Bijz. SR w7 Flashcards
(8 cards)
samenloop van sancties
Vervolging en berechting: samenloop van straf- en beboetbare feiten
Vervolging en bestraffing in het bijzondere strafrecht;
de noodzaak van beleidsvrijheid in BSR:
- overlap straf- en boetebepalingen niet voorkomen (onmogelijk om systeem uit te denken dat bestuurlijke- en strafrechtelijke handhaving elkaar compleet uitsluiten, hierin speelt ook de vraag mee wat de beste oplossing is voor een bepaalde casus)
- goede rechtsbedeling:
flexibiliteit en op individueel Geval toegespitste beoordeling noodzakelijk - integrale handhaving:
noodzaak van afstemming met bestuursrecht in den brede (optimum remedium) kiezen voor een aanpak die het best bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke probleem
de gevaren van (te grote) beleidsvrijheid in BSR:
- forumshopping (Door OM, verdachte, bestuur)
invloed uitoefenen op welke bepaling gebruikt moet worden > vrije keuzes, kan conflict veroorzaken.
- risico van meervoudige /excessieve bestraffing
- risico voor de eenheid van het systeem als geheel
-Wie ga je vervolgen & waarvoor?
-Wie heeft zeggenschap over die beslissing?
>verdachte, slachtoffers of andere benadeelden?
-is enigerlei vorm van controle wenselijk op vervolgingsbeslissing of afstemming?
- dubbele bestraffing voor hetzelfde feit?
- hoe voorkom je ook overigens excessieve bestraffing?
Agenda:
de vervolgingsbeslissing in het strafrecht
- gelijktijdige en opeenvolgende strafvervolging; samenloop en ne bis in idem
- combinaties van straf- en bestuursrechtelijke handhaving: Una via & afstemming
- overzicht strafrechtelijke sancties
Samenloop van sancties
deel 1: de vervolgingsbeslissing
Wetboek van Strafvordering is codificatiewet (art. 107 Gw)
- algemene regels voor strafvordering (beginpunt)
- afwijkingen en aanvullingen in bijzondere wet
Sv bevat samen met Wet RO, algemene regels voor aantal onderwerpen o.m.
- organisatie vervolging en berechting - vgl. art. 38 E.v. WED
- beslissing of wordt vervolgd en voor welk feit
- beslissing hoe wordt vervolgd
- controle op die beslissing
OM:vervolgingsmonopolie
Uitzondering/aanvulling: bijzondere wetten
- vgl. art. 80 Awr: bestuur belastingdienst (vervolgingstaak, fiscale strafbeschikking).
- vgl. art. 257ba Sv mogelijkheid bestuurlijke autoriteiten om strafbeschikking op te leggen (geringere feiten)
- vgl. Invoeringswet EOM (Europees Openbaar Ministerie, specifiek belast met vervolging tegen financiele EU-fraude; wordt gedaan bij Nederlandse rechtbank).
opportuniteitsbeginsel art. 167 jo. art. 242 SV
-oordeel over haalbaarheid en wenselijkheid
- wel of geen strafvervolging? mogelijk afdoening via bestuursrecht?
- rol en functie beleid - richtlijnen & art. 79 RO (beroep op vertrouwensbeginsel als er wordt afgeweken van het beleid)
- vgl. Convenant AFM - OM
buitengerechtelijke afdoening
- voorwaardelijk Sepot
-transactie art. 74 e.v. Sr
strafbeschikking:
- art. 257a e.v. Sv
- art. 76 Awr ipv art. 257a Sv (afwijkinen tot SV)
- art. 36 WED extra voorwaarden (aanvullingen tov SV)
- niet verwarren met bestuursrechtelijke sancties!!
gerechtelijke afdoening
- dagvaarding
Controle op de vervolgingsbeslissing:
Controlemechanismen op vervolgingsbeslissing
- aanwijzing Minister van Justitie of College art. 127, 128 en 130 Wet RO.
