chp39 Flashcards
(50 cards)
List the unique characteristics of cancer that allows for its survival
- Τα καρκινικά κύτταρα βασίζονται λιγότερο σε σήματα από άλλα κύτταρα για την αύξηση, επιβίωση και διαίρεσή τους
—> Π.χ. μετάλλαξη στο γονίδιο ras μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγή ενός ενδοκυττάριου σήματος για πολλαπλασιασμό παρότι δεν υπάρχει το εξωκυττάριο σήμα το οποίο κανονικά θα ήταν απαραίτητο για την παραγωγή του
- Έχουν αντοχή στην απόπτωση
—> Στο 50% των καρκίνων του ανθρώπου ανιχνεύονται μεταλλάξεις στο γονίδιο p53
—> που κανονικά συμμετέχει σ’ έναν μηχανισμό ελέγχου που αναγκάζει τα κύτταρα είτε να σταματήσουν να διαιρούνται είτε να πεθάνουν με απόπτωση όταν το DNA τους έχει υποστεί βλάβη
- Πολλαπλασιάζονται απεριόριστα.
- Έχουν γενετική αστάθεια και έχουν πολύ αυξημένη συχνότητα μεταλλάξεων.
- Έχουν παθολογική διεισδυτικότητα → μεταλλάξεις ή απουσία ειδικών μορίων κυτταρικής προσκόλλησης.
- Επιβιώνουν και πολλαπλασιάζονται σε ξένους ιστούς δημιουργώντας μεταστάσεις
—> ενώ τα περισσότερα φυσιολογικά κύτταρα αν βρεθούν σ’ έκτοπη θέση πεθαίνουν
Compare apoptosis vs necrosis of cells
- Απόπτωση
- Ελεγχόμενος θάνατος των κυττάρων
- Προγραμματισμένος
- Πεθαίνουν χωρίς να επηρεάζουν άλλα γειτονικά κύτταρα
- Δεν δημιουργούν φλεγμονή
- Το κύτταρο συρρικνώνεται
- Και καταστρέφεται
- Νέκρωση κυττάρων
- Δημιουργείται φλεγμονή
- Γίνεται μετά από οξεία βλάβη
- Μη ελεγχόμενη κατάσταση
what is the main reason cancers are so deadly
due to their ability to metastasize
Πότε χρησιμοποιείται η χημειοθεραπεία στον καρκίνο
Μπορεί να ωφελήσει μετά την αφαίρεση όγκου
How effective is chemo
- Σε ένα μικρό ποσοστό καρκινοπαθών (περίπου 10%), θα οδηγήσει σε ίαση ή παρατεταμένη ύφεση
- Στην πλειοψηφία προκαλεί μια υποχώρηση της νόσου
—-> Η υποτροπή της νόσου μπορούν τελικά να οδηγήσουν στον θάνατο
—> Ολική πενταετής επιβίωση των καρκινοπαθών είναι περίπου 40% = 2nd αιτίων θνησιμότητας μετά τις καρδιαγγειακές παθήσεις
Explain the concept of chemo
Στόχος της χημειοθεραπείας είναι η πρόκληση θανατηφόρας βλάβης στα κύτταρα του όγκου για να σταματήσει η αύξηση του
- Κατευθύνεται εναντίον κάποιων σημείων του μεταβολισμού που είναι ζωτικής σημασίας για την κυτταρική αναπαραγωγή που χρειάζονται για τη σύνθεση του DNA ή του RNA
—> π.χ. πουρινών και πυριμιδινών - Ιδανικά θα θέλαμε τα φάρμακα να παρεμβαίνουν σε κυτταρικές λειτουργίες των κακοήθων κυττάρων και όχι των φυσιολογικών
—> Αλλά τα αντικαρκινικά δεν προσβάλλουν μόνο τα νεοπλασματικά κύτταρα, αλλά όλα τα φυσιολογικά κύτταρα που πολλαπλασιάζονται
—> Έτσι καταστρέφονται και αυτά
Describe the Στόχος της αγωγής for cancer
- Είναι η ίαση/μακροχρόνια επιβίωση χωρίς νόσο (αν είναι εφικτό) —> καταστροφή όλων των νεοπλασματικών κυττάρων
- Αν η ίαση δεν είναι εφικτή, τότε στόχος της αγωγής είναι η ανακούφιση του ασθενούς από συμπτώματα
—> Να διατηρήσει ένα «φυσιολογικό» τρόπο ζωής με τον καρκίνο να αντιμετωπίζεται ως χρόνια νόσος
—> Και στις δύο περιπτώσεις, ελαττώνεται η μάζα των νεοπλασματικών κυττάρων χειρουργικά ή και με ακτινοβολία και ακολουθεί χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία
Give 2 Ενδείξεις for chemo (when it’s given)
a) όταν τα νεοπλάσματα είναι διάσπαρτα και δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν χειρουργικός.
