęczek n-n kanału żuchwy?
A
- nerw zębodołowy dolny
- żyła zębodołowa dolna
- tętnica zębodołowa dolna
7
Q
N. zębodołowy dolny - funkcja:
A
n. mieszany z przewagą komponenty czuciowej
• czuciowo: zębodoły, miazga i przyzębie wszystkich zębów żuchwy
• ruchowo: mięsień żuchwowo-gnykowy + brzusiec przedni m. dwubrzuścowego
8
Q
N. zębodołowy dolny - pochodzenie:
A
gałąź grupy tylnej nerwu żuchwowego (trzeciej gałęzi nerwu trójdzielnego = n. V3)
9
Q
T. zębodołowa dolna - pochodzenie:
A
wywodzi się z pierwszego odcinka (część żuchwowa - pomiędzy szyjką żuchwy a więzadłem klinowo-żuchwowym) t. szczękowej
10
Q
T. zębodołowa dolna - funkcja:
A
ukrwienie trzonu żuchwy oraz miazgi wszystkich zębów dolnych
11
Q
Ż. zębodołowa dolna - dopływ:
A
ż. szczękowej, która wpada do ż. zażuchwowej
12
Q
T. twarzowa - pochodzenie:
A
od t. szyjnej zewn nieco powyżej odejścia t. językowej, na wysokości rogu większego k. gnykowej
13
Q
T. twarzowa - zaopatrzenie:
A
- podniebienie miękkie
- migdałki podniebienne
- ślinianka podżuchwowa
- skóra oraz mm. bródki, policzków i warg
- skóra piramidy nosa
14
Q
N. policzkowy - pochodzenie:
A
należy do grupy przedniej gałęzi n. żuchwowego (n. V3)
15
Q
N. policzkowy - unerwienie:
A
- czuciowo: skóra i bł śluz policzka, dziąsła / bł śluz okolicy zz trzonowych
- wydzielniczo: gruczoły policzka i warg
16
Q
Przy jakim cięciu nerw policzkowy może ulec uszkodzeniu?
A
w trakcie wykonywania cięcia uwalniającego pełnej grubości wykonywanego dystalnie od trójkąta zatrzonowcowego → cięcie nie powinno przebiegać poza obszar 2 cm od trójkąta; w przypadku wytworzenia szerszego dostępu operacyjnego należy wykonać płat dzielony
17
Q
N. językowy - pochodzenie:
A
grupa tylna gałęzi n. żuchwowego (n. V3)
18
Q
N. językowy - unerwienie:
A
czuciowo: bł śluzowa 2/3 przednich trzonu języka, bł śluz dna JU i bł śluz / dziąsło językowej cz zębodołowej żuchwy
prowadzi dwie grupy włókien od struny bębenkowej
- wydzielnicza dla ślinianek podżuchwowej i podjęzykowej
- bodźce smakowe 2/3 przednich trzonu języka
19
Q
Przy jakim cięciu nerw językowy może ulec uszkodzeniu?
A
podczas cięcia w okolicy zatrzonowcowej w przedlużeniu linii łączącej dołki środkowe trzonowców → cięcie musi być kątowe zwrócone w kierunku przedsionka (preparowane podokostnowo)
20
Q
T. żuchwowo-gnykowa - pochodzenie:
A
od t. zębodołowej dolnej, tuż nad otworem żuchwy
21
Q
Co stanowi dolne ograniczenie JU?
A
dwa mm żuchwowo-gnykowe łączące się w linii pośrodkowej szwem pośrodkowym
22
Q
T. żuchwowo-gnykowa - unaczynienie:
A
m żuchwowo-gnykowy
23
Q
Krwawienie z której tętnicy znajdującej się w bocznym obszarze żuchwy może spowodować poważne powikłania?
A
t żuchwowo-gnykowej
krwawienie z tej tętnicy w trakcie zabiegu w znieczuleniu miejscowym może być trudne do opanowania
24
Q
W trakcie wykonywania których procedur może dojść do przerwania ciągłości t. żuchwowo-gnykowej?