> bijv. aanwijzing hoge transacties - toetsingscommissie hoge transacties
- wetsvoorstel rechterlijke toetsing hoge transacties (caput buitengerechtelijke afdoening)
- wetsontwerp aanvullingswet nieuw Wetboek van Strafvordering (procesafspraken)
beklag tegen niet verdere vervolging art. 12 e.v. Sv
- volle toets, inclusief opportuniteit (art. 12i, lid 2 Sv) vervolging haalbaar en wenselijk?
- rechtstreeks belanghebbende art. 12 lid 2 Sv.
> objectief bepaalbaar, redelijk, bijzonder belang (eigen belang) - Vgl hof 30 jun 2000 AFM)
- als gegrond dan bevel tot vervolging art. 12i Sv.
bezwaarschrift tegen dagvaarding: art. 262 Sv (buitenvervolgingstelling)
verklaring omtrent einde van de zaak art. 29f jo. 180 Sv (vervolging duurt te lang, te weinig resultaat)
Preliminair verweer (ontvankelijkheidsverweer art. 348 Sv)
- schikking Ballast Nedam / KPMG
- geen redelijk handelend officier
- waarom een schikking bedrijf (2) voor buitenlandse corruptie en sepot voor (meeste) bestuurders (2)
- .. terwijl wel vervolging accountants bedrijf 1 voor valsheid/witwassen?
- opgewekt vertrouwen aan zijde OM -geen uitleg.
Deel 1: de vervolgingsbeslissing
Deel 2 regels voor gelijktijdige vervolging
1 meervoudige bestraffing binnen het strafrecht?
- simultaan: samenloop art. 55 e.v. Sr (procedures vinden gelijktijdig plaats)
- Consecutief ne bis in idem art. 68 Sr (zelfde feiten, Latere vervolging; tweede procedure voor zelfde feit: opeenvolgend
2 meervoudige bestraffing in het bestuursrecht
- vgl. art. 5:8 Awb (samenloop)
- vgl. art. 5:43 Awb (ne bis in idem)
dit wordt verder niet besproken
3 verhoudingen tussen straf- en bestuursrecht: Una via (combinatiestraf)
- art. 5:44 Awb en art. 243 lid 2 Awb
1 samenloop
HR overzichtsarrest samenloop > 20 juni 2017:
naar huidig inzicht staat een enigszins uiteenlopen van de strekking van de strafbepalingen niet in de weg aan eendaadse samenloop indien het in essentie om hetzelfde feitencomplex gaat.
- eendaadse samenloop: of de bewezenverklaarde gedragingen in die mate een samenhangend, zich min of meer op dezelfde tijd en plaats afspelend feitencomplex opleveren dat de verdachte daarvan (in wezen) een verwijt wordt gemaakt.
zoals voorhanden hebben en vervoeren van drugs, is niet los van elkaar te zien. Er wordt 1 straf opgelegd, dit is de maximumstraf van het zwaarste delict > absorptiestelsel is een systeem in SR dat wordt gebruikt om straffen te combineren wanneer een persoon meerdere strafbare feiten heeft gepleegd. En zwaarste straf opleggen. geldboetes kunnen wel cumuleren! - voortgezette handeling:
of de verschillende bewezenverklaarde, elkaar in de tijd opvolgende gedragingen (ook met betrekking tot het wilsbesluit zo nauw met elkaar samenhangen dat de verdachte daarvan in wezen één verwijt wordt gemaakt.
Meerdaadse samenloop > alles wat niet eendaads is. Feiten die niets met elkaar te maken hebben maar wel beide worden aangebracht en opgelegd (art. 57 Sr, beperkt cumulatiestelsel. samenhang is niet verplicht. niet zwaarder straffen dan 1/3e van het strafmaximum.
neem bijv. plofkraak, eerst ontploffing met gemeen gevaar voor de omgeving, daarna diefstal. in dit voorbeeld ligt de strekking te ver van elkaar weg om te kunnen spreken van een voortgezette handeling.
ne bis in idem in het strafrecht
opeenlopende strafvervolgingen
twee delen:
geen dubbele bestraffing
geen dubbele
Deel 2 regels voor gelijktijdige vervolging
Deel 2 regels voor gelijktijdige vervolging
1 meervoudige bestraffing binnen het strafrecht?
