BURGERLIJKE CULTUUR

Question 1

opdrachtgevers?

Answer 1

Vaak privé opdrachtgevers (individuele burgers) of collectieve opdrachtgevers (gilden, stadbesturen).

Question 2

rederijkerskamers

Answer 2

De gegoede burgerij verzamelde veel schilderkunst, bezocht toneelvoorstellingen, nam deel aan muziekavonden of toneel- en dichtersavonden

Question 3

vrije markteconomie

Answer 3

De vraag naar kunst het aanbod medebepaalde.

Question 4

kunst:

Answer 4

Ter lering als ter vermaak (moralisme en Calvinisme).

Question 5

selectief realisme

Answer 5

De werkelijkheid wordt gedetailleerd maar samengesteld weergegeven met het oog op de symboliek.

Question 6

interculturele schilderkunst

Answer 6

Tijdens de reizen worden schilderijen gemaakt van flora, fauna en mensen die als reisverslag dienen waarin met Hollandse ogen gekeken wordt.

Question 7

esthetica

Answer 7

‘Schoonheid’ is gericht op de schoonheid van de zichtbare wereld, observeren speelt een belangrijke rol. Daarnaast zijn de klassieke theorieën van belang. In de visie op kunst speelt het Protestantse geloof een grote rol waarin kunst sober, symbolisch en ter lering moet zijn.

Question 8

muziek

Answer 8

• eenstemmige muziek (psalmen tijdens de mis)
• polyfonie (orgelmuziek)
• Collegium Musicum
• liedboeken (geuzenliedboek meet daarin het Wilhelmus)

Question 9

dans

Answer 9

Ballet geïnspireerd op de barokdans in Frankrijk.

Question 10

architectuur

Answer 10

Hollands Classicisme;
- navolging van de strakke vormen, motieven en modellen van de Griekse en Romeinse oudheid
- harmonie en symmetrie.

Question 11

theater

Answer 11

Klassiek drama;
- vijf bedrijven, de eerste vier afgesloten met een rei (= koor)
- aristotelische principes

Question 12

aristotelische principes

Answer 12

Eenheid van tijd, plaats en handeling.

Question 13

wetenschap

Answer 13

Empirisch onderzoek.

Question 14

schilderkunst functie:
1. (groeps-)portretten

Answer 14

Het weergeven van personen/ burgers, om te laten zien dat zij belangrijk waren (ook voor het nageslacht) Groepsportretten werden gemaakt om daarmee te laten zien tot welke belangrijke beroepsgroep iemand behoorde.

Question 15

schilderkunst functie:
2. tronie

Answer 15

Fantasie portret (‘Girl with the Pearl Earring’)

Question 16

schilderkunst functie:
3. landschapsschilderijen/stadsgezichten

Answer 16

Het weergeven van het karakteristieke
Hollandse / Nederlandse landschap. Daarmee
liet men tevens zien hoe belangrijk de natuur
was (= god’s schepping).

Question 17

schilderkunst functie:
4. zeegezichten

Answer 17

Vaak werden er in de zeegezichten belangrijke historische zeegebeurtenissen afgebeeld. Dit voedt de nationale trots.

Question 18

schilderkunst functie:
5. (bloem-)stillevens

Answer 18

Stillevens hadden naast het tonen van rijkdom, vooral ook symbolische bedoelingen (moraal, via de Vanitasgedachte), dit geldt tevens voor de bloemstillevens.

Question 19

schilderkunst functie:
6. (kerk-)interieurs

Answer 19

Interieurs werden geschilderd om de rijkdom van Nederlandse burgers te laten zien. Kerkinterieurs werden vooral geschilderd om de vaak fraaie kerkorgels in de lege calvinistische kerken te tonen.

Question 20

schilderkunst functie:
7. historie schilderingen

Answer 20

Belangrijke historische gebeurtenissen verbeeld. Mythologische figuren worden daarin vaak gebruikt voor de symbolische verwijzingen.

Question 21

schilderkunst functie:
8. genrestukken

Answer 21

Dat zijn alledaagse tafereeltjes (vaak met veel details uit het alledaagse leven) die zich vaak in en rond het huis afspelen. Deze worden meestal ter lering en vermaak gemaakt.

Question 22

schilderkunst functie:
9. vanitas-stillevens

Answer 22

Benadrukt dat aardse welvaart niet opweegt tegen het eeuwige geluk in de hemel.

Question 23

schilderkunst vormgeving:
1. (groeps-)portretten

Answer 23

• het portret moest zeer natuurgetrouw zijn en grote gelijkenis tonen.
• mensen moesten er zo volledig en zo mooi mogelijk op staan (= in vol ornaat) – hierdoor was de compositie vaak erg rustig en evenwichtig.
• adhv attributen werd het beroep en de status van de persoon getoond.
• stofuitdrukking (hoe mooi de gezichten/ huid/stoffen weergegeven werd) was van groot belang.

Question 24

schilderkunst vormgeving:
2. tronie

Answer 24

• mensen moesten er zo volledig en zo mooi mogelijk op staan (= in vol ornaat) – hierdoor was de compositie vaak erg rustig en evenwichtig.
• adhv attributen werd het beroep en de status van de persoon getoond.
• stofuitdrukking (hoe mooi de gezichten/ huid/stoffen weergegeven werd) was van groot belang.