A
- wykonywanie cięcia w bocznym obszarze żuchwy od strony językowej → cięcie należy wykonywać podokostnowo
- wszczepianie implantu (jeśli trzon żuchwy wykazuje znaczne wcięcie od strony językowej może dojść do uszkodzenia ciągłości blaszki językowej)
- separacja korzeni zatrzymanych dolnych trzonowców
- łyżeczkowanie torbieli zębopochodnych, które doprowadziły do osłabienia językowej blaszki korowej
25
N. żuchwowo-gnykowy - pochodzenie:
od n. zębodołowego dolnego, tuż nad otworem żuchwy
26
N. żuchwowo-gnykowy - funkcja:
* ruchowo: m żuchowo-gnykowy oraz brzusiec przedni m dwubrzuścowego
* (osobniczo zmienne!) może posiadać włókna czuciowe: penetrujące blaszkę kortykalną żuchwy i unerwiające przedtrzonowce, kły i siekacze oraz skórę okolicy podżuchwowej → mimo prawidłowego znieczulenia n. zębodołowego dolnego można nie uzyskać oczekiwanego efektu analgezji do ekstrakcji zębów trzonowych żuchwy
27
Obszar przedni żuchwy - procedury zabiegowe:
* zz przedtrzonowe zatrzymane i wyrznięte
* torbiele oraz zmiany w obrębie tk miękkich
* pobieranie przeszczepu kostnego ze spojenia żuchwy
* plastyka przedsionka JU
* wprowadzenie implantu
* biopsja
28
Obszar przedni żuchwy - ważne struktury anato:
* odgałęzienia t. podbródkowej
* odgałęzienia t. głębokiej języka
* odgałęzienia t. podjęzykowej
* bródkowy pęczek naczynionerwowy
29
N. sieczny - pochodzenie:
końcowa gałąź n. zębodołowego dolnego
30
N. sieczny - funkcja:
czuciowo: zz przednie żuchwy i ich przyzębie
31
Kiedy może dojść do uszkodzenia n. siecznego?
* usuwanie zz przednich
* wyłyżeczkowanie torbieli w przednim obszarze żuchwy
* pobieranie materiału autogennego z okolicy bródki
* wprowadzanie implantów
32
Jakie konsekwencje może mieć uszkodzenie n. siecznego i jak temu zapobiegać?
* parastezja w rejonie zz siecznych dolnych
* w przypadku szerszego niż przeciętnie kanału siecznego → może dojść do nawinięcia nerwu na instrumenty obrotowe (np. w trakcie wprowadzania implantów czy usuwania zmian śródkostnych) → wyrwanie nerwu, a nawet n. bródkowego czy zębodołowego dolnego razem z nim → zaburzenia czucia w całym obszarze zaopatrywanym przez te nerwy
→ wprowadzanie implantów w odległości co najmniej 4-5 mm od otworu bródkowego
33
N. bródkowy - pochodzenie:
największa gałąź końcowa n. zębodołowego dolnego, wychodzi przez otwór bródkowy
34
N. bródkowy - funkcja:
czuciowo: skóra bródki i warga dolna
35
Jak zapobiegać uszkodzeniu nerwu i tętnicy bródkowej?
poprzez wykonywanie płatów pełnej grubości i odwarstwiania tkanek na tępo
zabiegi wymagające wytworzenia płata dzielonego (no. pogłębienie przedsionka JU, biopsje wycięciowe lub wycinkowe) należy wykonywać ostrożnie
36
T. podbródkowa - pochodzenie:
od t. twarzowej na wysokości dolnego brzegu trzonu żuchwy tuż za przyśrodkową stroną przyczepu m. żwacza do trzonu żuchwy
37
T. podbródkowa - unaczynienie:
skóra i mm bródki oraz wargi dolnej
38
Z jakimi tętnicami t. podbródkowa może tworzyć anastomozy?
z odgałęzieniami t. żuchwowo-gnykowej i podjęzykowej
39
Z jakimi tętnicami t. żuchwowo-gnykowa może tworzyć anastomozy?