b) συμπληρωματικά της χειρουργικής θεραπείας και της ακτινοθεραπείας για την αντιμετώπιση των μικρομεταστάσεων
what determines the Ευαισθησία του όγκου
Εξαρτάται από το ποσοστό των κυττάρων τους που βρίσκεται στο στάδιο αναδιπλασιασμού.
—> Τα ταχέως διαιρούμενα κύτταρα είναι πιο ευαίσθητα στα αντικαρκινικά φάρμακα
—> Τα μη πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα (αυτά που βρίσκονται στη φάση G0), επιβιώνουν της τοξικής δράσης των φαρμάκων.
How can drugs be specific based on the cell cycle of the cancer cells?
Φυσιολογικά και καρκινικά κύτταρα ακολουθούν έναν κύκλο ανάπτυξης —> Διαφέρουν στον αριθμό των κυττάρων που βρίσκονται στα διάφορα στάδια του κύκλου.
- Ειδικά για τον κυτταρικό κύκλο
- Φάρμακα που επιδρούν αποτελεσματικά μόνο στα κύτταρα που αναπαράγονται
- ακολουθούν τον κύκλο ανάπτυξης
- Μη ειδικές για τον κυτταρικό κύκλο
- Όλες οι άλλες ουσίες.
- Π.χ. οι αλκυλιούντες παράγοντες,
- Είναι πιο τοξικά για τα αναπαραγόμενα κύτταρα
Explain how the rate of tumour growth changes
Ρυθμός ανάπτυξης του όγκου είναι αρχικά γρήγορος, αλλά επιβραδύνεται όσο αυξάνεται το μέγεθος του όγκου
—> Η αιμάτωση του όγκου γίνεται ανεπαρκής και η παροχή οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στα κύτταρά του ελαττώνεται
How do the different forms of therapy for cancer cells benefit from the slowed growth
Η χειρουργική ή ακτινοθεραπευτική ελάττωση της μάζας του όγκου εξωθεί τα υπόλοιπα κύτταρα σε ενεργό πολλαπλασιασμό
—> αυξάνει την ευαισθησία τους στις χημειοθεραπευτικές ουσίες
What is the therapeutic plan usually for cancer
Συνδυασμοί φαρμάκων
—> κυτταροτοξικές ουσίες που έχουν διαφορετικές τοξικές δράσεις και διαφορετικούς μοριακούς στόχους και μηχανισμούς δράσης
What are the benefits of combined drugs
- επιτρέπουν τη μέγιστη καταστροφή κυττάρων σε ανεκτά όρια τοξικότητας
- είναι αποτελεσματικοί εναντίον ενός ευρύτερου φάσματος κυτταρικών κλώνων όγκου
- μπορεί να επιβραδύνουν ή να αποτρέψουν την εμφάνιση ανθεκτικών κυτταρικών κλώνων
Describe the problems that we face when doing chemo
- Τα αντικαρκινικά είναι τοξίνες που συνιστούν θανάσιμη απειλή για το κύτταρο
- Τα κύτταρα έχουν αναπτύξει μηχανισμούς άμυνας για να προστατεύονται από τις χημειοθεραπευτικές ουσίες.
- Ανθεκτικότητα
—> κάποια κύτταρα όγκων αποκτούν αντοχή στα φάρμακα
—> ειδικά μετά από παρατεταμένη χορήγηση τους σε χαμηλές δόσεις - Τοξικότητα
—> σε κύτταρα που πολλαπλασιάζονται γρήγορα
which cells are susceptible to toxicity from chemo
- στοματικού βλεννογόνου
- του μυελού των οστών
- του γαστρεντερικού βλεννογόνου
- των θυλάκων των τριχών
what side effects do chemo patients get when toxicity occurs
- Εμετοί
—> μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χορήγηση αντιεμετικών - στοματίτιδα
- Καταστολή του μυελού των οστών
—> που προδιαθέτει σε λοιμώξεις
—> είναι κοινή για πολλές χημειοθεραπευτικές ουσίες - Καρδιοτοξικότητα – για συγκεκριμένα φάρμακα
How can we reduce the chemo side effects
- Με τοπική έγχυση του φαρμάκου στον όγκο.
