Duszność i niewydolność oddechowa

Question 1

Duszność - definicja

Answer 1

Stan kliniczny, w którym jest zespół objawów:

• tachypnoe
• retrakcja ścian KP(zaciąganie)
• gra skrzydełek nosa
• tchnienie/postękiwanie wydechowe
• ortopnoe (przyjmowanie pozycji wyprostnej, siedzącej - ułatwia ruch przepony; stabilizacja obręczy barkowej)

Uczucie duszności ma małe znaczenie kliniczne gdy nie jest podparte objawami

Question 2

Normopnoe i tachypnoe w zal od wieku

Answer 2

0-3mc.ż 35-60/min
4mc.ż-2r.ż 30-45/min
2r.ż.-6r.ż 20-30/min
>6r.ż. 15-20/min

Tachypnoe - kryteria żeby ułatwić życie:
0-2mc.ż >60/min
2-12mc.ż >50/min
1-5r.ż >40/min
>5r.ż >20/min

LICZYĆ 1 MINUTĘ

Question 3

Przyczyny duszności:(4 grupy)

Answer 3

1. ch GDO i/lub DDO (w tym niewydolność oddechowa)
2. Ch. ukł. sercowo-naczyniowego (w tym niewyd. krążenia)
3. Kwasica metaboliczna (oddechowa kompensacja kwasicy, w tym oddech Kussmaula)
4. Choroby OUN:
   - podłoże organiczne duszności (oddech Biota, Cheyne-Stokesa)
   - podłoże nieorganiczne duszności (duszność afektywna, zachowanie nerwicowe)

Question 4

Typy duszności

Answer 4

duszność +
Wydechowa: +wydł. fazy wydechowej
Wdechowa: +wydł. f. wdechowej
Wdechowo-wydechowa: +bez wyraźnej zmiany proporcji faz cyklu oddechowego

Norma: czas wdechu:wydechu 1:2

Question 5

Typy duszności z przyczyną i przykładami - czynnik miejsca

Answer 5

Wydechowa - przez obturację DO wewnątrztorakalnych (np. zaostrzenie astmy, zap. oskrzelików)

Wdechowa - przez obturację DO zewnątrztorakalnych (np.zap. krtani, laryngomalację)

Wdechowo-wydechowa - przez rozlaną obturację DO (np. laryngo-tracheo-bronchitis)

Question 6

Typy duszności z przyczyną i przykładami - czynnik czasu

Answer 6

Ostra - ujawnia się w ciągu godzin (np. zaostrzenie astmy)

PRzewlekła - rozwija się stopniowo, utrzymuje dni-tygodnie-lata (np. mukowiscydoza)

Question 7

Typy duszności z przyczyną i przykładami - uwzględnienie czynnika wysiłku:

Answer 7

Spoczynkowa (np. ciężkie zap.płuc, ARDS)

Wysiłkowa - nasilenie objawów nieadekwatne do obciążenia wysiłkiem (np. początkowe stadium śródmiąższowego zap. płuc)

Question 8

Niewydolność oddechowa - definicja

Answer 8

Stan, w którym ukł. oddechowym nie zabezpiecza homeostazy wymiany gazowej (nie dostarcza O2 i nie usuwa CO2)

Question 9

Niewydolność oddechowa - rozpoznanie

Answer 9

To jest hipoksemia (PaO2 <60mmHg)
Warunki do rozpoznania:
-FiO2 = 0,21
-brak przecieku P-L
-poziom morza

Question 10

NO - typ I i II

Answer 10

Typ I - NO hipoksemiczna - niewentylacyjny:
PaO2 < 60mmHg(8kPa) i PaCO2 =<45mmHg (6kPa) (czyli PaCO2 w normie lub obniżony)

Typ II - NO z hiperkapnią - wentylacyjny:
PaO2 <60mmHg
PaCO2 >45mmHg

(prawidłowy PaCO2 35-45mmHg)

Question 11

Przyczyny hipoksemii (spadku PaO2):

Answer 11

• zaburzony stosunek wentylacji do perfucji (v/Q) (zmniejszony w niedodmie, konsolidacji miąższu płucnego)
• hipowentylacja
• przeciek wewnątrzpłucny
• zab. dyfuzyjne