z t. podbródkową
40
Przewód Whartona - co to?
przewód wyprowadzający ślinianki podżuchwowej
41
Przestrzeń podjęzykowa - ograniczenia:
od góry: bł śluz JU
od boku i przodu: wewn pow trzonu żuchwy powyżej przyczepu m żuchwowo-gnykowego
od tyłu i przyśrodkowo: m gnykowo-językowy
od dołu: m żuchwowo-gnykowy
42
W jaką przestrzeń przechodzi ku tyłowi przestrzeń podjęzykowa?
w przestrzeń podżuchwową
43
Jakie struktury znajdują się w przestrzeni podjęzykowej?
* ślinianka podjęzykowa
* ślinianka podżuchwowa + przewód Whartona
* nerw językowy
* tętnica żuchwowo-gnykowa
* gałęzie t głębokiej języka
* t podjęzykowa
44
Gdzie jest zlokalizowana ślinianka podjęzykowa?
bezpośrednio pod bł śluzową w przedniej części dna JU
boczna pow - dołek podjęzykowy trzonu żuchwy
górna pow - fałd podjęzykowy
tylny biegun przylega do przedniej części ślinianki podżuchwowej
45
W trakcie jakich zabiegów ślinianka podjęzykowa może ulec uszkodzeniu?
* usuwanie zmian pato z bł śluz dna JU
* gdy konieczne jest przerwanie ciągłości okostnej wewn pow trzonu żuchwy (np. augumentacja struktury kostnej i konieczność zmobilizowania płata językowego)
46
Dno JU - procedury chiru:
* pseudotrobiele gruczołów ślinowych
* kamica przewodu ślinianki podżuchwowej
* nowotwory bł śluz
47
Dno JU - ważne struktury:
* gruczołu ślinowe podjęzykowe i podżuchwowe
* przewód wyprowadzający ślinianki podżuchwowej
* nerw językowy
* t żuchwowo-gnykowa
* odgałęzienia t głębokiej języka i tętnic podjęzykowych
48
W trakcie jakich zabiegów ślinianka podżuchwowa może ulec uszkodzeniu?
głęboko położona w strukturach anato → rzadko ulega przypadkowemu uszkodzeniu
za to uwaga na przewód wyprowadzający i biegun przedni ślinianki!
49
Na jakiej wysokości nerw językowy krzyżuje się z przewodem ślinianki podżuchwowej?
na wysokości 1. lub 2. trzonowca
50
Gdzie znajduje się przedni biegun ślinianki podżuchwowej?
pomiędzy m gnykowo-językowym i tylnym brzegiem m żuchwowo-gnykowego penetruje w obręb dna JU (dochodząc nawet do tylnego bieguna ślinianki podjęzykowej)
51
T. podjęzykowa - pochodzenie:
od t językowej w miejscu jej przejścia pomiędzy m bródkowo-językowym i przednim brzegiem m gnykowo-językowego
52
T. podjęzykowa - unaczynienie:
* ślinianka podjęzykowa
* otaczające mm
* bł śluzowa dna JU
* przyzębie strony językowej siekaczy dolnych
53
N. językowy krzyżuje przewód Whartona powyżej czy poniżej?
nerw przebiega poniżej przewodu
54
Uszkodzenie t. podjęzykowej w trakcie zabiegu - możliwe skutki:
wynaczyniona krew może się rozprzestrzeniać w obrębie tk miękkich, powodując masywny obrzęk dna JU oraz nasady języka wraz z możliwością obturacji górnych dróg oddechowych → skrajnie istnieje konieczność podwiązania naczynia w zn ogólnym; tracheotomii w celu utrzymania drożności dróg oddechowych
55
Język - procedury chiru:
nowotwory niezłośliwe
ze względu na możliwość intensywnego krwawienia z naczyń tętniczych języka, które może stanowić zagrożenie dla życia → zabiegi na strukturach głębokich języka powinny być wykonywane przez chirurgów szczękowo-twarzowych w warunkach szpitalnych w zn ogólnym
56
Język - ważne struktury anato:
* t językowa
* t grzbietowa języka
* t podjęzykowa
57
Z jakich warstw składa się język?
