Borstkanker Flashcards
(16 cards)
Geef een algemene beschrijving van de karakteristieken van borstkanker
Op te merken door veranderingen aan de borst zoals plekjes of knobbeltjes, verandering aan of rond de tepel
BRCA genen betrokken bij erfelijke aanleg -> de bekendste genen zijn BRCA1, BRCA2 en CHECK2
Rf zijn de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron en ook de algemene rf zoals alcohol, leeftijd, etniciteit, voeding
Bevolkingsonderzoek - 50-75 jr vrouwen - mammogram
Incidentie 1 op de 7 vrouwen
Overleving (na 10 jaar) - 79/100 vrouwen
Benoem en beschrijf de belangrijkste histologische en moleculaire subtypen van borstkanker
Ductaal (melkbuis) & lobulaire borstkanker (melkklier) -> pre-invasieve en invasieve vorm
ER+ -> hormoongevoelige borstkanker
HER2+ positieve borstkanker
Triple negatieve borstkanker
Benoem en beschrijf de verschillende soorten mutaties die effecten hebben op het DNA (die bij borstkanker kunnen voorkomen)
Puntmutaties -> een DNA base vervangen door een ander -> verandering in een RNA nucleotide -> verandering in één aminozuur
Frame shift mutaties -> een base wordt aan de sequentie toegevoegd -> verandert de volledige reading frame -> veel aminozuren gewijzigd -> significant meer effect op het uiteindelijke eiwit dan puntmutaties
Benoem en beschrijf de verschillende mutaties die effecten hebben op eiwitten
Non-sense mutaties - leiden ertoe dat de RNA sequentie een stopcodon wordt -> een groot deel vh normale eiwit kan dan afgsneden worden
Missense mutaties - silent, conservatieve, niet-conservatieve mutaties -> verandering van een aminozuur naar een ander
Silent - beïnvloedt het eiwit uiteindelijk niet
Conservatief - nieuwe aminozuur zelfde type, bv beiden zijn zuur
Niet-conservatief - andere type aminozzuur - bv polair vervangen door niet polair
Mutaties ontstaan op DNA-niveau, maar tonen hun effecten op eiwitniveau
Mutaties kunnen worden geclassificeerd op basis van hun effecten in DNA of eiwit
Hoe ontstaat DNA-schade?
Door mutaties veroorzaakt door bv omgevingsfactoren (straling en chemische stoffen), pathogenen en endogene processen
Hoe wordt DNA-schade gerepareerd?
OSR, NER, BER, MMR, RR, LDR, EPR, DSBR
Wat is de relatie tussen DNA schade en chemotherapie?
Het doel van chemotherapie is het induceren van nog ergere DNA-schade om apoptose te activeren
Beschrijf de werkingsmechanismen van doxorubicine en cyclofosfamide en benoem tot welke groep van chemotherapeutica deze stoffen behoren
Doxorubicin (antracycline) - 1. intercalatie in DNA en disruptie van topoisomerase-II-gemedieerde DNA repair
2. vorming van vrije radicalen en hun schade aan cellulaire membranen, DNA en eiwitten
Cyclofosfamide (stikstofmosterdderivaat) - alkyleert DNA - cytotoxisch effect primair vanwege de cross-linking van DNA en RNA-strengen en remming van eiwitsynthese
Welke veelvoorkomende bijwerkingen zijn vanuit het werkingsmechanisme van doxorubicine en cyclofosfamide te verklaren?
Chemotherapie tast vaak behalve de kankercellen ook de gezonde cellen aan.
Vooral snelgroeiende gezonde cellen zoals beenmerg- en bloedcellen, haarcellen en het slijmvlies van het spijsverteringskanaal en de voortplantingsorganen zijn er gevoelig voor. Hierdoor kunnen bijwerkingen zoals alopecia, leukopenie, misselijkheid en braken, diarreee, anemie etc voorkomen
Hoe is de rode urine na chemotherapie te verklaren?
Doxorubicine bevat de metaboliet rubine, dit kan voor de rode kleur van de urine zorgen
De BRCA1 en BRCA 2 zijn de voornaamste genen die betrokken zijn bij de erfelijke aanleg van borstkanker
Welke rol spelen deze genen bij het herstel van DNA schade?
BRCA1 en 2 zijn betrokken bij homologe recombinatie reparatie van het DNA, bij dubbelstrengse breuken
Geef een mechanistische verklaring voor waarom de patiënt goed reageert op Olaparib
Olaparib is een krachtige remmer van PARP enzymen, deze enzymen zijn nodig voor een efficiënt herstel van ESBs
Remming PARP -> ESBs -> DSBs -> geen functioneel BRCA dus geen homologe recombinatie reparatie -> verhoogde genomische instabiliteit -> celdood
Olaparib is minder toxisch voor gezonde cellen dan tumorcellen. Hoe is dit te verklaren?
PARPs worden vooral gerekruteerd om ESBs te herstellen
Bij gezonde cellen heb je dus veel minder van deze PARPs dan bij kankercellen
Bij gezonde cellen ook functioneel BRCA -> DSBs gerepareerd
Waarom reageert de teruggekeerde borstkanker wel op Olaparib en nauwelijks tot niet op standaard chemotherapie?
Vanwege resistentie tegen de standaard chemotherapie (extrinsieke resistentie, ze reageerde er eerst wel op)
Mutatie van de kankercellen -> bv efflux van het gnm
(Nog) niet resistent tegen Olaparib
Wat is sanctuary site problematiek en wat is de relatie tot het gebruik van Olaparib?
Een sanctuary site is een plek waar de tumor beschermd is tegen medicijnen, omdat het moeilijk is om op deze plek een voldoende hoge concentratie te krijgen van een geneesmiddel.
In de hersenen is de tumor beschermt tegen medicijnen door de BBB
Hebben triple negatieve borstkankerpatiënten baat bij een behandeling met Olaparib?
Nee, alleen bij patiënten met BRCA1 en 2 mutaties waarbij PARP tot expressie komt om de DNA-schade te herstellen, kan Olaparib als behandeling ingezet worden
Triple neg -> DSBs kunnen nog hersteld worden -> BRCA werkt nog wel -> Olaparib geen nut