- simultaan: samenloop art. 55 e.v. Sr (procedures vinden gelijktijdig plaats)
- Consecutief ne bis in idem art. 68 Sr (zelfde feiten, Latere vervolging; tweede procedure voor zelfde feit: opeenvolgend
2 meervoudige bestraffing in het bestuursrecht
- vgl. art. 5:8 Awb (samenloop)
- vgl. art. 5:43 Awb (ne bis in idem)
dit wordt verder niet besproken
3 verhoudingen tussen straf- en bestuursrecht: Una via (combinatiestraf)
- art. 5:44 Awb en art. 243 lid 2 Awb
1 samenloop
HR overzichtsarrest samenloop > 20 juni 2017:
naar huidig inzicht staat een enigszins uiteenlopen van de strekking van de strafbepalingen niet in de weg aan eendaadse samenloop indien het in essentie om hetzelfde feitencomplex gaat.
- eendaadse samenloop: of de bewezenverklaarde gedragingen in die mate een samenhangend, zich min of meer op dezelfde tijd en plaats afspelend feitencomplex opleveren dat de verdachte daarvan (in wezen) een verwijt wordt gemaakt.
zoals voorhanden hebben en vervoeren van drugs, is niet los van elkaar te zien. Er wordt 1 straf opgelegd, dit is de maximumstraf van het zwaarste delict > absorptiestelsel is een systeem in SR dat wordt gebruikt om straffen te combineren wanneer een persoon meerdere strafbare feiten heeft gepleegd. En zwaarste straf opleggen. geldboetes kunnen wel cumuleren! - voortgezette handeling:
of de verschillende bewezenverklaarde, elkaar in de tijd opvolgende gedragingen (ook met betrekking tot het wilsbesluit zo nauw met elkaar samenhangen dat de verdachte daarvan in wezen één verwijt wordt gemaakt.
Meerdaadse samenloop > alles wat niet eendaads is. Feiten die niets met elkaar te maken hebben maar wel beide worden aangebracht en opgelegd (art. 57 Sr, beperkt cumulatiestelsel. samenhang is niet verplicht. niet zwaarder straffen dan 1/3e van het strafmaximum.
neem bijv. plofkraak, eerst ontploffing met gemeen gevaar voor de omgeving, daarna diefstal. in dit voorbeeld ligt de strekking te ver van elkaar weg om te kunnen spreken van een voortgezette handeling.
ne bis in idem in het strafrecht
opeenlopende strafvervolgingen
twee delen:
geen dubbele bestraffing
geen dubbele vervolging
ratio: rechtszekerheid
- Lites Finiri oportet (juridisch geschil moet worden beëindigd, onherroepelijkheid)
- mensenrechten
- indirect: aansporing tot zorgvuldigheid bij vervolging
rechtsgevolgen:
OM is niet ontvankelijk (indien sprake is van een bis; tweede keer)
- impact op vervolgignsbeleid
rechtsgrondslag:
- art. 68 SR ruime regeling, maar gold alleen voor strafrecht in enge zin; art. 255 Sv jo. 255a Sv
- art. 14 lid 7 IVBPR (maar voorbehoud door NL)
- art. 7e protocol EVRM niet door NL overtekend
- EU: art. 50 handvest (zekere strijd tussen Europese- en Nederlandse regelgeving.
- ontwikkelingen Akerberg Fransson en Menci
geldt alleen voor strafrechtelijke procedures
-afhankelijk van rechtsbron omvat dat ook bestuursrechtelijke punitieve sancties
(Engel Criteria > aard overtreden wet, aard overtreden norm, aard overtreden sanctie)
‘Idem’: het moet gaan om dezelfde feiten
- Idem crimen/offences vgl. fietsbegrip bij samenloop (kijken naar strafbare feit in eerste en tweede procedure, delictsbestanddelen moeten in feite overeen komen > komt bijna nooit aan een bis toe)
- Idem factum / acts - vgl. benadering EHRM en EU HvJ (kijken naar de feiten van de zaak, gaat het om dezelfde gebeurtenis in tijd en plaats?)
