Ethiek voor juristen Flashcards
(14 cards)
vier attributen van Kapitaal volgens Pistor
- Prioriteit: rangschikt juridische posities.
- Duurzaamheid: verlengt de prioriteit in tijd.
- Converteerbaarheid: zorgt de mogelijkheid om iets om te zetten in liquide middelen.
- Universaliteit: zorgt ervoor dat de attributen worden gehandhaafd door de staat ten opzichte van ieder.
Kapitaal Pistor
Volgens Pistor dragen Juristen bij aan de instandhouding van grote materiële ongelijkheid door een kapitaal van rijke personen en organisaties te beschermen.
Kapitaal is een juridisch construct en bestaat niet alleen uit materiële goederen, maar met name uit immateriële goederen. Alles kan kapitaal zijn, zolang het maar juist gecodeerd is, juristen bepalen wat kapitaal is.
De code (Pistor)
Met deze attributen zijn in wetten gecodeerd, zo kan een jurist elk actief omzetten in kapitaal en zo rijkdom creëren of vergroten voor bezitters van activa. De juristen maken de code.
het recht is niet neutraal (Pistor)
slechts enkelen kunnen door middel van het recht macht uitoefenen over anderen
Het recht is strijd met het democratisch ideaal (Pistor)
dat het primaat van de wetgever moet gelden, de huidige rechtspraktijk gebruikt het recht om te coderen en zo voor enkele spelers nog meer kapitaal te vergaren (lijkt beetje op CLS).
Het recht is geen neutrale zet van regels (Wendel)
het is ook altijd een standaard hoe je je moet gedragen (Hart). Ook het doel (Foster) van het recht is daarbij van belang en tot slot speelt interpretatie ook een rol.
Constructivisme van Dworkin (Wendel)
Een jurist moet handelen naar ‘de letter van de wet’ en naar ‘de geest van de wet’. Je moet verder kijken dan naar de schijn van het recht maar ook naar het interne aspect, waarbij rechtsbeginselen ook een rol spelen
Juristen zijn ‘custodians of the law’ (Wendel)
‘hoeders van het recht’. Juristen vervullen een taak van algemeen belang en moeten respect tonen voor de wet. Ook is respect nodig voor de geschiedenis, beleid, moraal en het recht zelf.
Verantwoordelijkheid jurist (Wendel)
Een jurist heeft de verantwoordelijkheid om aan te geven hoe omstreden een interpretatie is bij het gebruik van ongebruikelijke interpretatiemethoden.
Tegen ethisch minimalisme (Van Domselaar)
Dit houd namelijk geen rekening met het algemeen belang en het belang van derden.
-> Ethisch minimalisme: alleen maar kijken naar de belangen van de cliënt en naar de letter van de wet, maar geen ethisch/kritisch oordeel vormen.
Argumenten voor ethisch minimalisme uit de corporate advocatuur en diens weerlegging: 1. Autonomie
In een liberale samenleving is een minimalistische opvatting van het recht een noodzakelijk instrument voor burgers om autonomie gestalte te geven. De advocaat is niet verantwoordelijk voor nadelige gevolgen en derden. Het is de cliënt die bepaald.
Van Domselaar: Teveel nadruk op autonomie. Er zijn ook nog andere belangrijke waarden zoals solidariteit. Bovendien zijn cliënten van corporate advocatuur geen burgers.
Argumenten voor ethisch minimalisme uit de corporate advocatuur en diens weerlegging: 2. Ethische arbeidsverdeling
Advocaten hebben juist als doel om cliënten te dienen. De partijdigheid doet recht aan het beginsel van ‘equality of arms’ De rechter kan bovendien nog corrigeren.
Van Domselaar: Dit argument geldt alleen voor kwetsbare partijen, niet voor machtige partijen zoals in de corporate advocatuur. Bovendien komt de rechter in de advies en transactiepraktijk er vaak niet aan te pas.
Argumenten voor ethisch minimalisme uit de corporate advocatuur en diens weerlegging: 3. Utilisme/rechtseconomisch
Door creatief om te gaan met het recht maakt de advocaat de weg voor de cliënt vrij voor innovatie en economische groei. Als de vrije markt vrij baan krijgt, zal de gehele samenleving worden gediend.
Van Domselaar: Door met slimme constructies de prijzen hoog te houden wordt de vrije markt juist gefrustreerd. Bovendien is de vrije markt geen morele vrijplaats en is het gebonden aan morele restricties oplegt door een rechtsorde, waar ook de advocaat zijn positie aan ontleent.
Argumenten voor ethisch minimalisme uit de corporate advocatuur en diens weerlegging: 4. Libertaisme
De staat moet zich zo min mogelijk bemoeien met de samenleving en moet zich beperken tot de bescherming van lichamelijke integriteit, eigendom en contract. De advocaat is bij uitstek degene die tegenwicht kan geven aan inbreuken op de private sfeer.
Van Domselaar: een advocaat ontleent zijn geprivilegieerde positie aan de Nederlandse rechtsorde en dat betekent dat respect voor die democratisch tot stand gekomen rechtsorde geboden is. De advocaat mag zijn rol daarom niet gebruiken ter ondermijning van de rechtsorde.
Het is belangrijk dat advocaten vrij kunnen denken over beroepsethische aspecten van he vak. Binnen de bedrijven kan dit niet altijd door de bedrijfsstructuur/cultuur. ‘Vrije ruimtes’ kunnen daarbij helpen.