* bł śluzowa
| * mięśnie (w nich biegną t głęboka języka, t grzbietowa języka i t podjęzykowa)
58
T językowa - pochodzenie:
od t szyjnej zewn, w pobliżu rogu większego k gnykowej
59
T językowa - ukrwienie:
* mm nadgnykowe
* migdałki podniebienne
* ślinianka podjęzykowa
* język
60
T językowa - na co się dzieli?
na t grzbietową języka i t podjęzykową
61
T grzbietowa języka - pochodzenie:
od t językowej, głęboko w obrębie m gnykowo-językowego
62
T grzbietowa języka - ukrwienie:
* tylny odcinek części grzbietowej języka
* migdałki podniebienne
* nagłośnia
63
Obszar przedni szczęki - procedury chiru:
* usunięcie zz zatrzymanych
| * wyłuszczenie torbieli
64
Obszar przedni szczęki - ważne struktury anato:
* pęczek naczyniowo-nerwowy nosowo-podniebienny
* pęczek naczyniowo-nerwowy podoczodołowy
* dno jamy nosowej
65
N. nosowo-podniebienny - pochodzenie:
jedna z gałęzi nosowych tylnych górnych przyśrodkowych, które wywodzą się ze zwoju skrzydłowo-podniebiennego
66
N. nosowo-podniebienny - unerwienie:
czuciowo: przednia część bł śluzowej podniebienia, doprzednio od linii międzykłowej
67
Jak zmienia się położenie otworu przysiecznego wraz z zanikiem kości szczęki?
w zaawansowanych przypadkach zaniku kości → może znajdować się na szczycie wyrostka zębodołowego
68
Co stanowi górne ograniczenie wyrostka zębodołowego szczęki i jakie to ma znaczenie w praktyce chiru?
dno jamy nosowej → podczas operowania tej okolicy należy chronić bł śluzową jamy nosowej za pomocą odpowiednich haków → zranienie może spowodować obfite krwawienie (trudne do opanowania w znieczuleniu miejscowym), a wynaczyniona krew wypełnić pole operacyjne i jamę nosową
69
N. podoczodołowy - pochodzenie:
jedna z końcowych gałęzi n. szczękowego (n. V2)
70
N. podoczodołowy - unerwienie:
czuciowo: skóra środkowej 1/3 twarzy (okolicy policzka, powieki dolnej i piramidy nosa), spojówka, powieka dolna, przedsionek nosa, skóra i bł śluzowa wargi górnej i odpowiadającej strefy dziąsła oraz zębów szczęki
71
Błona Schneidera - co to?
błona wyścielająca światło zatoki szczękowej = połączenie nabłonka oddechowego i okostnej, między którymi znajduje się warstwa luźnej tk łącznej
72
T. zębodołowo-zatokowa - jakie naczynia łączy?
t zębodołową górną tylną i t podoczodołową
73
T. zębodołowo-zatokowa - gdzie przebiega?
w drobnym kanaliku w przednio-bocznej ścianie zatoki szczękowej (widoczna na czołowym przekroju TK)
74
T. zębodołowo-zatokowa - konsekwencje uszkodzenia:
może utrudnić przeprowadzenie niektórych procedur (zwłaszcza podniesienia dna zatoki szczękowej z dostępu bocznego) przez zmniejszenie widoczności pola operacyjnego → ryzyko powikłań śródzabiegowych
75
Obszar boczny szczęki - procedury chiru:
* usunięcie wyrzniętych lub zatrzymanych zz
* chiru endo
* podniesienie dna zatoki szczękowej
* usunięcie torbieli szczęk
* usunięcie włókniaków, naczyniaków i biopsje
* umieszczenie implantu
* usunięcie zatrzymanych zz mądrości, torbieli wwkostnych, nowotworów
76
Obszar boczny szczeki - stuktury anato:
* t zębodołowo-zatokowa
* zatoka szczękowa
* przewód wyprowadzający ślinianki przyusznej (Stensena)
* ciało tłuszczowe policzka (Bichata)
* dół skrzydłowo-podniebienny
77
Przewód Stensena - co to?