- Χορήγηση άλλου φαρμάκου για την αντιμετώπιση παρενεργειών, όπου αυτό είναι εφικτό
—> Π.χ. λευκοβορίνη όταν δίνεται μεθοτρεξάτη
List all categories of drugs
- Αντιμεταβολίτες
- Αντιβιοτικά
- Αλκυλιούντες παράγοντες-Νιτροζουρίες
- Αναστολείς μικροσωλινισκων
- Στεροειδείς ορμόνες και ανταγωνιστές τους
- Μονοκλωνικά αντισώματα
- Άλλες ουσίες
- Ανοσοθεραπεία
Describe Αντιμεταβολίτες and how they work
= ψευδο νουκλεοτίδια
—> Σχετίζονται δομικά με φυσιολογικά συστατικά του κυττάρου
Mechanism
- Σταματούν την παροχή των πουρινικών ή πυριμιδινικών νουκλεοτιδίων
—> είτε εμποδίζοντας τη σύνθεσή τους
—> είτε συναγωνιζόμενοι με αυτές στη σύνθεση DNA ή RNA - Η μέγιστη κυτταροτοξική τους δράση είναι ειδική για τη φάση S
Steps
- Συνήθως τροποποιούνται με φωσφοριλίωση πριν ενσωματωθούν
- Γίνονται τριφωσφορικά
- ενσωματώνονται στο DNA/RNA
- Σταματούν τη διαίρεση/μεταγραφή
- Προκαλούν κυτταρικό θάνατο
Name all the antimetabolite drugs
- Μεθοτρεξάτη (MTX)
- 5-Φθοροουρακίλη
- Καπεσιταβίνη (capecitabine)
Describe Μεθοτρεξάτη (MTX) (what it is / mechanism / alternative uses)
Το MTX (μεθοτρεξάτη) σχετίζεται δομικά με το φυλλικό οξύ
—> φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο για τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό
Mechanism
- Το φυλλικό οξύ προσλαμβάνεται από την τροφή
- μετατρέπεται σε τετραϋδροφυλικό οξύ (FH4)
= την δραστική μορφή του - μέσω της διυδροφυλλικής αναγωγάσης (DHFR)
- Το MTX έχει υψηλή συγγένεια για την DHFR και την αναστέλλει.
- Αναστέλλεται η σύνθεση αδενίνης, γουανίνης, και θυμίνης.
—> Αποτέλεσμα είναι η μειωμένη σύνθεση DNA, RNA και πρωτεϊνών και τελικά ο κυτταρικός θάνατος
Uses
Η MTX σε χαμηλή δόση είναι αποτελεσματική ως μονοθεραπεία για φλεγμονώδεις νόσους
—> eg βαριά ψωρίαση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η νόσος Crohn
what side effects does MTX have
Συχνά παρατηρούμενες τοξικές δράσεις:
- Εμφανίζονται σε ιστούς που ανανεώνονται συνεχώς
- Ναυτία, εμετοί, διάρροιες.
- Καταστολή του μυελού
- αλωπεκία
- Μπορεί να προληφθούν ή να αναστραφούν με τη χορήγηση λευκοβορίνης
Describe 5-Φθοροουρακίλη
= Ανάλογο της πυριμιδίνης
Mechanism
- Δρα ως ένα ψευδουπόστρωμα
—>Στερεί το κύτταρο από απαραίτητες πρόδρομες ουσίες για τη σύνθεση DNA
Steps
- Μετατρέπεται στο δεοξυνουκλεοτιδιο (5-FdUMP)
- Έχει ένα άτομο φθορίου που παρεμποδίζει τη μετατροπή του δεσοξυουριδυλικού οξέος (dUMP) προς θυμιδιλικό οξύ (dTMP)
- Ελαττώνεται η σύνθεση DNA λόγω έλλειψης θυμιδίνης, διαταράσσει την ισορροπία και οδηγεί στον θάνατο