Question 25

schilderkunst vormgeving: 3. landschapsschilderijen/stadsgezichten

Answer 25

- de horizon was meestal laag, waardoor de verhouding tussen landschap en lucht vaak 1/3 of 2/3 was. - niet alleen was het belangrijk om een fraaie compositie te hebben, ook moesten zowel landschap als wolkenluchten realistisch geschilderd zijn. - weergave van licht (daglicht enz) was belangrijk.

Question 26

schilderkunst vormgeving: 4. zeegezichten

Answer 26

- schepen moesten zeer gedetailleerd en vooral erg heldhaftig worden weergegeven. - goed weergeven van water en wolkenluchten was belangrijk. - de historische gebeurtenis moest eruit af te lezen zijn, maar hoefde niet letterlijk verbeeld te worden (alles mocht mooier gemaakt worden).

Question 27

schilderkunst vormgeving: 5. (bloem-)stillevens

Answer 27

- een fraaie compositie, waarin alle objecten weloverwogen gerangschikt waren, was belangrijk. - goede stofuitdrukking was belangrijk ( = grote detaillering en natuurgetrouwheid in de weergave van materialen, kleuren, texturen). - vaak was er sprake van een Vanitas- symboliek die uitgedrukt werd in de vorm van: verwelkte blaadjes, halfvolle glazen, een half opgegeten brood, dode dieren.

Question 28

schilderkunst vormgeving: 6. (kerk-)interieurs

Answer 28

- perspectief was heel belangrijk in de weergave van interieurs. - bij gewone huiselijke interieur was het belangrijk om de status en welvaart van de burgers te tonen. - bij kerkinterieurs werden vooral de architectonische vormen (zuilen) van de calvinistische kerken getoond met de kerkorgels als decoratieve elementen. Deze werden met veel aandacht voor detail weergegeven.

Question 29

schilderkunst vormgeving: 7. historie schilderingen

Answer 29

- belangrijk daarbij is de context (vaak de klassieke oudheid) waarin de gebeurtenis voorgesteld wordt – ook worden er vaak bijbelse gebeurtenissen gebruikt. - symbolische verwijzingen zie je vaak in de vorm van een personificatie (de rechtvaardigheid als een persoon weergegeven bijv. – hierbij worden vaak mythologische figuren gebruikt.) of als een allegorie ( de tijd weergegeven in de symbolische vorm van een zandloper).

Question 30

schilderkunst vormgeving: 8. genrestukken

Answer 30

- in genretaferelen is het vooral belangrijk om een soort momentopname (allerlei figuren zijn in actie en dit moment wordt stopgezet bijna als een soort foto) weer te geven – de compositie lijkt daarom vaak enigszins druk en ongeordend – dit komt door de figuren die in actie zijn. - de symboliek is belangrijk: de vorm moet dan wel gericht zijn op vermaak (daarom kochten veel mensen deze) maar de inhoud moest wel een duidelijke moraal of leereffect hebben. (vaak werden daarbij spreekwoorden of gezegden gebruikt die weergegeven werden).

Question 31

schilderkunst vormgeving: 9. vanitas-stillevens

Answer 31

Vaak worden dovende kaarsen, schedels, zandlopers, muziekinstrumenten of oude boeken als symbolen voor vergankelijkheid afgebeeld.

Question 32

geuzenliederen

Answer 32

Bezingen meestal historische gebeurtenissen, waarbij heldendaden worden verheerlijkt en de vijand bespot.

Question 33

het schuttersstuk

Answer 33

Schutterijen speelden oorspronkelijk een rol in de verdediging van de stad, maar krijgen later een meer sociale functie. Het lidmaatschap is voorbehouden aan de rijkste en machtigste burgers van de stad. Zij laten zich graag portretteren.

Question 34

de Nederlandse barokschilderkunst

Answer 34

Typisch is dat er geen religieus thema wordt afgebeeld, maar een wereldlijk tafereel met burgers als helden.

Question 35

Hollands classicisme

Answer 35

Wen architectuurstijl die teruggrijpt op de klassieke oudheid en de Italiaanse renaissance om de status van gebouwen te vergroten. Kenmerkend is de voorkeur voor luxe natuursteen boven bakstenen en een streng symmetrisch ontwerp met geometrische vormen. Hierdoor ontstaat een sobere, maar toch imposante architectuur.

Question 36

spektakelstukken

Answer 36

Met behulp van toneel- machinerieën worden special effects bereikt, zoals een vulkaanuitbarsting of engelen die vliegen.

Question 37

toneelstukken bestaan uit...

Answer 37

5 bedrijven (klassieke tragedie) en wordt afgesloten met een lied (rei) of een slotballet. In grote toneelvoorstellingen worden zogenaamde ‘tussendansen’ ingevoegd: een pauzemoment waarin het verhaal wordt verduidelijkt.

Question 38

emblemata

Answer 38

Plaatjes met een spreuk die de betekenis van een symbool uitleggen. (afbeelding met motto/gedicht)

Question 39

liedboeken

Answer 39

De liedjes zijn vaak contrafacten op bestaande buitenlandse melodieën met nieuwe Nederlandse teksten.