przewód wyprowadzający ślinianki przyusznej
78
Gdzie uchodzi przewód Stensena?
brodawka przyuszna = ujście na bł śluzowej policzka na wysokości 2go trzonowca
79
Jakie znaczenie dla przewodu Stensena mają zabiegi chiru przeprowadzane w okolicy?
każda procedura przeprowadzana w jego okolicy może doprowadzić do zbliznowacenia kanału → wtórne uszkodzenie gruczołu ślinowego
80
Ciało tłuszczowe Bichata - co to?
nagromadzenie tk tłuszczowej w przestrzeni pomiędzy mm policzkowym a żwaczem w okolicy policzka, na wysokości górnych trzonowców
81
Gałęzie zębodołowe górne - pochodzenie:
od n. podoczodołowego
82
Gałęzie zębodołowe górne - unerwienie:
czuciowo: wyrostek zębodołowy, miazga zębów i dziąsła i częściowo bł śluzowa zatoki szczękowej
83
Którędy n. podoczodołowy dostaje się do oczodołu?
przez szczelinę oczodołową dolną
84
Splot zębowy górny - co go tworzy?
gałęzie zębodołowe górne
85
Uszkodzenie gałęzi zębodołowych górnych - skutki:
mają mała średnicę i są trudne do zidentyfikowania, więc łatwo je uszkodzić → zaburzenia czucia w obrębie unerwianych zębów
gałęzie te posiadają dużą zdolność do spontanicznej regeneracji
86
Uszkodzenie t. szczękowej - kiedy może do niego dojść i jakie są tego skutki?
w trakcie zabiegu w obrębie bocznego obszaru szczęki należy unikać uszkodzenia zawartości dołu skrzydłowo-podniebiennego! → ze względu na dużą średnicę naczynia i umiejscowienie w trudno dostępnej jamie kostnej krwawienie jest niemożliwe do opanowania (konieczne zewnątrzustne podwiązanie tętnicy) → niemożność zatamowania krwawienia może doprowadzić do zgonu pacjenta!
87
Gdzie rozciąga się splot skrzydłowy?
od szyjki żuchwy do dołu skrzydłowo-podniebiennego
88
Dopływy splotu skrzydłowego:
* ż zębodołowa górna
* ż zębodołowa dolna
* ż żwaczowe
* ż klinowo-podniebienna
* splot żylny otworu owalnego
89
Uszkodzenie splotu skrzydłowego - skutki:
ograniczenie widoczności pola zabiegowego i może być przyczyną rozległego krwiaka
90
Warstwy podniebienia miękkiego:
* bł śluz
* bł podśluz
* mięśnie
* rozcięgno podniebienne
* bł śluzowa gardła
91
Warstwy podniebienia twardego:
* bł śluz
* bł podśluz
* okostna
* blaszka pozioma k podbiebiennej
92
Skąd pobieramy przeszczep gdy uzupełniamy ubytek dziąsła zrogowaciałego wokół zębów lub implantów?
z podniebienia twardego (jedyne miejsce gdzie bł śluz jest całkowicie zrogowaciała)
93
Podniebienie - procedury chiru:
* pobieranie bł śluz podniebienia (nabłonkowo-łącznotkankowej) i/lub podnabłonkowej tk łącznej
* resekcja wierzchołków podniebiennych korzeni trzonowców
* biopsja wycinkowa lub wycięciowa zmian rozwijających się na podniebieniu
94
Podniebienie - ważne struktury anato:
* pęczek naczyniowo-nerwowy podniebienny większy
| * pęczek naczyniowo-nerwowy przysieczny
95
Nerw podniebienny większy - pochodzenie:
ze zwoju skrzydłowo-podniebiennego
96
Nerw podniebienny większy - funkcja:
* czuciowo: bł śluz podniebienia do tyłu od linii międzykłowej
* przywspółczulnie: wydzielanie drobnych gruczołów ślinowych tej okolicy
97
Gdzie zlokalizowany jest otwór podniebienny większy?