- Mengvorm - vgl. benadering HR kijken naar zowel idem crime als idem factum
Het moet gaan om dezelfde personen:
- vgl. Rechtspersoon en DGA?
De eerste vervolging moet onherroepelijk zijn beëindigd (bis)
uitzonderingen mogelijk?
Idem HR 1 feb 2011 overzichtsarrest ne bis in idem, HvJ EU Menci para. 35
r.o. 2.9.1. relevante vergelijkingsfactoren zelfde feit:
A juridische aard van de feiten
- rechtsgoederen
-strafmaxima (aard verwijt en kwalificatie)
b gedraging van verdachet
- aard en strekking gedragingen
- tijdstip waarop, plaats waar en omstandigheden waaronder gedragingen werden verricht
r.o. 2.9.2. vuistregel: geen aanzienlijk verschil is ruimer dan het enigszins uiteenlopen van de eendaadse samenloop.
‘bis’: dubbele vervolging?
kernvraag:
- of proceedings have been combined in an integrated manner so as to form a coherent whole geintereerde manier gecombineerd zodat samenhangend.
- Complementary of the proceedings
indien beide procedures (straf- en bestuursrechtelijk) geïntegreerd en op elkaar afgestemd zijn gevoerd, dan moeten de procedures een aanvullend doel hebben. aanvullend karakter procedures. - different aspects of social misconduct wangedrag
- significant degree of stigma - the hard core of criminal law.
- duality of proceedings is a foreseeable consequence
- avoid duplication as far as possible (Afstemming tussen beide procedures)
- Vgl. Johanneson ijsgang niet in reader.
- take into account of final first sanction (als in de eerste procedure een straf is opgelegd, moet deze worden verdisconteerd in de tweede procedure)
- maar wat bij vrijspraken?
- Vgl. EHRM A en B t. Noorwegen > zijn anders gaan oordelen wat nou een tweede vervolging is.
Hof van Justitie Menci,
beperking art. 50 van het Handvest op voorwaarde dat:
- er een doel van algemeen belang is dat een dergelijke cumulatie van vervolgingsmaatregelen en sancties kan rechtvaardigen, waarbij die verovlgingsmaatregelen en die sancties elkaar aanvullende doelen moeten hebben,
- de regeling duidelijk is en een evt. cumulatie voorzienbaar is.
- er regels zijn waarmee voor onderlinge afstemming kan worden gezorgd, opdat extra belasting die voor e betrokkenen uit een cumulatieve van procedures voortvloeit, tot het strikt noodzakelijke wordt beperkt, en
- er is voorzien is regels waarmee ervoor kan worden gezorgd dat de zwaarte van het gehee van de opgelegde sancties is beperkt tot het strikt noodzakelijke in verhouding tot de ernst van het delict in kwestie.
aan bovenstaande voldaan? gerechtvaardigde beperking van het ne bis in idem, je valt niet buiten de reikwijdte van het beginsel.
Relevantie voor NL
- reikwijdte van het Handvest als bindende grondrechten catalogus art. 50 Hv bidende werking sinds verdrag van Lissabon
- verschillende uitleg van het fietsbegrip (Luxemburgers jurisprudentie op sommige onderdelen ruimer)
- toepassing buiten de reikwijdte van de Una via regeling/
eel 2 regels voor gelijktijdige vervolging
1 meervoudige bestraffing binnen het strafrecht?