Question 12

Przyczyny hiperkapnii (wzrostu PaCO2):

Answer 12

• hipowentylacja lub nieefektywna wentylacja
• zwiększenie przestrzeni martwej
• zwiększona produkcja CO2 (np. w sepsie)
• zwiększone stężenie CO2 w powietrzu wdychanym)

Question 13

Gazometria - norma:

Answer 13

Wskaźniki utlenowania:
PaO2 80-100mmHg
SaO2 92-98%

Wskaźnik wentylacji i równowagi kw-zas:
PaCO2 35-45mmHg

Wskaźnik równowagi kw-zas:
pH 7,35-7,45
HCO3- 22-26mEq/l

Question 14

Sinica - definicja, rodzaje

Answer 14

Bezwzględna zaw. Hb odtlenowanej:
w krwi włośniczkowej >40-60g/l
w krwi tętniczej >30 g/l

Centralna (śluzówki, małżowiny uszne, siatkówka): w ch. ukł sercowo-naczyniowego, oddechowego, metabolicznych - methemoglobinemia

Obwodowa (obwodowe cz. ciała): zwolnienie przepływu krwi w cz. dystalnych

Question 15

Wartości Hb a sinica:

Answer 15

Przy anemii możliwy brak sinicy mimo hipoksemii

Przy policytemii możliwa sinica przy braku hipoksemii

Question 16

Leczenie NO:

Answer 16

Tlenoterapia lub wentylacja zastępcza (z lub bez tlenoterapii)

Leczenie stanów specyficznych (np. antybiotyki, sterydy)

Postępowanie ogólne: nawilżanie powietrza wdechowego, fizjoterapia, adekwatna podaż płynów i kcal, pielęgnacja, monitorowanie

Question 17

Tlenoterapia - cel w NO:

Answer 17

Korekcja hipoksemii -> korekcja hipoksji tkanek przy możliwie najniższym stęż. i ciśnieniu podawanego tlenu

Docelowe SaO2:
dla pacjenta w stanie nagłym 94-98%
dla pacjenta z NO z hiperkapnią 88-92%
dla wcześniaka 92-94%

Question 18

Tlenoterapia - wskazania: ( i p/wskazanie)

Answer 18

PaO2 <60mmHg = NO
SpO2 <90-92%
kliniczne objawy znaczących zaburzeń ukł. sercowo-płucnego

Przeciwwskazania: nie zagrażająca życiu hipoksemia u wcześniaków

Ale: jak masz wątpliwości czy dać tlen to go daj i potem weryfikuj konieczność jego podaży

Question 19

Dawkowanie tlenu:

Answer 19

Wysokie stężenia (FiO2 >=0,4)
w stanach ostrych:
-maska tlenowa (5-10l/min) - preferowana
-kaniule donosowe (2-6 l/min)

Niskie stężenia (FiO2 0,21- 0,4)

• kaniule donosowe
• maska Venturiego (możliwa regulacja FiO2

UWAGA: przy NO z hiperkapnią (t.II) - rozpoczęcie tlenoterapii z niższym stężeniem (FiO2 = 0,24-0,28), a następnie w zależności od PaO2, PaCO2, RKZ

Question 20

Monitorowanie tlenoterapii:

Answer 20

Korzystna odpowiedź gdy PaO2 >60mmHg lub SaO2 >90% lub SpO2 >90-92%

Wartość pożądana w trakcie tlenoterapii:
SpO2 w zakresie 94-98% (wcześniaki 92-94%)

Ocena RKZ po 20-60min od rozpoczęcia tlenoterapii

Question 21

Krzywa dysocjacji Hb tlenem:

Answer 21

saturacja 94-98% odpowiada PaO2 80-100 (ok)

Saturacja 90% odpowiada PaO2 60mmHg (nie ok)

Question 22

Hipoksja to:

Answer 22

stan niewystarczającej zawartości tlenu w danym kompartmencie (np tkankowa, pęcherzykowa)

Stan hipoksji tkanek bez hipoksemii nie będzie się poddawał leczeniu