ok. 1 cm przyśrodkowo od drugiego trzonowca górnego (w przypadku znacznej resorpcji wyrostka zębodołowego względna pozycja otworu względem środka wyrostka może znajdować się znacznie bliżej)
98
T podniebienna większa - pochodzenie:
od t szczękowej w obrębie dołu skrzydłowo-podniebiennego
99
T podniebienna większa - ukrwienie:
kość, bł śluz, drobne gruczołu ślinowe i dziąsło od strony podniebienia do tyłu od linii międzykłowej
100
Warstwy policzka od JU do powierzchni twarzowej:
1. bł śluzowa
2. m policzkowy
3. tk podskórna
4. skóra
101
Policzek - istotne struktury anato:
* ciało tłuszczowe policzka
* przewód wyprowadzający śliniaki przyusznej
* tętnica twarzowa
* nerw twarzowy
102
Policzek - procedury chiru:
* wewnątrzustne procedury drenażu ropni zębopochodnych
| * usuwanie patologicznych zmian bł śluz
103
Wargi - istostotne struktury anato:
tt wargowe i nerw twarzowy
104
Wargi - procedury chiru:
usuwanie zmian bł śluzowej
105
Warstwy wargi od JU do powierzchni twarzowej:
1. bł śluzowa
2. bł podśluzowa
3. mięśnie
4. tk podskórna
5. skóra
106
Pętle m okrężnego ust:
* wewnętrzna - blisko wolnego brzegu ust
| * zewnętrzna - przeplata się z włóknami innych mm mimicznych
107
Krwawienie z tt wargowych:
może być intensywne → gdy jest to możliwe należy je wyizolować; kiedy niemożliwa całkowita ochrona - koagulacja lub podwiązanie
108
Koagulacja tt wargowych a niedokrwienie:
koagulacja lub podwiązanie tt wargowych nie niesie ryzyka niedokrwienia → liczne anastomozy naczyniowe
109
Drobne gruczoły ślinowe warg - wpływ na przeprowadzenie zabiegu:
podczas szycia można stworzyć ucisk → zamknięcie przewodów wyprowadzających → torbiel zastoinowa
110
Ślinianka przyuszna:
* położona pod tk podskórną okolicy przedusznej, powierzchownie od m żwacza, do przodu od MOS i wyrostka sutkowatego
* n VII (z głównymi odgałęzieniami) przechodzi przez śliniankę i dzieli ją na płat powierzchowny i głęboki
* przewód wyprowadzajacy = Stensena; biegnie do przodu, dobocznie od m żwacza, skręcając ostro na jego przednim brzegu i przebijajac m policzkowy uchodzi na bł śluz policzka na brodawce przyuszniczej (6-7 szczęki)
111
Ślinianka podżuchwowa:
* zlokalizowana pomiędzy przednim i tylnym brzuścem m dwubrzuścowego oraz dolnym brzegiem trzonu żuchwy, sklepienie loży ślinianki to głównie m żuchwowo-gnykowy, a boczne ograniczenia to mm języka
* przewód wyprowadzający = Whartona, wychodzi z loży w pobliżu tylnego brzegu m żuchwowo-gnykowego i biegnie do przodu, krzyżując n językowy (7 żuchwy - przewód nad nerwem), uchodzi w dnie JU na mięsku podjęzykowym, dobocznie od wędzidełka języka
112
Ślinianka podjęzykowa:
* znajduje się w loży w przedniej części dna JU, powierzchownie od m żuchwowo-gnykowego
* zawiera kilka mniejszych przewodów wyprowadzających - Riviniego oraz jeden duży - Bartholiniego; czasem się łączą z przewodem wypr ślinianki podżuchwowej na mięsku podjęzykowym