- simultaan: samenloop art. 55 e.v. Sr (procedures vinden gelijktijdig plaats)
- Consecutief ne bis in idem art. 68 Sr (zelfde feiten, Latere vervolging; tweede procedure voor zelfde feit: opeenvolgend
2 meervoudige bestraffing in het bestuursrecht
- vgl. art. 5:8 Awb (samenloop)
- vgl. art. 5:43 Awb (ne bis in idem)
dit wordt verder niet besproken
3 verhoudingen tussen straf- en bestuursrecht: Una via (combinatiestraf)
- art. 5:44 Awb en art. 243 lid 2 Awb
1 samenloop
HR overzichtsarrest samenloop > 20 juni 2017:
naar huidig inzicht staat een enigszins uiteenlopen van de strekking van de strafbepalingen niet in de weg aan eendaadse samenloop indien het in essentie om hetzelfde feitencomplex gaat.
- eendaadse samenloop: of de bewezenverklaarde gedragingen in die mate een samenhangend, zich min of meer op dezelfde tijd en plaats afspelend feitencomplex opleveren dat de verdachte daarvan (in wezen) een verwijt wordt gemaakt.
zoals voorhanden hebben en vervoeren van drugs, is niet los van elkaar te zien. Er wordt 1 straf opgelegd, dit is de maximumstraf van het zwaarste delict > absorptiestelsel is een systeem in SR dat wordt gebruikt om straffen te combineren wanneer een persoon meerdere strafbare feiten heeft gepleegd. En zwaarste straf opleggen. geldboetes kunnen wel cumuleren! - voortgezette handeling:
of de verschillende bewezenverklaarde, elkaar in de tijd opvolgende gedragingen (ook met betrekking tot het wilsbesluit zo nauw met elkaar samenhangen dat de verdachte daarvan in wezen één verwijt wordt gemaakt.
Meerdaadse samenloop > alles wat niet eendaads is. Feiten die niets met elkaar te maken hebben maar wel beide worden aangebracht en opgelegd (art. 57 Sr, beperkt cumulatiestelsel. samenhang is niet verplicht. niet zwaarder straffen dan 1/3e van het strafmaximum.
neem bijv. plofkraak, eerst ontploffing met gemeen gevaar voor de omgeving, daarna diefstal. in dit voorbeeld ligt de strekking te ver van elkaar weg om te kunnen spreken van een voortgezette handeling.
ne bis in idem in het strafrecht
opeenlopende strafvervolgingen
twee delen:
geen dubbele bestraffing
geen dubbele
3 Una via & via afstemming
Una via samenvallend met ne bis in idem.
op een gedraging past zowel een strafrechtelijke als bestuursrechtelijke handhaving. Una via verplicht de autoriteiten tot het maken van een keuze tussen deze twee vormen van handhaving.
Rechtsgrondslag art. 5:44 Awb jo. 243 lid 2 Sv
relevantie art .50 handvest EU.
rechtsgevolg
- art. 243 lid 2 Sv OM in beginsel niet-ontvankelijk,
tenzij art. 5:47 Awb en tenzij art. 255 Sv nieuwe bezwaren
dan wel
5:44 Awb geen boete opleggen
- awb termijn van 13 weken voor OM art. 5:44 lid 2 Awb
- point of no return geen dubbele vervolging/
verschillen en overeenkomsten met ne bis in idem
Una via Vloeit niet voort uit internationale verplichting
- maar zie nieuwe ontwikelienn
Una via kent deels andere grondslagen
- lites finiri oportet ? juridische geschil moet worden beëindigd, onherroepelijkheid
- afzwakking waarborgfunctie vgl. art. 243 lid 2 Sv jo. 5:47 Awb
una via is ook een afdoeningsmechanisme
- vgl. art. 5:44 lid 2 Awb
- belang van onderlinge afstemming
Una via heeft een breder toepassingsbereik
- omvat ook simultane vervolging
- maar laat point of no return
verplichtingen gelden enkel bij hetzelfde feit
convenant ter voorkoming van ongeoorloofde samenloop financiële sancties
- verstrekking aan AFM art. 2
- verstrekken door AFM art. 3 vgl 5:44 lid 2 Awb
- art. 4 standstiel overleg &TPO art. 5 vgl art. 5:44 lid 3 Awb
Una via en afstemming
